Aktualitet

115 vjet nga Kongresi i Alfabetit

Published

1 year ago

on

Më 14 nëntor 1908 në Manastir filloi punimet Kongresi i Manastirit ose Kongresi i Alfabetit, me qëllim krijimin e një alfabeti të njehsuar që do të ishte edhe fillimi i letërsisë mbarë shqiptare.

Në këtë kongres ishin të pranishëm 150 delegatë, të ardhur nga të gjitha anët e Shqipërisë, si dhe nga komunitetet shqiptare në Rumani, Itali, Greqi, Turqi, Egjipt, Amerikë etj.

Kryetar i Kongresit u zgjodh Mit’hat Frashëri, i biri i Abdyl Frashërit. Mit’hat Frashëri ishte në atë kohë redaktor i dy revistave që botoheshin në Selanik “Liria” dhe “Dituria”. Sekretare e komisionit u zgjodh Parashqevi Qiriazi, mësuese e shkollës së Vashave në Korçë.

Nënkryetar u zgjodh Grigori Cilka, nga Korça si dhe 11 anëtarë të tjerë. Në këtë Kongres merrnin pjesë shqiptarë të të gjitha komuniteteve fetare si, myslimanë, katolike, ortodoksë, protestantë, njerëz të ditur, të bashkuar për një qëllim të madh kombëtar.

Kumtesa e mbajtur nga prifti katolik Gjergj Fishta, preku të gjithë pjesëmarrësit sa një hoxhë rendi ta përqafonte para të gjithëve. Kërkesa ishte që gjuha shqipe të mos shkruhej as me shkronja arabe, as me shkronja greke, por me alfabetin latin.

Kongresi vendosi me votë unanime për të lenë mënjanë alfabetin e Stambollit, dhe të shkruanin gjuhën shqipe vetëm me alfabetin latin me 36 shkronja, alfabet që përdoret në ditët tona.

Gjithashtu, u vendos që pas dy vjetësh të mbahej një Kongres i dytë, në Janinë, për të shqyrtuar problemet drejtshkrimore e letrare, si dhe për të bërë përpjekje për shkrirjen e dialekteve gegë dhe toskë në një gjuhë të njehsuar shqipe.

Kongresi vendosi ngritjen e Shtypshkronjës Shqipe në Manastir nën drejtimin e Gjergj Qiriazit, e cila u bë shpejt e njohur anembanë vendit si shpërndarëse e librave dhe gazetave shqipe.

Një pjesëmarrës i shquar në Kongresin e Alfabetit ishte studiuesi, poeti dhe atdhetari nga Shkodra, Ndre Mjeda. Tetë nga trembëdhjetë propozimet e tij u miratuan nga Kongresi i Manastirit. Ndonëse jetoi në disa vende të huaja dhe fliste 13 gjuhë, mbi gjuhën shqipe ai nuk vinte gjë tjetër.

Related Topics:
Continue Reading

Bota

Avioni i nisur nga Turqia ulet në aeroportin e Damaskut për herë të parë pas 13 vitesh

Published

3 hours ago

on

January 23, 2025

By

Avioni i nisur nga Turkish Airlines ka ulur për herë të parë në Aeroportin Ndërkombëtar të Damaskut pas një pauze 13-vjeçare. Fluturimi, i ardhur nga Stambolli, mbante 345 pasagjerë dhe ndihma humanitare, dhe mes tyre ishin CEO i Turkish Airlines, Bilal Eksi, dhe zyrtarë turq.

Ky është fluturimi i parë pas shumë vitesh, dhe Eksi ka njoftuar se kompania do të realizojë tre fluturime në javë për në Siri, duke synuar forcimin e marrëdhënieve midis vendeve. Ky hap vjen pas rifillimit të fluturimeve nga Qatar Airways më 7 janar dhe një fluturimi të Sirisë Airlines më 8 dhjetor./UBTNews/

Continue Reading

Bota

​Trump emëron ambasadorin amerikan në BE

Published

3 hours ago

on

January 23, 2025

By

Presidenti Donald Trump ka emëruar Andrew Puzder ambasador i Shteteve të Bashkuara në Bashkimin Evropian.

Puzder, i cili ka shërbyer drejtor ekzekutiv i rrjetit të restoranteve fastfood ‘CKE Restaurants’, u propozua sekretar i Departamentit të Punës gjatë administratës së parë Trump, por u tërhoq pas shqetësimeve se ai nuk do të mund të siguronte vota të mjaftueshme në Senat për t’u konfirmuar.

Kur u emërua si sekretar i Punës gjatë administratës së parë Trump, Puzder ishte në qendër të një vorbulle polemikash, ankimesh e konfliktesh të mundshme.

Në vitin 2017 ai pranoi se ai dhe bashkëshortja e tij kishin punësuar një person pa dokumente.

Ai u përball gjithashtu me një mori ankesash dhe çështjesh ligjore të ngritura nga punonjës kundër bizneseve të tij.

Continue Reading

Bota

Hungaria në alarm, 121 shkolla mbyllen pas kërcënimeve me bombë

Published

6 hours ago

on

January 23, 2025

By

Në Hungari, 121 shkolla u mbyllën përkohësisht pas një kërcënimi me bombë që u dërgua përmes email-eve në shumë institucione arsimore. Policia ka njoftuar se deri tani nuk është gjetur asnjë bombë, ndërsa hetimet janë në zhvillim.

Kërcënimi është bërë nga një person i paidentifikuar, i cili ka pretenduar se ishte një komplot ekstremist, por autoritetet dyshojnë se mund të jetë një individ me probleme mendore. Kryebashkiaku i Budapestit ka deklaruar se autobusët po përdoren si strehimore për studentët derisa autoritetet të përfundojnë kontrollin. Autoritetet hungareze kanë kërkuar ndihmë nga Sllovakia, pasi kërcënime të ngjashme janë raportuar edhe atje./UBTNews/

Continue Reading

Bota

Tajlanda legalizon martesat mes të njëjtës gjini

Published

6 hours ago

on

January 23, 2025

By

Tajlanda ka bërë histori duke u bërë vendi i parë në Azinë Juglindore që legalizon martesat mes personave të së njëjtës gjini. Ligji i ri, i cili do të hyjë në fuqi më 25 janar 2025, u jep të drejta të plota për marrëdhënie ligjore, financiare dhe mjekësore për çiftet e së njëjtës gjini, duke përfshirë mundësinë për menaxhimin e pasurive të përbashkëta dhe përfitime nga sigurimet shëndetësore. Vetëm Nepali dhe Tajvani kanë ligje të ngjashme në Azinë Juglindore.

Megjithatë, ende mbeten shqetësime për zbatimin e duhur të këtij ligji, pasi disa mendojnë se duhen zhvilluar trajnime për autoritetet që të shmangin diskriminimin ndaj çiftëve të së njëjtës gjini. Edhe pse ligji është një hap i rëndësishëm, ka ende sfida për të siguruar të drejtat për të gjithë individët LGBTQ+, veçanërisht kur bëhet fjalë për ligje që mbështesin njohjen e identitetit gjinor dhe mbrojtjen e të drejtave të transgjinorëve.

Në pjesën tjetër të Azisë, mbështetja për martesat mes të njëjtës gjini është ende e ulët, me disa shtete që kanë bllokuar ndryshimet ligjore dhe ndalime të ndryshme ndaj komunitetit LGBTQ+, ndërsa disa vende si Brunei i shohin këto marrëdhënie si të papranueshme, duke vendosur ndëshkime ekstreme për to./UBTNews/

Continue Reading

Të kërkuara