Lajmet

​Dieta e refluksit të acidit: Gjashtë ushqime dhe pije që duhen shmangur

Refluksi i acidit është pothuajse gjithmonë më i keq pas ngrënies dhe disa ushqime dhe pije mund të shkaktojnë simptoma të tmerrshme.

Published

on

Refluksi acidik mund të jetë i pakëndshëm, por monitorimi i kujdesshëm i dietës suaj dhe shmangia e ushqimeve kryesore mund të ndihmojë në lehtësimin e simptomave.

Është normale të përjetoni periudha të refluksit acid, për shembull gjatë gromësirës së rastësishme ose pasi keni ngrënë shumë. Megjithatë, nëse refluksi i acidit ndodh rregullisht, ju ndoshta keni sëmundje të refluksit gastro-ezofageal (GORD).

Cilado qoftë diagnoza juaj, refluksi i acidit është pothuajse gjithmonë më i keq pas ngrënies dhe disa ushqime dhe pije mund të shkaktojnë simptoma të tmerrshme.

Alkooli

Pirja e tepërt e alkoolit mund të shkaktojë zbaticë acidi sipas NHS, kështu që përpiquni të shmangni pirjen e alkoolit sa më shumë që të mundeni.

Përveç kësaj, studimet kanë treguar se pirja e sasive të konsiderueshme të verës dhe birrës në fakt mund të rrisë sasinë e acidit të stomakut në trupin tuaj, duke bërë që urthi të ketë më shumë gjasa të ndodhë.

Ushqim pikant

Ushqimet pikante mund të jenë të shijshme dhe të mira për sistemin tuaj imunitar, por ato janë një nga shkaktarët më të zakonshëm të urthit.

Ushqimet e mia pikante përmbajnë një përbërje të quajtur kapsaicinë, e cila mendohet se ngadalëson shkallën e tretjes.

Për shkak të kësaj, ushqimi qëndron më gjatë në stomak, gjë që rrit rrezikun e urthit.

Studimet kanë zbuluar rreziqet e konsumimit të ushqimeve pikante për ata që vuajnë nga urthi.

Një studim australian zbuloi se konsumimi i ushqimeve të pasura me pluhur speci djegës ul shpejtësinë e tretjes.

Ushqimet me shumë yndyrë

Ushqimet e pasura me yndyrë janë treguar se rrisin shfaqjen e simptomave të refluksit acid.

Ushqimet e yndyrshme mund të relaksojnë sfinkterin e poshtëm të ezofagut, duke lejuar që acidi i stomakut të dalë nga stomaku në ezofag dhe të shkaktojë refluks acidi.

Për më tepër, ushqimet që janë të pasura me yndyrë mund të nxisin gjithashtu lirimin e hormonit kolecistokininë.

Kjo është treguar gjithashtu se relakson sfinkterin e poshtëm të ezofagut dhe shkakton zbaticë acidi.

Qëndroni larg ushqimeve të mëposhtme nëse mundeni:

copa yndyrore të mishit

produktet e mishit, duke përfshirë salsiçe dhe byrekë

gjalpë, djathë, veçanërisht djathë i fortë

krem, salcë kosi dhe akullore

disa ushqime të shijshme, si krisur me djathë dhe disa kokoshka

ëmbëlsira me çokollatë, biskota, pasta, vaj palme

vaj kokosi dhe krem kokosi

Domate

Domatet janë burimi kryesor i likopenit antioksidant, i cili ka një sërë përfitimesh shëndetësore si zvogëlimi i rrezikut të sëmundjeve të zemrës dhe kancerit, por me sa duket nuk është i mirë për refluksin e acidit.

Fruta mund të jetë i mbushur me vitaminë C, kalium dhe lëndë ushqyese të tjera, por është gjithashtu shumë acid dhe kjo mund të jetë arsyeja pse e përkeqëson refluksin e acidit.

