Kuriozitete

11 fakte befasuese mbi personalitetin e njeriut

Shumë nga faktet që vijnë nga psikologjia e personalitetit janë befasuese.

Published

2 years ago

January 9, 2023

Betim Gashi

Njerëzit mund ta “nuhasin” personalitetin tuaj, njerëzit që ndihmojnë më shumë të tjerët kanë një jetë seksuale më aktive… Studimi psikologjik i personalitetit të njeriut, zbulon modele mbi mënyrën se si sillemi dhe ndërveprojmë me njerëzit e tjerë, apo si e përjetojmë botën. Shumë nga faktet që vijnë nga psikologjia e personalitetit janë befasuese.

1. Njerëzit mund ta “nuhasin” personalitetin tuaj

Njerëzit mund ta marrin me mend se çfarë personaliteti keni, thjesht duke “nuhatur” bluzën tuaj. Një studim tregoi se njerëzit ishin po aq të saktë në hamendësimin e personalitetit tëdikujt kur nuhasnin rrobat e tij, sa edhe kur shikonin një video të tyre. Gjithsesi, jo të gjitha tiparet e personalitetit ishin të lehta për t’u dalluar. Studiuesit zbuluan se njerëzit ishin të aftënë identifikimin e këtyre 3 tipareve kryesore të personalitetit:neuroticizmin, ekstraversionin dhe dominimin.

2. Njerëzit më altruistë kanë një jetë seksuale më aktive

Njerëzit që i ndihmojnë shpesh të tjerët bëjnë më shumë seks. Sa më shumë altruistë të jenë njerëzit, aq më shumë partnerë seksualë kanë, dhe aq më shpesh kanë marrëdhënie seksuale.Pra a mund të jetë të qenit i sjellshëm me njerëzit e tjerë afrodiziaku i fundit? Profesor StivenArnoki, autori i parë i studimit, thotë: “Duket se altruizmi evoluoi në specien tonë, pjesërisht, sepse ai shërben si një sinjal i cilësive të tjera të dëshirueshme themelore, që i ndihmon individët të riprodhohen”.

3. Optimistët raportojnë një cilësi më të lartë të jetës

Optimistët raportojnë nivele më të larta të funksionimit mendor dhe fizik sesa pesimistët,zbulon një studim i Dr.Toshihiko Maruta.

“Mirëqenia nuk është vetëm fizike, por edhe mendore. Mënyra se si e perceptoni atë që ndodh rreth jush, dhe si e interpretoni mund të ketë një ndikim në jetëgjatësinë tuaj, dhe mund të ndikojë në cilësinë e viteve tuaja të mëvonshme”, thekson ai.

Studiuesit nën drejtimin e tij studiuan 447 njerëz, të cilët u ndoqën për 30 vjet. Gjatë asaj kohe u vlerësua personaliteti i tyre, së bashku me funksionimin e tyre fizik dhe mendor.Rezultoi se pesimistët kishin mesatarisht një cilësi më të ulët të jetës.

4. Njerëzit e lexojnë personalitetin tek lëvizjet tuaja

Mënyra se si njerëzit lëvizin, mund të sigurojë një pasqyrë unike të personalitetit të tyre. Njerëzit që lëvizin në mënyra të ngjashme, shfaqin sjellje kolektive më të mirë. Studiuesit mendojnë se kjo do të thotë se njerëzit që lëvizin në të njëjtën mënyrë, do të jenë në gjendje të ndërveprojnë gjithashtu në një mënyrë më efektive. Ky studim interesant sugjeron se çdo person ka një “firmë motorike individuale” që përcakton mënyrën se si lëvizin.

5. Të qenit i dashuruar e redukton neurotizmin

Të biesh në dashuri ndihmon në stabilizimin e personalitetit të njerëzve neurotikë.

Dashuria i ndihmon njerëzit pesimistë, që t’i qasen jetës me më shumë besim dhe t’i shohin ngjarjet në një dritë më pozitive. Neuroticizmi shpjegohet kështu nga dr.Kristina Fin, autorja e parë e studimit:“Njerëzit neurotikë janë shumë të shqetësuar, të pasigurt dhe mërziten lehtë.

Ata kanë një prirje më të madhe drejt depresionit, tregojnë shpesh një vetëbesim të ulët, dhe priren të jenë përgjithësisht të pakënaqur me jetën e tyre. Megjithatë, ne mundëm të tregonim se ata bëhen më të qëndrueshëm në një marrëdhënie dashurie, dhe personaliteti i tyre stabilizohet”.

