

Kulturë
15 libra klasikë, që duhet t’i lexoni të paktën njëherë
Published
5 months agoon
By
UBT NewsJanë libra të njohur të letërsisë amerikane, shumica e të cilave janë të botuar edhe në shqip. Në listën e leximeve më të reja dhe ‘të nxehta’, mund të jetë e lehtë të harrojmë herë pas here çfarë është vërtet me vlerë dhe të lemë mënjanë ata çfarë i quajmë libra klasikë, që nuk njohin kohë apo ‘modë’.
Por, janë pikërisht këta libra në të cilët ia vlen të zhytemi dhe ‘të harrohemi’.
Në vazhdim ne do u’a rekomandojmë disa nga botimet që duhet t’i lexoni, sidomos në një pasdite Ramazani teksa prisni Iftarin.
1.“Mbulesa e qelqtë” (The Bell Jar) nga Sylvia Plath (1961)
Esther, protagonistja e romanit përballet me një sërë përvojash ndryshimesh në jetën e saj, shumica e të cilave duhet t’i sillnin kënaqësi dhe eksitim. Esther zhytet në udhëtimin e vet jetësor, zbret më thellë në çmenduri. Ky libër ofron vështrim të thellë në shëndetin mendor dhe në pritshmëritë konvencionale të vendosura ndaj grave në atë periudhë. Vetëm një paralajmërim: Mos e merrni këtë libër me vete në plazh.
2. “Bashkë me Erën” (Gone with the Wind) nga Margaret Mitchell (1936)
Një nga librat më të preferuar të të gjithë kohëve. Kur futeni në botën e Scarlett O’Hara do të bini në dashuri me Jugun e Amerikës. Një novelë historike, me një heroinë të vërtetë. Ndërsa e lexoni, do kuptoni se mund të ketë pak Scarlett O’Hara tek të gjithë ne. Margaret Mitchell, duke mbajtur në dorë një kopje nga libri i saj “Bashkë me Erën”.
3. “Damka e turpit” (The Scarlet Letter) nga Nathaniel Hawthorne (1850)
Libri që udhëhoqi revolucionin e romantizmit të errët vjen si histori e vërtetë pasioni për moralin e shoqërinë. Ngjarjet e Salemit të dikurshëm, ku forca e mentalitetit të pazhvilluar të shoqërisë ndryshuan jetën e një gruaje, vijon të japë leksione dhe në shekullin XXI. E shkruar me stil nga Nathaniel Hawthorne, “Damka e turpit” është një libër që të bën ta duash që në rreshtat e parë. Edhe pse nuk është një histori e zakonshme dashurie, ai është një rrëfim për rolin e femrës në shoqëri dhe njohjen e të drejtave të kësaj gjinie.
4. “1984” nga George Orwell (1949)
E shkruar 35 vjet më parë se sa daton në titull, “1984” është një parashikim i asaj se çka përmban e ardhmja: Shumë tirani, censurë, kontroll të mendjes, mbikqyrje publike (Big Brother) e luftë. Romani “1984” flet për një botë që gjendet e ndarë në një konflikt të vazhdueshëm. Konflikti justifikon sundimin e qeverisë, e cila ka zhvilluar shkencën me qëllimin për të kontrolluar dhe shtypur individin.
5.“Roje në thekërishten buzë greminës” (The Catcher in the Rye) nga J.D Salinger (1951)
16 vjeçari Holden Kolfild, bëhet prototipi i adoleshentit rebel e konfuz në kërkim të së vërtetës dhe së pafajshmes, jashtë botës artificiale së të rriturve. Romani u botua më 1951, fillimisht për të rriturit, e më tej u bë pjesë e librave të këshilluar për shkollat e larta dhe kolegjet në të gjithë botën anglishtfolëse, shtë përkthyer në të gjitha gjuhët e botës, me një shitje të përgjithshme prej më shumë se 65 milionë kopjesh.
6.“Ferma e kafshëve” nga George Orwell (1949)
Pasi kanë hequr qafe pronarin njerëzor, kafshët e fermës “Menër” janë duke shpresuar për një jetë të lirë dhe të bollshme. Një elitë e mençur mizore vjen në pushtet, kafshët tjera e gjejnë veten në mënyrë të pashpresë të zënë në grackë sipas mënyrave të vjetra. Ky libër ishte një kritikë për Revolucionin Rus dhe simbolizon më së miri rregullin e diktatorit në shtetin e tyre. Është mirë që, kur të lexoni këtë libër, të lini mënjanë bindjen personale politike, për të kuptuar më mirë ideologjinë që libri prezanton për lirinë dhe barazinë.
7. “Lartësitë e stuhishme” (Wuthering Heights) nga Emily Bronte (1847)
Romani është rrëfim dashurie e urrejtjeje, i së mirës dhe i së keqes, vendosur në shekullin XIX. Është himn dashurie, që su prit mirë nga kritika e kohës për mënyrën e rrëfimit, por pikërisht për të njëjtën arsye, ky roman mbeti në listën e romaneve klasikë dhe Brontë, përfaqësuese e denjë e romantizmit anglez. “Lartësitë e stuhishme” është një histori e egër dhe pasionante dashurie mes Kethit dhe Hithklifit, i adoptuar nga babai i Kethit. Pas vdekjes së babait, Hithklif ngacmohet dhe poshtërohet nga vëllai i Kethit.
