

Shëndet
12 shenja se shpirt juaj është i lodhur, jo trupi juaj
Published
5 years agoon
By
Esad DujakaKur njerëzit ndihen të rraskapitur, instinkti i tyre i parë është të kontrollojnë shëndetin e tyre. Sidoqoftë, shkaku i rraskapitjes nuk duhet të kërkohet gjithmonë në trup, pasi shpirti gjithashtu mund të jetë i lodhur.
Mendimet për të ardhmen tuaj ju lënë të ndjeheni të frikësuar dhe të pasigurt.
Kur shpirti është i rraskapitur, nuk ju jep një pasqyrë të qartë të së ardhmes, drejtimin tuaj për të ardhmen. Pa një ide se ku po shkoni dhe çfarë po bëni për të arritur, ju do të mbeteni duke u endur pa qëllim.
Kjo mund të krijojë siklet të madh. Mendimet për të ardhmen dhe atë që do të vijë shpesh janë të parezistueshme dhe të frikshme kur nuk po planifikoni.
Lodhja e shpirtit ndodh kur nuk arrijmë të kujdesemi siç duhet për veten në një nivel shpirtëror. Është e ngjashme me kujdesin për një llogari bankare, e cila është në ekuilibër nëse nuk marrim më shumë prej saj sesa vendosim në të.
Simptoma fizike, të tilla si dhimbje të pashpjegueshme – shpesh kur mendojmë për çështjet e shpirtit, harrojmë se çdo aspekt i qenies sonë është i lidhur. Lufta e zemrës dhe e shpirtit mund të shfaqet në të vërtetë në një mënyrë fizike. Këto përfshijnë ndjenjën e dhimbjes dhe tensionit, marramendje, të përzier, vizion të paqartë, dhimbje koke dhe migrenë, dhimbje të pashpjegueshme.
Sulme paniku – kur shpirti lodhet, ne përpiqemi të gjejmë paqen në këtë botë të errët, konfuze dhe sfiduese. Kjo mund të çojë në një ndjenjë të shtuar të ankthit, e cila është e pamëshirshme. Një sulm i papritur i ankthit kronik mund të çojë në sulme të lehta paniku, shpesh pa paralajmërim ose shpjegim të qartë.
Qëndrueshmëria më e dobët e çdo problemi – jeta gjithmonë na vë sfida në rrugën tonë dhe ne normalisht kemi forcë të mjaftueshme për t’i përballuar ato. Sidoqoftë, kur shpirti është i lodhur, ne ndjehemi “të dobët” dhe të ngarkuar. Atëherë edhe përballja me problemin më të vogël duket sikur jemi në një arenë me luanë.
Probleme me pagjumësinë – natën ndiheni jashtëzakonisht të shqetësuar dhe nuk mund ta qetësoni mendjen tuaj dhe kjo është arsyeja pse nuk mund të bini në gjumë. Nëse ende arrini të bini në gjumë keni ëndrra intensive dhe realiste dhe madje edhe makthe.
Pavarësisht se sa flini, ndiheni të rraskapitur – një gjumë i mirë ndihmon dhe forcon shumë trupin dhe mendjen, por kur shpirti është i rraskapitur, as gjumi nuk ndihmon. Edhe kur arrini të bini në gjumë, zgjoheni të lodhur sikur nuk keni fjetur fare.
Ndjenjat negative të hidhërimit, zemërimit ose xhelozisë kontrollojnë mendjen tuaj – gjithçka rreth nesh krijohet dhe kontrollohet nga energjia që ndiejmë si pozitivisht dhe negativisht.
Kur shpirti është i lodhur, ai nuk punon më për të menaxhuar këtë energji në jetën tonë. Si rezultat, energjia negative rritet. Shkakton ndjenja toksike, përfshirë zemërimin, zhgënjimin, hidhërimin, zilinë dhe xhelozinë. Ai i lufton këto ndjenja sepse ato janë shkatërruese.
Ndjenja e thellë e vetmisë – shumë që përjetojnë lodhje të shpirtit do të ndihen larg nga miqtë dhe anëtarët e familjes. Nuk do të jetë distancë fizike por mendore, emocionale dhe shpirtërore.
Çorientimi – kur shpirti është i lodhur, papritmas mund të ndiheni të ndarë, sikur të mos jeni në një mendje me botën. Ju mund të ndiheni sikur mendja, trupi dhe shpirti juaj nuk janë në harmoni. Kjo ndjenjë përshkruhet më së miri si çorientim dhe mund të pengojë përparimin e mëtejshëm.
Lodhja fizike – kjo është një pikë konfuze për ata që përpiqen të kuptojnë ndryshimin midis rraskapitjes fizike dhe shpirtërore. Shpesh lodhja shpirtërore shkakton lodhje fizike dhe personi ndihet i kulluar dhe i demotivuar.
Konfuzion – nëse dikush ju pyet se si ndiheni, ju nuk arrini të përgjigjeni sepse nuk mund ta përshkruani atë. Në fakt, ju nuk jeni as i sigurt se si ndiheni.
Mendimet për të ardhmen shkaktojnë frikë dhe pasiguri – kur shpirti është i rraskapitur ndiheni pa qëllim, dhe mendimet për të ardhmen ju duken të frikshme.
