Shëndet

​Zakonet që duhet t’u përmbaheni pas moshës pesëdhjetëvjeçare

Ndaloni së vepruari sikur jeni në të njëzetat.

Published

on

Plakja është një proces i pashmangshëm, por i natyrshëm që kalon të gjithë. Për t’u plakur sa më shëndetshëm dhe me hijeshi, ju sjellim këshillat e mjekëve, se cilat zakone duhet t’iu përmbaheni dhe nga cilat duhet të hiqni dorë.

James Dan, një mjek geriatri, ka trajtuar shumë pacientë të cilët i kanë dhënë mësimet që ai zbaton sot në moshën e tij të mëvonshme. Ai aktualisht punon në një shtëpi për të moshuar dhe të sëmurë rëndë dhe kryesisht kujdeset për njerëzit me demencë, Alzheimer dhe sëmundjen e Parkinsonit, por gjithashtu ndihmon individët në aktivitetet e tyre të përditshme dhe dëshiron t’u mësojë atyre se si të plaken me hijeshi, ndaj vendosi të ndajë disa këshilla.

Ndaloni së vepruari sikur jeni në të njëzetat

Sistemi juaj muskulor nuk e ka fleksibilitetin dhe forcën që kishte në rininë tuaj, që nga ana tjetër do të thotë se jeni më të prirë ndaj rrëzimeve dhe lëndimeve. Përveç kësaj, shqisat tuaja të shikimit, dëgjimit dhe ekuilibrit fillojnë të dobësohen me kalimin e kohës.

Dan rekomandon ushtrime që forcojnë aftësitë aerobike dhe muskulore. Aktivitetet e thjeshta si ecja, çiklizmi dhe noti janë shembuj të mirë të ushtrimeve aerobike. Kopshtaria, ushtrimet shtrënguese dhe aktivitete të tjera rekreative mund të jenë gjithashtu aerobike. Të gjitha këto aktivitete ndihmojnë në përmirësimin e aftësisë, forcës, lëvizshmërisë dhe qëndrueshmërisë.

Mos e injoroni trupin tuaj

Trupi juaj e di kur diçka nuk është në rregull dhe ju duhet ta dëgjoni atë sepse në këtë mënyrë ju mund të zbusni efektet e plakjes. Dëgjoni mesazhet që ju dërgon trupi juaj dhe kërkoni rregullisht kujdes mjekësor nga një mjek i kualifikuar nëse shfaqen probleme.

Nëse filloni trajtimin kur trupi juaj shfaq shenja paralajmëruese, mund të zvogëloni shpeshtësinë dhe ashpërsinë e sëmundjes dhe të shmangni probleme serioze shëndetësore, si lëndime të rënda ortopedike ose sulme në zemër.

Dan rekomandon t’ua lini diagnozat mjekëve të kualifikuar dhe të mos neglizhoni këshillat dhe trajtimin e tyre.

Ndaloni shmangien e shkuarjes te mjeku

Shkuarja për kontrolle rutinë mund të ndihmojë në zbulimin e sëmundjeve për të cilat përndryshe nuk do të kishit ditur kurrë. Në përgjithësi, sa më i vjetër të jeni, aq më shumë ka gjasa që të keni probleme të fshehura. Një shembull i mirë i një ekzaminimi rutinë është një kolonoskopi.

Kolonoskopitë janë të nevojshme kur hyni në pleqëri dhe janë çelësi për parandalimin e kancerit të zorrës së trashë.

Në fakt, për shkak të kolonoskopisë, shumica e kancerit të zorrës së trashë zbulohen në një fazë të hershme dhe të shërueshme.

Përpara se ekzaminimi të bëhej gjerësisht i disponueshëm, pacientët zakonisht kishin kancer të zorrës së trashë që tashmë ishte përhapur, duke i lënë ata me simptoma të pafavorshme si gjakderdhje rektale, humbje peshe dhe dhimbje barku. Testimi dhe rreziku i ulët i heqjes së polipeve prekanceroze ia vlen.

