Lajmet

2022, një vit jetese në rrezik

Viti filloi me pushtimin e Ukrainës nga Rusia, luftë kjo e cila po vazhdon.

Published

on

Nga pushtimi rus i Ukrainës deri te përmbysja e ligjeve të abortit në Shtetet e Bashkuara, këtu është një përmbledhje e ngjarjeve kryesore për të shënuar vitin 2022.

Lufta në Ukrainë
Presidenti rus Vladimir Putin fillon pushtimin më të madh në Evropë që nga Lufta e Dytë Botërore, kur dërgoi trupa në Ukrainë më 24 shkurt për të “çmilitarizuar dhe denazifikuar” vendin, duke bërë që miliona ukrainas të ikin jashtë vendit.

Perëndimi vendosi sanksione të paprecedentë ndaj Moskës dhe dërgoi miliarda dollarë ndihmë në Ukrainë, gjë që zmbrapsi përpjekjen e Putinit për të kapur kryeqytetin, Kiev, dhe për të rrëzuar qeverinë e presidentit Volodymyr Zelensky.

Në jug, megjithatë, forcat ruse kanë kapur pjesën më të madhe të vijës bregdetare të Detit të Zi të Ukrainës, duke përfshirë portin e Mariupolit, i cili është shkatërruar.

Në prill, forcat ruse u akuzuan për masakrimin e shumë civilëve në periferi të Kievit, Bucha.

Në shtator, forcat ukrainase rifituan terren në verilindje dhe jug. Putini aneksoi me nxitim katër rajone të kontrolluara nga Rusia, një veprim i dënuar si i paligjshëm nga Kombet e Bashkuara.

Në nëntor, forcat ukrainase arrijnë fitoren e tyre më të madhe ende kur forcat ruse tërhiqen nga porti jugor i Khersonit, duke i dhënë fund një pushtimi tetë-mujor.

Ndalimi i abortit në SHBA
Gjykata e Lartë e SHBA-së shkaktoi reagime globale në qershor, kur përmbysi vendimin e saj historik të vitit 1973 “Roe v Wade” që garanton aksesin ndaj aborteve në mbarë vendin.

Pas vendimit, ndalimet e abortit u vendosën nga republikanët në 16 shtete amerikane, ku jetojnë 26.5 milionë gra.

Çështja ndikon në afatin e mesëm të nëntorit.

Ka fitime më të vogla se sa pritej për besnikët e Donald Trump në kampin republikan, pasi votuesit amerikanë në disa shtete mbështesin kandidatët që mbrojnë aksesin ndaj abortit.

Poashtu, Donald Trump ka njoftuar se do të kandidojë përsëri për president në 2024.

Presidenti kinez forcon kontrollin e tij
Presidenti Xi Jinping ka forcuar kontrollin e tij në krye të Kinës pasi fitoi një mandat të tretë historik në nëntor si udhëheqës i ekonomisë së dytë më të madhe në botë.

Por kinezët humbën durimin me bllokimet, testimin masiv dhe frenimin e lëvizjeve të shkaktuara nga strategjia e tij zero-Covid.

Mijëra njerëz kanë marrë pjesë në protesta disaditore kundër kufizimeve në Pekin, Guangzhou, Shangai, Urumqi, Wuhan dhe qytete të tjera. Madje disa kanë guxuar të bëjnë thirrje për dorëheqjen e Xi.

Fuqia gjithnjë e më e pakontrolluar e Xi shkakton alarm në Tajvan, pasi Kina ka organizuar stërvitje masive ushtarake rreth ishullit.

Verat më të nxehta në shekuj, përmbytjet në Pakistan
Evropa po kalon verën më të nxehtë në historinë e saj të regjistruar, me merkurin që arrin 40 gradë Celsius (104 gradë Fahrenheit) për herë të parë në Britani.

Pjesë të Arktikut dhe Antarktikut, Kinës dhe SHBA-së poashtu kanë përjetuar temperatura rekord.

Ngjarjet ekstreme të motit të lidhura me ndryshimet klimatike vazhdojnë të bëjnë kërdi në vendet në zhvillim.

