

Aktualitet
202 vjet nga vrasja e Ali Pashë Tepelenës
I njohur si “Luani i Janinës”, Ali Pashë Tepelena, në historiografinë shqiptare njihet më së miri si themelues i Pashallëkut autonom të Janinës.
Published
1 year agoon
By
Betim GashiSot bëhen 202 vjet që nga vrasja e sunduesit dhe feudalit më të fuqishëm të Shqipërisë së Mesme dhe Jugore, Ali Pashë Tepelena.
I njohur si “Luani i Janinës”, Ali Pashë Tepelena, në historiografinë shqiptare njihet më së miri si themelues i Pashallëkut autonom të Janinës, si dhe si kryengritës kundër pushtetit të Portës Osmane në Shqipëri.
“Luani i Janinës”, lindi rreth viteve 1740-1750 në Tepelenën e Labërisë, dhe vdiq më 24 janar 1822 duke mbrojtur trojet shqiptare të Epirit nga forcat osmane. Familja e Ali Pashës ishte një nga familjet me të forta në trojet shqiptare. Stërgjyshi i tij Muçojaka ka qenë Be nga Gjirokastra dhe besohet të ketë qenë nënguvernator i nahijes së Tepelenës, qytet që ishte pjesë e Sanxhakut të Vlorës.
Gjyshi i tij, Muhtar Pasha ishte luftëtar, i famshëm për trimërinë e tij. Vdiq në rrethimin e Korfuzit (pasi shkatërroi një pjesë të mureve veneciane) duke komanduar forcat osmane në 1716.
Muhtar Pasha kishte 3 fëmijë: Salek, Mehmet dhe Veli. Ali Pashë Tepelena si i ri u dallua shumë shpejt për aftësitë e tij dhe për energjinë me të cilën ndoqi planet e veta ambicioze për t’u bërë sundimtar i vetëm i vendit duke përdorur gjithë mjetet, dhunën, dinakërinë, po aq sa edhe lidhjet familjare me feudalët e tjerë vendas.
Moktar, gjyshi i tij vdiq, me shpatën në dorë, gjatë ekspeditës së osmanëve kundër Korfuzit në 1716. Vdekja e babait të tij, Veli, ka shkatërruar shumë familje.
Aliu do të bashkonte një grup grabitësish në rininë e tij. Ai ishte përgjegjës për bastisje të ndryshme, deri në arrestimin e tij nga Pashai i Beratit. Ai arriti megjithatë të shpëtojë dënimit nga hyrja në shërbim të tij. Ai pastaj kaloi në shërbim të një armiku të Pashës së Beratit, Pashait i Delvinës. Aliu u martua me një vajzë të këtij të fundit. Ajo i dha dy djem që u quajtën : Moktar dhe Veli. Nuk ishte e gjatë për të intriga kundër vjehrrit të tij. Ai shpresonte se pas ekzekutimit të tij, të trashëgonte pashallëkun tij.
Më 1784 fitoi gradën e Pashait si komandant ushtarak pranë Valiut të Rumelisë në Sofje. Po këtë vit siguroi me luftë qeverisjen e sanxhakut të Delvinës. Në vitet 1786-88 u bë derbendpashë dhe qeveritar i Sanxhakut të Tërhallës (Thesali) dhe shtiu në dorë, sidomos me përkrahjen e borgjezisë zejtare-tregtare të vendit, qeverisjen e sanxhakut të rëndësishëm të Janinës, duke shtrirë kështu pushtetin e vet mbi Epirin dhe një pjesë të trojeve jugore shqiptare.
Rreth 1787, i thirrur në Kostandinopojë Tepelenë Dervenci Ali-Pasha (Marshall,- titull ushtarak) për gjithë e Thesalisë. Ai ishte i lejuar për të mbajtur nën vehte katër mijë burra për të luftuar kundër kaçakëve e të krishterëve. Ish-kaçak vetë, ai dinte të gjitha turket. Ata ai nuk e mbyti, por i mori në shërbim të tij. Sulltani shpërblen atë në mënyrë të suksesshme dhe me emrin Ali Pasha (Pasha në turqisht) në Trikala, Thesalisë.
Si pronar i madh tokash, sipërmarrës i taksave shtetërore, si pjesëmarrës aktiv në veprimtari tregtare dhe duke mbrojtur interesat e çifligarëve të rinj po dhe të borgjezisë tregtare, të cilën e bëri për vete me një politikë tolerance të gjere fetare, Ali Pashë Tepelena mënjanoi përkrahësit e pushtetit qendror osman dhe “tiranët e vegjël” si shkaktarë të anarkisë feudale në vend. Ai i shndërroi kështu trevat e përfshira nën sundimin e tij në një formacion shtetëror në fakt autonom, që dallonte nga viset e tjera të perandorisë për nga rregulli, qetësia dhe zhvillimi ekonomik e kulturor. Janina u bë një qytet nga më të rëndësishmit dhe më të begatë në viset Perëndimore të Ballkanit, qendër e tregut ndërkrahinor të Rumelisë Jugore, qe përfshinte edhe një varg krahinash të Shqipërisë, një vatër arsimore dhe kulturore ku filloi të përdorej përveç greqishtes si gjuhë shkrimi dhe shqipja.
