

Kulturë
15 libra klasikë, që duhet t’i lexoni të paktën njëherë
Published
7 months agoon
By
UBT NewsJanë libra të njohur të letërsisë amerikane, shumica e të cilave janë të botuar edhe në shqip. Në listën e leximeve më të reja dhe ‘të nxehta’, mund të jetë e lehtë të harrojmë herë pas here çfarë është vërtet me vlerë dhe të lemë mënjanë ata çfarë i quajmë libra klasikë, që nuk njohin kohë apo ‘modë’.
Por, janë pikërisht këta libra në të cilët ia vlen të zhytemi dhe ‘të harrohemi’.
Në vazhdim ne do u’a rekomandojmë disa nga botimet që duhet t’i lexoni, sidomos në një pasdite Ramazani teksa prisni Iftarin.
1.“Mbulesa e qelqtë” (The Bell Jar) nga Sylvia Plath (1961)
Esther, protagonistja e romanit përballet me një sërë përvojash ndryshimesh në jetën e saj, shumica e të cilave duhet t’i sillnin kënaqësi dhe eksitim. Esther zhytet në udhëtimin e vet jetësor, zbret më thellë në çmenduri. Ky libër ofron vështrim të thellë në shëndetin mendor dhe në pritshmëritë konvencionale të vendosura ndaj grave në atë periudhë. Vetëm një paralajmërim: Mos e merrni këtë libër me vete në plazh.
2. “Bashkë me Erën” (Gone with the Wind) nga Margaret Mitchell (1936)
Një nga librat më të preferuar të të gjithë kohëve. Kur futeni në botën e Scarlett O’Hara do të bini në dashuri me Jugun e Amerikës. Një novelë historike, me një heroinë të vërtetë. Ndërsa e lexoni, do kuptoni se mund të ketë pak Scarlett O’Hara tek të gjithë ne. Margaret Mitchell, duke mbajtur në dorë një kopje nga libri i saj “Bashkë me Erën”.
3. “Damka e turpit” (The Scarlet Letter) nga Nathaniel Hawthorne (1850)
Libri që udhëhoqi revolucionin e romantizmit të errët vjen si histori e vërtetë pasioni për moralin e shoqërinë. Ngjarjet e Salemit të dikurshëm, ku forca e mentalitetit të pazhvilluar të shoqërisë ndryshuan jetën e një gruaje, vijon të japë leksione dhe në shekullin XXI. E shkruar me stil nga Nathaniel Hawthorne, “Damka e turpit” është një libër që të bën ta duash që në rreshtat e parë. Edhe pse nuk është një histori e zakonshme dashurie, ai është një rrëfim për rolin e femrës në shoqëri dhe njohjen e të drejtave të kësaj gjinie.
4. “1984” nga George Orwell (1949)
E shkruar 35 vjet më parë se sa daton në titull, “1984” është një parashikim i asaj se çka përmban e ardhmja: Shumë tirani, censurë, kontroll të mendjes, mbikqyrje publike (Big Brother) e luftë. Romani “1984” flet për një botë që gjendet e ndarë në një konflikt të vazhdueshëm. Konflikti justifikon sundimin e qeverisë, e cila ka zhvilluar shkencën me qëllimin për të kontrolluar dhe shtypur individin.
5.“Roje në thekërishten buzë greminës” (The Catcher in the Rye) nga J.D Salinger (1951)
16 vjeçari Holden Kolfild, bëhet prototipi i adoleshentit rebel e konfuz në kërkim të së vërtetës dhe së pafajshmes, jashtë botës artificiale së të rriturve. Romani u botua më 1951, fillimisht për të rriturit, e më tej u bë pjesë e librave të këshilluar për shkollat e larta dhe kolegjet në të gjithë botën anglishtfolëse, shtë përkthyer në të gjitha gjuhët e botës, me një shitje të përgjithshme prej më shumë se 65 milionë kopjesh.
6.“Ferma e kafshëve” nga George Orwell (1949)
Pasi kanë hequr qafe pronarin njerëzor, kafshët e fermës “Menër” janë duke shpresuar për një jetë të lirë dhe të bollshme. Një elitë e mençur mizore vjen në pushtet, kafshët tjera e gjejnë veten në mënyrë të pashpresë të zënë në grackë sipas mënyrave të vjetra. Ky libër ishte një kritikë për Revolucionin Rus dhe simbolizon më së miri rregullin e diktatorit në shtetin e tyre. Është mirë që, kur të lexoni këtë libër, të lini mënjanë bindjen personale politike, për të kuptuar më mirë ideologjinë që libri prezanton për lirinë dhe barazinë.
7. “Lartësitë e stuhishme” (Wuthering Heights) nga Emily Bronte (1847)
