Nga viti 2010 e deri më sot, nëpër shkollat fillore shqipe në Luginën e Preshevës numri i nxënësve shqiptarë është përgjysmuar. Nga 7.246 sa kanë qenë në vitin 2010/11, dhjetë vjet pas janë vetëm 3.982 nxënës.

Shpërnguljet e mëdha të popullsisë nga vendet rurale në ato urbane, emigrimi dhe rënia e natalitetit, kanë ndikuar që shumë shkolla fillore shqipe në Luginën e Preshevës të vijojnë mësimin me pak nxënës, madje disa prej tyre me vetëm një apo dy.

Në tri komunat e banuara me shumicë shqiptare në jug të Serbisë: në Preshevë, Bujanoc e Medvegjë, numri i filloristëve shqiptarë është përgjysmuar për dhjetë vite me radhë. Nga të dhënat e siguruara nga drejtoritë e këtyre shkollave vërehet një rënie enorme nëpër vendbanimet rurale, sidomos ato në pjesën e Malësisë së Bujanocit e Karadakut të Preshevës.

Shkolla Fillore “Migjeni” në Muhoc të Bujanocit në vitin shkollor 2010/11, ka pasur gjithsej 246 nxënës, ndërsa në këtë vit shkollor, gjegjësisht më 2020/21 ka vetëm 90.

Një rënie e tillë vërehet edhe në fshatin më të madh të Bujanocit, në Tërnoc. Shkolla Fillore “Muharrem Kadriu”, në vitin shkollor 2010/11 ka pasur gjithsej 1.150 nxënës, kurse tani ka vetëm 467.

Në shkollën “Ali Bektashi” në fshatin Nesalcë, në vitin shkollor 2010/11, kanë qenë gjithsej 441 nxënës, kurse në vitin 2020/21 janë 177.

Në Shkollën Fillore “Desanka Maksimoviq” në fshatin Bilaç, në vitin 2010/11 kanë qenë 529 nxënës, kurse në vitin 2020/21 janë 235.

Në shkollën Fillore “Sami Frashëri” në fshatin Lluçan, në vitin 2010/11 kanë qenë 462 nxënës, kurse në vitin 2020/21 janë 214.

Në Shkollën Fillore “Naim Frashëri” në qytet në vitin shkollor 2010/11 kanë qenë 437 nxënës, kurse në vitin 2020/21 janë 401.

Në shkollat fillore në Komunën e Preshevës, gjithashtu vërehet një rënie e madhe e nxënësve, sidomos nëpër fshatra.

Në Shkollën Fillore “Dituria” në fshatin Corroticë, në vitin shkollor 2010/11, kanë qenë 402 nxënës, në vitin 2020/21 janë 198.

Në Shkollën Fillore ”9 Maji” në fshatin Leran, në vitin 2010/11 kanë qenë 551 nxënës, kurse në vitin 2020/21 janë 220.

Në Shkollën Fillore “Selami Hallaçi” e fshatit Rahovicë, në vitin 2010/11 kanë qenë 534 nxënës, kurse në vitin 2020/21 janë 295.

Në Shkollën Fillore “Migjeni” e fshatit Caravajkë në vitin 2010/11 kanë qenë 83 nxënës, kurse në vitin 2020/21 janë 38.

Në Shkollën Fillore “Zenel Hajdini” e fshatit Raincë në vitin shkollor 2010/11 kanë qenë 289 nxënës, kurse në vitin 2020/21 janë 254.

Në Shkollën Fillore “Ibrahim Kelmendi” në qytet në vitin 2010/11 kanë qenë 2.035 nxënës, kurse në vitin 2020/21 janë 1.347.

Shkolla Fillore “Abdulla Krashnica” e fshatit Miratoc kanë refuzuar t’i japin të dhënat pa ndonjë arsye.

Gjithashtu, edhe në shkollat fillore në Medvegjë ka një rënie të dukshme për dhjetë vjet. Megjithatë, atje vetëm një shkollë administrohet nga shqiptarët, vetëm Shkolla Fillore “ZenelHajdini” në fshatin Tupallë.

Nga të dhënat e kësaj shkolle, në vitin 2010/11 kanë qenë të regjistruar 21 nxënës, kurse në vitin 2020/21 janë vetëm 13. Sipas zyrës së Këshillit Kombëtar Shqiptar në këtë komunë, në vitin 2010/11 kanë qenë afërsisht 86 nxënës, kurse në vitin 2020/21 janë vetëm 46.

Shumica e drejtorëve nga këto shkolla kanë thënë që zvogëlimi i numrit të nxënësve ka ndikuar për shkak të rënies së natalitetit, por edhe gjendjes së vështirë ekonomike, e që për pasojë i detyrojnë familjet e shumta të ikin drejtë vendeve të perëndimit.