Përmbytjet në Pakistan prekin pjesë të mëdha të vendit, Nigeria vuan nga përmbytjet më të këqija në një dekadë dhe pjesë të Somalisë së goditur nga thatësira përballen me kërcënimin e urisë.

Në samitin (COP27, vendet në zhvillim më në fund arritën të bëjnë “ndotësit e pasur” të pranojnë të paguajnë në një fond “humbjet dhe dëmet” për të kompensuar ato për dëmet klimatike.

Inflacioni
Pushtimi i Ukrainës dhe sanksionet ndaj Rusisë krijojnë një krizë energjetike të përmasave të papara në gjysmë shekulli, me kostot në rritje për gazin dhe energjinë elektrike.

Britania ka parë dyfishimin e faturave të energjisë brenda një viti. Rritja e çmimeve të energjisë është gjithashtu një faktor në krizën e kostos së jetesës në Sri Lanka, e cila në gusht detyron presidentin Gotabaya Rajapaksa të ikë jashtë vendit.

Inflacioni rritet globalisht, duke i shtyrë bankat qendrore të rrisin në mënyrë agresive normat e interesit, duke rritur frikën për një tjetër krizë të madhe borxhi.

Krahu i djathtë arrin fitime të paprecedentë në Evropë

Votuesit në Itali zgjedhin lideren e tyre të djathtë -post-fashiste- që nga Lufta e Dytë Botërore, Giorgia Meloni.

Demokratët suedezë kundër imigracionit janë fituesit e mëdhenj të zgjedhjeve të përgjithshme që sjellin në pushtet konservatorët në vend.

Në Francë, një rritje si nga e djathta ekstreme ashtu edhe nga e majta e fortë pakëson shumicën parlamentare të presidentit të qendrës së djathtë, Emmanuel Macron.

Por në Amerikën Latine, e djathta është në rënie.

Veterani i krahut të majtë, Luiz Inacio Lula da Silv,a bën një rikthim mahnitës në Brazil, duke rrëzuar Jair Bolsonaron. Udhëheqësit e krahut të majtë vijnë gjithashtu në pushtet në Kolumbi dhe Honduras.

Makth në Downing Street
Britania ndërron kryeministrin e saj të pestë në gjashtë vjet.

Rishi Sunak mori detyrën në tetor pas dorëheqjes së paraardhëses së tij, Liz Truss, që qëndroi në pushtet vetëm 44 ditë – mandati më i shkurtër ndonjëherë për një udhëheqës britanik.

Rënia e rrufeshme e Truss, e shkaktuar nga një mini-buxhet katastrofik, mbyll një 2022 të trazuar në Britani. Viti shënohet nga vdekja e monarkes së saj më jetëgjatë, Mbretëreshës Elizabeth II, në moshën 96-vjeçare dhe dorëheqja e detyruar e kryeministrit të Brexit, Boris Johnson pas një sërë skandalesh.

Trazirat në Iran
Në Iran, vdekja e 22-vjeçares Mahsa Amini pas arrestimit të saj për shkelje të dyshuara të kodit të veshjes islame të vendit ka ndezur protestat më të mëdha ndër vite.

Në rrugë dhe në mediat sociale gratë dhe vajzat kanë hequr shamitë e tyre në një sfidë të paprecedentë ndaj udhëheqjes klerikale të vendit.

Irani është munduar të shtypë protestat duke dënuar disa prej protestuesve me vdekje.

Sipas autoriteteve, mbi 300 njerëz janë vrarë në trazira, me grupet e të drejtave që thonë se numri është edhe më i lartë, shkruan RFI, transmeton UBT News.

Paqja në Etiopi
Pas dy vitesh konflikti që lanë të vrarë një numër të madh civilësh dhe kanë çuar në kushte të mjerueshme urie në Tigray, qeveria e Etiopisë dhe rebelët Tigrayan kanë rënë dakord për një marrëveshje paqeje, e cila u cilësua si historike.

Marrëveshja lejon që ndihma kritike humanitare të rifillojë në rajonin verior.

Kupa e Botës në shkretëtirë
Kontradiktat kanë dëmtuar paraprakisht Kupën e parë Botërore të futbollit në Lindjen e Mesme.

Disa tifozë kanë bojkotuar turneun në Katar për shkak të shqetësimeve për të drejtat e njeriut dhe numrin e lartë të vdekjeve midis punëtorëve migrantë të përfshirë në ndërtimin e tetë stadiumeve.