Në vitet 1798-1812, duke nënshtruar me luftë qeveritarët rivalë të sanxhaqeve fqinjë si dhe krahinat e vetëqeverisura të Sulit, Himarës, etj. dhe duke shfrytëzuar situatën e vështirë të Perandorisë Osmane në periudhën e luftërave të Napoleon Bonapartit, Ali Pashë Tepelena arriti të zgjeronte e përforconte pushtetin e vet duke përfshirë trevat që nga gjiri i Prevezës deri afërsisht në lumin Shkumbin. Pashallëku i Janinës u bë një faktor me rëndësi ndërkombëtare në kushtet kur forcat franceze e ruse që ishin vendosur në Ishujt Jonianë si dhe Anglia, drejtuan vëmendjen e tyre ndaj sundimtarit të fuqishëm shqiptar dhe krijuan lidhje direkte diplomatike me të, duke kapërcyer Portën.
Ali Pashë Tepelena ishte bërë kështu një sundimtar faktikisht i pavarur, por gjithmonë i kujdesshëm, për të mos krijuar konflikte të parakohshme me pushtetin qendror, duke pritur një moment të volitshëm për t’u shkëputur prej këtij.
Bota
Ish-udhëheqësi i Hezbollah do të varroset të dielën
Published
15 hours agoon
February 21, 2025By
UBT NEWS
Hezbollah ka njoftuar se ish-udhëheqësi i tij, Hasa Nasrallah, do të varroset të dielën pas pesë muajsh që nga vdekja e tij. Nasrallah humbi jetën më 27 shtator 2024, në një sulm ajror të kryer nga Izraeli, ndërkohë që ai ishte duke u takuar me komandantët e lëvizjes Hezbollah.
Nasrallah, i cili ka luajtur një rol të rëndësishëm në krijimin dhe drejtimin e Hezbollah, është konsideruar një nga liderët më të respektuar të botës arabe, për shkak të ndikimit të madh që ka pasur në rajon dhe përpjekjeve të tij për të krijuar një lëvizje ushtarake islamike me përmasa globale. Kjo ngjarje ka tronditur shumë komunitete, veçanërisht në Lindjen e Mesme.
Të dielën, pas pesë muajsh, trupi i tij do të varroset në një ceremoni të pritur me shumë vëmendje, që pritet të tërheqë vëmendjen e udhëheqësve politikë dhe ushtarakë nga e gjithë bota arabe.
Bota
Izraeli do të lirojë 602 të burgosur palestinezë të shtunën sipas marrëveshjes së shkëmbimit
Published
15 hours agoon
February 21, 2025By
UBTnews
Izraeli do të lirojë 602 të burgosur palestinezë të shtunën, duke përfshirë 50 palestinezë të cilët janë dënuar me burgim të përjetshëm dhe 60 të tjerë me burgime të gjata, sipas Zyrës për Media të të Burgosurve Palestinezë në Gaza.
Lirimi është një komponent kyç i fazës së parë të marrëveshjes së shkëmbimit, e cila pasoi dorëzimin nga fraksionet palestineze të emrave të gjashtë pengjeve izraelitë të caktuar për lirim të shtunën.
Në një deklaratë, zyra për media konfirmoi se, përveç 50 palestinezëve të dënuar me burgim të përjetshëm dhe 60 me dënime të sigurisë së lartë, do të lirohen edhe 47 palestinezë nga “Marrëveshja Shalit” e vitit 2011, të cilët ishin arrestuar sërish.
Gjithashtu, 445 palestinezë nga Gaza, të arrestuar pas 7 tetorit 2023, janë caktuar të lirohen.
Më herët të premten, krahu ushtarak i Hamasit, Brigadat Al-Qassam, njoftoi emrat e gjashtë robërve izraelitë që do të lirohen të shtunën si pjesë e raundit të shtatë të shkëmbimit të të burgosurve.
Deri më sot, Izraeli ka marrë 19 robër dhe katër trupa. Të shtunën, Izraeli do të pranojë edhe gjashtë robër të tjerë, ndërsa javën e ardhshme pritet të dorëzohen katër trupa të tjerë, duke shënuar përfundimin e fazës së parë të marrëveshjes.
