Kulturë

​Vlerësohet kontributi i artistit Ismet Bogujevci

Published

on

Familjarë, miq, bashkëpunëtorë, përfaqësues të institucioneve e qytetarë të shumtë kanë bërë sot homazhe pranë arkivolit të doajenit të muzikës popullore dhe folklorit shqiptar Ismet Bogujevci, i cili ndërroi jetë ditën e djeshme.

Jeta dhe vepra e tij u vlerësua si e jashtëzakonshme, ndërsa vdekja e tij si humbje shumë e madhe për artin shqiptar.

Kryeministri i Kosovës, Albin Kurti, pasi ka bërë homazhe shpalosi kujtime nga fëmijëria që i kujtojnë edhe sot artistin Ismet Bogujevci.

“Qysh si fëmijë teksa ndiqnim programin të Vitit të Ri me një mosdurim të gëzueshëm e prisnim këngën e Ismet Bogujevcit dhe të Riza Bytyqit. Në vegjëli se çka është martesa e mësuam prej prindërve, por edhe prej këngës ‘Martesa jonë’ të Ismet Bogujevcit. Edhe sot e kësaj dite kur e dëgjoj fjalën Kaçanik më ushtojnë veshët për shkak të vargut ‘ushton gryka e Kaçanikut’ të kënduar nga Ismet Bogujevci, e për Tefik Qangën shumë kohë para se ta marr vesh se është emri i një fabrike të drurit në Ferizaj dhe i një partizani të luftës së dytë botërore kam ditur ta këndoj nga pak duke imituar Ismet Bogujevcin. Ai ishte njëri tejet i mirë edhe i dashur, por ashtu siç do të na mungojë fizikisht dhe do të kemi mall për të shumë kohë të gjatë, njashtu edhe kënga e tij do të rrojë, jo vetëm me brezin tonë por edhe me ata që do të vijnë pas nesh”, tha ai.

Humbje të madhe për artin, kulturën e Kosovën e ka quajtur vdekjen e artistit Ismet Bogujevci edhe ministri i Kulturës, Rinisë dhe Sportit, Hajrullah Çeku, i cili tha se vepra e të ndjerit do të jetojnë ndër breza.

“Para rreth dy javësh kur e kishim takimin e fundit me z.Bogujevci dhe ku folëm për plane afatgjate për çështjen e Ansamblit Shota dhe për zhvillimin e përgjithshëm kulturor në Kosovë gjëja e fundit që do të më binte ndërmend ishte largimi i tij nga jeta. Por, kështu e paska dhe ne ndjejmë keqardhje që nuk do ta kemi njërin nga anëtarët e këshillit drejtues të Ansamblit ‘Shota’, njërin nga doajenët e muzikës popullore, një nga njerëzit më entuziastë të folklorit shqiptar në përgjithësi. Z.Bogujevci ka qenë shumë i veçantë për shumë arsye, po kryesorja ka qenë modestia e tij, një muzikant, një artist i jashtëzakonshëm por po aq modest, i cili tërë veprimtarinë e tij artistike ia dedikoi kombit, vendit të tij, popullit të tij dhe për asnjë moment nuk e komercializoi artin që e prodhoi me shumë zell e përkushtim”, tha ai.

Kryetari i Komunës së Podujevës, Shpejtim Bulliqi, pasi ka bërë homazhe pranë arkivolit të Ismet Bogujevcit, tregoi edhe për planin që kishte pasur për t’i ndarë një shpërblim tashmë të ndjerit.

“Patëm planifikuar që gjatë kësaj vere ta bëjmë një organizim të veçantë për këtë ikonë të muzikës shqiptare dhe t’i ndahet një shpërblim sa ishte gjallë, po ja që fati që paska dashur kësisoj që ky u largua para kohe nga jeta dhe unë e kam besimin e plotë që si institucione lokale atë projekt të cilin e kemi nisur me miqtë e tij, me shokët e tij do ta realizojmë dhe ta çojmë në fund”, tha ai.

Vdekjen e artistit Ismet Bogujevci, familjarët e quajnë si humbje shumë të madhe. Familjarja e të ndjerit, Saranda Bogujevci, tha se janë të pikëlluar për humbjen e më të dashurit të tyre, por që shtoi se ishin me fat që e patën familjar.