Vendimi i vendit për të ndaluar alkoolin nga stadiumet gjithashtu ka lënë një shije të hidhur tek disa tifozë, por ndërsa turneu po vazhdon lojën, e gjithë vëmendja është zhvendosur në fushë./UBTNews/

Lajmet

Dosja e Prokurorisë për sulmin në Ibër Lepenc: Të akuzuarit vendosën eksploziv, njëri mblodhi edhe informata për Shërbimin Ushtarak të Serbisë

Published

on

By

Prokuroria Speciale e Republikës së Kosovës (PSRK) ka ngritur aktakuzë ndaj vëllezërve Dragisha e Jovan Viqentijeviq, dhe ndaj Igor Dimoviq, të cilët ngarkohen për sulmin e 29 nëntorit 2024 në kanalin e Ibër-Lepencit në Varagë të Zubin-Potokut.

Sipas aktakuzës së Prokurorisë që ka siguruar “Betimi për Drejtësi”, vëllezërit Dragisha dhe Jovan Viqentijeviq më 29 nëntor 2024, rreth orës 18:50, ne fshatin Varagë, Komuna e Zubin Potokut, kanë vendosur eksploziv në pjesën e kanalit të “Ibër Lepenc”, infrastrukturë publike e cila shërben për furnizimin me ujë të pijshëm dhe nevoja të Korporatës Energjetike të Kosovës (KEK) për prodhim të energjisë elektrike.

Në aktakuzë thuhet se të akuzuarit, së bashku me disa persona të tjerë ende të panjohur, pas një marrëveshje paraprake, me qëllim të frikësimit serioz të popullsisë së vendit dhe rrezikimit të rendit kushtetues dhe sigurisë së Republikës se Kosovës, e kanë vendosur një sasi të konsiderueshme të eksplozivit që shërben për përdorim ushtarak, (rreth 20 kilogram te llojit Trinitrotoluene “TNI”) në brendësi të kanalit.

Këtë, sipas PSRK-së e kanë bërë përmes një çante të cilën e kishin lidhur me litar në një shtyllë betoni, duke e pozicionuar në atë mënyrë që të shkaktojë dëmtim serioz të infrastrukturës kritike të furnizimit me ujë dhe me energji elektrike, ku me atë rast të pandehurit përmes ndezjes së një fitili zjarr-përcjellës me ndezje të ngadalshme e kanë aktivizuar lëndën shpërthyese duke shkaktuar një shpërthim të fuqishëm që si pasojë është dëmtuar rëndë struktura e betonit e kanalit të “Ibër Lepenc”.

E kjo, në aktakuzë thuhet se kishte shkaktuar ndërprerje furnizimi me ujë të pijshëm për qytetarët e disa komunave veriore dhe qendrore te Kosovës, është penguar furnizimi me ujë për KEK-un, si dhe kanë rrezikuar edhe prodhimin e energjisë elektrike në nivel vendi.

Me këto veprime, sipas Prokurorisë, të akuzuarit kanë shkaktuar një rrezik serioz për jetën dhe sigurinë e popullsisë dhe dëmtimin e infrastrukturës kritike të shtetit, ku në këtë rast të dëmtuarës- Ibër Lepencit i janë shkaktuar dëme materiale në vlerë prej 376 mijë e 774 euro e 70 centë.

Kështu, ata akuzohen se në bashkëkryerje e kanë kryer veprën penale “Rrezikimi i rendit kushtetues me shkatërrimin apo dëmtimin e instalimeve dhe pajisjeve publike” nga neni 122 lidhur me veprën penale “Kryerja e veprës terroriste” nga neni 129. par.1 dhe neni 128, par.1, nënpar.1.8 lidhur me nenin 31 të Kodit Penal.

Kurse, në pikën 2 të aktakuzës, vëllezërit Viqentijeviq akuzohen edhe për armëmbajtje pa leje. Sipas aktakuzës, nga data e pacaktuar e deri me arrestimin e tyre, në shtëpitë e tyre, njëra në Zubin Potok, dhe tjetra në fshatin Prevllak, të po kësaj komune, gjatë kontrolleve të bëra nga ana e Policisë së Kosovës, u janë gjetur në posedim një sasi e konsiderueshme e armatimit luftarak.