Romani është rrëfim dashurie e urrejtjeje, i së mirës dhe i së keqes, vendosur në shekullin XIX. Është himn dashurie, që su prit mirë nga kritika e kohës për mënyrën e rrëfimit, por pikërisht për të njëjtën arsye, ky roman mbeti në listën e romaneve klasikë dhe Brontë, përfaqësuese e denjë e romantizmit anglez. “Lartësitë e stuhishme” është një histori e egër dhe pasionante dashurie mes Kethit dhe Hithklifit, i adoptuar nga babai i Kethit. Pas vdekjes së babait, Hithklif ngacmohet dhe poshtërohet nga vëllai i Kethit.
Duke besuar gabimisht se dashuria që ndjen për Kethin është e njëanshme, largohet nga Lartësitë e stuhishme, për t’u rikthyer më vonë si një burrë tashmë i pasur dhe i etur për hakmarrje.
8. “Gratë e vogla” (Little Women) nga Louisa May Alcott (1868)
Mbetet vepra më e njohur e Louisa May Alcott. Sharmi dhe pafajësia vijon të tërheqë lexuesit, pavarësisht faktit se realiteti shoqëror dhe familjar i përshkruar në roman është i ndryshëm nga jeta familjare e ditëve tona. Sipas standardeve të shoqërisë së kohës së autores, vajzat e familjes March janë të brishta. Autorja tentoi t’i jepte personazheve të veta një dozë egoizmi, vaniteti, inati dhe turpi, cilësi që s’janë parë më herët në personazhe të tilla për fëmijë. Shumë djem ndjehen mirë kur e lexojnë librin po aq sa dhe vajzat. Ai flet për jetën dhe dashuritë e katër motrave, që u rritën gjatë luftës Civile Amerikane. Romani u bazua në eksperiencën e vetë autores, e cila e kaloi fëmijërinë në Germantown të Pensilvanisë me tre motrat e saj, Anna, May dhe Elizabeth.
9. “Njerëz dhe minj” (Of Mice and Men) nga John Steinbeck (1937)
Me këtë parabolë përkushtimi, vetmie, shprese dhe humbjeje, John Stainbeck krijoi portretet e fuqishme të dy burrave që rropaten të kuptojnë vendin unik në botë. Duke u mbërthyer te njëri-tjetri, në vetminë, mbylljen në guackë dhe armiqësinë ndaj ambientit rrethues, Xhorxhi dhe shoku i tij mendjelehtë, Leni, ëndërrojnë siç bëjnë bredharakët, për një vend që ta quanin “të vetin”.
10. “Të vrasësh zogun përqeshës” (To Kill A Mockingbird) nga Harper Lee (1960)
Fitues i çmimit Pulitzer, ky libër është historia e Atticus Finch e fëmijëve të tij Jem/Scout që rriten në Alabama, është bazuar në jetën e autorit. Një nga rrëfimet më të dashura. “Të vrasësh zogun përqeshës” është përkthyer në më shumë se dyzet vende të botës.
11. “Zemra e errësirës” (Heart of Darkness) nga Joseph Conrad (1899)
Edhe ky është një libër, jo për t’u marrë në pushime. Karakteri kryesor i librit, Charles Marlow, transporton fildish poshtë lumit Kongo në Afrikën Qendrore. Gjatë një prej udhëtimeve të tij. takon Kurtz, një burrë i njohur për vendasit me të cilin ai zhvillon një marrëdhënie të sëmurë. Ky libër është një eksplorim i kolonializmit, brutalitetit dhe racizmit, që është i nevojshëm për të ruajtur pushtetin.
12, “Tesi i D’Erbervilëve” (Tess of the d’Urbervilles) nga Thomas Hardy (1891)
Libri më i vlerësuar dhe më i famshëm i Tomas Hardi. Personazhet udhëhiqen nga forca e temperamentit të tyre, paguajnë gabimet që kanë bërë dhe fati i mposht ata.
13. “Getsbi i madh” (The Great Gatsby) nga F. Scott Fitzgerald (1925)
Vepra që shënoi pikën kulmore në krijimtarinë e F. Scott Fitzgerald. Historia e Jay Gatsby, një i ri i pashëm dhe i pasur dhe dashurisë për bukuroshen Daisy. Një përshkrim i mrekullueshëm i periudhës kur, “xhini ishte pija kombëtare dhe seksi obsesioni i përgjithshëm”.
14. “Perëndia e mizave” (Lord of the Flies) nga William Golding (1954)
Vepra u cilësua si metaforë e Satanait nga Tomas Eliot. “Perëndia e mizave” u bë letërsia e preferuar e studentëve universitarë. Përcillet nga format e utopisë negative. Ai analizon sjelljen e një grupi nxënësish britanikë, që si pasojë e një fatkeqësie ajrore, braktisen në një ishull.
