Kulturë
11 librat që e ndryshuan historinë e njerëzimit
Historitë janë ende mësime të rëndësishme morale dhe kanë pasur një ndikim të gjerë mbi letërsinë dhe thëniet e përbashkëta.
Published
2 years agoon
By
Betim Gashi“Fabulat e Ezopit” nga Ezopi
Origjinën e botimit besohet se e ka në mes viteve 620 dhe 560 para Krishtit
Libri “Fabulat e Ezop-it” është një koleksion i tregimeve që tregojnë një mësim të përjetshëm. Fabulat i janë referuar shpesh një njeriu të lashtë grek dhe tregimtari të quajtur Ezop (edhe pse origjina e tij mbetet e diskutueshme). Historitë janë ende mësime të rëndësishme morale dhe kanë pasur një ndikim të gjerë mbi letërsinë dhe thëniet e përbashkëta, duke përfshirë “Ujku me lëkurë deleje”, “Djali që thirri ujkun”, “Pata që bëri vezën e artë”, dhe shumë të tjerë.
“Anne Frank: Ditari i një vajze të re” nga Anne Frank
Botuar në vitin 1947
Libri është një përmbledhje e shkrimeve të Ditarit të Anne Frank, një vajzë që ishte fshehur me familjen e saj për dy vjet gjatë pushtimit nazist të Hollandës. Familja u zbulua në vitin 1944, dhe Frank vdiq nga tifoja në kampin e përqendrimit të zonës Bergen-Belsen. Që nga botimi i tij, “Anne Frank: Ditari i një vajze të re” është përkthyer në më shumë se 60 gjuhë dhe mbetet një nga dokumentet më të famshme dhe me ndikim në Evropë gjatë Luftës së Dytë Botërore.
Kur’ani
Origjinën e ka në vitin 610
Teksti qendror fetar i Islamit, i cili është ndiqet nga 1.6 miliard myslimanë në mbarë botën. Kurani ose Kur’an-i, është shkrimi i shenjtë i fesë islame, i cili siç besojnë myslimanët, përmban fjalë për fjalë zbulesën e Zotit (arabisht: Allahut) ndaj profetit Muhamed nëpërmjet engjëllit Gabriel. Përkthimi i kuranit konsiderohet nga teologjia tradicionale islame si i pamundur, pasi çdo përkthim mbart njëkohësisht edhe një interpretim. Prandaj leximi i kuranit sugjerohet të bëhet në tekstin origjinal arabisht.
“Ese” nga Michel de Montaigne
Botuar në 1580
Descartes René, Blaise Pascal, Jean-Jacques Rousseau, Ralph Waldo Emerson, Friedrich Nietzsche, Stefan Cvajg, Eric Hoffer, Isaac Asimov, Jean-Jacques Rousseau dhe mendimtarë të mëdhenj të botës janë ndikuar nga përmbledhja masive e eseve të Motaigne-së. Aftësia e shkrimtarit dhe burrit të shteti francez për të përzierë pyetjet serioze morale me anekdotat rastësore, ishte një vepër “vetëtoleruese”, por në ditët e sotme konsiderohet si një pjesë e literaturës më të rëndësishme që vjen nga Rilindja Franceze.
“Folio i parë” nga William Shakespeare
Botuar në 1623
Në 1623, një koleksion i dramave të Shekspirit është botuar nga miqtë e tij John Heminges dhe Henry Condell, i njohur si “Dorëshkrimi i Parë”. Këtu përfshihen “Romeo dhe Xhuljeta”, “Mbreti Lear”, “Hamleti”, etj. Kontributi i Shekspirit mbi letërsinë dhe teatrin ka mbetur i pashembullt, dhe ndikimi i tij në zhanër, komplot dhe gjuhë, vazhdon të ndihet nga gjeneratat e ardhshme të artistëve.
