Lajmet

Raportet e paqëndrueshme midis Rusisë dhe NATO-s

Lufta e Ftohtë dhe kolapsimi i komunizmit.

Published

on

Associated Press

Grumbullimi i ushtrisë ruse pranë Ukrainës ka rritur frikën në Kiev dhe Perëndim se Moska mund të ketë plane për pushtimin e Ukrainës.

Tensionet mbi Ukrainën shënojnë një përkeqësim të ri të raporteve ndërmjet Rusisë dhe Aleancës Veri-Atlantike (NATO), që më herët ishin aq të mira, saqë presidenti rus, Vladimir Putin kishte përmendur edhe mundësinë e bashkimit të vendit të tij në aleancën ushtarake.

Më poshtë mund të mësoni më shumë për raportet Rusi-NATO:

Lufta e Ftohtë dhe kolapsimi i komunizmit

Për dekada me radhë gjatë Luftës së Ftohtë, Bashkimi Sovjetik dhe aleatët e Traktatit të Varshavës në Evropën Qendrore dhe Lindore kishin raporte të tensionuara me NATO-n.

Tensionet u ulën në vitet 1980 kur lideri sovjetik, Mikhail Gorbachev vendosi të reformonte Bashkimin Sovjetik dhe shtyu përpara reformat demokratike në shtetet e bllokut lindor. Gorbachev nuk tentoi që të parandalonte rënien e regjimeve komuniste në mesin e aleatëve. Ai po ashtu u pajtua shpejt për bashkimin e Gjermanisë Lindore dhe Perëndimore pas rënies së Murit të Berlinit më 1989.

Gjatë bisedimeve për bashkimin e Gjermanisë, Gorbachev mori premtime nga Perëndimi se NATO-ja nuk do të zgjerohen nga lindja, por ai kurrë nuk i dokumentoi këto zotime verbale.

I zënë me krizat politike dhe ekonomike që pasuan pas rënies së Bashkimit Sovjetik më 1991, presidenti i atëhershëm rus, Boris Yeltsin i kushtoi pak vëmendje anëtarësimit në NATO të Polonisë, Hungarisë dhe Republikës Çeke më 1999.

Në të njëjtin vit, fushata ajrore e NATO-s ndaj Serbisë së sotme– një aleate e Rusisë –, që i dha fund luftës në Kosovë, shënoi përçarjen e parë të madhe midis Moskës dhe NATO-s që prej rënies së Bashkimit Sovjetik.

Ardhja në pushtet e Putinit

Pasi Putini mori pushtetin më 2000, ai lëvizi shpejt që të përmirësojë raportet me Perëndimin, madje duke bërë deklarata për anëtarësimin e mundshëm të Rusisë në NATO.

Lord George Robertson, që ishte Sekretar i Përgjithshëm i NATO-s në periudhën 1999-2004, së fundmi ka rikujtuar se si Putini e kishte pyetur atë nëse Aleanca do ta ftonte Rusinë dhe se si ai ishte ofenduar kur Robertsoni i ishte përgjigjur se Moska do të duhej të aplikonte për anëtarësim, si çdo shtet tjetër kandidat.

Putini më vonë kishte thënë se NATO nuk kishte vullnet që Rusia t’i bashkohej, sepse sipas tij, Perëndimi kishte frikë nga fuqia e Moskës dhe nga qëndrimi i pavarur.

Por, përderisa eksploronte idenë e anëtarësimit të mundshëm në NATO, Putini kishte lëvizur drejt krijimit të raporteve më të ngushta politike dhe të sigurisë me Uashingtonin dhe aleatët e tij.

Pas sulmeve terroriste të 11 shtatorit 2001, Putini ishte lideri i parë i huaj që e telefonoi presidentin e atëhershëm amerikan, George W.Bush për t’i ofruar ndihmë. Ai po ashtu mirëpriti dërgimin e forcave ushtarake amerikane në bazat e vendosura në ish-republikat sovjetike në Azinë Qendrore, teksa SHBA-ja nisi luftën në Afganistan. Një tjetër gjest i vullnetit të mirë ishte kur Putini mbylli bazat e epokës sovjetike në Kubë dhe Vietnam.

Edhe pse anëtarësimi i Moskës në NATO nuk u materializua kurrë, Rusia dhe Aleanca Veri-Atlantike më 2002 u pajtuan që të krijojnë një këshill për të koordinuar politikat dhe për të bashkëpunuar në luftën kundër terrorizimit dhe çështje të tjera.