15. “Kështjella e qelqtë” (The Glass Castle) nga Jeanette Walls (2005)
I shkruar më 2005, ky libër s’është “klasik”, por është një që i’a vlen të lexohet. Ky libër është si një biografi e rrëfim shokues që tregon se ç’do të thotë të rritesh në Amerikën rurale. Çdo herë që mendoni se gjërat s’mund të shkojnë më keq, do të shikoni se ka edhe më keq se aq. /UBT News/
Kulturë
Sonte jepet premiera e shfaqjes ‘Sytë e Ujkut’
Published
6 hours agoon
October 8, 2025By
UBT News
Shfaqja “Sytë e ujkut”, me tekst të Doruntina Bashës dhe regji të Kushtrim Koliqit, do të vijë për herë të parë para publikut më 8 tetor.
Premiera do të zhvillohet vetëm me ftesa, ndërsa reprizat e para do të mbahen më 9, 10 dhe 11 tetor, të hapura për publikun, por me rezervim paraprak të ulëseve.
Shfaqja do të interpretohet në Barabar Centre, duke filluar nga ora 20:00.
Në skenë do të ngjiten aktorët Irena Aliu, Edona Reshitaj, Armend Smajli dhe Albina Krasniqi, të cilët do të sjellin personazhet e tyre në këtë produksion të ri teatror. /A.Z/UBT News/
Kulturë
Tirana vallëzon në sheshin ‘Skënderbej’, performancë nga International Dance Festival
Published
7 hours agoon
October 8, 2025By
UBT News
Festivali Ndërkombëtar i Dancit në Tiranë ka zbuluar për artdashësit vendndodhjet e aktiviteteve të tij artistike, që do të zhvillohen nga data 9 deri më 25 tetor.
Ky është edicioni i katërt, këtë vit vjen nën drejtimin e një prej emrave më të njohur shqiptarë në skenën ndërkombëtare, Angelin Preljocaj.
Gjatë tre javëve të festivalit, publiku do të ketë mundësinë të ndjekë krijimet më të reja të mbi 13 koreografëve e kompanive ndërkombëtare.
Programi çelet me katër performanca publike në hapësira të ndryshme të qytetit dhe pesë shfaqje në skenat e Teatrit Metropol dhe Teatrit Kombëtar të Operas dhe Baletit. Më 9 tetor, festivalin e hapin dy performanca të hapura për publikun, njëra në Qendrën Komunitare “Të qëndrojmë së bashku” dhe tjetra në sheshin Skënderbej, në orët e pasdites.
Më 10 tetor, performancat zhvendosen tek Pazari i Ri, ndërsa më 11 tetor, Teatri Metropol do të presë tre shfaqje paradite. Në mbrëmje, artistët do të ngjiten në skenë me veprën “Puls” nga Jiri Kylian, Robert North dhe Edi Blloshmi, e cila do të reprizohet edhe natën pasuese.
Ky edicion do të zhvillohet në 11 skena të ndryshme, duke ofruar 15 premiera, 9 aktivitete publike falas dhe masterclass-e që e lidhin festivalin me gjithë qytetin.
Ky aktivitet realizohet me mbështetjen e Bashkimit Evropian përmes programit EU4Culture, duke sjellë në Tiranë emra të njohur të kërcimit bashkëkohor përkrah një brezi të ri koreografësh, në një dialog të pasur mes gjuhëve të ndryshme artistike. /A.Z/UBT News/
Lifestyle
Ngjyra e flokëve që freskon fytyrën dhe nxjerr tiparet në pah
Published
1 day agoon
October 7, 2025By
UBT News
Ngjyra e duhur e flokëve bën mrekulli për pamjen, ajo mund të freskojë fytyrën, të theksojë tiparet e t’ju bëjë të dukeni më të rinj.
Nga ana tjetër, një ngjyrë që nuk i përshtatet tonit të lëkurës mund t’ju lodhë pamjen ose t’ju japë një efekt më të vjetër.
Prandaj, zgjedhja e ngjyrës ideale nuk është thjesht ndjekje trendesh, por gjetja e nuancës që harmonizohet me koloritin tuaj natyral.
Si të dini cila ngjyrë ju shkon më mirë?
Një mënyrë e thjeshtë për të identifikuar tonin e lëkurës është të shikoni venat në kyçin e dorës: Nëse venat duken blu ose vjollcë → keni nën-ton të ftohtë. Nëse venat duken jeshile → nën-toni juaj është i ngrohtë. Nëse shihni një përzierje → keni ton neutral.
Për tonet e ngrohta të lëkurës, nuancat me shkëlqim të artë, bakri, çokollatë e ngrohtë, blu e artë ose ngjyrë mjalti duken më bukur.
Për tonet e ftohta, më të përshtatshme janë ngjyrat e hirit, blu e ftohtë, kafe hiri ose kafe e errët pa reflektime të kuqërremta.