Në këmbim, Izraeli ka liruar tashmë 1.135 të burgosur palestinezë, duke përfshirë dhjetëra që vuajnë dënimin e përjetshëm.
Megjithatë, fillimi i negociatave për fazën e dytë të marrëveshjes, e cila fillimisht ishte planifikuar për 3 shkurt, është vonuar nga Izraeli.
Marrëveshja e armëpushimit hyri në fuqi muajin e kaluar, duke ndalur luftën gjenocidale të Izraelit, e cila ka vrarë të paktën 48.300 njerëz, kryesisht gra dhe fëmijë, dhe e ka lënë enklavën në gërmadha.
Nëntorin e kaluar, Gjykata Ndërkombëtare Penale lëshoi urdhra arresti për Netanyahun dhe ish-ministrin e tij të Mbrojtjes Yoav Gallant për krime lufte dhe krime kundër njerëzimit në Gaza.
Izraeli gjithashtu përballet me një çështje gjenocidi në Gjykatën Ndërkombëtare të Drejtësisë për luftën e tij në enklavën palestineze.
Bota
Kremlini mohon se ka kërkuar që NATO-ja të tërheqë trupat nga krahu lindor
Published
16 hours agoon
February 21, 2025By
UBTnews
Kremlini ka mohuar raportimet se zyrtarët rusë i kanë kërkuar Shteteve të Bashkuara të kërkojnë tërheqjen e trupave të NATO-s nga shtetet afër apo në kufi me Rusinë.
Këto deklarata, të bëra nga zëdhënësi i Kremlinit Dmitry Peskov, vijnë pasi një këshilltar i lartë presidencial rumun dukej se tha që zyrtarët rusë kishin bërë këtë kërkesë gjatë bisedimeve të nivelit të lartë në Riad midis delegacioneve nga Moska dhe Uashingtoni.
Zyrtari rumun, Cristian Diaconescu, i cili foli për një televizion në Rumani, më pas u tërhoq nga deklaratat e tij, duke qartësuar se një kërkesë e tillë ishte bërë në të kaluarën, më 2021, pra para nisjes së pushtimit rus të Ukrainës në shkurt të vitit 2022.
Rusia për vite me radhë ka shprehur zemërim, publikisht dhe privatisht, lidhur me praninë e trupave të NATO-s në shtete sikurse tre shtetet e Baltikut dhe në Poloni. Gjithashtu është ankuar lidhur me sistemet e mbrojtjes ajrore të NATO-s në Poloni dhe Rumani. Zgjerimi i NATO-s nga lindja – fillimisht më 1997 dhe më pas dy runde zgjerimesh më 2000 – nga shumë në Kremlin është parë si akt armiqësor dhe kjo pjesërisht është përdorur si pretekst për pushtimin e Ukrainës.
Me administratën e presidentit amerikan, Donald Trump, që po sinjalizon për një qasje të re radikale ndaj raporteve evropiane – ai ka përsëritur ankesat se anëtarët e NATO-s nuk po shpenzojnë para të mjaftueshme në aleancë – është ndezur alarmi në Evropë se Shtëpia e Bardhë e Trumpit mund të pranojë kërkesat ruse.
Më herët gjatë këtij muaji, sekretari amerikan i Mbrojtjes, Pete Hegseth, tronditën aleancën 32-anëtarëshe kur ai haptazi përjashtoi anëtarësimin e Ukrainës në NATO dhe përjashtoi mundësinë e bashkimit të trupave amerikane në ndonjë përpjekje paqeruajtëse në Ukrainë. Ai po ashtu tha se NATO nuk do t’i dalë në ndihmë asnjë shteti evropian, nëse përfshihen në atë përpjekje dhe nëse do të sulmoheshin nga Rusia.
Duke folur në një intervistë për Antena 3 CNN më 19 shkurt, dy ditë pasi delegacionet e SHBA-së dhe Rusisë u takuan në Riad, Diaconescu dukej se sugjeroi se Moska kishte paraqitur një kërkesë të re për tërheqjen e NATO-s.
“Pritjet e tyre [të rusëve] janë që, në një pikë, SHBA-ja do të bënte që partnerët evropianë brenda NATO-s të tërhiqen nga garancitë e sigurisë së NATO-s të vitit 1997”, tha ai.
Në deklarimet pasuese për mediat rumune, Diasconescu u tërhoq nga kjo deklaratë duke thënë se po iu referohej kërkesave paraprake. Amerikanët dhe evropianët nuk pranojnë kërkesat ruse, tha ai, “as atëherë e as tani”.
I pyetur specifikisht nga gazetarët lidhur me deklaratat rumune, Peskov mohoi këtë vlerësim më 21 shkurt.
“Jo, nuk është e vërtetë, nuk përkon me realitetin”, tha ai. “Qëndrimi ynë është që avancimi i infrastrukturës ushtarake drejt kufijve tanë është shqetësues për ne. Këtë qëndrim e dinë të gjithë, nuk është sekret”.