“Si armë të llojit kallashnikov A-47, një numër të granatave të dorës BRM 75 dhe zolla, 500 fishekë 7.9 mm dhe 363 fishekë të kalibrave të ndryshëm, karikator të shumtë të armës AK 47 dhe pjesë te tyre, thika për armë të gjata, karikator pushke, mekanizëm për mbushjen e fishekëve të pushkës së gjuetisë MK-16, pushkë gjuetie, thike me këllëf, radiolidhje të shumta për përdorim ushtarak, maska, uniforma te shumta ushtarake të vendeve të ndryshme si ato të Serbisë, Rusisë dhe te shteteve tjera, helmeta dhe gjësende tjera te kundërligjshme”, përshkruhet në aktakuzë.

Të gjitha këto, thuhet se janë sekuestruar nga Polica në vendin e ngjarjes.

Me këtë, ata ngarkohen se në bashkëkryerje kanë kryer veprën penlae “Mbajtja në pronësi, kontroll ose posedim të paautorizuar të armëve” nga neni 366, par.2 lidhur me par.1 dhe nenin 31 të Kodit Penal.

Në pikën 3 të aktakuzës, thuhet se i akuzuari Jovan Viqentijeviq nga data e pacaktuar e në vazhdimësi, e deri në momentin e arrestimit të tij, më 1 dhjetor 2024, i pandehuri në cilësinë e të rekrutuarit në Shërbimin Ushtarak të Serbisë, me gradën kolonel, ka vepruar dhe e ka ndihmuar këtë shërbim, duke mbledhur informacione dhe dokumente të klasifikuara me qëllim që t’i përdorë gjatë aktivitetit të tij të kundërligjshëm në territorin e Kosovës.

Këto informata, sipas aktakuzës, ka pasur për qëllim t’ua komunikojë Shërbimit informativ Ushtarak të Serbisë, përmes vizitave dhe takimeve që i ka realizuar në Serbi me zyrtarët e saj. Këto informacione dhe dokumente, thuhet se i ka siguruar nga aktiviteti i tij i spiunimit.

“Në kuadër te dokumentacioneve, që i pandehuri i ka siguruar gjatë veprimtarisë së tij inkriminuese, janë edhe një dokument i klasifikuar si konfidencial prej 66 faqesh i përpiluar nga KFOR-i, për nevojat e operacioneve të tyre në terren, pastaj ka bërë vëzhgimin e lëvizjeve të ushtarëve amerikanë të KFOR-it, ka fotografuar bazën e Njësive Speciale Policore të Kosovës në Jasenovik që gjendet në Komunën e Zubin Potokut”, përshkruhet tutje në aktakuzë.

Gjithashtu, sipas aktakuzës, i pandehuri me qëllim të krijimit të një narrative të dëmshme për shtetin e Kosovës në raport me bashkësinë ndërkombëtare, Viqentijeviq përmes një dokumenti të modifikuar, ka tentuar ta paraqes ekzistimin e një organizate fiktive kinse për çlirimin e trojeve shqiptare e quajtur si “Komiteti Kombëtar për Lirimin dhe Mbrojtjen e Trojeve Shqiptare“, duke e shoqëruar me disa fotografi të eprorëve të lartë të Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës.

Me këto veprime, Prokuroria në aktakuzë vlerëson se tani i akuzuari seriozisht e ka dëmtuar rendin juridik dhe sigurinë e Republikës së Kosovës, si dhe ka rrezikuar jetën e zyrtarëve dhe qytetarëve të saj, si dhe ushtarëve te KFOR-it.

Kështu, ai akuzohet se në vazhdimësi ka kryer veprën penale “Spiunazhi” nga neni 124, par. 5 lidhur me par. 4 dhe nenin 77 të Kodit Penal.

Ndërsa, Igor Dimoviq, në pikën 4 të aktakuzës, akuzohet se nga data e pacaktuar deri më 30 nëntor 2024, rreth orës 6:30 në fshatin Varagë të Zubin Potokut, me konkretisht në shtëpinë e tij, me rastin e kontrollit nga ana e Policisë së Kosovës, i janë gjetur në posedim tre karikatorë, një fishek, një thikë dhe disa unifiroma ushtarake, të cilat janë sekuestruar nga Policia në vendin e ngjarjes.