Duke besuar gabimisht se dashuria që ndjen për Kethin është e njëanshme, largohet nga Lartësitë e stuhishme, për t’u rikthyer më vonë si një burrë tashmë i pasur dhe i etur për hakmarrje.
8. “Gratë e vogla” (Little Women) nga Louisa May Alcott (1868)
Mbetet vepra më e njohur e Louisa May Alcott. Sharmi dhe pafajësia vijon të tërheqë lexuesit, pavarësisht faktit se realiteti shoqëror dhe familjar i përshkruar në roman është i ndryshëm nga jeta familjare e ditëve tona. Sipas standardeve të shoqërisë së kohës së autores, vajzat e familjes March janë të brishta. Autorja tentoi t’i jepte personazheve të veta një dozë egoizmi, vaniteti, inati dhe turpi, cilësi që s’janë parë më herët në personazhe të tilla për fëmijë. Shumë djem ndjehen mirë kur e lexojnë librin po aq sa dhe vajzat. Ai flet për jetën dhe dashuritë e katër motrave, që u rritën gjatë luftës Civile Amerikane. Romani u bazua në eksperiencën e vetë autores, e cila e kaloi fëmijërinë në Germantown të Pensilvanisë me tre motrat e saj, Anna, May dhe Elizabeth.
9. “Njerëz dhe minj” (Of Mice and Men) nga John Steinbeck (1937)
Me këtë parabolë përkushtimi, vetmie, shprese dhe humbjeje, John Stainbeck krijoi portretet e fuqishme të dy burrave që rropaten të kuptojnë vendin unik në botë. Duke u mbërthyer te njëri-tjetri, në vetminë, mbylljen në guackë dhe armiqësinë ndaj ambientit rrethues, Xhorxhi dhe shoku i tij mendjelehtë, Leni, ëndërrojnë siç bëjnë bredharakët, për një vend që ta quanin “të vetin”.
10. “Të vrasësh zogun përqeshës” (To Kill A Mockingbird) nga Harper Lee (1960)
Fitues i çmimit Pulitzer, ky libër është historia e Atticus Finch e fëmijëve të tij Jem/Scout që rriten në Alabama, është bazuar në jetën e autorit. Një nga rrëfimet më të dashura. “Të vrasësh zogun përqeshës” është përkthyer në më shumë se dyzet vende të botës.
11. “Zemra e errësirës” (Heart of Darkness) nga Joseph Conrad (1899)
Edhe ky është një libër, jo për t’u marrë në pushime. Karakteri kryesor i librit, Charles Marlow, transporton fildish poshtë lumit Kongo në Afrikën Qendrore. Gjatë një prej udhëtimeve të tij. takon Kurtz, një burrë i njohur për vendasit me të cilin ai zhvillon një marrëdhënie të sëmurë. Ky libër është një eksplorim i kolonializmit, brutalitetit dhe racizmit, që është i nevojshëm për të ruajtur pushtetin.
12, “Tesi i D’Erbervilëve” (Tess of the d’Urbervilles) nga Thomas Hardy (1891)
Libri më i vlerësuar dhe më i famshëm i Tomas Hardi. Personazhet udhëhiqen nga forca e temperamentit të tyre, paguajnë gabimet që kanë bërë dhe fati i mposht ata.
13. “Getsbi i madh” (The Great Gatsby) nga F. Scott Fitzgerald (1925)
Vepra që shënoi pikën kulmore në krijimtarinë e F. Scott Fitzgerald. Historia e Jay Gatsby, një i ri i pashëm dhe i pasur dhe dashurisë për bukuroshen Daisy. Një përshkrim i mrekullueshëm i periudhës kur, “xhini ishte pija kombëtare dhe seksi obsesioni i përgjithshëm”.
14. “Perëndia e mizave” (Lord of the Flies) nga William Golding (1954)
Vepra u cilësua si metaforë e Satanait nga Tomas Eliot. “Perëndia e mizave” u bë letërsia e preferuar e studentëve universitarë. Përcillet nga format e utopisë negative. Ai analizon sjelljen e një grupi nxënësish britanikë, që si pasojë e një fatkeqësie ajrore, braktisen në një ishull.
15. “Kështjella e qelqtë” (The Glass Castle) nga Jeanette Walls (2005)
I shkruar më 2005, ky libër s’është “klasik”, por është një që i’a vlen të lexohet. Ky libër është si një biografi e rrëfim shokues që tregon se ç’do të thotë të rritesh në Amerikën rurale. Çdo herë që mendoni se gjërat s’mund të shkojnë më keq, do të shikoni se ka edhe më keq se aq. /UBT News/
Magazinë
Rikthimi i Shawn Mendes në skenë që nga 2022, për herë të parë përpara një publiku kosovar
Published
2 hours agoon
August 5, 2025By
UBT News
Mbrëmja e dytë e Sunny Hill Festival solli një nga momentet më të veçanta të këtij edicioni: rikthimin e shumëpritur të Shawn Mendes në skenë, dhe për herë të parë, përpara një publiku kosovar.
Një performancë që nuk ishte thjesht koncert, por një përvojë e paharrueshme emocionale.
Pas një pauze mbi dyvjeçare nga skenat, që filloi në vitin 2022 kur anuloi turneun botëror për t’u fokusuar në shëndetin mendor dhe mirëqenien personale, Shawn Mendes u rikthye më i fuqishëm se kurrë më parë.
