Aktualitet

115 vjet nga Kongresi i Alfabetit

Published

on

Më 14 nëntor 1908 në Manastir filloi punimet Kongresi i Manastirit ose Kongresi i Alfabetit, me qëllim krijimin e një alfabeti të njehsuar që do të ishte edhe fillimi i letërsisë mbarë shqiptare.

Në këtë kongres ishin të pranishëm 150 delegatë, të ardhur nga të gjitha anët e Shqipërisë, si dhe nga komunitetet shqiptare në Rumani, Itali, Greqi, Turqi, Egjipt, Amerikë etj.

Kryetar i Kongresit u zgjodh Mit’hat Frashëri, i biri i Abdyl Frashërit. Mit’hat Frashëri ishte në atë kohë redaktor i dy revistave që botoheshin në Selanik “Liria” dhe “Dituria”. Sekretare e komisionit u zgjodh Parashqevi Qiriazi, mësuese e shkollës së Vashave në Korçë.

Nënkryetar u zgjodh Grigori Cilka, nga Korça si dhe 11 anëtarë të tjerë. Në këtë Kongres merrnin pjesë shqiptarë të të gjitha komuniteteve fetare si, myslimanë, katolike, ortodoksë, protestantë, njerëz të ditur, të bashkuar për një qëllim të madh kombëtar.

Kumtesa e mbajtur nga prifti katolik Gjergj Fishta, preku të gjithë pjesëmarrësit sa një hoxhë rendi ta përqafonte para të gjithëve. Kërkesa ishte që gjuha shqipe të mos shkruhej as me shkronja arabe, as me shkronja greke, por me alfabetin latin.

Kongresi vendosi me votë unanime për të lenë mënjanë alfabetin e Stambollit, dhe të shkruanin gjuhën shqipe vetëm me alfabetin latin me 36 shkronja, alfabet që përdoret në ditët tona.

Gjithashtu, u vendos që pas dy vjetësh të mbahej një Kongres i dytë, në Janinë, për të shqyrtuar problemet drejtshkrimore e letrare, si dhe për të bërë përpjekje për shkrirjen e dialekteve gegë dhe toskë në një gjuhë të njehsuar shqipe.

Kongresi vendosi ngritjen e Shtypshkronjës Shqipe në Manastir nën drejtimin e Gjergj Qiriazit, e cila u bë shpejt e njohur anembanë vendit si shpërndarëse e librave dhe gazetave shqipe.

Një pjesëmarrës i shquar në Kongresin e Alfabetit ishte studiuesi, poeti dhe atdhetari nga Shkodra, Ndre Mjeda. Tetë nga trembëdhjetë propozimet e tij u miratuan nga Kongresi i Manastirit. Ndonëse jetoi në disa vende të huaja dhe fliste 13 gjuhë, mbi gjuhën shqipe ai nuk vinte gjë tjetër.

Continue Reading

Bota

Trump para se të nisej për në Alaska: Rreziqet janë të larta

Published

on

By

“Rrezik i lartë!!!”: shkroi presidenti i Shteteve të Bashkuara të Amerikës, Donald Trump në platformën e tij të mediave sociale, Truth, pak para se të nisej nga Uashingtoni për në Alaska, ku do të takohet me Vladimir Putinin.

Numërimi mbrapsht për takimin historik midis Donald Trump dhe Vladimir Putin po i afrohet fundit. Samiti i mesit të gushtit në Alaska përqendrohet në Ukrainë, por udhëheqësi i Kremlinit dëshiron ta përdorë atë si një mundësi për të rigjallëruar marrëdhëniet me Shtetet e Bashkuara. Axhenda e Rusisë, e cila përfshin bashkëpunimin dhe armët, është shumë më e gjerë se ajo “e zhveshur” amerikane, e cila ka një pikë të vetme në agjendë: fundin e konfliktit në Ukrainë.