Emocionet dhe ndjenjat janë më intensive se kurrë më parë – ka nga ata që janë shumë të ndjeshëm dhe emocionalë dhe e përjetojnë secilën përvojë thellë dhe pa përmbajtje, ndërsa të tjerët dinë më mirë sesi t’i menaxhojnë ndjenjat e tyre. Sidoqoftë, nëse shpirti është i rraskapitur, edhe ata me kontrollin më të madh do të mbingarkohen me emocione.
Çfarë mund të bësh?
Ndërsa nuk ka asnjë garanci që ju të mund të shmangni rraskapitjen e shpirtit, pasi është një kusht që na ndodh herë pas here, ka hapa që mund të ndërmerrni.
Kjo do t’ju ndihmojë të pushoni, të rikuperoni dhe të ri-energjizoni shpirtin tuaj.
Meditimi do t’ju lejojë të qetësoni mendjen tuaj dhe të zvogëloni stresin dhe ndikimet negative në jetë.
Ndihmon gjithashtu për të pastruar shtëpinë tuaj pasi atëherë qëndrimi në të do t’ju japë një ndjenjë sigurie dhe rehati.
Ju gjithashtu mund të vendosni kristale në shtëpi që tërheqin energji pozitive.
Një nga mënyrat më efektive është të kesh një bisedë të sinqertë dhe të thellë me një mik apo psikoterapeut të mirë përmes telefonit ose në internet.
Shëndet
Dieta me bazë bimore: Mrekulli për shëndetin dhe parandalimin e diabetit
Published
13 hours agoon
October 15, 2025By
UBT News
Dieta me bazë bimore mund të sjellë përfitime të mëdha për shëndetin tonë.
Studimet tregojnë se kufizimi i mishit të kuq dhe konsumimi i drithërave, frutave dhe perimeve mund të ulë nivelin e kolesterolit, të reduktojë rrezikun e sëmundjeve kardiovaskulare, të parandalojë diabetin e tipit 2 dhe madje të kontribuojë në zgjatjen e jetës.
Sipas një studimi të ri që analizoi 206 lloje ushqimesh për parandalimin e diabetit, këto përfitime shfaqen vetëm kur dieta me bazë bimore është e shëndetshme dhe kufizon ushqimet e përpunuara dhe ato të pasura me sheqer.
Një analizë 12-vjeçare mbi 113,000 pjesëmarrës nga studimi “Biobank” në Mbretërinë e Bashkuar i ndau njerëzit në katër kategori bazuar në konsumimin e frutave, perimeve dhe drithërave të freskëta.
Një grup konsumonte më shumë ushqime të përpunuara me bazë bimore të ulët, ëmbëlsira, drithëra të rafinuara dhe pije me sheqer, tjetri grup hante më shumë fruta, perime dhe drithëra të freskëta, duke pasur një dietë më të shëndetshme.
Njerëzit që ndiqnin dietën më të shëndetshme kishin indeks të ulët të masës trupore dhe nivele më të mira të sheqerit në gjak.
Përfitimet ishin të dukshme edhe tek individët me predispozicion gjenetik ndaj diabetit ose me faktorë të tjerë rreziku, si obeziteti.
Alysha Thompson, studente doktorature në Universitetin Queen’s, Belfast, tha: “Këto të dhëna janë veçanërisht të rëndësishme për ata me rrezik të lartë për diabet, pasi tregojnë se një dietë e shëndetshme me bazë bimore mund të ulë ndjeshëm rrezikun.”
Por si ndihmon dieta me bazë bimore në mbrojtjen kundër diabetit të tipit 2?
Prof. Aedín Cassidy, nga Instituti për Sigurinë Ushqimore Globale, tregoi për CNN se përfitimet lidhen me përmirësimin e metabolizmit të mëlçisë dhe veshkave: “Për herë të parë kemi treguar se dieta e shëndetshme me bazë bimore përmirëson funksionin e mëlçisë dhe veshkave, gjë që shpjegon zvogëlimin e rrezikut për diabetin e tipit 2.”
Sipas dietologes Duane Mellor nga Shkolla Mjekësore Aston në Birmingham, shëndeti i mëlçisë dhe reduktimi i inflamacionit lidhen drejtpërdrejt me dietën dhe mund të ndikojnë në zhvillimin e diabetit të tipit 2. /A.Z/UBT News/
Shëndet
Nga ADN-ja te parandalimi! Si ndërhyn shkenca në sëmundjet trashëgimore?
Published
14 hours agoon
October 15, 2025By
UBT News
Sipas revistës shkencore Nature, shkencëtarët kanë përdorur për herë të parë teknikën e korrigjimit të gjeneve për të parandaluar një sëmundje të trashëguar të zemrës në fazën më të hershme të zhvillimit të embrionit të njeriut.
Ky studim shënon një hap të rëndësishëm drejt trajtimit të sëmundjeve gjenetike dhe mund të ndihmojë në zvogëlimin e rasteve të tilla te fëmijët e krijuar përmes procedurës së Fertilizimit In Vitro (IVF).
Teknika u përdor për të korrigjuar një mutacion gjenetik që shkakton kardiomiopatinë hipertrofike (HCM) – një sëmundje që shpesh çon në vdekje të papritur, sidomos te atletët e rinj.
HCM ndikon rreth një në 500 persona dhe individët që mbartin një kopje të dëmtuar të gjenit kanë 50% mundësi që ta transmetojnë këtë mutacion te pasardhësit e tyre.