Në Prishtinë, ai zgjodhi të ndajë këtë kthim, në një natë që do të mbetet gjatë në memorien e fansave. I veshur me një bluzë të zezë pa mëngë dhe pantallona të gjera, Mendes dominonte skenën me një energji fantastike. Ngjyrat e ngrohta të ndriçimit, skena elegante dhe e pastër, krijuan një atmosferë intime dhe emocionuese, ku në qendër të gjithçkaje ishte zëri i tij – i fuqishëm, i pastër, plot shpirt.
Gjatë gjithë koncertit, Shawn nuk ishte thjesht një këngëtar, por një rrëfimtar. Ndërveprimi me publikun ishte i vazhdueshëm, ndalesa për të falënderuar, buzëqeshje të sinqerta, përqafime me fansat pranë skenës dhe një përkushtim që dëshmoi dashurinë e tij të vërtetë për muzikën dhe njerëzit.
Repertori i tij përfshiu një përzgjedhje të dashur të hiteve që kanë shënuar karrierën e tij: “There’s Nothing Holding Me Back”, “Stitches”, “Wonder”, “Mercy”, “Lost in Japan”, “Never Be Alone”, “Why Why Why” dhe “Treat You Better”.
Çdo këngë u përjetua me entuziazëm nga publiku që këndonte njëzëri, duke e kthyer natën në një kor gjigand emocionesh.
Të veçantë e bënë edhe momentet kur ai performoi vetëm me kitarë apo piano, i shoqëruar nga grupi i tij muzikor dhe këngëtarët e prapavijës, duke i dhënë koncertit nuanca thellësisht njerëzore dhe të ndjera.
Mbrëmja përfundoi me duartrokitje të zgjatura dhe emocione të shpërthyera, një rikthim në skenë, debutim në Kosovë e lidhje e re që me shumë gjasë do të zgjasë gjatë. Shawn Mendes nuk erdhi vetëm për të kënduar, por për të lënë gjurmë. Dhe ia doli me sukses.
Lifestyle
Si ndikojnë mediat digjitale në marrëdhëniet tona?
Published
3 hours agoon
August 5, 2025By
UBT News
Njerëzit ndërveprojnë në mediat sociale, platformat online dhe me chatbots. Këto marrëdhënie ndikojnë gjithnjë e më shumë në mënyrën si i drejtojmë marrëdhëniet në jetën reale.
Kur përdorim mediat sociale, nevojat luajnë rol të rëndësishëm. Përveç arsyeve praktike si kërkimi i informacionit apo argëtimi, ajo që na motivon më shumë është dëshira për të krijuar marrëdhënie. Aktualisht janë po hulumtohet për ndikimin që kanë këto marrëdhënie dhe mënyra se si ne i ndërtojmë marrëdhëniet në internet, në jetën tonë reale.
Psikologia sociale Johanna Lisa Degen nga Universiteti i Flensburgut është një nga shkencëtaret që studion në thellësi krijimin e marrëdhënieve digjitale në mediat sociale, platformat e tyre dhe chatbots. Në kërkimet më të fundit psikologjike, për të përshkruar këtë fenomen përdoret termi “parasocialitet”.
Kështu quheshin marrëdhëniet e njëanshme mes fansave dhe yjeve të preferuar prej tyre. Sot, ekziston një spektër më i gjerë i parasocialitetit në internet.
Spektër i gjerë i krijimit të marrëdhënieve në internet
Johanna Lisa Degen përfshin në termin parasocialitet, p.sh marrëdhënie të krijuara përmes shërbimeve të mesazheve a aplikacioneve për takime.
Kjo përfaqëson “pothuajse gjysmën e të gjitha marrëdhënieve të krijuara në pesë vitet e fundit”.
Tema e xhelozisë në internet hyn në spektrin e parasocialitetit. Kjo ka të bëjë, p.sh me sa akses ka dikush në të dhënat e partnerit. A është pëlqimi i fotove të njerëzve të tjerë në internet apo ndjekja e tyre në rrjetet sociale?
Mënyra si e prezantojmë veten në internet, duke e bërë gjithçka të bukur, tërheqëse dhe interesante—do të thotë që edhe në kulturën e takimeve në jetën reale, shumë gjëra janë të orientuara te performanca. Psikologia sociale Lisa Degen shpjegon se kjo shkon deri aty sa të thotë se disa njerëz përpiqen të mos përjetojnë orgazëm në jetën reale gjatë seksit, në mënyrë që të mos u gërvishten fytyrat.
Konfliktet zgjidhen më mirë në internet
Në ditët e sotme, jo vetëm takimet, por edhe marrëdhëniet familjare dhe miqësie organizohen përmes shërbimeve të mesazheve si WhatsApp ose platforma të tjera të mediave sociale. Pjesë të rëndësishme të marrëdhënieve transferohen në sferën digjitale. Një pasojë e kësaj është se konfliktet zgjidhen pak ballë për ballë dhe më shumë përmes WhatsApp-it.
Kjo na jep pak më shumë kohë dhe na lejon të arsyetojmë pa iu përgjigjur menjëherë personi tjetër. Shumë njerëz janë mësuar me këtë lloj komunikimi relacional dhe e shohin atë më të këndshëm sesa zgjidhja e një konflikti në jetën reale.