Nëse nuk jeni të sigurt, shikoni se cila prej bizhuterive ju shkon më shumë. Argjendi i përshtatet tonit të ftohtë, ndërsa ari duket më bukur tek tonet e ngrohta.
Flokë blu apo kafe – çfarë të zgjidhni?
Ngjyrat blu mund të freskojnë fytyrën dhe t’i japin një pamje më të lehtë, ndërsa nuancat kafe duken elegante, sofistikuese dhe natyrale.
Flokët me nuanca të kuqërremta ose bionde të ngrohta i shkojnë mirë personave me sy të hapur dhe ton të ngrohtë lëkure.
Nuancat e errëta blu ose hiri i përshtaten personave me ton të ftohtë lëkure.
Tonet kafe janë falënderuese: kafe e artë ose çokollatë për tonet e ngrohta dhe espresso ose kafe e errët për tonet më rozë ose porcelani.
A na shkon ngjyra e flokëve që kishim si fëmijë?
Shumë shpesh po. Ngjyra natyrale në fëmijëri harmonizohet me tonin e lëkurës e ngjyrën e syve. Edhe pse flokët ndryshojnë me moshën, nuanca origjinale është pika më e mirë për të zgjedhur ngjyrën e re.
Nëse doni të dukeni natyrale dhe të freskët, rikthimi tek ngjyra e fëmijërisë mund të jetë zgjidhja ideale.
Këshilla për zgjedhjen e nuancës ideale
Zgjidhni një ngjyrë që nuk ndryshon më shumë se 2-3 nivele nga ajo natyrale, për të ruajtur harmoninë në fytyrë. Nëse doni një ndryshim, provoni teknika si balayage ose babylights, që japin dimension pa ndryshuar shumë ngjyrën.
Gjëja më e rëndësishme: ngjyra e flokëve duhet të nxjerrë në pah personalitetin dhe bukurinë tuaj natyrale, jo të ndjekë vetëm një trend. /A.Z/UBT News/
Mënyra e Jetës
Shmangni tarifat e mjeshtrit, një truk i thjeshtë për të ngrohur klimën vetë
Published
1 day agoon
October 7, 2025By
UBT News
Me rënien e menjëhershme të temperaturave, shumë prej jush e kanë ndezur për herë të parë këtë sezon klimën për ngrohje, por disa pajisje duket se nuk duan të kalojnë nga ftohja në ngrohje.
Para se të telefononi mjeshtrin, provoni këto këshilla të thjeshta nga ekspertët e kondicionerëve.
Si të vendosni klimën në mënyrën e ngrohjes?
Butoni MODE – Në çdo telekomandë ekziston butoni MODE. Shtypeni dhe kërkoni opsionin HEAT (ngrohje). Në disa pajisje, kjo shfaqet si ikona e diellit ose me mbishkrimin HEAT. Sigurohuni që shigjeta treguese të jetë drejtuar tek ky opsion.
Vendosja e temperaturës – Rekomandohet të vendosni dy gradë më të lartë se ajo që dëshironi në dhomë. Për shembull, nëse doni 24°C, vendoseni 26°C, pasi njësia e brendshme mat nxehtësinë pranë vetes, që zakonisht është më e lartë se temperatura reale në dhomë.
Mos ndryshoni opsionin gjatë punës – Nuk rekomandohet të kaloni nga ftohja në ngrohje ndërkohë që kondicioneri është ndezur. Ky ndryshim duhet bërë para ndezjes së pajisjes. Ndërsa temperatura mund të rregullohet lirshëm gjatë funksionimit.
Kohë për ngrohje – Pasi ta ndizni, klimës i duhen rreth 2 deri 10 minuta për të filluar të lëshojë ajër të ngrohtë.
Shpejtësia e ventilatorit – Rregullohet me butonin FAN SPEED në telekomandë. Shumica e pajisjeve kanë tre ose katër nivele. Rekomandohet niveli i parë (LOW), që lejon ajrin të ngrohet më mirë para se të shpërndahet në dhomë.
Nëse klima nuk ngroh ende
Nëse pas këtyre hapave pajisja nuk funksionon, duhet ta rindizni. Shpesh, mungesa e shërbimit vjetor mund të shkaktojë që kondicioneri të mos ndizet ose të shfaqë mesazh gabimi.
Si të bëni rindezjen?
Fikni kondicionerin përmes telekomandës dhe nxirrni kabllon nga priza. Lëreni disa minuta dhe pastaj lidheni sërish me rrymën.
Afrohuni te njësia e brendshme dhe hapni kapakun. Shikoni për një buton të vogël për rindezje zakonisht në njërën anë poshtë.
Mbajeni të shtypur për rreth 10 sekonda dhe më pas lëshojeni.
Ndizeni sërish përmes telekomandës dhe vendoseni në mënyrën HEAT.
Me këto hapa, klima juaj duhet të fillojë të ngrohë pa probleme, dhe mund ta përdorni vetë pa nevojën për mjeshtrin. /A.Z/UBT News/

