Kulturë
1991/Metallica, Nirvana, Guns N’Roses dhe viti që ndryshoi rock-un
Brenda vetëm shtatë javëve, nga mesi i gushtit deri në fillim të tetorit, një seri albumesh dolën në treg.
Published
1 year agoon
By
Betim GashiNëse rroku i viteve ’90 kishte një vit-flamur, ai ishte 1991. Viti kishte nisur me Operation Desert Storm në Irak dhe Luftën e Parë të Gjirit, por një “bombardim” jo më pak i rëndësishëm ndodhi disa muaj më vonë. Brenda vetëm shtatë javëve, nga mesi i gushtit deri në fillim të tetorit, një seri albumesh dolën në treg, të cilët do të bëheshin jo vetëm më të shiturit e atij viti, por edhe do i jepnin formë dekadës së ardhshme.
Ata ishin “Black Album” i Metallica, “Nevermind” i Nirvana, “Use Your Illusion I” i Guns’n’Roses, “Ten” i Pearl Jam dhe “Blood Sugar Sex Magic”, i Red Hot Chilli Peppers. Të gjithë bashkë, sollën një epokë të re në historinë e rock-ut, të ngjashme me epokën e artë të viteve shtatëdhjetë.
Në fakt, gjërat kishin nevojë për një shkundje të fortë. Hard Rock-u i modës së vjetër po kapej fort pas “karrikes” së vet. Grupet e preferuar të të ashtuquajturve baby boomers, si Van Halen, Bryan Adams, Ozzy Osbourne dhe Scorpions ishin në të gjithë klasifikimet. “Extreme”, një grup funk rock-u nga Bostoni bëri bujë me baladën akustike “More than words”, ndërkohë që grupi nga New Jersey, Skid Row u ngjitën në vendin e parë me albumin e tyre të dytë, “Slave to the Grind”.
Kënga më e dëgjuar e vitit ishte “Bohemian Rhapsody” e Queen. Ishte realizuar në 1976, por ishte rikthyer në skenë pas vdekjes së Freddie Mercury. Dukej sikur, sa më shumë që gjërat ndryshonin, aq më shumë ato mbeteshin njësoj. Por, shumë shpejt një përmbysje do të ndodhte në shumë fronte.
Metallica dhe sidomos Guns’n’Roses ishin tashmë grupe që kishin sjellë hit-e të mëdha, dhe prapa tyre kishin kompani diskografike me peshë. Askush nuk u befasua prej suksesit të tyre. Po kështu, The Red Hot Chilli Peppers, kishin ndërtuar një bazë fansash që në mesin e dekadës paraardhëse, pasi kishin lënë pas varësinë nga droga dhe vdekjen e ish kitaristit, Hillel Slovak.
Por, ajo që po ziente në të vërtetë ishte skena e muzikës Grunge. Pearl Jam, Soundgarden dhe grupi nga Chicago, The Smashing Pumpkins, ishin në pararojë të kësaj lëvizjeje të re. E megjithatë, ishte albumi i dytë i një grupi me tre 20 e ca vjeçarë sarkastikë, që e futi në të vërtetë në hartë muzikën grunge dhe qytetin e Seattle.
Pak njerëz do kishin vënë bast që Nirvana do të bëheshin një prej grupeve më të mira të dekadës, edhe pasi ata kaluan tek kompania diskografike DGC Records. Por kënga e tyre e parë, një hit i mbushur me sarkazmë i quajtur “Smells like teen spirit”, u ngjit menjëherë në majat e hiteve të MTV dhe radiove. Albumi ku ajo bënte pjesë, Nevermind u ngjit dhe ai në majë të renditjeve të të gjithë botës, pas daljes në 24 shtator 1991.
Eshtë e kollajtë të harrosh sot, se shumë gjëra kishin ndodhur në të dy skajet e muzikës. Muzika alternative po futej në radarë me inaugurimin e festivalit të Lollapalooza në korrik, i cili shumë shpejt u bë një histori suksesi befasuese. Kjo edhe falë një serie grupesh si Jane’s Addiction, Siouxsie and the Banshees, Living Colour, Ice-T et.