Kjo vlen për produktet e freskëta, të konservuara, me lëngje dhe të gjitha produktet që përmbajnë domate, prandaj kini kujdes me frutat nëse keni vënë re se simptomat përkeqësohen pasi e keni ngrënë.

Lëng agrume

Lëngjet e agrumeve si lëngu i portokallit, lëngu i limonit, lëngu i agrumeve dhe lëngu i limonit mund të shkaktojnë simptoma të urthit dhe refluksit acid.

Një studim korean zbuloi se 67 për qind e 382 të sëmurëve me urth përjetuan simptoma më të këqija pasi kishin pirë lëng portokalli. Në një studim tjetër tregoi se 73 për qind e njerëzve pësuan refluks acidi pasi kishin pirë lëng agrumesh.

Problemi mund të qëndrojë në faktin se agrumet janë shumë acide dhe kur i pini ato keni shumë acid në stomak, duke shkaktuar urth dhe simptoma të refluksit të acidit.

Kafeina

Kafeja dhe pijet e tjera që përmbajnë kafeinë (çaj, kafe dhe disa pije energjike) janë treguar se shkaktojnë urth, provat janë përsëri jokonkluzive në lidhje me përfitimet e reduktimit.

Nëse zbuloni se mund të shijoni kafe pa përjetuar urth, nuk ka asnjë arsye për ta shmangur atë plotësisht.

Rajoni

Ujërat e Kosovës: Sfida dhe zgjidhjet e qëndrueshme sipas Profesor Hazir Çadrakut

Published

on

Profesor i UBT-së, Hazir Çadraku, ishte mysafirë i radhës në podcastin tonë, ku foli për gjendjen aktuale të ujërave në Kosovë, duke theksuar rëndësinë e menaxhimit të qëndrueshëm dhe parandalimit të krizave të mundshme ujore në të ardhmen.

Sipas Profesor Çadrakut, sfidat që përballet Kosova janë të dyfishta: ndikimet klimatike dhe aktiviteti i pakontrolluar i njeriut.

Institucionet arsimore dhe kërkimi shkencor, sipas Profesor Çadrakut, luajnë një rol kyç në parandalimin e krizave ujore. Ai nënvizoi rëndësinë e punës intensive kërkimore në terren dhe publikimeve ndërkombëtare për të siguruar vendimmarrje të bazuar në të dhëna dhe fakte shkencore.

Për më shumë ndiqni podcastin: PODCAST

Continue Reading

Lajmet nga UBT

Profesori bullgar Dimitar Keranov ligjëroi në UBT mbi të ardhmen evropiane të Kosovës dhe përvojën e Bullgarisë

Published

on

Në kuadër të aktiviteteve akademike dhe ligjëratave tematike me ekspertë ndërkombëtarë, UBT ka mirëpritur Dr. Dimitar Keranov, politolog dhe ekspert i sigurisë ndërkombëtare, i cili mbajti ligjëratën me temën “Kosova’s European Future: What Bulgaria’s Experience Can Offer”, para studentëve të programit të Studimeve të Sigurisë.

Ligjërata u fokusua në rrugëtimin evropian të Kosovës, sfidat e integrimit, si dhe mësimet që mund të nxirren nga përvoja e Bullgarisë në proceset e anëtarësimit në Bashkimin Evropian, duke vënë theks të veçantë në çështjet e sigurisë, qëndrueshmërisë demokratike dhe përballjes me kërcënimet hibride.

Në këtë aktivitet akademik ishin të pranishëm edhe dekania e Fakultetit, Hajdi Xhixha, si dhe prodekani Arian Kadriu, të cilët vlerësuan rëndësinë e përfshirjes së ekspertëve ndërkombëtarë në procesin mësimor dhe në zgjerimin e perspektivës akademike të studentëve të UBT-së.

Dr. Dimitar Keranov është anëtar i Bordit Drejtues të Bulgarian Institute for International Politics (BIIP) dhe njihet si një nga zërat e rëndësishëm në fushën e politikës së jashtme, sigurisë dhe demokracisë në Evropën Juglindore. Fushat e tij të specializimit përfshijnë kërcënimet hibride, reziliencën demokratike dhe sigurinë ndërkombëtare, me fokus të veçantë në vendet që përballen me presione gjeopolitike.