Studimi ishte rezultat i një bashkëpunimi mes Institutit “Salk” në Kaliforni, Universitetit “Oregon Health and Science” dhe Institutit për Shkencat Bazë në Korenë e Jugut.
Shkencëtarët krijuan qeliza burimore nga një biopsi lëkure e një personi të prekur nga HCM, që u modifikuan duke përdorur teknologjinë CRISPR, metodë që lejon ndërhyrje të sakta në ADN njerëzore.
Përmes IVF-së, fertilizuan vezë të shëndetshme me spermatozoidet e një dhuruesi që mbante mutacionin HCM, dhe injektuan komponentët e nevojshëm gjenetikë për të korrigjuar defektin.
Embrionet u lejuan të zhvillohen për disa ditë, por nuk ishin të destinuara për implantim, ky përparim hap rrugën drejt trajtimit të mijëra sëmundjeve të shkaktuara nga mutacione në një gjen të vetëm.
Megjithatë, studiuesit theksojnë se nevojitet kujdes i madh për të shmangur rreziqet e futjes së mutacioneve të padëshiruara, sidomos në qelizat që më vonë mund të bëhen spermë apo vezë.
“Studimi është zhvilluar në përputhje të plotë me udhëzimet etike për redaktimin e gjenomit të njeriut, të përcaktuara nga Akademitë Kombëtare të Shkencave, Inxhinierisë dhe Mjekësisë,” u shpreh profesori Juan Carlos Izpisua Belmonte nga Instituti “Salk”. /A.Z/UBT News/
Shëndet
OBSH paralajmëron përhapje shqetësuese të infeksioneve rezistente ndaj antibiotikëve
Published
1 day agoon
October 14, 2025By
UBT News
Spitalet në mbarë botën po përballen me një rritje shqetësuese të infeksioneve bakteriale që janë rezistente ndaj antibiotikëve, duke rrezikuar një krizë të madhe shëndetësore në vitet e ardhshme, raporton The Guardian.
Sipas raportit të fundit të OBSH-së për 2023, një në gjashtë infeksione bakteriale është rezistente ndaj trajtimit me antibiotikë.
Nga 2018 deri 2023, mbi 40% e antibiotikëve kanë humbur efektivitetin në trajtimin e infeksioneve të zakonshme si ato të gjakut, traktit urinar dhe sëmundjet seksualisht të transmetueshme.
Situata është më kritike në vendet me të ardhura të ulëta dhe të mesme, ku sistemi shëndetësor është më i dobët. Në Azinë Juglindore dhe Lindjen e Mesme, një në tri infeksione bakteriale është rezistente ndaj antibiotikëve, ndërsa në Afrikë kjo shifër është një në pesë.
Rezistenca antibakteriale ndodh kur bakteret përshtaten e nuk ndikohen më nga barnat. Vetëm më 2021, 4.7 milionë vdekje ishin të lidhura me këtë fenomen.
Problemi më i madh është me bakteret Gram-negative, si Escherichia coli dhe Klebsiella pneumoniae, që janë rezistente ndaj antibiotikëve të gjeneratës së tretë dhe edhe të linjës së dytë si karbapenemët.
Rritja e rezistencës po tejkalon zhvillimin e antibiotikëve të rinj, dhe numri i vdekjeve nga infeksionet rezistente pritet të rritet me 70% deri në vitin 2050.
Për të shmangur krizën, nevojiten veprime të koordinuara globale: diagnostikë më e mirë, qasje e drejtë në antibiotikë, përmirësim i higjienës dhe investim në kërkime për trajtime të reja.
Profesori Sanjib Bhakta nga UCL thekson se lufta kundër AMR kërkon bashkëpunim ndërdisiplinor dhe investime të reja në kërkim dhe infrastrukturë shëndetësore. /A.Z/UBT News/
Rajoni
Stafi i Fakultetit të Stomatologjisë në UBT merr pjesë në kongresin e OEGAO në Austri
Published
2 days agoon
October 14, 2025By
Driton Iseni
Me ftesë të presidentit të Shoqatës së Aligner të Austrisë – OEGAO, Dr. Saif Al-Zahrooni, dekani i Fakultetit të Stomatologjisë në UBT, Prof. Dr. Agim Prokshaj, dhe Prof. Miranda Sejdiu Abazi morën pjesë në një kongres shkencor të mbajtur në Vjenë, më 10 dhe 11 tetor.
Ky kongres mblodhi së bashku ekspertë, akademikë dhe profesionistë të fushës së stomatologjisë nga vende të ndryshme të botës, me qëllim shkëmbimin e njohurive dhe përvojave më të fundit mbi teknologjinë e aparateve të tejdukshme (alignerëve) – një ndër inovacionet më moderne në ortodonci.
Prania e përfaqësuesve të UBT-së në këtë ngjarje prestigjioze dëshmoi angazhim, përgjegjësi dhe përkushtim ndaj zhvillimit të vazhdueshëm të fushës së stomatologjisë, duke pasuruar diskutimet profesionale dhe duke ngritur nivelin e bashkëpunimit shkencor ndërkombëtar.
Në kuadër të kongresit, u prezantuan risitë më të fundit në trajtimin ortodontik me teknologji digjitale, zhvillimet në dizajnin e alignerëve dhe aplikimet inovative që po transformojnë mënyrën e trajtimit të pacientëve.