“Si jeton gjysma tjetër” nga Jacob Riis
Botuar në 1890
Në fund të shekullit 19, Nju Jorku nuk ishte një vend i mirë për punëtorët industrialë. Ata jetonin në ndërtesa shumëkatëshe të rrënuara, dhe Riis, një gazetar, e nisi misionin e tij, duke treguar çdo ditë, me përshkrime grafike, skica, statistika, dhe fotografi, klasat e sipërme dhe të mesme. Duke vënë në dukje kushtet e rrezikshme me të cilat përballen të varfrit. “Si jeton gjysma tjetër”, jo vetëm që frymëzoi ndryshim të ndjeshëm nëpër shkolla, dyqane ëmbëlsirash dhe ndërtesa, por ishte edhe bazë për të ardhmen e gazetarisë.
“Për lirinë”, nga John Stuart Mill
Botuar në 1859
Ese-ja e shkurtër nga filozofi britanik Mill u bë një nga librat më të famshëm mbi utilitarizmin e shoqërisë dhe shtetit. Mill theksoi rëndësinë e individualitetit si dhe pavarësinë nga qeveria. “Për Lirinë”, vazhdon të ketë një ndikim të madh në shkencat politike dhe filozofi, dhe pyetjet e saj në lidhje me natyrën e lirisë individuale në një shoqëri demokratike, mbeten po aq të ngutshme dhe të rëndësishme.
“Mbi origjinën e specieve” nga Charles Darwin
Botuar në 1859
Darwini udhëtoi për në ishujt Galapagos, ku ai identifikoi një nga zbulimet më të rëndësishme shkencore të shekullit të 19, evolucionin. Sot, pothuajse të gjithë e dinë emrin e tij, çfarë bëri, dhe pse vlerësohet kaq shumë. Duke respektuar natyrën në të gjitha format e saj – Darwin pa se të gjitha qeniet janë të lidhura. Çdo gjë e gjallë ndan një prejardhje, dhe arriti në përfundimin se, shumëllojshmëria e jetës në Tokë rezulton nga proceset në punë gjatë miliona vjetëve, dhe ende në punë sot. Shpjegimi i Darvinit për këtë shpalosje kaq të gjerë të jetës në kohë – teoria e evolucionit nëpërmjet seleksionimit natyror – transformoi të kuptuarit e botës së gjallë – ashtu si idetë e shkencëtarëve Galileo, Newton, dhe Ajnshtajn ndryshuan të kuptuarit e universit fizik. E thjeshtë por njëkohësisht e diskutueshme, keqkuptuar, keqpërdorur për qëllime sociale, thonë studiuesit, teoria e Darwinit mbetet e pakundërshtueshme si koncepti qendror i biologjisë, duke ndihmuar mikrobiologë e gjenetistë të panumërt.
“Seksi i dytë”, nga Simone De Beauvoir
Botuar në 1949
“Seksi i Dytë” është cilësuar nga shumë kritikë si libri që inauguroi lëvizjen feministe të kohës moderne. “Seksi i Dytë” është puna e një mendje brilante që shquhet për mprehtësi në disiplina të tilla si filozofia, psikologjia, ekonomia dhe historia. Simone De Beauvoir shkruan se “nuk lindim gra; po bëhemi të tilla”. Libri vazhdon të ketë një ndikim të madh në lëvizjet e grave në mbarë botën.
“Libri i rrugës drejt fuqisë” Lao Tzu
Shkruar midis 600 dhe 400 para erës sonë
Taoizmi është një fe kombëtare kineze që daton në shekullin e dytë para erës sonë. Lao-Tzu, themeluesi i shkollës taoiste në dinastinë e hershme Qin, nderohet si babai i taoizmit dhe vepra e tij kryesore “Libri i rrugës drejt fuqisë” përbën bazën e kësaj feje. Për taoizmin ka, gjithashtu, edhe shume vepra letrare si dhe një seri doktrinash të plota dhe të thella.
“Varrose zemrën time në gjurin e plagosur” nga Dee Alexander Brown
“Varrose zemrën time në gjurin e plagosur” zbulon historinë e amerikanëve vendas në fund të shekullit 19, sidomos padrejtësitë dhe tradhtitë e kryera nga qeveria e SHBA dhe zhvendosja e tyre e detyruar. Është ndër librat më të shitur dhe i përkthyer në 17 gjuhë. Nëpërmjet të dhënave të qeverisë, Brown zbuloi masakrën e një populli të tërë në përpjekje për të “fituar” Perëndimi amerikan.