Ai ka një përvojë të pasur profesionale në institucione prestigjioze ndërkombëtare, përfshirë German Marshall Fund of the United States dhe Institut für Europäische Politik në Berlin, ku ka kontribuar në analiza politike dhe kërkime shkencore mbi zgjedhjet, ndikimin e huaj dhe qeverisjen demokratike.

Publikimet dhe analizat e Dr. Keranov janë cituar nga media ndërkombëtare me ndikim të madh, si The New York Times dhe Euronews, duke e bërë atë një referencë të rëndësishme në debatet bashkëkohore mbi sigurinë dhe demokracinë. Ai është gjithashtu anëtar i American Political Science Association dhe flet rrjedhshëm më shumë se dhjetë gjuhë, çka i mundëson një qasje krahasuese dhe ndërkombëtare ndaj sfidave globale të sigurisë.

Ligjërata u prit me interes të veçantë nga studentët, të cilët patën mundësi të diskutojnë drejtpërdrejt me ligjëruesin për rolin e Kosovës në arkitekturën evropiane të sigurisë, sfidat aktuale rajonale dhe rëndësinë e përgatitjes akademike për profesionistët e ardhshëm të kësaj fushe.

Përmes aktiviteteve të tilla, UBT vazhdon të forcojë profilin e tij ndërkombëtar dhe të ofrojë një arsim cilësor, të lidhur ngushtë me zhvillimet aktuale globale dhe me praktikat më të mira akademike dhe profesionale.

Continue Reading

Vendi

Zgjerimi urban i Prishtinës analizohet shkencërisht në një temë masteri nga studentja e UBT-së, Eglantina Buja

Published

on

Prishtina ka qenë në fokus të një analize të thelluar shkencore mbi zhvillimin dhe zgjerimin e saj urban, përmes temës së masterit të kandidates nga UBT, MSc. Eglantina Buja, e cila u mbrojt me sukses në kuadër të studimeve pasuniversitare.

Tema me titull “Analizë sasiore e shtrirjes dhe zgjerimit urban në Prishtinë për periudhën 1990–2024” u prezantua para komisionit profesional, i përbërë nga Prof. Dr. Egzon Bajraktari (kryetar), Prof. Dr. Edon Maliqi (mentor) dhe Dr. sc. Elvida Pallaska (anëtare).

Studimi trajton transformimet urbane të kryeqytetit gjatë një periudhe 34-vjeçare, duke përfshirë kohën e okupimit, periudhën e pasluftës dhe zhvillimet pas shpalljes së pavarësisë së Kosovës. Përmes përdorimit të të dhënave të hapura dhe metodave bashkëkohore shkencore, tema ofron një pasqyrë të qartë dhe të matshme të zgjerimit urban të Prishtinës.

Analiza është realizuar mbi bazën e imazheve satelitore Landsat 5 TM dhe Landsat 8 OLI, të përpunuara përmes klasifikimit të mbikëqyrur (Supervised Classification) në platformën Google Earth Engine, si dhe përmes analizave hapësinore me sisteme GIS. Si rezultat, janë gjeneruar harta tematike dhe produkte vizuale që dokumentojnë ndryshimet urbane ndër vite.

Të dhënat tregojnë një rritje të ndjeshme të sipërfaqes së ndërtuar në Prishtinë – nga 437.5 hektarë në vitin 1990 në mbi 1,410 hektarë në vitin 2024, që përfaqëson një zgjerim urban mbi 220%, një ritëm që tejkalon dukshëm rritjen e popullsisë. Ky zhvillim ka ndikuar në kalimin nga një strukturë urbane kompakte drejt një forme më të shpërndarë dhe të fragmentuar, duke sjellë sfida serioze për planifikimin hapësinor, infrastrukturën dhe përdorimin efikas të tokës.