Takimi midis Donald Trump dhe Vladimir Putin në Anchorage, në bazën ushtarake Elmendorf-Richardson, do të fillojë në orën 21:30 sipas kohës italiane. Vlerësohet – nëse gjithçka shkon mirë – se i gjithë takimi mund të zgjasë të paktën tre deri në katër orë, shkruan ANSA.

Putini do të shoqërohet nga tre ministra dhe disa zyrtarë besnikë: këshilltari i Kremlinit Yuri Ushakov, këshilltari për investimet e huaja Kirill Dmitriev, ministri i jashtëm Sergei Lavrov, ministri i mbrojtjes Andrei Belousov dhe ministri i financave Anton Siluanov. Delegacioni i Trump do të përfshijë gjithashtu Sekretarin e Shtetit Marco Rubio dhe të Dërguarin Special Steve Witkoff.

Samiti do të hapet me një takim ballë për ballë midis dy udhëheqësve pas dyerve të mbyllura: vetëm në një dhomë përveç përkthyesve, siç ndodhi në Helsinki. Takimi dypalësh do të pasohet nga një drekë pune dhe diskutime midis dy delegacioneve. Ai do të përfundojë me një konferencë për shtyp, e cila pritet të jetë e përbashkët, përveç nëse dialogu ndërlikohet.

Continue Reading

Aktualitet

Pse u takuan Trump e Putin në një bazë ushtarake amerikane në Alaskë? Ja çfarë fshihet pas këtij vendimi të pazakontë

Published

on

Takimi mes presidentit amerikan Donald Trump dhe presidentit rus Vladimir Putin u zhvillua në një vend që ka ngritur shumë pikëpyetje: baza ushtarake amerikane Joint Base Elmendorf-Richardson, në Anchorage, Alaska.

E vendosur në kufirin verior të qytetit më të populluar të Alaskës, kjo është baza më e madhe ushtarake në shtet, vend me rëndësi historike dhe strategjike.

Gjatë Luftës së Ftohtë, baza shërbente si pikë kyçe për mbrojtjen ajrore të SHBA-së dhe si një qendër komanduese për t’u përballur me çdo kërcënim të mundshëm nga Bashkimi Sovjetik.

Sipas zyrtarëve të Shtëpisë së Bardhë, arsyet e sigurisë ishin vendimtare në përzgjedhjen e kësaj baze si vendtakimi për liderët. Pozicioni i saj i izoluar, infrastruktura ushtarake e avancuar dhe kapacitetet për kontroll të perimetrit janë ndër faktorët që e bëjnë këtë vend ideal për bisedime të nivelit të lartë.

Trump e ka vizituar këtë bazë më parë, gjatë mandatit më vitin 2019, ku e quajti “vijën e parë të mbrojtjes së Amerikës” në “kufirin e fundit të vendit”.

Me një sipërfaqe prej 64,000 hektarësh, Joint Base Elmendorf-Richardson luan rol të rëndësishëm në gatishmërinë ushtarake të SHBA-së në Arktik.

Në kulmin e funksionit të saj, më 1957 baza strehonte 200 avionë luftarakë e përmbante rrjet të gjerë radarësh e sistemesh paralajmëruese të hershme.

Megjithëse vendi i takimit mund të duket i pazakontë për një ngjarje diplomatike, për autoritetet amerikane është vend strategjikisht i zgjedhur për të garantuar siguri maksimale, veçanërisht përballë historikut kompleks mes dy vendeve.

Continue Reading

Aktualitet

Aksident në Pejë, humb jetën një 60-vjeçar

Published

on

Një burrë 60-vjeçar ka ndërruar jetë sot në Pejë si pasojë e një aksidenti ku ishte i përfshirë një kamion me rimorkio.

Lajmin e ka konfirmuar zëdhënësi i policisë për rajonin e Pejës, Fadil Gashi, i cili bëri të ditur se aksidenti ka ndodhur në rrugën “Ardian Krasniqi” në lagjen “Dardania”.