Përkeqësimi i sërishëm i raporteve

Raportet Rusi-NATO filluan të përkeqësohen më 2002, pasi Uashingtoni u tërhoq nga një traktat i kohës së Luftës së Ftohtë, përmes së cilit ndalohej mbrojtja kundër raketave balistike. Këtë lëvizje Moska e pa si një kërcënim potencial për frenimin e ambicieve të saja bërthamore.

Lufta e SHBA-së në Irak më 2003 po ashtu u kritikua ashpër ndaj Moska, që çoi në përkeqësimin e mëtejmë të raporteve. Moska u zemërua edhe më shumë kur më 2004, Bullgaria, Rumania, Sllovakia, Sllovenia dhe ish-republikat sovjetike, Estonia, Lituania dhe Letonia iu bashkuan NATO-s.

Tensionet ndërmjet Perëndimit dhe Rusisë u rritën edhe më tej më 2004 pas protestave në Ukrainë që çuan në anulimin e fitores në zgjedhjet presidenciale të një kandidati të mbështetur nga Kremlini. Moska i pa ato protesta dhe rrëzimin pak kohë më herët të liderit në Gjeorgji, si ndërhyrje të frymëzuar nga Perëndimi, në shtetet shumë pranë Rusisë.

Gjatë një fjalimi në konferencën e sigurisë në Mynih të Gjermanisë më 2007, Putini kritikoi ashpër lëvizjet e SHBA-së në mbarë botën, duke thënë se Uashingtoni “ka kapërcyer kufijtë e tij kombëtarë në çdo mënyrë” dhe e quajti zgjerimin e NATO-s drejt lindjes “një provokim serioz”.

Lufta Rusi-Gjeorgji

Rusia u ankua kur NATO-ja premtoi anëtarësimin e Ukrainës dhe Gjeorgjisë, gjatë një samiti të mbajtur në Bukuresht të Rumanisë në prill të vitit 2008. Moska e pa këtë si një goditje ndaj interesave të saj jetike të sigurisë.

Katër muaj më vonë, Rusia e shpartalloi Gjeorgjinë gjatë një lufte pesëditore që shpërtheu kur shteti i Kaukazit Jugor përdorin forcën teksa tentoi të rimarrë kontrollin mbi provincën e Osetisë Jugore, provincë separatiste e mbështetur nga Moska.

Rusia menjëherë njohu Osetinë Jugore dhe provincën tjetër separatiste të Gjeorgjisë, Abkhazinë, si shtete të pavarura dhe forcoi terrenin e saj ushtarak në atë pjesë.

Konflikti në Ukrainë: Masa dhe kundërmasa

Më 2014, presidenti ukrainas, Viktor Yanukovych, një politikan i afërt me Moskën, u rrëzua nga pushteti përmes protestave masive që shpërthyen pasi ai vendosi që të heqë dorë nga një marrëveshje me Bashkimin Evropian në favor të raporteve më të ngushta me Moskën.

Rusia u përgjigj duke aneksuar Gadishullin ukrainas të Krimesë dhe duke mbështetur separatistët në lindje të Ukrainës, në zonën që njihet si Donbas. Konflikti ndërmjet separatistëve dhe forcave qeveritare të Ukrainës tashmë ka hyrë në vitin e tetë. Nga ky konflikt janë vrarë mbi 14,000 persona dhe përpjekjet për zgjidhje diplomatike të tij kanë dështuar. Moska mohon çdo përfshirje në konflikt, duke thënë se rusët që u janë bashkuar separatistëve, e kanë bërë këtë në mënyrë vullnetare.

SHBA-ja dhe aleatët e saj kanë vendosur sanksione ndaj Moskës dhe NATO-ja ka pezulluar çdo bashkëpunim praktik me Rusinë, duke vendosur forcat e saj afër Rusisë. Kremlini ka thënë se vendosja e forcave të NATO-s dhe stërvitjet ushtarake pranë kufijve të tij paraqesin kërcënim për sigurinë.

Në muajin tetor, Rusia pezulloi misionin e saj në NATO dhe urdhëroi mbylljen e zyrës së Aleancës në Moskë, pasi NATO tërhoqi akreditimin e tetë zyrtarëve rusë në selinë në Bruksel, për shkak të pretendimeve se zyrtarët kishin lidhje me inteligjencën ruse.