6. Ndjenja e superioritetit çon në zhgënjim

Disa njerëz besojnë se janë më të mirë se të tjerët, ndaj meritojnë më shumë se ata. Mjerisht ata hyjnë në një spirale sjelljesh që janë shumë toksike. Nga zemërimi ata priren të sulmojnë të tjerët, duke i fajësuar ata. Njëkohësisht ata vazhdojnë t’i thonë vetes se janë të veçantë.

7. Njerëzit bëhen më të sjellshëm ndërsa rriten

Ky fakt mund të jetë një surprizë për ata që besojnë se njerëzit nuk ndryshojnë kurrë. Në fakt ndryshojnë, qoftë edhe pak. Tri ndryshimet kryesore të personalitetit që ndodhin me kalimin e moshës janë: njerëzit bëhen më të ndërgjegjshëm, më të këndshëm, dhe më pak neurotikë(kanë më shumë humor).

8. Frika nga e panjohura lidhet me çrregullimet e ankthit

Frika nga e panjohura, është tipari i personalitetit që qëndron në themel të shumë çrregullimeve të ankthit. Ankthi social, çrregullimi i panikut dhe fobitë specifike kanë në thelbin e tyre frikën nga e panjohura. Dikush që është i ndjeshëm ndaj pasigurisë, mund të kalojë shumë kohë duke u shqetësuar se çfarë do t’i ndodhë. Për shembull, njerëzit me çrregullim paniku shqetësohen vazhdimisht se do t’i zërë paniku.

9. Njerëzit i kuptojnë me një shikim personalitetet tona

Një studim ka zbuluar se burrat që kanë hundë të madhe, nofulla katrore dhe sy të vegjël, po i thonë botës se preferojnë marrëdhëniet afatshkurtra. Ndërsa gratë me buzë më të mëdha dhe sy të gjerë, po dërgojnë të njëjtin sinjal, atë të një lidhjeje afatshkurtër.

10. Narcisistët i pëlqejnë ushqimet e hidhura

Të kesh preferencë për shijet e hidhura lidhet me psikopatinë, narcisizmin dhe sadizmin. Ky fakt i personalitetit sugjeron se ata që konsumojnë shpesh ujë tonik apo kafen pa sheqer, mund të tregojë disa prirje psikopatike në personalitetin e tij. Ndërkohë, studiuesit zbuluan njerëzit që nuk i pëlqejnë shijet e hidhura priren të jenë tipa më të këndshëm.

11. Optimistët jetojnë më gjatë

Të qenit pozitiv lidhet me të jetuarit më gjatë. Shumë studime kanë treguar se njerëzit jetonin më gjatë nëse ishin më shumë optimist për të ardhmen, më pranë njerëzve të tjerë, mëvendimtarë dhe ndiheshin më të dobishëm dhe të relaksuar./bota.al

Kuriozitete

Studimi: Evropianët po blejnë ushqime të ngrira për të reduktuar mbeturinat

Published

1 hour ago

July 4, 2025

UBT News

Përveç kursimit të kohës dhe parave, ushqimi i ngrirë mund të kontribuojë në një sistem ushqimor më të qëndrueshëm.

Qëndrueshmëria luan rol më të madh në mënyrën si njerëzit blejnë, por a ndikon kjo në atë që blejnë në repartin e ushqimeve të ngrira?

Një anketë e re nga kompania më e madhe e ushqimeve të ngrira në Evropë sugjeron po. Gjysma e konsumatorëve evropianë po zgjedhin produkte ushqimore të ngrira për të zvogëluar shpërdorimin e ushqimit, sipas Nomad Foods, pronar i Birds Eye, Findus dhe markave të tjera shtëpiake, shkruan Euronews.

Sipas Organizatës Evropiane të Konsumatorëve, çdo vit në BE gjenerohen 59 milionë ton mbeturina ushqimore. Pra, sipas fjalëve të një gjigandi të supermarketeve në Mbretërinë e Bashkuar, çdo gjë e vogël ndihmon.

Si ndihmon ushqimi i ngrirë në uljen e mbeturinave?

Është e qartë se ngrirja e ushqimit e ruan atë për më gjatë, që do të thotë se duhet të hidhet dhe të blihet më pak. Kur ushqimi shkon dëm, nuk humbet ushqimi vetë, edhe burimet e përdorura në prodhim dhe transport, duke përfshirë karburantin, ujin, tokën, punën, plehrat dhe paketimin.