Presidenti i Polonisë, shteti i të cilit ka qenë një nga mbështetësit më të zëshëm të Ukrainës dhe që ka rritur dislokimin e trupave të NATO-s përgjatë krahut lindor të aleancës, tha më 18 shkurt se ka pranuar garanci nga SHBA-ja se nuk do të ketë reduktim të trupave amerikane.
“Nuk ka asnjë shqetësim që SHBA-ja do të reduktojë nivelin e pranisë në shtetin tonë, që SHBA-ja në çfarëdo mënyre do të tërhiqet nga përgjegjësitë apo bashkëpërgjegjësitë për sigurinë e kësaj pjese të Evropës”, tha Andrzej Duda për gazetarët në Varshavë pasi u takua me emisarin e posaçëm të Trumpit, Keith Kellogg.
NATO përforcoi forcat e saj lindore pas nisjes së pushtimit rus të Ukrainës, duke kërkuar që të qetësojë anëtarët – veçmas ata që ranë nën kontrollin sovjetik gjatë Luftës së Ftohtë.
Në total, janë tetë grupe luftarake të NATO-s – “një prani e zgjeruar” – të dislokuara në lindje të Evropës dhe në tre shtete Baltike, me afër 30.000 trupa, sipas të dhënave të fundit të aleancës.
“Objektivat e Putinit mbesin të njëjtë: të nënshtrojë Ukrainën dhe gjithashtu të përçajë Evropën dhe SHBA-në”, tha për Shërbimin rumun të Radios Evropa e Lirë, Oana Lungescu, ish-zëdhënëse e NATO-s. “Pra, pikërisht për këtë ka më pak arsye për të spekuluar apo për panik, por për të parë se cilat janë interesat e Evropës, dhe padyshim, cilat janë interesat e Rumanisë”.
Bota
Trump: Kanadaja mund të mbajë himnin e saj si shteti i 51-të amerikan
Published
16 hours agoon
February 21, 2025By
UBTnews
Presidenti amerikan Donald Trump përsëriti dëshirën e tij për të aneksuar Kanadanë në SHBA si shtetin e saj të 51-të, teksa deklaroi gjithashtu vendosmërinë e tij për të rimarrë Kanalin e Panamasë.
“Unë mendoj se Kanadaja, ju e dini, ata do të duhet të paguajnë tarifa për makinat, lëndët e para të drurit, naftën dhe gazin, etj., teksa ata marrin 95 për qind të produkteve të tyre nga SHBA-ja“, tha Trump në darkën e mbrëmshme të Takimit të Shoqatës së Guvernatorëve Republikanë në Washington.
“Unë mendoj se ata duhet të bëhen shteti i 51-të“, shtoi ai.
Duke folur për një ndeshje ndërkombëtare të hokejit në Montreal, ku kanadezët nuk respektuan himnin kombëtar të SHBA-së përpara ndeshjes, Trump tha se “në fund të fundit” ata do të lavdërojnë himnin kombëtar amerikan.
“Ne do të duhet të arrijmë një marrëveshje, sepse mua më pëlqen ‘O Canada‘”, tha ai, duke iu referuar himnit kombëtar kanadez.
“Është një gjë e bukur. Unë mendoj se ne do të duhet ta mbajmë atë si shteti i 51-të”, shtoi Trump. Duke e quajtur kryeministrin kanadez Justin Trudeau një “guvernator“, Trump tha se ai po bën një “punë të mrekullueshme”.
“Unë mendoj se në fakt kjo ka rezultuar në zgjedhjen e tij, nëse doni ta dini këtë, por ne do të shohim për këtë“, tha Trump, duke shtuar: “Ne po shikojmë Grenlandën dhe duhet të rimarrim Kanalin e Panamasë“.
Ai tha se Panamaja është një nga mrekullitë e mëdha të botës. “Ne e ndërtuam atë, e për shkak se Kina në thelb e ka marrë atë, ne nuk do të lejojmë kjo të ndodhë. Kina e di dhe Panamaja po ashtu”, tha Trump.
Presidenti amerikan pretendon se shtetet e grupit BRICS “u ndanë” vetëm disa ditë pasi i paralajmëroi për tarifa të mundshme nëse përpiqeshin të gjenin një zëvendësim për dollarin amerikan.
“Shtetet e BRICS-it po përpiqeshin të shkatërronin dollarin tonë. Ata donin të krijonin një monedhë të re. Kështu, kur hyra, gjëja e parë që thashë ishte se çdo shtet i grupit BRICS që vetëm përmend shkatërrimin e dollarit, do të përballet me një tarifë 150 për qind, dhe se ne nuk duam mallrat tuaja, kështu që shtetet e grupit BRICS u ndanë“, tha ai.

