Shëndeti

​Trajtimi i depresionit ndryshon me shpejtësi trurin

Terapitë e ndryshojnë trurin çuditërisht shpejt

Published

on

Kur përvoja të ngjashme përsëriten vazhdimisht në trurin e njeriut për vite me radhë, struktura e tij bëhet mjaft fikse dhe rezistuese ndaj ndryshimeve të shpejta.

Kjo mund të nënkuptojë, ndër të tjera, se njerëzit me depresion kronik, në të cilët përjetësohen vazhdimisht përvojat negative, kanë pak shanse për të dalë prej tij.

Shkencëtarët ishin të bindur më parë se struktura e trurit të të rriturve ishte përgjithësisht e pandryshueshme dhe e paaftë për të ndryshuar, të paktën për ndryshime të shpejta. Por në dekadat e fundit është treguar se truri, jo vetëm i fëmijëve, por edhe i të rriturve, ndryshon funksionalisht, madje edhe morfologjikisht. Kjo aftësi e trurit për të ndryshuar quhet neuroplasticitet. Ai mundëson krijimin e qarqeve të reja nervore, sinapset e reja, madje edhe neuronet e reja. Këto ndryshime në përgjithësi ndodhin ngadalë dhe gradualisht, shumë më pak te të rriturit sesa te fëmijët.

Terapitë e ndryshojnë trurin çuditërisht shpejt

Megjithatë, një punim i ri i shkencëtarëve gjermanë i paraqitur në Kongresin e Kolegjit Evropian të Neuropsikofarmakologjisë (ECNP) në Vjenë tregoi se nuk është kështu.

Sipas rezultateve të hulumtimit të tyre, trajtimi spitalor i depresionit me tri terapi të njohura mund të çojë në një rritje të lidhjes së neuroneve të trurit brenda vetëm disa javësh.

Në të njëjtën kohë, pacientët që reagojnë mirë ndaj terapive të tilla tregojnë një rritje më të madhe të lidhjes sesa ata që nuk reagojnë ndaj tyre dhe ata që nuk trajtohen.

Ilaçet kundër depresionit, terapia konjitive e sjelljes (CBT) dhe terapia elektrokonvulsive (ECT) nuk funksionojnë për të gjithë me çrregullime të rënda depresive, por ekipi gjerman thotë se një kombinim i këtyre trajtimeve mund të ndryshojë strukturat e trurit, të cilat konsiderohen kyçe për trajtimin e kushteve të tilla si kronike. dhe depresion të rëndë. Se sa zgjasin ndryshime të tilla mbetet për t’u përcaktuar.

Duke prezantuar punën në kongres, autori kryesor i tij, profesori dhe psikologu Jonathan Repple nga Universiteti i Frankfurtit, tha se ekipi zbuloi se, për habinë e tyre, këto ndryshime ndodhën gjatë një periudhe prej vetëm 6 javësh.

Ai vuri në dukje se ekipi i tij nuk e di “si ndodhin këto ndryshime ose pse do të ndodhnin me forma kaq të ndryshme trajtimi”, por shpjegoi se këto rezultate janë kryesisht në përputhje me “besimin e tyre se edhe gjatë një periudhe të shkurtër kohore truri ka një fleksibilitet shumë më i madh në përshtatje sesa mendohej më parë”.

Depresioni ndryshon trurin

Njerëzit që vuajnë nga depresioni i rëndë kronik shpesh kanë probleme me rregullimin e emocioneve negative dhe përgjigjet fiziologjike ndaj stresit. Në kushte të tilla të vështira, të shijosh edhe aktivitetet më të këndshme në jetë mund të perceptohet si një barrë.

Disa skanime të mëparshme të trurit kanë treguar se depresioni i rëndë shoqërohet me ndryshime në vëllimin e lëndës gri (e cila përbëhet nga trupat e neuroneve) dhe lëndës së bardhë (e cila përbëhet nga fibra nervore). Ajo shoqërohet gjithashtu me rritjen e aktivitetit në amigdalë, pjesa e trurit përgjegjëse për përpunimin e emocioneve, e cila ndikon në përvojat emocionale.