“Në vitet 2021-2022, mbeturinat ushqimore përbënin 18 milionë ton emetime të gazrave serrë në Mbretërinë e Bashkuar”, thotë Ben Ashmore, kreu i çështjeve të jashtme në FareShare, organizatë bamirëse që punon në gjithë industrinë për të ndihmuar në rishpërndarjen e ushqimit të tepërt.

“Duke rishpërndarë ushqimin e tepërt tek njerëzit dhe duke e bërë atë më të qëndrueshëm përmes ngrirjes, ne mund të ndihmojmë në uljen e mbeturinave ushqimore dhe emetimeve të lidhura me të, ndërkohë që ndihmojmë njerëzit në nevojë.”

Ka arsye pse njerëzit po mbështeten te frigoriferët, raporti i parë i Nomad Foods ‘Frozen in Focus’ tregon se qëndrueshmëria është faktor i spikatur.

Kuriozitete

Kina po kontrollon shiun me dronë: Teknologjia që “komandon” motin

Published

2 days ago

July 2, 2025

UBT News

Kina ka filluar zyrtarisht testimet për të kontrolluar motin dhe këtë po e bën përmes dronëve të teknologjisë së lartë që krijojnë reshje artificiale.

Në rajonin e thatë të Xinjiang, dronët lëshuan në atmosferë kimikate si jodidi i argjendit, duke stimuluar formimin e reve e rritjen e sasisë së shiut me 4%.

Sasia ishte e mjaftueshme për të krijuar stuhi të dendura, të afta të mbushnin dhjetëra pishina olimpike.

Kjo teknologji e re është pjesë e një plani të madh kombëtar, që synon të shtrihet në të gjithë vendin deri në fund të vitit 2025, me synimin kryesor të mbështesë bujqësinë dhe zonat që vuajnë nga thatësirat ekstreme.

Ndërsa Kina shkon drejt një epoke ku shiut mund t’i “komandohet”, ekspertët ngrejnë pyetje serioze mbi ndikimin afatgjatë të manipulimit të motit: Çfarë ndodh kur natyra i bindet teknologjisë?

Kuriozitete

Koleksionistja qan nga emocionet kur blen në ankand fustanin e Princeshës Diana

Published

4 days ago

June 30, 2025

UBT News

Shtëpia e ankandeve Julien’s Auctions përjetoi një moment të pazakontë emocional disa ditë më parë, kur Renae Plant, koleksioniste dhe themeluese e Muzeut të Princeshës Diana, shpërtheu në lot dhe ra në dysheme nga emocionet, pasi arriti të bëjë të sajin fustanin blu me lule të markës Bellville Sassoon, të njohur si “Fustani i Kujdesit” (Caring Dress).

Kjo është një nga veshjet më të dashura të Princeshës Diana, të cilin e kishte veshur të paktën nëntë herë gjatë fundit të viteve ’80 e fillimit të viteve ’90.

Për këtë veshje, Plant pagoi 400,000 dollarë nga gjithsej 1.9 milionë dollarë që shpenzoi për të blerë 35 objekte personale të princeshës në një ankand të vetëm, të mbajtur më 26 qershor në Los Angeles. Koleksionistja rrëfeu se për të realizuar këto blerje, ajo dhe bashkëshorti i saj hipotekuan sërish shtëpinë.

“Kur i shoh të ofrojnë kaq pak, e di që nuk do të jenë në gjendje ta mirëmbajnë këtë trashëgimi. Ne nuk jemi të pasur — të gjitha fondet vijnë nga donacione. Ne gjithmonë e hipotekojmë shtëpinë tonë kur e bëjmë këtë,” tha ajo për People, duke shtuar se kjo është hera e tretë që marrin një vendim të tillë.

“Fustani i Kujdesit”, i quajtur kështu sepse Diana e vishte shpesh gjatë vizitave në spitale, ka një domethënie të veçantë për Plant. Ai përfaqëson lidhje personale me princeshën, që daton nga një moment i shkurtër, por i paharrueshëm gjatë një turneu në Australi, ku Plant, atëherë 18 vjeç, pati rastin ta takonte Dianën. Ky takim i ndryshoi jetën dhe e frymëzoi ta përkushtojë jetën e saj ne ruajtjen e trashëgimisë së princeshës.