Zgjimet në mëngjes janë gjithmonë të vështira, sidomos tani në periudhën e dimrit kur koha e keqe ju bën edhe më gjumashë në mëngjes.
Por duhet të kuptoni që momenti kur zgjohemi është edhe më i rëndësishmi gjatë ditës, ndaj duhet bërë në një mënyrë që të mos keni asnjë shqetësim më vonë.
Pa dashur ne bëjmë disa veprime që kontribuojnë negativisht në energjinë tonë të ditës, ndaj dhe duhet t’i ndaloni sapo të kuptoni që ato shtojnë dhembjen e kokës.
Më poshtë do t’ju tregojmë tre gabime të zakonshme që nëse edhe ju i bëni, duhet t’i eliminoni menjëherë.
Shtyrja e alarmit
Nëse ju mendoni se ato pesë apo 10 minuta që e shtyni alarmin do t’ju bëjnë që të ngopeni me gjumë, në fakt nuk është aspak kështu. Në momentin që nisni të flini sërish, do t’ju zërë një gjumë i thellë dhe sapo të vijë ky moment zilja do të bjerë sërish, çka do t’ju japë një ndjesi tronditjeje dhe nuk është aspak mirë për shëndetin e zemrës tuaj.
Kontrolli i email-it, gjëja e parë që bëni?
Mos u fusni direkt në gjendjen e punës, shkruan blitz.al. Largohuni nga kontrolli i email-it sepse do t’ju “prezantojë” me stresin që në mëngjes dhe kjo nuk është aspak gjë e mirë as për ditën tuaj dhe as për shëndetin.
Konsumimi i kafesë duke u veshur
Nëse jeni me nxitim, më mirë lëreni konsumimin e kafesë për një moment më vonë, sepse në rast se konsumoni kafe duke u veshur apo duke bërë diçka gati, shtohet hormoni i stresit dhe në vend që të shtoni energjinë tuaj, në fakt stresoheni edhe më shumë.
Regjisori vizionar Christopher Nolan, i njohur për projektet e tij ambicioze dhe të sofistikuara, ka konfirmuar se filmi i tij i ardhshëm do të jetë një adaptim i epikës së famshme të Homerit, “Odisea”. Ky lajm ka ngjallur entuziazëm të madh në industrinë kinematografike dhe mes publikut.
Sipas njoftimit nga Universal Studios, filmi do të jetë një “epikë aksioni mitik”, i xhiruar në vende të ndryshme nëpër botë dhe duke përdorur teknologjinë më të fundit të filmit IMAX. Premiera është planifikuar për korrik 2026, duke e vendosur këtë prodhim mes më të priturve të dekadës.
Në kastën yjore të filmit do të përfshihen emra të njohur si Matt Damon, Tom Holland, Zendaya, Anne Hathaway, Lupita Nyong’o, Robert Pattinson dhe Charlize Theron. Ky ekip i jashtëzakonshëm artistësh pritet të sjellë në jetë personazhet legjendare të veprës së Homerit.
Rikthimi i Nolanit pas suksesit të “Oppenheimer”
Ky film shënon vazhdimin e Nolanit pas triumfit të tij me “Oppenheimer”, një film që jo vetëm që u vlerësua nga kritikët, por edhe siguroi çmime të shumta prestigjioze. Me “Odisenë”, Nolan duket se po kthehet në rrënjët e tregimeve të mëdha dhe të fuqishme, duke e shtyrë kinematografinë drejt një eksperience madhështore dhe gjithëpërfshirëse.
Adoptimi i “Odisesë” konsiderohet një sfidë monumentale, duke qenë një nga veprat më të rëndësishme dhe të njohura të letërsisë botërore. Historia e Uliksit dhe udhëtimit të tij të gjatë dhe të mbushur me sfida ka rezonuar për shekuj me radhë. Megjithatë, stili unik i Nolanit dhe aftësia e tij për të kombinuar të shkuarën me teknologjinë moderne kinematografike pritet të sjellë një version të papërsëritshëm të kësaj epike.