Gjëra interesante po ndodhnin edhe në skajet e muzikës metal, nga heronjtë brazilianë Sepultura me albumin e tyre Arise deri tek disa të pakënaqur norvegjezë që digjnin kisiha dhe që hodhën themelet e skenës së black metal.
Por të gjitha këto nuk ishin asgjë, në krahasim me shkundjen e madhe që ndodhi në ato shtatë javë të lavdishme në fundin e verës dhe fillimin e vjeshtës. Në fund të vitit, Metallica ua kishin kaluar në shitje albumesh, por Nirvana ishin bërë flamuri përreth të cilit një brez i ri muzikantësh dhe fansash po mblidheshin me shpejtësi. Ndryshimi kishte ardhur, dhe fiks në momentin e duhur./Bota.al
Kulturë
104 vjet pa Amedeo Modiglianin, gjeniun ”e mallkuar” të artit modern
Published
18 hours agoon
January 24, 2025By
UBT NEWSMë 24 janar 1920, vdiq një nga figurat më enigmatike dhe të jashtëzakonshme të artit modern: Amedeo Modigliani. Piktori dhe skulptori italian, me talentin e tij të pazakontë, ka lënë një trashëgimi të pashlyeshme, duke u kthyer në një nga artistët më të dashur dhe më të kërkuar në botë, një simbol i shprehjes artistike autentike dhe thellësisht njerëzore.
Përveç se ishte një artist brilant, Modigliani mishëroi mitin e artistit bohem, të cilin e jetoi me pasion, varfëri dhe gjithçka që ishte e mundur për të arritur veprat e tij të jashtëzakonshme. Jeta e tij e shkurtër dhe e munduar ishte e mbushur me sëmundje, përballje me varfërinë dhe një pasion të pakontrolluar për artin. Ajo përshkruan një periudhë të errët dhe të dhimbshme, ku ai u bë mishërimi i mitit të artistit të “mallkuar”, një njeri që u sakrifikua plotësisht për artin e tij.
Dhe ndërsa jeta e tij u mbyll pas vetëm 35 vitesh, veprat e tij sot janë ndër më të pëlqyerat dhe më të kërkuarat në botë. Pikturat dhe skulpturat e Modiglianit janë shumë më tepër se thjesht një përpjekje për të kapur momentet e jetës, ato janë një reflektim i thellë i shpirtit njerëzor dhe i pasioneve të brendshme të artistit. Ato janë një udhëtim i pashembullt në kompleksitetin e natyrës njerëzore, një shpërthim krijues që e bën Modiglianin të paharrueshëm.
I lindur në Livorno, një qytet port i Italisë, Modigliani u bë pjesë e një grupi artistësh avangardë që u vendosën në Paris në fillim të shekullit të njëzetë. Ky grup, që përfshinte emra të tjerë të njohur si Pablo Picasso dhe Henri Toulouse-Lautrec, ndante jo vetëm një hapësirë fizike, por dhe përvoja artistike dhe personale. Ata ndihmuan njëri-tjetrin të shkonin përtej kufijve të artit tradicional dhe të hapnin rrugën për lëvizjet e artit modern.
Megjithatë, Modigliani mbeti gjithmonë i veçantë. Ai nuk i përkiste ndonjë shkolle apo rryme të caktuar artistike. Ndonëse ishte i ndikuar nga Fauvizmi, kubizmi dhe impresionizmi, ai krijoi një stil të tijin unik, që u fokusa në figurën njerëzore, me një theks të veçantë në fytyrat dhe trupat femërorë. Portretet e tij janë të njohura për ata sy të zmadhuar dhe për forma të zgjatura që përshkruajnë një ndjenjë të mistershme dhe të thellë.