“Ndjej se ky fustan – Fustani i Kujdesit – pasqyron në mënyrë të përsosur mirësinë e saj, empatinë, humanizmin, gjithçka që përfaqëson muzeu ynë dhe gjithçka që bëjmë,” shpjegoi ajo.

Plant e lançoi muzeun online më 2019. Sot, koleksioni përfshin mbi 2,700 objekte personale dhe historike të Princeshës Diana e konsiderohet një nga më të mëdhenjtë në botë i këtij lloji. Në muajt në vijim, ajo planifikon ta ekspozojë koleksionin në vende të ndryshme të botës përmes ekspozitave të përkohshme.

Megjithatë, ëndrra më e madhe mbetet: “Ta kthejmë koleksionin në Britani, aty ku i përket, në një vend të përhershëm ku do të gëzojë respekt dhe nder, pasi ne të mos jemi më.” Ajo e përshkruan veten si një lloj tjetër koleksionisteje: “Disa njerëz blejnë objekte për t’i veshur. Ky nuk është rasti për ne. Ne jemi të përkushtuar për të ruajtur objekte historike dhe për të treguar historinë e Dianës dhe trashëgiminë e saj për brezat që do të vijnë.

Kuriozitete

Ç’bëjnë prindërit holandezë që fëmijët e tyre janë më të lumturit në botë?

Published

4 days ago

June 30, 2025

UBT News

Fëmijët holandezë janë vazhdimisht në krye të listave për mirëqenie dhe lumturi dhe raporti i fundit i UNICEF-it për vitin 2025 nuk përbën përjashtim.

Në këtë raport, që analizon mirëqenien e fëmijëve në shtete të ndryshme, Holanda shquhet për standardet e larta të zhvillimit fizik, mendor dhe emocional të fëmijëve. Por pse pikërisht Holanda? Çfarë e bën kaq ndryshe përvojën e fëmijërisë në këtë vend?

Më shumë liri, më shumë lumturi

Sipas prindërve holandezë, çelësi është i thjeshtë: fëmijëve u jepet liri që në moshë të vogël. Qoftë përmes biçikletës, mjeti ikonik për njerëzit në këtë vend, apo thjesht duke i lejuar të shkojnë në shkollë apo te një mik, fëmijët holandezë mësojnë që herët të orientohen dhe të kujdesen për veten.

Në qytete si Haarlem dhe Amsterdam, është e zakonshme të shohësh fëmijë të vegjël që shëtisin vetëm, hyjnë në dyqane a ndalojnë për akullore, pa praninë e prindërve. Kjo liri nuk është rastësi, por pjesë e filozofisë së prindërimit në Holandë, e cila synon të rrisë fëmijë të pavarur e të aftë për të marrë vendime vetë.

Pavarësia që ndikon te shëndeti mendor

Mungesa e lirisë fizike në fëmijëri ndikon negativisht te mendja. Sipas një studimi të vitit 2023, rënia e mundësive për të luajtur e lëvizur në mënyrë të pavarur është një ndër faktorët që shpjegojnë rritjen e çrregullimeve mendore te adoleshentët. Lëvizja e lirë, loja jashtë dhe ndërveprimet spontane pa ndërhyrjen e të rriturve ndërtojnë vetëbesimin, kreativitetin dhe një ndjesi të fortë kontrolli të brendshëm, të gjitha lidhen me mirëqenien psikologjike.

Kultura e besimit dhe normalizimi i pavarësisë

Holandezët i besojnë fëmijëve të tyre dhe kjo është një nga arsyet kryesore pse ata janë të lumtur. Në vend që të ndërtojnë fëmijëri të mbështetur tek frika dhe mbikëqyrja konstante, prindërit normalizojnë idenë që fëmijët janë të sigurt edhe pa prindërit pranë. Kjo nuk është mungesë përkujdesjeje, përkundrazi, është një formë besimi që u mëson fëmijëve se janë të aftë të përballen me botën. Pikërisht ky besim i bën fëmijët holandezë më të lumturit në botë.

A mund të mësojmë diçka nga kjo përvojë?

Ky model nuk është i lehtë për t’u aplikuar në çdo kontekst, faktorë si siguria publike, infrastruktura dhe kultura luajnë rol të rëndësishëm. Ndoshta është koha të rishohim mënyrën si e kuptojmë “kujdesin prindëror”. Në vend që t’i mbrojmë fëmijët nga çdo gjë, ndoshta mund t’i ndihmojmë të mësojnë si të përballen me botën – hap pas hapi, rrugë pas rruge, eksperiencë pas eksperience.