Pasaporta amerikane bie për herë të parë jashtë top 10-shes më të fuqishme në botë

Pse ish-bashkëshorti i Sias kërkon 250 mijë dollarë në muaj pas divorcit?

Vlera e Samsung arrin nivele rekord, AI nxit besimin e investitorëve

Netflix përgatit një dokumentar për legjendën e komedisë, Eddie Murphy

OpenAI dhe Broadcom nënshkruajnë marrëveshje miliardëshe për çipat e inteligjencës artificiale

Ikona e modës italiane Maria Grazia Chiuri nën udhëheqjen e re të Fendit

Von der Leyen: Kosova të vazhdojë të ndërtojë institucione të forta

Ambasadori i ri gjerman: Kosova është partnere e rëndësishme për Gjermaninë

Gjermania njofton mbështetje shtesë ushtarake për Ukrainën
Të kërkuara
-
Vendi2 months ago
Profesori i UBT-së, Bahri Gashi, pjesë e rrjetit prestigjioz ndërkombëtar të recensimit shkencor në Taylor & Francis
-
Lajmet3 months ago
BSc në Shëndet Publik dhe Shkenca Mjekësore në UBT – Investim për të ardhmen e shëndetit të popullatës
-
Rajoni3 weeks ago
Policia, FSK-ja dhe Shërbyesit Civilë përfitojnë bursë 20 për qind në programet Master Shkenca Politike dhe Studime të Sigurisë në UBT
-
Lajmet nga UBT1 month ago
Votoni për UBT-në dhe Rektorin Hajrizi në Triple E Awards: Dy nominime të reja ndërkombëtare për institucionin dhe Kosovën