“Sot rreth orës 9:43 policia është njoftuar për një aksident në rrugën ‘Ardian Krasniqi’ në lagjen ‘Dardania’. Në aksident të përfshirë kanë qenë një person dhe një kamion me rimorkio. Policia dhe emergjenca dolën menjëherë në vendngjarje. Mjeku kujdestar e ka konstatuar vdekjen e viktimës. Lidhur me rastin është njoftuar prokurori i shtetit, derisa trupi i pajetë është dërguar për obduksion”, bëri të ditur Gashi.

Rasti mbetet nën hetim nga organet e rendit.

 

 

Continue Reading

Aktualitet

Zjarret në Evropë arrijnë nivel rekord në vitin 2025

Published

on

By

Evropa Jugore po përballet me një verë të jashtëzakonshme të nxehtë dhe shkatërrimtare. Portugalia, Greqia, Italia dhe sidomos Spanja, ku është shënuar viktima e tretë, vazhdojnë të luftojnë me flakët në mes të një vale të gjatë të të nxehtit.

Kryeministri spanjoll, Pedro Sánchez, shprehu keqardhjen për vdekjen e një vullnetari 36-vjeçar në rajonin e Kastiles dhe Leónit, duke theksuar se “kërcënimi mbetet ekstrem”. Spanja ndodhet në ditën e dymbëdhjetë të alarmit për të nxehtë, ndërsa banorët dhe zjarrfikësit janë të rraskapitur.

Njëmbëdhjetë zjarre janë të klasifikuara në nivelin 2 nga 4. Zjarri në Zamora po shkakton shqetësim të madh, ndërsa Ministri i Brendshëm Fernando Grande-Marlaska ka kërkuar ndihmën e Bashkimit Evropian me dy avionë “Canadair”. Franca iu përgjigj thirrjes duke dërguar dy avionë të specializuar.

Më shumë se 10,000 të evakuuar dhe 157,000 hektarë të djegur

Që nga nisja e zjarreve, mbi 10,700 persona janë evakuuar. Sipas sistemit evropian EFFIS, që nga fillimi i vitit në Spanjë janë djegur mbi 157,000 hektarë tokë dhe janë regjistruar 200 zjarre. Vetëm në gusht, i cili tashmë renditet muaji i dytë më i keq ndonjëherë, janë djegur mbi 115,000 hektarë.

Rajonet më të prekura përveç Kastiles dhe Leónit janë Galicia, Valencia dhe Extremadura. Rreth 15 rrugë janë të mbyllura për shkak të flakëve.

Portugalia dhe Greqia në alarm

Në Portugali, rreth 15 mjete ajrore po luftojnë katër zjarre të mëdha në veri dhe qendër të vendit. Vetëm në Arganil po punojnë mbi 800 zjarrfikës, ndërsa zjarri në Trancoso po vazhdon prej ditësh.

Në Greqi, ku prej qershorit janë djegur mbi 20,000 hektarë, zjarri që kërcënonte qytetin e Patrasit është vendosur nën kontroll, por vatra të shpërndara mbeten aktive. Mbi 600 ekipe dhe afro 30 avionë po punojnë në disa fronte, përfshirë ishujt Zakynthos dhe Chios.

E nxehtë ekstreme në Itali

Edhe pse këtë verë ka shpëtuar pjesërisht nga zjarret, Italia po përballet me temperatura përvëluese. Roma, Venecia dhe 14 qytete të tjera janë në alarm të kuq, me temperatura deri në 39°C në Firence dhe 38°C në Milano. Pavarësisht kësaj, rreth 12 milionë automjete pritet të jenë në rrugë për pushimet e 15 gushtit.

Pas të nxehtit, stuhi në Francë.

Franca po hyn në ditën e shtatë të valës së të nxehtit, me temperatura ende të larta në jug dhe lindje, megjithëse alarmi i kuq është hequr për disa rajone. Mbrëmë vendin e goditën stuhi të forta, ndërsa një tjetër front stuhish pritet sot në rajonet Doubs dhe Jura. Për fundjavën e 15 gushtit parashikohen sërish temperatura deri në 40°C në jugperëndim.

Continue Reading

Të kërkuara