Fëmijëria e Modiglianit ishte e shënuar nga shëndeti i dobët. Prej disa vitesh ai vuante nga sëmundje të ndryshme, përfshirë tuberkulozën, që do t’i shkaktonte vdekjen e parakohshme. Gjatë gjithë jetës, ai ishte një njeri i izoluar, i cili kaloi shumë kohë duke luftuar për të mbijetuar, dhe ende më shumë për të realizuar artin që e mbushte me jetë.
Ai nisi studimet në pikturë në qytetin e tij të lindjes, nën drejtimin e piktorit Guglielmo Micheli, dhe më pas kaloi në Firence, ku u regjistrua në Akademinë e Arteve të Bukura në vitin 1902. Pas kësaj, ai u transferua në Paris në vitin 1906 dhe u regjistrua në Académie Colarossi, ku filloi të bëhej pjesë e shoqërisë artistike avangardë që ndikoi në zhvillimin e artit modern.
Veprat e tij u ndikuan nga shumë artistë të njohur, përfshirë Henri Toulouse-Lautrec dhe Paul Cézanne. Gjithashtu, Modigliani zhvilloi një interes të veçantë për skulpturën, dhe në vitin 1909, Dr. Paul Alexandre, mbrojtësi i tij dhe miku më i afërt, e prezantoi me Constantin Brancusi, një nga shenjatorët e skulpturës moderne. Ky takim do të kishte një ndikim të madh në punën e tij, veçanërisht në krijimin e seri figurash dhe kokash, që janë një pjesë e rëndësishme e pasurisë së tij artistike.
Ndikimi i artit afrikan dhe maskave që Modigliani mund të ketë parë nëpërmjet Picasso-s ishte gjithashtu i theksuar në krijimet e tij. Kjo ndihmoi që ai të zhvillonte një estetikë të veçantë dhe të ndihmonte në përcjelljen e një ndjenje të thellë shpirtërore dhe fizike që ka karakterizuar gjithmonë punën e tij.
104 vjet pas vdekjes së tij, Amedeo Modigliani mbetet një nga më të mëdhenjtë e artit modern. Vepra e tij është një dëshmi e pasionit të papërmbajtur dhe e sakrificës për artin. Disa e cilësojnë atë si një “gjeni i mallkuar”, por pavarësisht nga vuajtjet që kaloi gjatë jetës së tij, puna e tij vazhdon të shndërrohet në një burim frymëzimi për artistët e sotëm dhe admiruesit e artit në mbarë botën./UBTNews/
Kulturë
Arrestimi i Musine Kokalarit, intelektuales disidente të regjimit komunist
Published
2 days agoon
January 23, 2025By
UBT NEWSMë 23 janar të vitit 1946, historia e Shqipërisë do të regjistronte një ngjarje tragjike dhe të rëndësishme për individët që do të qëndronin kundër regjimit komunist: arrestimin e Musine Kokalari, një prej intelektualeve më të shquara dhe të guximshme të kohës. Ky akt shënoi fillimin e një kalvari të gjatë vuajtjesh dhe përndjekjesh për Musinen, e cila konsiderohet si disidentja e parë e regjimit komunist shqiptar.
Musine Kokalari lindi më 10 shkurt 1917 në Adanë të Turqisë. Pasi familia e saj u kthye në Shqipëri, ajo u rrit dhe mori mësimet e para në qytetin e Gjirokastrës. Edhe në vitet e rinisë, Musineja spikati për intelektin e saj të jashtëzakonshëm dhe për angazhimin në fushën e letrave dhe të politikës. Ajo vazhdoi studimet e larta në Universitetin e Romës, ku u diplomua me rezultate të shkëlqyera në degën e Letërsisë, duke arritur të bëhet një nga intelektualet më të shquara të Shqipërisë.
Përveç arritjeve akademike, Musine Kokalari ishte gjithashtu një figurë aktive në jetën politike të kohës. Në vitin 1939, ende studente, ajo botoi librin e saj të parë “Siç më thotë nënua plakë”, një vepër që reflektonte shqetësimet dhe vlerat e shoqërisë shqiptare të periudhës. Në vitin 1943, ajo mori iniciativën për të themeluar Partinë Socialdemokrate, e cila përpiqej të ofronte një alternativë politike ndaj regjimëve autoritarë të asaj kohe. Po ashtu, në vitin 1944, Musineja ndihmoi në publikimin e gazetës “Zëri i Lirisë”, e cila i dha një mundësi më të madhe për të shprehur pikëpamjet dhe vizionin e saj për një shoqëri më të drejtë dhe të lirë.