Ndaloni zakonet e pashëndetshme

Një dietë e ekuilibruar, kontrolli i konsumit të alkoolit dhe shumë pushim janë formula të mira për të përmirësuar mirëqenien dhe shëndetin e trurit. Në mënyrë të veçantë, një dietë e pasur me fruta, perime, proteina me pak yndyrë dhe drithëra është thelbësore për një tru të shëndetshëm dhe të lumtur.

Kujdesuni për shëndetin tuaj mendor

Një person mund të bëjë jetë të lumtur me shumë aktivitet fizik, por nëse depresioni dhe ankthi janë të theksuara, plakja e lumtur është pothuajse e pamundur. Rreziku i përkeqësimit të shëndetit mendor mund të zbutet nga shoqërimi, lidhjet e forta familjare dhe spiritualiteti. Shkoni në darka me miqtë, bashkohuni në një klub, merrni pjesë në festa ditëlindjesh dhe të ngjashme për të funksionuar më mirë individualisht.

Aktivizo trurin

Aktivitete të tilla si lojërat me fjalë, enigmat, vallëzimi dhe meditimi i përditshëm stimulojnë trurin dhe mund të ndihmojnë në përmirësimin e përqendrimit, kujtesës, koordinimit sy-dorë, aftësitë e të menduarit kritik dhe më shumë. Merrni disa minuta çdo ditë për të medituar, gjë që do të lejojë trurin dhe trupin tuaj të relaksohen dhe të rivendosen pas lojërave argëtuese me fjalë dhe kërcimit.

Qëndroni aktiv

Mos lejoni që zakonet tuaja të këqija të vazhdojnë deri në të pesëdhjetat, pasi ato ndikojnë në moshën tuaj.

Plakja mund të duket si një gjë e frikshme, por nuk duhet të jetë. Sigurisht, disa probleme mund të lindin gjatë rrugës, por nëse planifikoni, ndërmerrni hapat e nevojshëm dhe hiqni dorë nga zakonet tuaja të këqija, mund ta bëni plakjen të dobishme dhe ta ktheni atë në dekadat më të mira të jetës suaj.

Shëndet

Përfitimet e pabesueshme të karotave që ndoshta nuk i dinit

Published

on

Karotat shpesh keqkuptohen, por nga ana ushqyese ato janë ideale, madje edhe për ata që duan të qëndrojnë në formë.

Kur shtohen të gjalla në sallata, përmbajtja e tyre e fibrave ndihmon në nxitjen e ngopjes.

Të konsumuara si ushqime të lehta, ato janë të shkëlqyera për të luftuar urinë dhe ofrojnë sasi të madhe karbohidratesh, vitaminash, mineralesh dhe lëndësh tjera ushqyese që ndihmojnë në luftimin e lodhjes dhe “mungesës” së energjisë.

E mirë për zemrën:

Qofshin të gatuara apo të gjalla, ofrojnë antioksidantë , duke përfshirë karotenoide si beta-karoteni, i cili shndërrohet në vitaminë A dhe përmirëson qarkullimin e gjakut. Përveç kësaj, ofrojnë kalcium e magnez.

Forcon kockat:

Ato kontribuojnë në shëndetin e mirë të kockave , pasi beta-karoteni dhe magnezi lehtësojnë thithjen e kalciumit .

Ndihmon me gjumin:

Karotat, veçanërisht kur hahen të gjalla, janë të mira për gjumin falë përmbajtjes së tyre të vitaminës C. Magnezi ndihmon në relaksimin e sistemit nervor dhe përmbajnë melatoninë, e cila nxit gjumin.