Ky projekt nuk është thjesht një përshtatje; është një mundësi për të rikrijuar dhe për të sjellë në jetë një tregim të përjetshëm, që lidhet me aventurën, zgjuarsinë dhe sfidat e njeriut.
Një trashëgimi e re në kinematografi
“Odisesë” i është bërë më parë adaptim kinematografik në vitet 1911 dhe 1954, ndërsa filmi i Coen Brothers, “O Brother, Where Art Thou?” i vitit 2000, e trajtoi epikën në një formë më moderne dhe alegorike. Versioni i Nolanit pritet të jetë një shtesë e re në këtë trashëgimi, duke e ngritur standardin për filmat epikë të së ardhmes. Me këtë projekt, Nolan jo vetëm që zgjeron kufijtë e krijimtarisë së tij, por edhe i jep kinemasë një tjetër kryevepër, të cilën audienca e pret me padurim./UBTNews/
Kulturë
Këto libra duhet të lexoni gjatë festave të fundvitit
Published
3 days agoon
December 23, 2024Në periudhën e festave të fundvitit, kur shpesh kërkojmë lexime që ofrojnë ngushëllim, reflektim ose mund të na mbushin me frymëzim, këtu janë pesë libra të shkëlqyer që mund të lexoni:
“Një Histori Dimri” – Jeanette Winterson
Ky libër i shkruar nga Jeanette Winterson është histori magjike dhe e ngrohtë për dashurinë gjatë dimrit. Një kombinim i realitetit dhe mitologjisë, ky libër është i përsosur për të krijuar atmosferë festive dhe për të reflektuar mbi marrëdhëniet njerëzore.
“Dimri i Madh” – Albert Camus
Një klasik që shpërndan atmosferë të thellë reflektimi mbi ekzistencën dhe natyrën e jetës. Dimri i këtij libri është metaforë për periudhat më të errëta të jetës, dhe ndihmon të kuptosh rëndësinë e gjetjes së dritës edhe në momentet më të vështira.
“Përgjithmonë” – Audrey Niffenegger
Ky roman ka për temë dashurinë, humbjen dhe kohën, të gjitha ato që na bëjnë të mendojmë gjatë dimrit dhe festave. Historia e një burri që udhëton në kohë është plot me emocion dhe shpresë, duke sjellë një këndvështrim të ri mbi jetën.
“Poezi të Feshtave” – Emily Dickinson
Për ata që kërkojnë diçka më të shkurtër dhe poetike, ky përmbledhje me poezi të Emily Dickinson është ideale për të shijuar gjatë natëve të dimrit. Poezitë e saj për festat dhe natyrën ofrojnë një sens të thellë të paqartësisë dhe bukurisë.
“Një Krishtlindje e Çuditshme” – Charles Dickens
Ky klasik i njohur është lexim i domosdoshëm për fundvit. Historia e Ebenezër Skrux, një njeri i ftohtë e lakmitar, që ndryshon pas takimeve me tri shpirtra të Krishtlindjeve, është thirrje për reflektim e ndryshim në periudha të veçanta të vitit.
Këto libra do të ofrojnë një atmosferë të ngrohtë, reflektive dhe frymëzuese gjatë festave të fundvitit! /UBT News/
Kulturë
Përditësohet Manuali i Restaurimit, dokument thelbësor për pasuritë kulturore
Published
3 days agoon
December 23, 2024By
UBT NEWSNjë hap i rëndësishëm drejt ruajtjes dhe restaurimit të pasurive kulturore u bë realitet me përditësimin e Manualit të Restaurimit nga Instituti Kombëtar i Trashëgimisë Kulturore (IKTK). Vendimi u miratua në mbledhjen e fundit të Këshillit Kombëtar të Trashëgimisë Kulturore Materiale, me propozim të IKTK-së.