Kërkim relaksimi në mediat sociale
Një tjetër fenomen parasocial është se njerëzit kërkojnë e gjejnë relaksim në mediat sociale. Këto rrjete janë vend i sigurt në dispozicion, ku gjejnë përmbajtje të parashikueshme që i lejon të qetësohen dhe të zhyten në një atmosferë mirëqenieje. Kjo ka një ndikim në sjelljen tonë dhe aftësinë tonë për t’u vetërregulluar, shpjegon psikologia sociale Degen në një konferencë shtypi të Shoqatës Gjermane për Mjekësinë Psikosomatike dhe Psikoterapi Mjekësore.
Pranohet fitimi i parave në marrëdhëniet digjitale
Marrëdhëniet digjitale mund të jenë të njëanshme, p.sh kur ndiqni njerëz me ndikim, influencer, dhe merrni pjesë në jetën e tyre.
Që ka një interes ekonomik pas këtyre marrëdhënieve konsiderohet gjithashtu gjithnjë e më shumë normale.
Shumë e demonstrojnë besnikërinë duke thënë: “Sigurisht që do t’i blej edhe unë produktet, sepse dua ta mbështes këtë person.”
Kjo është ajo që ka zbuluar në kërkimin e saj psikologia sociale Degen. Ajo paralajmëron se po mësohemi me faktin se në marrëdhëniet shoqërore mund të luajnë edhe interesat ekonomike.
Konkurrenca midis marrëdhënieve digjitale dhe reale
Sado të këndshme që janë marrëdhëniet digjitale, konkurrojnë për kohën dhe emocionet me marrëdhëniet e jetës reale. Psikologët paralajmërojnë se kemi të njëjtat pritshmëri në marrëdhëniet e jetës reale si në ato digjitale. Kjo do të thotë që ne presim që marrëdhëniet reale të jenë në dispozicion, absolutisht të paraqitshme, të pandryshueshme dhe të mos na sfidojnë ose të mos na përballin me opinione të kundërta. /DW/
Magazinë
Jennifer Aniston rikthen Rachel-in e “Friends”-ave
Published
5 hours agoon
August 5, 2025By
UBT News
Jennifer Aniston, ikonë e padiskutueshme e stilit të flokëve (dhe e vetmja që me të drejtë mund të quhet mbretëresha e modelit “The Rachel”), sapo prezantoi një version të ri, modern dhe super të lezetshëm të prerjes që e bëri legjendë.
Po flasim për një “curve cut”, një stil i ri me shkallëzime të lehta që harkohen drejt fytyrës, duke krijuar një pamje natyrale, të rafinuar dhe sikur ke dalë nga sezoni 6 i “Friends”. Në një video të saj në Instagram, gjithë vëmendjen e morën flokët e Jenniferit.
Prerja më e re e Jen është përkufizimi i të dukurit yll pa shumë mundim: një kombinim mes një prerjeje “flutur” të zbutur dhe shtresave të lehta të stilit të viteve ’90-të. Me fjalë të tjera, nostalgji e kuruar me detaje. Më e mira e gjithë kësaj?
Ky model funksionon në çdo gjatësi dhe teksturë flokësh, nga gjatësia e shpatullave te flokët e gjatë dhe nuk ka nevojë për stilim të ndërlikuar. Nëse po kërkon një prerje të re dhe pa shumë nevojë për mirëmbajtje për verën 2025, Jennifer sapo ta dha idenë perfekte.
Magazinë
Liam Neeson shet apartamentin luksoz në New York për mbi 10 milionë dollarë
Published
6 hours agoon
August 5, 2025By
UBT News
Nuk është vetëm suksesi në kinema që po i sjell fitime Liam Neeson këto ditë.
Aktori hollivudian, i cili sapo ka dalë në ekran me“The Naked Gun”, ka shitur së fundmi apartamentin e tij në New York City për plot 10.3 milionë dollarë. Lajmi u bë i ditur nga dokumentet zyrtare të qytetit dhe u raportua fillimisht nga New York Post, ndërsa PEOPLE konfirmoi gjithashtu transaksionin.
Bëhet fjalë për një super-apartament me 5 dhoma gjumi, 5 banjo, me sipërfaqe prej 4,524 metrash katrorë, kombinim i tre njësive banimi të bashkuara.
Prona u listua në treg në mars për 10.75 milionë dollarë, por përfundimisht u shit pak më lirë. Neeson dhe bashkëshortja e tij e ndjerë, aktorja Natasha Richardson, e kishin blerë apartamentin më 1999 për 3.9 milionë dollarë, duke realizuar kështu një fitim të konsiderueshëm pas më shumë se dy dekadash.
Shtëpia ndodhet në një nga zonat më prestigjioze të Manhatanit, vetëm një bllok larg Central Park. Dhomat ofrojnë pamje panoramike të parkut dhe lumit Hudson, kuzhinë të madhe me dritare të plota, dhomë familjare dhe një suitë master me spa private, dhomë për fëmijë dhe palestër personale.
Ndërtesa, siç pritej, është e pajisur me portier 24 orë, supermarket brenda kompleksit, pishinë dhe palestër moderne të markës Equinox, si dhe fushë basketbolli për rezidentët.

