Lajmet

Shtatë mësimet e vitit 2021

Derisa po i afrohemi fundit të vitit, këtu i gjeni shtatë mësimet që i morët nga viti 2021.

Published

on

U bënë dy vite prej kur shpërtheu pandemia COVID-19, një vit që kur filloi shpërndarja e vaksinave dhe një muaj prej kur varianti Omicron përmbysi ëndrrat për rimëkëmbje. Derisa po i afrohemi fundit të vitit, këtu i gjeni shtatë mësimet që i morët nga viti 2021.

1.Merrni vendime bazuar në të dhënat në kohë reale

Të dhënat janë gjaku i shëndetit publik. Të dhënat në kohë reale i mundësuan Koresë së Jugut, Izraelit dhe Mbretërisë së Bashkuar të lëvizin shpejt dhe ta informojnë botën rreth vaksinimit, varianteve, maskave dhe çështjeve të tjera. Disa vende gabuan – duke u hapur shpejt, duke mos i përdorur maskat, pastaj te shpërndarja e vaksinave – por gabimi më i madh qëndron që nuk vepruan sipas të dhënave. Të gjitha vendet duhet t’i përmirësojnë sistemet e të dhënave.

2.Komunikoni në mënyrë efektive: “Bëhu i pari, ji i drejtë dhe i besueshëm”

Dhënia e informacioneve dhe rekomandimeve të bazuara në fakte është e vështirë, veçanërisht tani që politizimi, mungesa e informacionit dhe dezinformimi ‘luftojnë’ për sytë dhe veshët e publikut, ndërkohë që ushqejnë frikën e tyre. Liderët efektivë që komunikuan me sukses, ishin në gjendje t’i shtyjnë njerëzit që kuptojnë rreziqet dhe të marrin veprime të duhura.

Zelanda e Re, Senegali dhe autoritetet shëndetësore indiane ndërtuan besim dhe mirëkuptim duke çuar në zbatimin më të gjerë të masave zbutëse. Vetëdijësimi i njerëzve rreth rreziqeve nga COVID-19 ndikon që ata të marrin vendime të duhura.

3.Ndërtimi i besimit përmes lidershipit politik jopartiak

Pavarësisht se sa i përgatitur të jetë një vend sa i përket infrastrukturës shëndetësore, kapaciteti shëndetësor mund të minohet nga lidershipi i keq politik. Kjo është arsyeja pse qeverisja e mirë, e mbështetur në politika të bazuara në prova dhe komunikim të qartë për të luftuar dezinformimin, janë tejet të rëndësishme për një përgjigje efektive.

Besimi i lartë ndikon edhe në pranimin e vaksinave. Lidershipi i qendrave të Afrikës për kontrollin dhe parandalimin e e sëmundjes, dhe mobilizimi i kontinentit që nga fillimi për t’iu përgjigjur pandemisë, është shembull i mirë i lidershipit të fuqishëm që solli veprime dhe rezultate.

4.Mbrojtja e punonjësve shëndetësorë

Tragjikisht dhe në mënyrë të papranueshme, viti 2021 veçse ishte vazhdim i trendit tashmë të njohur, dështimit në mbrojtjen e punonjësve shëndetësorë, ku disa prej tyre vdiqën si pasojë e COVID-19. Pagat e vogla, mosparandalimi i infeksioneve, mungesa e pajisjeve mbrojtëse personale, orari i gjatë i punës dhe mungesa e mbështetjes ligjore dhe mendore, janë arsyet për mungesën globale prej 18 milionë punonjësish të kujdesit shëndetësor në dekadën e ardhshme.

Kemi nevojë për fuqi punëtore të fortë jo vetëm për luftën ndaj COVID-it, por edhe për të trajtuar dhe kujdesur për shqetësimet e përditshme shëndetësore dhe kërcënimet e vazhdueshme.

Kjo nënkupton që çdo punëtor shëndetësor duhet të vaksinohet sa më shpejt që është e mundur; duhet të investohet në trajnime, mjete dhe burime për t’i bërë objektet e kujdesit shëndetësor më të sigurta, e çështje të tjera.

5.Vaksinoni botën

Ne kemi vaksina jashtëzakonisht të sigurta dhe efektive, veçanërisht vaksinat mRNA nga Pfizer dhe Moderna. Shumica e njerëzve në vendet me të ardhura të larta tani janë plotësisht të vaksinuar, krahasuar me më pak se 10% të popullsisë së Afrikës. Edhe pse vetëm vaksinat nuk do t’i japin fund pandemisë, popullsia e botës duhet të vaksinohet sa më shpejt që është e mundur.