“Për mua ka qenë beja Ismet dhe jam rritur me bejën Ismet, por përveç vendit që e ka pasur në familje ka qenë natyrisht një person që ka lënë gjurmë tek secili, ka lënë gjurmë në vend. Është një person që jo vetëm se i ka dhënë kulturës së vendit po i ka dhënë kulturës dhe artit mbarëkombëtar. Ka qenë pjesë e kontributit tonë si vend karshi pjesës kombëtare. Mendoj që keni arritur të shihni reagimin, fjalët jo vetëm të komunitetit tonë artistik, po mbarëkombëtar dhe kjo e tregon më së miri jo vetëm kush ka qenë si artist Ismet Bogujevci, por edhe kush ka qenë si njeri. Ka lënë gjurmë në vend por ka lënë gjurmë edhe tek secili person që e ka takuar, ka qenë fjalë pak, punëtor, i dashur dhe për mua jam me fat dhe natyrisht është një nder i madh që e kam pasur familjar”, tha ai.

Ceremonisë së homazheve i parapriu parakalimi i veturës së funeralit përmes sheshit “Zahir Pajaziti”, e që u shoqërua nga familjarët e nga Ansambli i Këngëve dhe Valleve “Shota”.

Artisti Ismet Bogujevci ka vdekur ditën e djeshme, ndërsa varrimi do të bëhet sot në orën 16:00 në varrezat e qytetit në Arbëri.

Kulturë

Muzeu “Onufri” rekord vizitorësh, 100 mijë në 10 muaj

Published

on

Në zemrën historike të Beratit, mes mureve të lashta të kalasë, Muzeu i ikonografisë “Onufri” po përjeton një moment të artë, duke thyer rekorde të vizitueshmërisë. Për herë të parë në historinë e tij, kjo oazë e artit ikonografik shqiptar ka mirëpritur mbi 100 mijë vizitorë në vetëm dhjetë muaj, një arritje që shënon një kapërcim të jashtëzakonshëm të interesit për thesarin kulturor që ky muze mbart.

Drejtori i Qendrës Muzeore Berat, Miklor Pasku, i emocionuar për këtë sukses, deklaroi për ATSH-në se muaji tetor ishte veçanërisht frytdhënës, duke vulosur këtë arritje të paprecedentë. Rritja e vizitueshmërisë me 40% krahasuar me të njëjtën periudhë të vitit të kaluar flet për një përmirësim të dukshëm në tërheqjen e turistëve, të cilët kryesisht janë të huaj, pjesë e grupeve të organizuara nga agjenci turistike vendase dhe ndërkombëtare.

Polakët, spanjollët, italianët, francezët dhe shumë të tjerë kanë përjetuar magjinë e ikonave të Onufrit, të shndritshme në nuancat e purpurta dhe të arta, të cilat mbartin në vete shpirtin dhe frymën e shekullit të XVI-të. Vizitat nga grupmosha mbi 40 vjeç mbeten më të shpeshtat, por Pasku theksoi se kufijtë e moshës janë zgjeruar, duke pritur një rritje të ndjeshme edhe të vizitorëve vendas, që gjithnjë e më shumë zgjedhin të zbulojnë pasuritë e kulturës së tyre.

Muzeu “Onufri”, që mban emrin e kryemjeshtrit të pikturës ikonografike shqiptare, është vendosur në ambientet e kishës së mrekullueshme “Fjetja e Shën Marisë” brenda kalasë së Beratit. Që nga themelimi më 27 shkurt 1986, kjo katedrale madhështore, një kryevepër e arkitekturës pas-bizantine, ka qëndruar si një urë që lidh të kaluarën e lavdishme me të tashmen, duke sjellë në jetë artin dhe shpirtin shqiptar në çdo detaj të ikonave të saj të papërsëritshme.

Muzeu, përveçse një vend i trashëgimisë së shenjtë, është një simbol i krenarisë kombëtare që vazhdon të ndriçojë traditën dhe artin ikonografik për brezat e sotëm dhe të ardhshëm. Ky vit i jashtëzakonshëm është dëshmi e dashurisë së vizitorëve për një thesar të rrallë që mbijeton në shekujt, duke e bërë Beratin një qendër pelegrinazhi kulturor për mbarë botën./UBTNews/

 

 

Continue Reading

Kulturë

Historia e Kosovës në tri pullat e reja postare – Një dëshmi e rrënjëve parahistorike!