Vendosja e regjimit komunist në vitin 1944 do të sillte një ndryshim rrënjësor në jetën e Musine Kokalari. Së pari, ajo humbi dy vëllezërit e saj, Mumtas dhe Vesel Kokalari, të cilët u pushkatuan pa gjyq nga regjimi komunist në nëntor të atij viti. Ky ishte vetëm fillimi i një periudhe të errët për Musinen, e cila do të arrestohej pas vetëm dy viteve, më 23 janar 1946. Pas një procesi gjyqësor të montuar, ajo u dënua me 20 vjet heqje lirie për “veprimtari të kundërligjshme”.
Musine Kokalari kaloi 16 vjet në burg, një periudhë që do të shënonte vuajtjet e mëdha fizike dhe psikologjike të saj. Më pas, ajo u internua në Rrëshen të Mirditës, ku jetoi në kushte ekstreme të varfërisë dhe të izolimit të plotë nga shoqëria, një ndëshkim i madh për një intelektuale që kishte dhënë kaq shumë për kulturën dhe politikën e vendit të saj.
Më 13 gusht 1983, Musine Kokalari ndërroi jetë në internim, e pafuqishme përballë një sëmundjeje të rëndë, por e paharruar në luftën për lirinë dhe dinjitetin e popullit shqiptar.
Pas shembjes së regjimit komunist dhe fillimit të periudhës demokratike, figura dhe veprat e Musine Kokalari u vlerësuan nga institucionet shqiptare, të cilat e nderuan për kontributin e saj të madh në fushën e politikës dhe të kulturës. Në vitin 1993, ajo u nderua post mortem me titullin “Martir i Demokracisë”, një nderim që i dha asaj një vend të veçantë në historinë moderne të Shqipërisë.
Musine Kokalari mbetet një simbol i qëndresës dhe i angazhimit për vlera të larta njerëzore, një figurë që i ka dhënë Shqipërisë një trashëgimi të pasur intelektuale dhe morale./UBTNews/
Lifestyle
Pse duhet t’i pastroni gjithmonë rrobat që sapo i keni blerë?
Published
2 days agoon
January 23, 2025Herën tjetër kur blini rroba të reja, hidhni për pastrim, pasi nuk rekomandohet që t’i vishni ato menjëherë pasi t’i keni blerë.
Duhet të keni durim e vendosni në lavatriçe para se t’i vishni dhe arsyet janë të shumta.
Shumë njerëz e kanë veshur një gjë në dyqan dhe ndoshta ka pasur disa njerëz para jush e kanë provuar atë. Për shkak të kësaj, rrobat ndoten shumë shpejt, pasi ato mbulohen me djersën dhe bakteret e disa njerëzve të ndryshëm.
Përveç kësaj, ka persona të tillë që i hedhin rrobat nëpër dysheme edhe kur janë në dhomën e zhveshjes, që do të thotë se rrobat kanë qenë në dyshemenë e ndotur dhe me pluhur kur ju i vishni.
Kimikatet – Arsyeja më e madhe pse duhet të lani rrobat tuaja të reja është për shkak të substancave kimike me të cilat trajtohen rrobat.
Prodhuesit i përdorin kimikatet për t’u siguruar që rrobat të mos rrudhen aq shumë kur janë në rrugë nga fabrika për në dyqane dhe ndihmon për të zmbrapsur parazitët në bordin e anijes ose kamionit të përdorur për transportin e rrobave.
Këto kimikate mund të shkaktojnë acarim mjaft të keq për lëkurën tuaj!