Në vitin 2022, kjo do të thotë rritje e madhe e prodhimit të vaksinave mRNA dhe shpërndarje më e barabartë, si dhe financim i programeve të vaksinimit — jo vetëm vaksinave — në Afrikë dhe gjetkë.

6.Ndaloni kërcënimet

Duhet një lëvizje globale për të arritur parimin organizues 7-1-7, objektivin dhe metrikën e llogaridhënies, në mënyrë që çdo vend të mund të identifikojë çdo dyshim për pandemi brenda shtatë ditëve nga shfaqja, të fillojë ta hetojë dhe raportojë atë brenda një dite dhe të krijojë një efekt.

7.Bota duhet të jetë vend i sigurt

COVID nuk është kërcënimi i fundit shëndetësor me të cilin do të përballet bota jonë. Sëmundja e pakontrolluar e përhapur kudo është një kërcënim për njerëzit kudo. Si pasojë e COVID-19, kanë vdekur më shumë se 10 milionë njerëz dhe ekonomitë më të mëdha të botës janë prekur. Por bota mbetet ende e papërgatitur dhe e pambrojtur nga epidemitë.

Financimi i konsiderueshëm shtesë do të lejonte Fondin Global, i cili ka qenë efektiv në përmirësimin e parandalimit dhe trajtimit të HIV-it, tuberkulozit dhe malaries, të krijojë një dritare gatishmërie ndaj pandemisë.

Propozimi i një traktati global të pandemisë, që do të udhëhiqej nga Organizata Botërore e Shëndetësisë gjithashtu mund të ndihmojë, por procesi i traktatit është i ngadaltë dhe i pasigurt./UBTNews

Vendi

Dizajneri grafik Berin Hasi ligjëron për studentët e Dizajnit të Integruar në UBT

Published

on

Në kuadër të lëndës Artet dhe Hapësira, pjesë e programit Dizajn i Integruar në UBT, gjatë kësaj jave u organizua një ligjëratë e veçantë me dizajnerin grafik Berin Hasi, i cili u ftua si ligjërues mysafir për të ndarë përvojën dhe njohuritë e tij profesionale me studentët e këtij programi.

Gjatë takimit, Berin Hasi prezantoi rrugëtimin e tij profesional në fushën e dizajnit grafik, duke ndarë me studentët shembuj konkretë nga puna e tij, projekte të realizuara dhe praktikat bashkëkohore që aplikohen sot në industrinë kreative. Ai u ndal në mënyrë të veçantë te procesi kreativ, duke sqaruar fazat kryesore nga ideimi fillestar deri te realizimi final i një koncepti dizajnerik.

Diskutimi u fokusua gjithashtu në trendet më të fundit në dizajnin grafik, ndikimin e teknologjisë dhe mediave digjitale në formësimin e identitetit vizual, si dhe rëndësinë e integrimit të dizajnit me hapësirën, kulturën dhe kontekstin shoqëror. Ligjëruesi theksoi se përshtatja e vazhdueshme me zhvillimet e reja dhe ndërtimi i një mendësie fleksibile janë elemente kyçe për suksesin profesional në këtë fushë dinamike.

Studentët patën mundësinë të angazhohen aktivisht përmes pyetjeve dhe diskutimeve, duke shkëmbyer ide mbi sfidat e profesionit, mundësitë e zhvillimit të karrierës dhe rëndësinë e ndërtimit të një portofoli cilësor që reflekton identitetin personal dhe profesional të dizajnerit.

Continue Reading

Vendi

Elementet konstruktive dhe gjeoteknike të urave, të trajtuara në terren nga studentët e UBT-së

Published

on

Studentët e nivelit Bachelor të programit Inxhinieri e Ndërtimit dhe Infrastrukturës në UBT realizuan një vizitë studimore në terren në kuadër të lëndëve “Urat” dhe “Gjeoteknika Inxhinierike”, me qëllim të ndërlidhjes së njohurive teorike me praktikën inxhinierike reale.

Vizita u zhvillua në intervalin kohor 13:00–14:30, në një urë rrugore funksionale në afërsi të UBT Dukagjini në Prishtinë, nën udhëheqjen e Prof. Arsim Rapuca, bartës i lëndës “Urat”, dhe Prof. Hysen Ahmeti, bartës i lëndës “Gjeoteknika Inxhinierike”.