Studimi identifikon gjithashtu zonat kryesore të zgjerimit urban dhe vë në pah ndikimin e ndërtimeve informale dhe mungesës së planifikimit të qëndrueshëm urban. Në përfundim, tema ofron rekomandime konkrete për vendimmarrësit, duke theksuar nevojën për zhvillim kompakt, forcim institucional dhe përdorim sistematik të teknologjive gjeohapësinore në monitorimin urban.

Me rastin e diplomimit, kandidatja u vlerësua për qasjen serioze akademike, rigorozitetin metodologjik dhe kontributin e vlefshëm në studimet e zhvillimit urban të Prishtinës.

UBT vazhdon të dëshmojë përkushtimin e tij ndaj kërkimit shkencor dhe formimit të kuadrove profesionale që kontribuojnë drejtpërdrejt në analizën dhe zgjidhjen e sfidave zhvillimore të vendit.

Continue Reading

Lajmet nga UBT

Rektori i UBT-së, Edmond Hajrizi, bëhet zyrtarisht anëtar i Akademisë Evropiane të Shkencave

Published

on

Rektori i UBT-së, Edmond Hajrizi bëhet anëtar i Akademisë Evropiane të Shkencave, në bazë të kontributit të tij të jashtëzakonshën në shkencë dhe teknologji, si dhe duke u bërë i vetmi dhe i pari shkencëtar nga Kosova që i bashkohet këtij institucioni prestigjioz. Diploma e anëtarësimit iu dorëzua gjatë një ceremonie solemne nga Kryetari dhe Nënkryetari i Akademisë, në Qendrën Evropiane për Shkencë (CERN) në Gjenevë, Zvicër.

Ky anëtarësim përfaqëson një njohje ndërkombëtare për kontributin e Rektorit Hajrizi në avancimin e arsimit të lartë, kërkimit shkencor dhe inovacionit në Kosovë, si dhe forcon lidhjet e vendit me komunitetin akademik evropian dhe botëror.

“Ky është një moment jashtëzakonisht i rëndësishëm, jo vetëm për mua personalisht, por edhe për Kosovën dhe komunitetin tonë shkencor. Anëtarësimi im në Akademinë Evropiane të Shkencës hap dyert e kësaj akademie prestigjioze për vendin tonë dhe për gjeneratat e reja të shkencëtarëve kosovarë,” ka thënë Rektori Hajrizi.

Rektori Hajrizi theksoi rëndësinë dhe domethënien e këtij anëtarësimi, duke shprehur falënderimet e tij dhe duke ndarë vizionin për të ardhmen.

“Ky anëtarësim përfaqëson vlerësimin e punës sime mbi 30-vjeçare në fushën e shkencës dhe teknologjisë, dhe më jep një motiv shtesë për të vazhduar angazhimin në forcimin e arsimit cilësor, avancimin e kërkimit shkencor dhe lidhjen e institucioneve akademike të Kosovës me rrjetet evropiane të dijes dhe inovacionit. Dëshiroj të shpreh mirënjohjen time të thellë për të gjithë ata që kontribuan në nominimin dhe vlerësimin tim. Një falënderim i veçantë shkon për familjen time dhe për kolegët e mi, për mbështetjen e vazhdueshme dhe bashkëpunimin profesional gjatë gjithë këtyre viteve”, u shpreh Rektori Hajrizi.

Akademia Evropiane e Shkencave është e njohur për promovimin e ekselencës shkencore, kërkimit ndërdisiplinar dhe inovacionit, duke përfshirë në radhët e saj studiues me reputacion të lartë ndërkombëtar, përfshirë edhe laureatë të Çmimit Nobel.

Nën udhëheqjen e Prof. Dr. Edmond Hajrizi, UBT është pozicionuar si një institucion lider në arsimin e lartë, kërkimin shkencor, inovacionin dhe sipërmarrjen në rajonin e Evropës Juglindore, duke krijuar mundësi të reja për studentët, akademikët dhe institucionet partnere.

Continue Reading

Të kërkuara