Manuali i përditësuar është një dokument kyç që do t’u shërbejë të gjitha subjekteve dhe specialistëve që merren me ndërhyrje restauruese e konservuese mbi pasuritë kulturore në vend. Ky manual është rikompozuar dhe pasuruar me zëra specifikë, të cilët reflektojnë proceset reale të ndërhyrjeve në terren. Përmirësimet janë realizuar duke siguruar përafrim të standardeve me çmimet aktuale të tregut dhe praktikat më të mira ndërkombëtare.
Çfarë përfshin manuali i përditësuar?
Manuali i restaurimit përmban një gamë të gjerë udhëzimesh dhe specifikash teknike: Metodologjitë e reja të restaurimit, procedura dhe teknika të reja për ndërhyrjet mbi strukturat historike dhe monumentet. Përafrimi me standardet ndërkombëtare, integrim i praktikave bashkëkohore në restaurim dhe konservim, duke ruajtur autenticitetin dhe vlerat origjinale të pasurive kulturore. Kostot e përshtatura të ndërhyrjeve, një përditësim i çmimeve për shërbimet dhe materialet që lidhen me restaurimin, duke ofruar transparencë dhe efikasitet. Zëra specifik të punës, udhëzime për ndërhyrje në pasuritë e ndryshme, si struktura të betonit, gurit, drurit dhe metaleve, si dhe teknika për trajtimin e elementeve arkitektonike delikate.
IKTK e cilësoi këtë përditësim si një arritje të rëndësishme në mbrojtjen e trashëgimisë kombëtare, duke theksuar se dokumenti i ri është rezultat i një pune të gjatë dhe të kujdesshme nga ekspertë të fushës.
Në një postim zyrtar, IKTK deklaroi: “Ky është një dokument thelbësor që do të shërbejë si bazë për ndërhyrje restauruese cilësore në pasuritë tona kulturore. Përditësimi i tij do të ndikojë pozitivisht në ruajtjen dhe promovimin e trashëgimisë sonë kombëtare”.
Me pjesëmarrjen aktive të profesionistëve të trashëgimisë dhe institucioneve përkatëse, përditësimi i manualit përfaqëson një hap domethënës drejt ruajtjes së identitetit kulturor të vendit. Ai do të lehtësojë procesin e vendimmarrjes dhe do të përmirësojë cilësinë e ndërhyrjeve për restaurimin e monumenteve dhe pasurive të tjera me vlerë historike.
Ky zhvillim shënon një tjetër arritje për ruajtjen e pasurive kulturore, duke u bërë një gur kilometrik në përpjekjet për të mbrojtur dhe trashëguar vlerat kombëtare tek brezat e ardhshëm./UBTNews/
Këto gabime mos i bëni kurrë në mëngjes
Zyrtare: Presidenti i Suharekës jep dorëheqje
Trajneri i Kombëtares së Zvicrës: Xhaka lider i madh, po përgatitet për karrierën si trajner
Policia harton plan operativ për festat e fundvitit
NASA me mision për të studiuar nga afër diellin
Edhe një aktakuzë për krime lufte
Qelaj: Avokati i Popullit në Hagë nuk ka shprehur interesim për bashkëpunim
Bashkëpunimi i ri për studentët e Ndërtimtarisë – UBT nënshkruan marrëveshje me Ndërmarrjen Publike Banesore në Prishtinë
Avokati i Popullit: Shqetësuese mungesa e përgjegjësisë kur ligjet nuk zbatohen
Të kërkuara
-
Bota2 months ago
Trump premton paqe në Liban nëse rikthehet në Shtëpinë e Bardhë
-
Bota2 months ago
Koreja e Veriut rrit frikën në botë, lëshon raketën e re balistike ndërkontinentale
-
Bota1 month ago
“Ethet” e kthimit të Trump! Takohen Macron e Starmer, zbardhet fokusi i diskutimeve
-
Kulturë3 months ago
Marigona Ferati, profesoresha e UBT-së, zëri i artit në jurinë ndërkombëtare në festivalin e teatrove në Oman