Tensionet janë rritur edhe më tej gjatë muajit të fundit pas grumbullimit të ushtrisë ruse pranë kufirit me Ukrainën. Putini mohon se ka plane për ta sulmuar Ukrainën, por ka kërkuar zotimin e Perëndimit se NATO nuk do ta pranojë Ukrainën në Aleancë dhe nuk do të dërgojë forca atje – kërkesa këto që Rusia i ka përshkruar si “vija të kuqe”.

Gjatë një takimi virtual javën e kaluar, presidenti amerikan, Joe Biden e paralajmëroi Putinin për “pasoja të rënda” nëse Rusia e pushton Ukrainën, por premtoi se do të zhvillojë konsultime për të adresuar shqetësimet ruse.

Hapat e ardhshëm për NATO-n dhe Rusinë

Besueshmëria e NATO-s varet nga garancitë e saj të përbashkëta të mbrojtjes, që njihen si Neni 5, sipas të cilit, një sulm ndaj një shteti anëtar konsiderohet sulm ndaj të gjithë anëtarëve të NATO-s. Besueshmëria e saj po ashtu varet edhe nga angazhimi për të ofruar anëtarësim për çdo vend evropian që mund të kontribuojë në sigurinë në Evropë dhe Amerikë të Veriut. Por, si Ukraina ashtu edhe Gjeorgjia kanë konflikte të pazgjidhura brenda territoreve të tyre dhe anëtarësimi i tyre në Aleancë do të obligonte të 30 shtetet anëtare t’i mbronin ushtarakisht këto dy shtete.

Rusia dëshiron që Perëndimi të bëjë zotime ligjore se nuk do të dërgojë forca dhe armë në Ukrainë, dhe javën e kaluar Ministria e Jashtme ruse kërkoi që NATO të heqë dorë nga premtimi i dhënë më 2008 për anëtarësimin e Ukrainës dhe Gjeorgjisë.

SHBA-ja dhe aleatët e tjerë në NATO kanë hedhur poshtë kërkesat e Rusisë.

“Raportet e NATO-s me Ukrainën do të vendosen nga 30 shtetet anëtare të NATO-s dhe Ukraina, dhe nga askush tjetër”, deklaroi javën e kaluar Sekretari i Përgjithshëm i Aleancës, Jens Stoltenberg.

Putini kundërshtoi këtë qëndrim të NATO-s duke thënë se përderisa Ukraina është e lirë që të vendosë për marrëveshjet e saj të sigurisë, ato nuk duhet ta kërcënojnë Rusinë.

“Sigurisht, çdo vend ka të drejtë të zgjedhë për mënyrën më të pranueshme për të garantuar sigurinë e tij, por kjo duhet të bëhet në atë mënyrë që të mos cenojë interesat dhe të minojë sigurinë e shteteve të tjera, në këtë rast të Rusisë”, tha Putin.

“Siguria duhet të jetë globale dhe të mbulojë të gjithë njësojë”, shtoi presidenti rus.

(RFE)

Continue Reading

Lajmet

Si të ngrini produktet e qumështit pa humbur shijen?

Published

on

Edhe produktet e qumështit mund të ngrihen, dhe kryesisht të mos e ndryshojnë teksturën dhe shijen. Zbuloni se cilat janë truket për ngrirje të duhur të produkteve të qumështit.

Në këtë mënyrë do ta zgjasni afatin e qumështit, djathit dhe produkteve të tjera, por disa prej tyre nuk ka kuptim të ngrihen, sepse pas shkrirjes nuk do ta kenë të njëjtën shije.

Truket që funksionojnë:

Ai reagon mjaft mirë ndaj ngrirjes. Atë mund ta “paketoni” në shishe plastike dhe ta vendosni në ngrirës.

E shkrini në frigorifer. Nëse e keni ngrirë qumështin e papërpunuar të pavluar, më së miri është ta vendosni (të shkrirë) në një tigan në shporet (në temperaturë mesatare) dhe të lihet të vlojë. (Bëni kujdes, qumështi është “mashtrues”, – ai mund të vlojë shpejt).

Mos e pini qumështin derisa të shkrihet, yndyrat dhe pjesa e lëngshme nuk shkrihen në të njëjtën kohë, po të shkrihej qumështi do mbetej vetëm një përzierje e bardhë e holluar me ujë. Vetëm lëreni të shkrihet ngadalë dhe përzieni para se ta përdorni. Ai do ta ketë të njëjtën shije sikurse kur e keni blerë.