United paraqet megaofertë për sulmuesin slloven

Meta do t’i ndalojë reklamat politike në BE nga tetori

Pesë suplemente që nuk kombinohen mirë me kafenë

Galliani drejt rikthimit te Milani, zbulohet roli i tij

Osmani tërheq kërkesën e saj në Kushtetuese: Gjyqtari Llaban paraqet rrezik për sigurinë kombëtare

S25 arrin 3 milionë shitje në Korenë e Jugut, dy muaj më shpejt se paraardhësi

Rikthimi i Shawn Mendes në skenë që nga 2022, për herë të parë përpara një publiku kosovar

Gjatë verës ju bien më shumë flokë? Ja pse ndodh dhe si ta ndalni

Zymer Bytyqi dënohet nga CSKA Sofia
Të kërkuara
-
Lajmet nga UBT2 months ago
UBT organizon debat rreth zgjerimit të BE-së dhe ruajtjes së vlerave evropiane
-
Lajmet nga UBT2 months ago
UBT – Institucioni privat me më së shumti programe të akredituara nga Agjencia e Akreditimit të Kosovës
-
Lajmet nga UBT2 months ago
UBT rilicencohet nga MAShTI për ofrimin e arsimit profesional në katër drejtime të rëndësishme shëndetësore
-
Lajmet nga UBT2 months ago
UBT organizoi Akademi Përkujtimore në nder të Prof. Dr. Naser Kamberit