Qëllimi kryesor i kësaj vizite ishte analizimi praktik i një objekti real inxhinierik, duke u fokusuar në elementet konstruktive dhe gjeoteknike të urave. Studentët patën mundësinë të njihen nga afër me strukturën e urës, mënyrën e projektimit dhe zgjidhjet teknike të aplikuara në ndërtim.

Ura e përzgjedhur u vlerësua si shembull shumë i përshtatshëm studimor, pasi ofron dukshmëri të plotë të elementeve të nënstrukturës dhe mbistrukturës, zgjidhje konstruktive moderne dhe komponentë të qartë gjeoteknikë dhe mbrojtës.

Gjatë vizitës, Prof. Arsim Rapuca realizoi një shpjegim të detajuar praktik për elementet kryesore të lëndës “Urat”, duke përfshirë: nënstrukturën, si: shtyllat bregore, shtyllat e mesit, themelet dhe krahët e urës; mbistrukturën, përfshirë mbajtësin kryesor të tipit tra–pllakë, trarët skajorë, shtresat izoluese dhe shtresat e asfaltit, etj.

Nga ana tjetër, Prof. Hysen Ahmeti trajtoi në mënyrë profesionale aspektet gjeoteknike që ndikojnë drejtpërdrejt në projektimin dhe stabilitetin e urave. Studentët u njohën me: funksionin e mureve mbrojtëse dhe rolin e tyre stabilizues; ndërveprimin strukturë–tokë; arsyetimin teknik të thellësisë së fondimit, etj.

Vizita studimore e realizuar u vlerësua si shumë e suksesshme dhe me vlerë të lartë akademike, duke përmbushur plotësisht objektivat e lëndëve Urat dhe Gjeoteknika Inxhinierike.

Continue Reading

Lajmet

​Gjykata Supreme shfuqizon kufizimin në kohë të së drejtës për kompensim të udhëtimeve zyrtare

Published

on

By

Gjykata Supreme ka aprovuar kërkesëpadinë e Instituti Demokratik i Kosovës (KDI) kundër Qeverisë së Kosovës dhe ka shfuqizuar nenin 6, paragrafi 6, të Rregullores për Kompensimin për Udhëtime Zyrtare dhe Shpenzime të Përfaqësimit.

Paditësi KDI në Gjykatën Supreme ka parashtruar padi kundër të paditurës Qeveria e Kosovës për shfuqizimin e pjesshëm të aktit nënligjor normativ, përkatësisht paragrafit 6 të nenit 6 të Rregullores Për Kompensimin për Udhëtime Zyrtare dhe Shpenzime të Përfaqësimit.

KDI, në korrik 2025, ka pranuar ankesë nga një grup i ushtarëve të Forcës së Sigurisë së Kosovës, të cilët kanë raportuar për shkeljen e Ligjit për Pagat në Sektorin Publik, lidhur me kompensimin e udhëtimeve zyrtare.

Gjykata Supreme, pas shqyrtimit të rastit, ka vlerësuar se kërkesëpadia e paditësit është e bazuar dhe se dispozita e kontestuar bie ndesh me legjislacionin në fuqi.

Neni 6 i kësaj Rregulloreje, vendos kufizimin që shpenzimet e udhëtimit zyrtar nuk mbulohen për periudha më të gjata se një muaj, por, ky kufizim njëmujor për mbulimin e shpenzimeve të udhëtimit zyrtar nuk parashihet në ligj.

Ligji për Pagat në Sektorin Publik garanton qartë të drejtën e zyrtarëve publikë për kompensim të shpenzimeve të udhëtimit zyrtar, pa asnjë kufizim kohor.

Qeveria është e autorizuar vetëm të rregullojë mënyrën, kushtet dhe procedurën e kompensimit, por jo të kufizojë vetë këtë të drejtë, përkujton Gjykata Supreme.

Gjykata Supreme vlerëson se kufizimi njëmujor nuk është thjesht një rregull teknik, por cenon të drejtën e garantuar me ligj dhe tejkalon kompetencat e Qeverisë.

Continue Reading

Lajmet

Komunat në veri votojnë për t’u tërhequr nga Asociacioni i Komunave të Kosovës

Published

on

By

Komunat me shumicë serbe në veri të Kosovës – Mitrovica e Veriut, Leposaviqi, Zveçani dhe Zubin Potoku – kanë votuar për t’u tërhequr nga Asociacioni i Komunave të Kosovës të enjten, pasi duan të jenë pjesë e një asociacioni të veçuar të komunave me shumicë serbe në vend.