Djathërat

Edhe djathërat mund t’i ngrini lehtë, bëni kujdes me shkrirjen. Në qoftë se përdorni djathë të fortë e doni ta përdorni në ushqimin ku duhet të shkrihet, vetëm vendoseni të ngrirë, në salca dhe supa. Atë mund ta imtësoni edhe të ngrirë mbi pica a ndonjë ushqim tjetër dhe vetëm e lini në furrë për disa minuta.

Nuk do duhej ta shkrini në frigorifer, sidomos djathërat e forta, se fillojnë të shpërbëhen, nëse e shkrini në temperaturë dhome, e vendosni në frigorifer për një orë ose dy para se ta përdorni. Ai do të jetë pothuajse i njëjtë si kur e keni blerë. Djathërat tjerë do t’i shkrini në frigorifer, si djathi i dhisë, krem djathi.

Ato mund t’i konsumoni pa ndonjë përgatitje të veçantë kur të shkrihen. Djathi i shtëpisë reagon në mënyrë të ngjashme me qumështin. Duhet ta keni parasysh që shtrihet kur ngrihet, bëni kujdes në çfarë do ta vendosni kur ta vendosni në frigorifer, opsioni më i mirë janë enët plastike.

Lëreni atë të shkrihet në frigorifer.

Gjalpi

Nuk ka asgjë më të thjeshtë. Vetëm vendoseni në ngrirës, dhe më pas nxirreni të shkrihet në frigorifer apo vetëm përdoreni një pjesë (sikurse në gjendje të shkrirë), dhe pjesën tjetër kthejeni në frigorifer. (Nëse gjalpi është në ulje çmimi, blijeni në sasi më të madhe dhe ngrijeni).

Ajka

Për këtë produkt të qumështit nuk rekomandohet ngrirja. Kur e shkrini në frigorifer mund ta hani pa ndonjë rrezik, por ajo do të jetë e shpërbërë dhe krejtësisht ndryshe. Më së miri është që ngrirjen e ajkës ta anashkaloni dhe atë ta përdorni të freskët.

Continue Reading

Lajmet

Kurti dhe Rizvanolli vizituan banesat sociale në Hajvali në të cilat po investohet për efiçiencë të energjisë

Published

on

By

Kryeministri në detyrë i Republikës së Kosovës, Albin Kurti, së bashku me ministren në detyrë të Ekonomisë, Artane Rizvanolli dhe me Drejtorin Menaxhues të Fondit të Kosovës për Efiçiencë të Energjisë, Driton Hetemi, vizituan dy ndërtesa shumë-banesore sociale në Hajvali, në të cilat po investohet për efiçiencë të energjisë.

Këto ndërtesa, që janë ndërtuar në vitin 2017, janë vendbanim për mbi 500 banorë apo 100 familje. Në njërin bllok banojnë 50 familje të veteranëve të luftës së Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës, kurse në bllokun tjetër banojnë 50 familje të skemës së asistencës sociale. Për vite me radhë, ato kanë pasur mure të pa izoluara, dritare të dobëta dhe mungesë të ngrohjes adekuate. Me investimet që po bëhen tani, përmes masave të efiçiencës së energjisë, krahas kushteve më të shëndetshme për të gjithë banorët, ato familje do të kenë fatura më të ulëta dhe ngrohje/ftohje më efikase. Në kuadër të kësaj mase, krahas termoizolimit në objekte, secila njësi banesore po ashtu do të pajisjet me nga një klimë efiçiente.

Gjatë vizitës, kryeministri Kurti u njoftua me mbarëvajtjen e punimeve, hapësirat e përbashkëta të banorëve që jetojnë aty dhe me rezultatet e punës së deritanishme, ku sipas auditimit të fundit të energjisë kursimet në konsum të energjisë në këto dy ndërtesa janë rreth 40%. Gjatë vizitës u theksua se në disa prej ndërtesave publike, spitale e shkolla, të cilat janë izoluar në kuadër të investimeve për efiçiencë të energjisë, kursimi i energjisë ka arritur deri në 90%.

Këto rinovime po bëhen nga Fondi i Kosovёs pёr Efiçiencё tё Energjisё me mbështetje nga Qeveria e Republikës së Kosovës, përmes grantit nga Bashkimi Evropian (me 90%) dhe pjesëmarrje të Komunës së Prishtinës (me 10%). Në gjithë vendin, janë gjithsej 25 ndërtesa të tilla që janë duke u rinovuar, në të cilat banojnë mbi 750 familje.