Published

on

Posta e Kosovës ka prezantuar sot një emision të veçantë të pullave postare të titulluar “Antropomorfet”, një projekt që ndriçon dhe ruan trashëgiminë e lashtë të Kosovës. Ky emision përfshin tri pulla postare, të cilat paraqesin figurinat me formë njerëzore, të punuara nga dora e njeriut, që datojnë nga periudha parahistorike, një dëshmi e kulturës dhe artit të popullatave që kanë banuar në këto troje.

Figurinat antropomorfe, të gjetura gjatë gërmimeve arkeologjike në Kosovë, i përkasin periudhave të ndryshme, duke filluar nga epoka e neolitit e deri në antikitet. Ndër lokalitetet e njohura ku janë zbuluar këto artefakte janë Bardhoshi, me zbulime që datojnë rreth 5000 vjet p.e.s., Barileva, Tjerrtorja – Prishtinë, Fafos – Mitrovicë, si dhe shumë vende të tjera që kanë dhënë prova të pasura të ekzistencës dhe zhvillimit kulturor në këto rajone. Këto figura antropomorfe pasqyrojnë besimet, jetën shpirtërore dhe praktikat e lashta të banorëve të hershëm të Kosovës, duke përbërë një pjesë të vyer të trashëgimisë kulturore të vendit.

Përmes këtyre pullave, Posta e Kosovës synon jo vetëm të mbrojë dhe të promovojë këtë trashëgimi të rëndësishme, por edhe ta prezantojë Kosovën në skenën ndërkombëtare. Pullat, të cilat shfaqin rrënjët e thella dhe historinë e pasur të popullit të Kosovës, janë një ftesë për qytetarët, koleksionistët dhe bizneset që të marrin pjesë në këtë përvojë unike, duke ndihmuar në ruajtjen dhe përhapjen e këtij thesari kulturor.

Ky emision i ri jo vetëm që përbën një element të rëndësishëm për koleksionistët dhe historianët, por edhe nxit krenarinë kombëtare, duke bërë që trashëgimia e Kosovës të jetë e njohur dhe e çmuar në mbarë botën./UBTNews/

Continue Reading

Kulturë

Urtësia e pajtimtarit: Një kapitull i shkruar nga Anton Çetta!

Published

on

Anton Çetta, njëri nga veprimtarët më të shquar shqiptar në fushën e pajtimit të gjaqeve, ka lënë një trashëgimi të vyer në historinë e kulturës dhe shoqërisë shqiptare. Sot, më 4 nëntor, shënohet 29-vjetori i vdekjes së tij, një rast për të reflektuar mbi ndikimin e tij të thellë dhe përkushtimin e jashtëzakonshëm që ka treguar gjatë jetës së tij.

Anton Çetta njihej për urtësinë e tij të pazakontë dhe për punën e palodhur në mbledhjen e folklorit shqiptar, duke kontribuar në ruajtjen dhe promovimin e traditave kulturore. Megjithatë, kontributi më i rëndësishëm i tij mbetet angazhimi në Lëvizjen e pajtimit të gjaqeve, e cila mori hov në fillim të viteve ’90, në një kohë kur shoqëria shqiptare përballeshin me pasojat e një historie të gjatë të konflikteve dhe hasmërisë.

Kjo lëvizje, e cila kishte për qëllim të pajtonte armiqësitë mes shqiptarëve, u udhëhoq nga ai si një figurë e respektuar dhe e njohur, e cila mundi të bashkonte studentët dhe intelektualët e kohës në një përpjekje të përbashkët për paqe dhe harmonizim. Pjesëmarrësit në këtë lëvizje e shihnin Çettën si një udhëheqës të natyrshëm, i cili me mençuri dhe ndjeshmëri promovonte dialogun dhe mirëkuptimin.