Ky vendim vjen pasi Lista Serbe – partia më e madhe e serbëve të Kosovës që mbështetet nga Serbia – e riktheu pushtetin në këto katër komuna pas zgjedhjeve lokale të tetorit.

Kryetarët e rinj nga kjo parti kishin paralajmëruar në fillim të dhjetorit se do t’i rishikonin vendimet e marra nga kryetarët e deriatëhershëm shqiptarë.

Ata paralajmëruan një “shqyrtim të hollësishëm të gjendjes së trashëguar juridike dhe financiare, në mënyrë që në periudhën e ardhshme të merren vendime në përputhje me ligjin dhe në interesin më të mirë të qytetarëve”.

Në seancën e parë të rregullt më 18 dhjetor, në Mitrovicë të Veriut për kryetar të kuvendit komunal u zgjodh Nemanja Bisevac, në Zveçan Sërxhan Millosavljeviq, në Leposaviq Marko Rakiq, ndërsa në Zubin Potok Nemanja Jakshiq.

Kryetari i Komunës së Mitrovicës së Veriut, Millan Radojeviq, duke arsyetuar kërkesën për t’u tërhequr nga Asociacioni i Komunave të Kosovës, tha se kjo kurrë nuk ka qenë dëshirë e popullsisë serbe në këtë komunë dhe se bëhej fjalë për një “vendim politik”.

Mitrovica e Veriut, Leposaviqi, Zveçani dhe Zubin Potoku u udhëhoqën nga kryetarë shqiptarë nga maji i vitit 2023 deri në zgjedhjet e tetorit 2025, pasi përfaqësuesit e Listës Serbe kishin dhënë dorëheqje në nëntor të vitit 2022, si pjesë e nismës së përbashkët të serbëve për t’i braktisur institucionet e Kosovës në shenjë kundërshtimi ndaj vendimeve të Qeverisë së Kosovës.

Nën udhëheqjen e kryetarëve shqiptarë, këto komuna iu bashkuan Asociacionit të Komunave të Kosovës verën e vitit 2023.

Ky asociacion vepron si organizatë joqeveritare me qëllim të shkëmbimit të përvojave dhe mbrojtjes së interesave të anëtareve të saj.

Lista Serbe e kishte kundërshtuar asokohe anëtarësimin e komunave me shumicë serbe në të, duke vlerësuar se vendimi nuk ishte marrë “në dobi të qytetarëve dhe ishte i paligjshëm”.

Asokohe pati reaguar edhe presidenti i Serbisë, Aleksandar Vuçiq, duke vlerësuar se komunat me shumicë serbe duhet të ishin pjesë e një asociacioni të komunave me shumicë serbe, për themelimin e të cilit Kosova dhe Serbia u pajtuan disa herë gjatë dialogut të tyre nën ndërmjetësimin e Bashkimit Evropian.

Kosova nuk ka bërë hapa për ta themeluar këtë asociacion, me gjithë trysninë nga bashkësia ndërkombëtare.

Gjatë qeverisjes së tyre në komunat me shumicë serbe, kryetarët shqiptarë gjithashtu morën në administrim objektet në pronësi të tyre ku funksiononin institucionet serbe, ndaluan ndërtimet që i quanin të jashtëligjshme të financuara nga Serbia, si dhe paralajmëruan rrënimin e vendbanimeve të ndërtuara pa leje.

Po ashtu, komuna e Mitrovicës së Veriut, verën e këtij viti, nënshkroi memorandum mirëkuptimi me komunën e Mitrovicës së Jugut, i cili parashikoi ndërtimin e urave mbi lumin Ibër për këmbësorë dhe automjete, gjë që u mbështet nga Qeveria e Kosovës.

Lista Serbe ka paralajmëruar se do të kërkojë rishikimin e të gjitha këtyre vendimeve.

Ligji për vetëqeverisjen lokale parasheh që, për një vendim ose akt tjetër të komunës që nuk është në përputhje me Kushtetutën dhe ligjet, mund të kërkohet rishqyrtim nga organi mbikëqyrës – në këtë rast Ministria e Administrimit të Pushtetit Lokal ose institucione të tjera përgjegjëse të Qeverisë së Kosovës./REL

Continue Reading

Të kërkuara