Irritimi – Keni lëkurë të ndjeshme? Duhet të lani gjithmonë rrobat e reja, sepse ato mund të përmbajnë formaldehid, i cili mund të shkaktojë njolla të kuqe dhe skuqje. Rrobatu mund të kenë një erë kimike rreth tyre. /UBT News/
Magazinë
Netflix rrit çmimet e abonimeve në ShBA dhe Kanada: A do të jenë vendet evropiane të radhës?
Published
2 days agoon
January 23, 2025Netflix ka njoftuar një valë tjetër rritjeje të çmimeve për plane të ndryshme abonimi – duke përfshirë rritjen e çmimit të paketës Premium në 25 dollarë (24 euro) në muaj në SHBA. Megjithatë, për momentin, shumica e vendeve evropiane nuk do të preken nga kjo rritje.
Lajmi vjen pasi Netflix festoi rritjen më të madhe të abonentëve tremujorë në histori, me 19 milionë përdorues të rinj që iu bashkuan platformës së transmetimit gjatë tremujorit të fundit.
Ky sukses besohet të jetë rezultat i një kombinimi të sporteve live dhe prodhimit të serialeve dhe filmave të platformës, duke përfshirë sezonin e dytë të serialit “Squid Game,” i cili tashmë ka mbledhur mbi 165.7 milionë shikime.
Në këtë kontekst, Netflix ka deklaruar se pret të gjenerojë të ardhura më të larta se sa pritej në vitin 2025, të nxitura pjesërisht nga raundi i ri i rritjes së çmimeve. Rritja e çmimeve është paralajmëruar për SHBA, Kanada, Portugali dhe Argjentinë dhe do të hyjë në fuqi menjëherë.
“Ndërsa ne vazhdojmë të investojmë në programim dhe të ofrojmë më shumë vlerë për anëtarët tanë, herë pas here do t’u kërkojmë anëtarëve tanë të paguajnë pak më shumë, në mënyrë që të mund të riinvestojmë për ta bërë Netflix edhe më të mirë,” thanë ata.
Në këtë drejtim, çmimet po rriten për shumicën e planeve. Plani i abonimit të mbështetur nga reklamat po rritet nga 6,99 dollarë (6,71 euro) në 7,99 dollarë (7,67 euro) në muaj, ndërsa abonimi standard pa reklama po shkon nga 15,49 dollarë (14,87 euro) në 17,99 dollarë (17,27 euro). Për nivelin Premium, çmimi do të rritet nga 22,99 dollarë (22,06 euro) në 24,99 dollarë (23.98 euro) në muaj.
Deri tani, nuk ka indikacione për rritje të çmimeve jashtë katër vendeve të shpallura aktualisht.
Megjithatë, bazuar në praktikat e kaluara të Netflix, ekziston një mundësi e madhe që ndryshimet e çmimeve të zbatohen edhe në vende të tjera në një të ardhme të afërt.
Banka e Japonisë rrit normat e interesit në nivelin më të lartë në 17 vjet
Kristjan Asllani: Interi i shkon deri në fund Championsit
Enis Bardhi bëhet me skuadër të re, mbetet në Superligën e Turqisë
352 shkolla mbyllen në Bangkok për shkak të ndotjes së ajrit
Fluturimet e dëbimit kanë filluar, thotë Shtëpia e Bardhë
Serbët e veriut të Mitrovicës në mbështetje të protestës në Beograd
Stuhi e fuqishme godet Britaninë dhe Irlandën, mbyllen shkollat dhe anulohen dhjetëra fluturime
Trump fal aktivistët kundër abortit
Arabia Saudite do të përdorë robotë për ndërhyrjet kardiologjike
Të kërkuara
-
Bota3 months ago
Trump premton paqe në Liban nëse rikthehet në Shtëpinë e Bardhë
-
Bota3 months ago
Koreja e Veriut rrit frikën në botë, lëshon raketën e re balistike ndërkontinentale
-
Bota2 months ago
“Ethet” e kthimit të Trump! Takohen Macron e Starmer, zbardhet fokusi i diskutimeve
-
Lajmet2 months ago
Rektori Hajrizi: Çdo sukses i joni është një sukses për Kosovën!