Me masat për efiçiencë të energjisë, deri më tani kemi mbështetur mbi 3,000 familje për izolimin e shtëpive të tyre, mbi 40,000 familje kanë përfituar pajisje për ngrohje dhe panele solare për prodhim të energjisë për vetëkonsum, dhe kemi rinovuar 125 ndërtesa publike, kryesisht shkolla dhe spitale.

Continue Reading

Lajmet

Nesër konferenca e parë pas paraqitjes së provave nga ZPS-ja në rastin e ish-krerëve të UÇK-së

Published

on

By

Në Dhomat e Specializuara të Kosovës (DhSK) në Hagë, të mërkurën më 23 prill pritet të mbahet konferenca e parë për ecurinë e çështjes pasi që Zyra e Prokurorit të Specializuar (ZPS) ka përfunduar paraqitjen e provave në rastin ndaj Hashim Thaçit, Kadri Veselit, Rexhep Selimit dhe Jakup Krasniqit.

Në këtë konferencë, pritet të diskutohet për hapat procedural pas përfundimit të paraqitjes së provave nga ZPS, pasi edhe mbrojtja ka njoftuar se do të bëjë kërkesë për rrëzimin e një ose më shumë akuzave në aktakuzë, raporton “Betimi për Drejtësi“.

Ndryshe, sipas Rregullores së procedurave dhe provës, në varësi të vendimit për këto mocione, mbrojtësi i viktimave do të ketë mundësinë që t’i paraqes provat e veta, të cilën të drejtë ka paralajmëruar se do ta shfrytëzojë.

Po ashtu, edhe mbrojtja e të akuzuarve ka thënë se planifikojnë që të thërrasin dëshmitarët e tyre, por për siguri do presin vendimin lidhur me mocionet për rrëzimin e akuzave.

Ndërkohë, më 15 prill 2025, Prokuroria ka njoftuar se ka përfunduar paraqitjen e provave në këtë rast.

Zyra e Prokurorit të Specializuar, më 30 shtator 2022 ka dorëzuar aktakuzën e konfirmuar të ndryshuar ndaj Hashim Thaçit, Kadri Veselit, Jakup Krasniqit dhe Rexhep Selimit, e cila përbëhet nga dhjetë pika me akuza, ku këta të fundit ngarkohen për krime lufte e krime kundër njerëzimit.

Më 29 prill 2022, Zyra e Prokurorit  të Specializuar kishte dorëzuar një aktakuzë të ndryshuar ndaj Hashim Thaçit, Kadri Veselit, Rexhep Selimit e Jakup Krasniqit, ku pretendohet se katër të akuzuarit kanë kryer krime lufte edhe në Gjilan, Budakovë e Semetishtë.

Më 9 nëntor të vitit 2020, në paraqitjet e tyre të para, Jakup Krasniqi e Hashim Thaçi janë deklaruar të pafajshëm për akuzat që u vihen në barrë. Njëjtë është deklaruar edhe Veseli në paraqitjen e tij më 10 nëntor, sikurse edhe Rexhep Selimi më 11 nëntor.

Aktakuza ndaj Hashim Thaçit, Kadri Veselit, Rexhep Selimit dhe Jakup Krasniqit është konfirmuar më 26 tetor 2020.

Continue Reading

Lajmet

Albulena Haxhiu shkon në Institut të Mjekësisë, thotë se po renovohet për herë të parë që nga 2005

Published

on

By

Ministrja në detyrë e Drejtësisë, Albulena Haxhiu, ka shpërndarë fotografi nga objekti i Institutit të Mjekësisë Ligjore, i cili është në renovim.

Ajo ka thënë se renovimi është në vlerë prej rreth 1 milion euro.

Sot nga afër përcjellëm punimet e renovimit të objektit të Institutit të Mjekësisë Ligjore. Për herë të parë që nga viti 2005 po bëhen renovimet në objektin e Institutit të Mjekësisë Ligjore, në vlerë prej rreth 1 milion euro.  Shpreh mirënjohjen time për secilin që ka kontribuar në jetësimin e këtij projekti madhor dhe aq të rëndësishëm. Renovimi po realizohet në përputhje të plotë me standardet më të larta profesionale dhe teknike, me qëllim të krijimit të kushteve moderne për punë, si dhe ofrimin e shërbimeve më cilësore në fushën e mjekësisë ligjore.”

Continue Reading

Të kërkuara