Përmes punës së tij, ai krijoi një platformë që ndihmoi në uljen e tensioneve dhe rikthimin e besimit mes komuniteteve, duke e bërë të mundur që shumë familje të pajtoheshin pas viteve të ndarjeve dhe konfliktit. Veprimtaria e Anton Çettës përfaqëson një mesazh të fuqishëm për domosdoshmërinë e dialogut dhe pajtimit në shoqëri, një mësim që vazhdon të jetë aktual edhe sot. 

Me kalimin e viteve, kujtimi i tij është ruajtur dhe është bërë simbol i përpjekjeve për paqe dhe bashkëjetesë, duke u shndërruar në një figurë të rëndësishme në historinë e shqiptarëve. Në këtë përvjetor, është e rëndësishme të nderojmë kontributin e tij dhe të vazhdojmë të ndjekim rrugën e paqes dhe harmoni./UBTNews/

Continue Reading

Kulturë

Tryezë shkencore ndërkombëtare “Shqipja midis gjuhëve indoeuropiane, origjina dhe lashtësia e saj”

Published

on

Akademia e Shkencave e Shqipërisë, në bashkëpunim me Institutin e Gjuhësisë Krahasuese dhe Indoeuropiane, si dhe Institutin e Albanologjisë pranë Universitetit “Ludwig Maximilian” të Mynihut, organizoi tryezën shkencore ndërkombëtare me temë “Shqipja midis gjuhëve indoeuropiane, origjina dhe lashtësia e saj”. Ky eveniment do të zhvillohet gjatë dy ditëve, më 4 dhe 5 nëntor, dhe do të përfshijë referime nga mbi 25 studiues nga Shqipëria dhe vendet e tjera të botës.

Veprimtaria u çel nga Kryetari i Akademisë së Shkencave, akademik Skënder Gjinushi, i cili shprehu mirënjohjen për pjesëmarrësit dhe theksoi rëndësinë e këtij takimi në kontekstin e avancimit të studimeve gjuhësore.

Tryeza shkencore ka si objektiv shqyrtimin e arritjeve më të fundit në fushën e gjuhësisë indoeuropiane, të mbështetura në metoda të kombinuara ndërdisiplinore. Në qendër të diskutimeve do të jetë artikulli i botuar në revistën prestigjioze “Science” nga profesor Paul Heggarty dhe 33 bashkautorë, i cili, duke u mbështetur në të dhënat e gjuhësisë historike-krahasuese, arrin në përfundimin se origjina e gjuhës së përbashkët indoeuropiane daton rreth 8100 vjet më parë, me një degëzim që nisi rreth 1000 vjet më vonë.

Studimi përfshin gjithashtu gjuhën shqipe dhe variantet e saj: variantin standard, gegërishten dhe arbërishten. Analizat krahasuese dhe statistikore tregojnë se shqipja ka patur një shkëputje të hershme rreth 6000 vjet më parë, çka do të diskutohet gjerësisht në konferencë. Pritet që referuesi kryesor të theksojë ndarjen e hershme të shqipes dhe kalimin e paraardhësve të shqiptarëve në lëvizjen lindje-perëndim drejt Gadishullit ballkanik, në vend që në degëzimin verior përmes stepës.

Akad. Gjinushi, në fjalën e tij, theksoi se kjo tryezë është një hap përpara në vazhdën e arritjeve të Kuvendit të Dytë të Studimeve Albanologjike, i organizuar në Tiranë tri vjet më parë. Ai përmendi se studimi i Heggarty-t dhe bashkautorëve ka ngjallur një interes të madh, jo vetëm në mesin e dijetarëve albanologë, por në të gjithë komunitetin akademik, duke sjellë në vëmendje rëndësinë e identifikimit të origjinës së gjuhës shqipe.

“Popujt janë të ndjeshëm ndaj origjinës dhe identitetit të tyre. Çfarë po konfirmohet nga studimet e reja jo vetëm që nuk bie ndesh me arritjet e indoeuropeistikës, por e forcon, e saktëson dhe e pasuron atë,” tha akademiku Gjinushi.

Ky takim shkencor pritet të prodhojë diskutime të frytshme dhe konkluzione që do të ndihmojnë në avancimin e njohurive mbi gjuhën shqipe dhe vendin e saj midis gjuhëve indoeuropiane./ATSH/

Continue Reading

Të kërkuara