Tharja e syrit, shkaqet, simptomat dhe kurat natyrale

Kushtetuesja publikon aktgjykimin e plotë

Në pritje të aktgjykimit të plotë, Ambasada gjermane bën thirrje për zbatimin e vendimeve Kushtetueses

Gërvalla merr pjesë në Takimin e Ministrave të Jashtëm në kuadër të Procesit të Berlinit

DB12 S i ri nga Aston Martin, performancë maksimale dhe dizajn unik

Tetë vjet më parë i’a dhuroi veshkën, Selena Gomez nuk e ftoi shoqen në dasmë

Shenjat e plakjes nuk lidhen gjithmonë me moshën, ja faktorët që shkaktojnë rrudha

Broja para përballjes me Serbinë: Më e rëndësishme se goli im, është fitorja e ekipit!

Meta përditëson algoritmin e Facebook për të treguar më shumë Reels
Të kërkuara
-
Lajmet nga UBT1 month ago
Profesori i UBT-së, Bahri Gashi, pjesë e rrjetit prestigjioz ndërkombëtar të recensimit shkencor në Taylor & Francis
-
Rajoni3 months ago
BSc në Shëndet Publik dhe Shkenca Mjekësore në UBT – Investim për të ardhmen e shëndetit të popullatës
-
Lajmet nga UBT3 months ago
Profesori i UBT-së, Musa Sabedini, publikon punim shkencor në revistën ndërkombëtare JGPSCD në SHBA
-
Vendi1 month ago
Votoni për UBT-në dhe Rektorin Hajrizi në Triple E Awards: Dy nominime të reja ndërkombëtare për institucionin dhe Kosovën