Drejtori i Shkollës “Zenel Hajdini” në fshatin Raincë të Preshevës, Shukri Ymeri u ka bërë thirrje autoriteteve komunale të bëjnë më shumë investime nëpër shkolla, gjë e cila mungon sidomos nëpër fshatrat malorë të këtyre komunave.

“Politika apo pushteti lokal i Preshevës duhet të bëj më shumë dhe urgjent një politikë shpresëdhënëse për këtë pakicë shqiptare që ka mbetë ende këtu”, ka thënë Ymeri, e që njëjtë sikurse ai mendojnë edhe shumica e drejtorëve të tjerë, të cilët apelojnë për kushte më të mira.

Kreu i Këshillit Kombëtar Shqiptar në Serbi, Ragmi Mustafi ka thënë se ky institucion ka për objektiv arsimin cilësor dhe se janë të përkushtuar në zgjidhjen e problemit të përdorimit të librave shqip, gjë e cila iu është mohuar nxënësve shqiptarë në këtë rajon për gati dy dekada.

“Këshilli Kombëtar Shqiptar që në fillim ka përcaktuar si objektiv arsimin cilësor për shkollat me mësim në gjuhën shqipe. Kuptohet se për të pasur arsim cilësor nënkupton arritja e standardeve të nevojshme për realizim. Andaj, jemi shumë të fokusuar në sigurimin e lejeve të përdorimit të teksteve mësimore nga Republika e Shqipërisë dhe vitin e kaluar patëm një sukses të jashtëzakonshëm edhe pse ende nuk janë siguruar të gjitha librat shkollor për shkollat fillore e me standardet e reja të arsimit nuk kemi asnjë̈ tekst mësimore për shkollat e mesme. Sigurisht, rënia e numrit të nxënësve ka rrezikuar seriozisht funksionimin e procesit edukativo-arsimore në radhë të pare në shkollat që funksionojnë̈ në vendbanimet rurale”, ka thënë Mustafi.

Vitin e kaluar KKSH ka bërë shpërndarjen e librave shqip nga Shqipëria për nxënësit shqiptarë të Luginës së Preshevës, e cila është bërë e mundur përmes një marrëveshje midis Ministrisë së Arsimit në Shqipëri dhe asaj në Serbi.

Mustafi ka potencuar se shumica e shkollave fillore, sidomos ato nëpër vendbanimet rurale nuk kanë kushte esenciale për të vijuar procesin arsimor.

“Në kushte optimale edhe pse kemi gati gjysmën e kuadrit arsimore me kontrata me afat të caktuar çfarë shprehet në pasigurinë e mësimdhënësve, aq më tepër kur emërimin dhe shkarkimin e bën Ministri i Arsimit nga Beogradi.

Ndërkohë që kemi shkolla që nuk kanë qasje fare në internet e rrjet të telefonisë. Disa kanë mungesë edhe të ujit. Megjithatë, nxënësit shqiptarë mbeten të hendikepuar me mungesën e teksteve mësimore si e drejtë themelore tek të drejtat e fëmijëve për arsim të dinjitetshëm”, shprehet Mustafi.

Ai thotë se janë të angazhuar që bashkë me Republikën e Kosovës dhe atë të Shqipërisë të sigurojnë progres në të ardhmen.

Për të zhvilluar procesin e arsimit cilësor, duhet të ketë kushte esenciale. E për të pasur kushte esenciale, duhet investime. Një gjë e tillë shpesh anashkalohet nga pushtetet lokale në këto tri vendbanime shqiptare në Serbi, e jo vetëm, investime nuk ka as nga ana shtetërore.

(Hulumtimi është përgatitur nga Driton Hyseni dhe Lirigzona Nuredini, studentë të drejtimit “Media dhe Komunikim” në UBT).

Legjendat e kalave të Shqipërisë ndonjëherë janë shumë të ngjashme pasi në bazë të tyre kanë një sakrificë të madhe dhe nuk kishte si të ndodhte ndryshe, me të njëjtën bazë do ta kishte edhe ajo e Argjiros prej nga mendohet se ka marrë edhe emrin kalaja po edhe qyteti, po kjo mbetet hipotezë.

Kështjella e qytetit të Gjirokastrës, njihet dhe me emrin kalaja e Argjirosë. Princesha Argjiro mendohet të ketë qenë sundimtarja e qytetit të Gjirokastrës gjatë shekullit XIV. Ajo ishte e martuar me princin e këtij qyteti.

Princesha Argjiro luftoi me turqit kur ata rrethuan kalanë e Gjirokastrës. Megjithatë, turqit e morën Gjirokastrën me tradhti. Prandaj princesha Argjiro për të mos rënë e gjallë në duart e turqve, u hodh nga kulla më e lartë e kalasë bashkë me djalin e saj foshnje.

Ajo ra drejt tek një shkëmb dhe u copëtua, por djali i saj mbeti gjallë, dhe për ta bekuar filloi të pikojë qumësht. Sipas legjendës thuhet se foshnja mbeti gjallë nga guri që pikonte qumësht.