Ish-udhëheqësi i Hezbollah do të varroset të dielën

Shteti mbështet kinematografinë, 800 mijë euro për tri projekte filmi

Izraeli do të lirojë 602 të burgosur palestinezë të shtunën sipas marrëveshjes së shkëmbimit

Arrestohet ish-kryetarja e Nishit, Dragana Sotirovski

KQZ: Votat me kusht dhe ato nga Diaspora numërohen javën e ardhshme

Kremlini mohon se ka kërkuar që NATO-ja të tërheqë trupat nga krahu lindor

Abdixhiku pas takimit me ambasadorët: LDK e respekton vullnetin qytetar, as nuk dëshiron e as nuk pretendon ta anashkalojë

Trump: Kanadaja mund të mbajë himnin e saj si shteti i 51-të amerikan

Çfarë dihet nga operacionet e fshehta të CIA-s në Meksikë
Të kërkuara
-
Magazinë2 months ago
Ky mendohet se është djali 20 vjeçar i Parashqevi Simaku, Luke Nohfe
-
Bota4 weeks ago
Marrëveshja për pranimin e pakufizuar të emigrantëve, Shtëpia e Bardhë tërhiqet nga tarifat ndaj Kolumbisë
-
Bota4 weeks ago
Fluturimet e dëbimit kanë filluar, thotë Shtëpia e Bardhë
-
Bota4 weeks ago
Shtëpia e Bardhë: Armëpushimi në Liban do të zgjatet deri më 18 shkurt