Me këto veprime, Dimoviq akuzohet se ka kryer veprën penale “Mbajtja në pronësi, kontroll ose posedim të paautorizuar të armëve” nga neni 366, par.1 të Kodit Penal./BetimipërDrejtësi

Continue Reading

Lajmet

16 vjet burgim për autorin e vrasjes së 14-vjeçarit Martin Cani

Published

on

By

Gjykata e Tiranës ka dënuar me 16 vjet burgim Mario Përlleshajn, 14-vjeçarin që vrau të miturin Martin Cani pranë shkollës “Fan Noli” në vitin 2024.

Babai i viktimës, Angel Cani, e ka përshkruar vendimin si një “rreze drite” për familjen, duke shtuar se dhimbja mbetet e madhe.

Gjykata bëri drejtësi dhe e trajtoi me dinjitet këtë ngjarje”, deklaroi ai.

Prokuroria kishte kërkuar në nëntor dënim prej 25 vitesh për veprën “vrasje në rrethana cilësuese kundër dy ose më shumë personave”.

Megjithatë, siç u shpjegua nga prokurorja Alma Felaj, gjykata vendos dënimin përfundimtar, duke respektuar nenin 97 të Kodit Penal, sipas të cilit dënimet për personat nën 18 vjeç nuk mund të kalojnë 12 vite burg.

Ngjarja kishte ndodhur pas një përleshjeje banale mes të miturve, ku u plagos edhe vetë Përlleshaj.

Që nga nëntori i vitit 2024, ai mbahet në institucionin e të miturve në Kavajë.

Continue Reading

Lajmet

OVL-UÇK diskuton për protestën e 13 dhjetorit në Shkup

Published

on

By

Organizatat e dala nga lufta e Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës (UÇK) kanë mbajtur një takim për përgatitjet e fundit të protestës që do të mbahet më 13 dhjetor në Sheshin “Skënderbeu” në Shkup.

Protesta do të fillojë në ora 13:00, ndërsa OVL-UÇK i ka bërë thirrje të gjithë qytetarëve shqiptarë që t’i bashkohen aktivitetit.

Sot, në takimin me kryetarët e degëve, u diskutua lidhur me përgatitjet e fundit për protestën e 13 dhjetorit. Ftojmë të gjithë shqiptarët të bashkohen me ne në këtë protestë,” thuhet në njoftimin zyrtar të organizatës.

 

Continue Reading

Lajmet

Hamza në takim me ambasadorin gjerman: Kosova ka vetëm një drejtim përpara: rrugën euroatlantike

Published

on

By

Kryetari i PDK-së, Bedri Hamza, priti në takim ambasadorin e ri të Gjermanisë në Kosovë, Rainer Rudolph, të cilin e uroi për mirëseardhjen.

Gjatë takimit, Hamza e informoi ambasadorin për përgatitjet për zgjedhjet e ardhshme dhe shprehu gatishmërinë për të formuar institucionet e reja sa më shpejt. Ai theksoi se nga partnerët ndërkombëtarë Kosova pret përkrahje për heqjen e sanksioneve të BE-së, mbështetjen për anëtarësimin në Këshillin e Evropës dhe marrjen e statusit të vendit kandidat për BE.

Ambasadorit të ri gjerman, Rainer Rudolph, i urova mirëseardhje në Kosovë dhe e njoftova për përgatitjet për zgjedhjet e ardhshme, si dhe për gatishmërinë time për t’i formuar institucionet e reja sa më shpejt. Në takimin tonë theksova se nga partnerët ndërkombëtarë presim përkrahje në skenën ndërkombëtare, me heqjen e sanksioneve të BE-së, mbështetjen për anëtarësimin në Këshillin e Evropës dhe marrjen e statusit të vendit kandidat për BE. Kosova ka vetëm një drejtim përpara: rrugën euroatlantike,” shkroi Hamza, duke nënvizuar rëndësinë e angazhimit të vazhdueshëm në arenën ndërkombëtare.

Continue Reading

Të kërkuara