Legjenda thotë që emri i Gjirokastrës vjen pikërisht nga emri i princeshës./Bordo.al

Cristiano Ronaldo filloi trendin të hënën në një konferencë për shtyp para-lojës duke larguar dy shishe të Coca-Cola-s.

Duke reaguar ndaj kësaj, UEFA u ka kërkuar lojtarëve në 24 skuadrat të ndalojnë heqjen e pijeve sponsorizuese të vendosura strategjikisht nga platformat në konferencat për shtyp.

Ronaldo, Paul Pogba dhe Manuel Locatelli hoqën shishet e sponzorëve nga pamja e kamerave kur zënë vendet e tyre në konferencat për media këtë javë.

Drejtori i turneut të Euro 2020, Martin Kallen tha se UEFA ka “komunikuar me ekipet në lidhje me këtë çështje”.

“Sepse është e rëndësishme pasiqë të ardhurat e sponsorëve janë të rëndësishme për turneun dhe futbollin evropian”, tha ai.

Pogba, i cili është musliman dhe nuk pi alkool, kundërshtoi shishen e gjelbër të sponsorit zyrtar të birrës Euro 2020 Heineken.

Pogba ishte në dhomën e intervistës pasi u emërua lojtari më i mirë në fitoren 1-0 të Francës ndaj Gjermanisë të martën. Çmimet e lojtarëve sponsorizohen nga kompania e birrës.

Një rënie në çmimin e aksioneve të Coca-Cola këtë javë iu atribua veprimit të Ronaldos fillimisht, por ende nuk ka prova se ishte ndikimi i tij në pyetje.

Kjo e bëri UEFA-në të iu kujtojë lojëtarëve se duhet të respektojnë sponsorët dhe kontributet që ata japin në futbollin evropian.

Menaxherët e medias në secilin nga 11 stadiumet në të gjithë Evropën duhet të ndihmojnë gjithashtu në heqjen e shisheve të birrës përpara mbërritjes së ndonjë lojtari musliman.

Coca-Cola dhe Heineken janë ndër 12 sponsorët e nivelit më të lartë për Euro 2020 që kontribuojnë në të ardhurat totale të turneut të UEFA-s prej gati 2 miliardë eurosh (2.4 miliardë dollarë).

Lojtarët gjithashtu indirekt marrin para nga të ardhurat komerciale të Euro 2020 përmes federatave dhe klubeve të tyre kombëtare.
(Përktheu dhe përshtati UBTNews)

Scarlett Johansson ka kritikuar “seksualizimin e tepërtë” të karakterit të saj Black Widow në filmin Marvel Iron Man 2.

Black Widow, apo Natasha Romanoff, u shfaq për herë të parë në filmin e vitit 2010.

“Ju shihni më herët në Iron Man 2 dhe edhe pse ishte me të vërtetë argëtuese dhe kalova shumë momente të shkëlqyera, personazhi është shumë i seksualizuar, më kuptoni?” tha aktorja.

“Me të vërtetë flitej sikur ajo të jetë një diçka, si një pasuri ose një send apo çfarëdo tjetër”.

Black Widow është bërë një figurë e rëndësishme në Marvel Cinematic Universe, duke u shfaqur në shtatë filma dhe do të interpretojë filmin e saj të pavarur muajin tjetër.

“Dhe Toni [luajtur nga Robert Downey Jr.] madje i referohet asaj si diçka e tillë në një moment. Po, në një moment ai e quan atë një copë mishi dhe ndoshta në atë kohë në të vërtetë shihej si një kompliment. E kuptoni?”

Ajo shtoi se vetë-vlera e saj ishte “ndoshta e matur në krahasim me atë lloj komenti” – në lidhje me pamjen e saj fizike – në atë kohë, por që ajo ishte rritur për të kuptuar më mirë vlerësimin e vetës së saj që kur u bë nënë.

“Unë jam duke e pranuar më shumë vetveten, mendoj. E gjithë kjo ka të bëjë me atë largim nga lloji i shumë-seksualizimit të këtij karakteri,” tha ajo.

36-vjeçarja gjithashtu vuri në dukje se si gjërat “po ndryshonin tani” për aktoret e reja femra në vazhdën e lëvizjes #MeToo.

“Tani njerëzit, vajzat e reja, po marrin një mesazh shumë më pozitiv, por ka qenë e pabesueshme të jesh pjesë e asaj zhvendosjeje dhe të jesh në gjendje të dalësh në anën tjetër dhe të jesh pjesë e asaj historie të vjetër, por edhe përparim,” ajo shtuar.

“Evoluoni. Mendoj se është shumë bukur” tha Johansson.

Filmi i ri i ‘Black Widow’ nuk është një histori e origjinës, por vjen para ngjarjeve të dy filmave të fundit Avengers, Wars of Infinity dhe Endgame./UBTNews