Ato mbrojnë trurin:

Ato përmbajnë antioksidantë, siç janë karotenoidet që u japin ngjyrën portokalli. Këto ndihmojnë në luftimin e stresit oksidativ parandalojnë degjenerimin neuronal. Ato ofrojnë vitamina B, që mbështesin kujtesën e zvogëlojnë nervozizmin.

Përfitimet për flokët:

Falë përmbajtjes së lartë të mineraleve dhe antioksidantëve si vitamina E , karotat ndihmojnë në ruajtjen e shëndetit dhe bukurisë së flokëve , duke parandaluar plakjen e tyre. Ato përmbajnë vitamina B , si B6 , të cilat i forcojnë flokët. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Shëndet

A i shkakton uji i gazuar gurët në veshka?

Published

on

Meqenëse uji i gazuar përmban minerale, a duhet të shqetësoheni se shumë ujë i gazuar mund të shkaktojë gurë në veshka?

Gurët në veshka janë depozita jonormale të forta të mineraleve dhe kripërave që formohen në veshka, përbëhen nga depozitat e kalciumit dhe oksalateve. Mund të jenë të dhimbshëm pasi lëvizin nëpër traktin urinar, shkaktojnë bllokim të veshkave.

“Gurët që mbeten në veshka nuk shkaktojnë dhimbje, por çojnë në dëmtime të veshkave ose infeksione serioze të traktit urinar”, thotë urologu Scott D. Miller.

Gurët në veshka formohen kur përqendrimi i mineraleve dhe përbërësve që formojnë gurë në urinë bëhet shumë i lartë.

A mundet uji i gazuar të shkaktojë gurë në veshka?

Uji i gazuar përmban minerale natyrore dhe elementë gjurmë, nga burime nëntokësore. Mendimi i gabuar se uji mineral i gazuar shkakton gurë në veshka vjen nga fakti se përmban minerale. Megjithatë, mineralet janë natyrale në doza të vogla.

Miller shprehet se sasitë e vogla të mineraleve nuk ndikojnë në formimin e gurëve.

Megjithatë, pirja e tepërt e sodës së ëmbël rrit marrjen e sheqerit, duke rritur rrezikun e disa kushteve, siç është diabeti i tipit 2. Dr. Miller thekson se kjo lidhje e ujit të gazuar dhe gurëve është një keqkuptim i madh dhe shton se çdo gjë në moderim nuk mund të dëmtojë, duke përfshirë edhe marrjen e ujit të gazuar. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Shëndet

Studim: Një shëtitje e gjatë është më e efektshme për zemrën se disa të shkurtra

Published

on

Një studim i publikuar në revistën “Annals of Internal Medicine” tregon se një shëtitje e vetme, por më e gjatë, është shumë më e dobishme për zemrën sesa disa shëtitje të shkurtra, veçanërisht për ata që nuk ushtrojnë rregullisht, raporton BBC.

Sipas hulumtimit, ecja pa ndalur për të paktën 15 minuta është ideale për të stimuluar zemrën dhe për të përfituar një “ushtrim kardio” efektiv.

Numri i famshëm prej 10,000 hapash në ditë nuk bazohet në kërkime shkencore, por në një reklamë japoneze. Ekspertët theksojnë se sa më shumë të ecësh, aq më mirë për shëndetin.

Çfarë tregoi studimi?

Studiuesit analizuan të dhënat e 33,560 të rriturve në Britani, moshë 40–79 vjeç, që bënin më pak se 8,000 hapa në ditë.

Ata u ndanë në grupe sipas kohëzgjatjes së ecjeve gjatë javës:

Më pak se 5 minuta – 43%

5–10 minuta – 33.5%

10–15 minuta – 15.5%

15 minuta ose më shumë – 8%

Pas tetë vjetësh, u vërejt se personat që ecnin në periudha më të gjata kishin rrezik të ulët për sëmundje të zemrës krahasuar me ata që bënin ecje të shkurtra.

Edhe ata që ishin shumë pak aktivë (më pak se 5,000 hapa në ditë) përfitonin nga një shëtitje më e gjatë. Rezultatet mbetën të qëndrueshme edhe pas marrjes parasysh të faktorëve si duhanpirja, pesha e tepërt dhe nivelet e yndyrës së dëmshme në gjak.

Si të ecim për shëndetin e zemrës?

Profesori Emmanuel Stamatakis, bashkautor i studimit tha: “Shpesh fokusohemi vetëm tek numri i hapave apo sasia totale e ecjes, harrojmë rëndësinë e mënyrës së ecjes. Ky studim tregon se edhe njerëzit pak aktivë mund të përmirësojnë shëndetin e zemrës duke ecur gjatë njëherësh, idealisht 10–15 minuta.”

Eksperti britanik Kevin McConway shton se studimi tregon lidhjen mes ecjes dhe shëndetit të zemrës, por nuk provon shkakësinë direkte.

Sa duhet të ecim?

Sipas udhëzimeve të NHS, të rriturit duhet të bëjnë 150 minuta aktivitet të moderuar në javë, të shpërndara përgjatë ditëve. Personat mbi 65 vjeç këshillohen të lëvizin çdo ditë, edhe me aktivitet të lehtë brenda shtëpisë.

Emily McGrath, infermiere e lartë në Fondacionin Britanik të Zemrës, thekson:“Ushtrimi ndihmon çdo njeri të jetojë më gjatë, më lumtur dhe më shëndetshëm. Për ata që vuajnë nga sëmundjet e zemrës, aktiviteti fizik ndihmon menaxhimin e gjendjes dhe përmirëson mirëqenien. Në fillim mund të duket e vështirë, por trupi përshtatet, dhe çdo përpjekje e vogël ka vlerë.” /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Shëndet

A mund të kalojë vetvetiu alergjia ndaj frutave arrore te fëmijët, apo zgjat gjithë jetën?

Published

on

Alergjia ndaj frutave arrore te fëmijët paraqet një sfidë të qëndrueshme për prindërit dhe mjekët, pasi ndryshe nga alergjitë ndaj qumështit apo vezëve, ajo rrallëherë zhduket me kalimin e kohës.

Çka është dhe si shfaqet?

Reagimi alergjik ndodh kur sistemi imunitar i fëmijës i percepton gabimisht proteinat e frutave arrore (arra, lajthi, fëstëkë, arra indiane etj.) si të rrezikshme.

Simptomat shfaqen shpejt pas konsumimit e mund të variojnë nga kruarje dhe ënjtje e buzëve deri te vështirësi në frymëmarrje dhe anafilaksi.

Përhapja dhe rëndësia

Sipas studimeve ndërkombëtare, 0.05%–4.9% e fëmijëve vuajnë nga kjo alergji, ndërsa arrat indiane dhe kikirikët janë ndër shkaktarët më të zakonshëm të reaksioneve të rënda.

Diagnoza përfshin:

Vlerësim klinik dhe histori mjekësore;

Teste alergjike (SPT, IgE specifik);

Test oral ushqimor (OFC), që konfirmon alergjinë;

Monitorim periodik, pasi në rreth 9% të rasteve ndjeshmëria mund të ulet me kalimin e kohës.

Trajtimi dhe kujdesi

Alergjia ndaj frutave arrore rrallë shërohet plotësisht, ndaj theksi duhet të vihet në parandalim dhe mbrojtje:

Shmangie e plotë e frutave që shkaktojnë reagimin;

Lexim i kujdesshëm i etiketave të produkteve;

Mbajtje e autoinjektorit me adrenalinë (EpiPen) për emergjenca;

Edukim i fëmijës dhe kujdestarëve për menaxhimin e situatave.

Sipas EAACI, bashkëpunimi i ngushtë me mjekun dhe edukimi i familjes janë kyç për një jetë të sigurt dhe cilësore për fëmijët me alergji ndaj frutave arrore. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Të kërkuara