Së fundi, shoqërohet edhe me ulje të hipokampusit, i cili luan një rol të madh në të mësuarit dhe kujtesën afatgjatë, si dhe me uljen e ganglioneve bazale, të cilat marrin pjesë edhe në përpunimin e emocioneve.

Nëse vërtet ekziston një lidhje e fortë dhe e diferencuar midis strukturës së trurit të njeriut dhe depresionit, kjo mund të bëjë një rrugë të gjatë në përmirësimin e diagnostikimit dhe trajtimit të sëmundjeve mendore.

Një studim i efektit të tri terapive

Në studimin e ri, shkencëtarët përdorën imazhe të rezonancës magnetike (MRI) për të skanuar trurin e 109 pacientëve me çrregullim të madh depresiv përpara se të fillonin trajtimin. Pas kësaj, pacientët trajtoheshin me terapi elektrokonvulsive, ose psikoterapi (tipi i sjelljes), ose me ilaçe kundër depresionit (të ashtuquajturit antidepresivë), ose me ndonjë kombinim të këtyre terapive.

Gjashtë javë pas ekzaminimit të parë MRI, truri i pacientëve u skanua përsëri. Rezultatet “para dhe pas” më pas u krahasuan me trurin e 55 pjesëmarrësve të shëndetshëm të studimit.

Autorët zbuluan se pacientët me përmirësimin më të madh të simptomave shfaqën gjithashtu ndryshimet më strukturore në tru. Pas gjashtë javësh, lidhja midis neuroneve në pjesë të caktuara të trurit të tyre u rrit dhe këto efekte ishin të pavarura nga zgjedhja e trajtimit.

“Ne ishim të befasuar me shpejtësinë e përgjigjes”, tha Repple.

Shkencëtarët besojnë se për trajtimin e depresionit dhe sëmundjeve të tjera psikiatrike, ndryshimet plastike në strukturën e trurit ndodhin me kalimin e kohës.

Ky konsiderohet si një mekanizëm i zakonshëm i veprimit të antidepresantëve, psikoterapisë dhe terapisë elektrokonvulsive. Megjithatë, hulumtimi që sqaron se cilat ndryshime janë të nevojshme ose specifike për përgjigjen ndaj trajtimit ose remisionit të depresionit është i rrallë.

Si funksionojnë të tri terapitë?

Siç u tha në hyrje, në trajtimin e depresionit, ekspertët sot përdorin kryesisht tri terapi natyrale: antidepresivë, terapi konjitive-sjellëse (CBT) dhe terapi elektrokonvulsive (ECT).

ECT duket të jetë trajtimi më efektiv dhe më i shpejtë për depresionin e rëndë dhe rezistent. Kjo metodë u prezantua nga Cerletti dhe Bini në vitin 1938. Ishte i ashtuquajturi ECT amtar, efektet anësore të së cilës e sollën reputacionin e kësaj terapie në mesin e shekullit të 20-të, veçanërisht në media dhe filma për shembull, One Flew Over the Cuckoo’s Nest.

Megjithatë, sot ECT aplikohet në një mënyrë krejtësisht tjetër: në depresione të rënda dhe rezistente (që nuk i përgjigjen antidepresivëve), me pëlqimin e pacientit, pas trajtimit somatik (që përjashton disa kundërindikacione), pacienti është nën anestezi dhe nën ndikim. i një relaksuesi muskulor (kështu që nuk ka konvulsione klasike).

Në këtë terapi, një rrymë elektrike kalon nëpër trurin e pacientit. Hulumtimet kanë treguar se ECT përmirëson komunikimin midis neuroneve në pjesë të caktuara të trurit.

Për më tepër, studiuesit në Universitetin Johns Hopkins zbuluan kohët e fundit se qelizat e reja të trurit zhvillohen në hipokampusin e minjve të trajtuar me ECT.

Studimet njerëzore kanë prodhuar rezultate të ngjashme. Për shembull, në vitin 2015, shkencëtarët zbuluan se ECT ri-formëson lidhjet neuronale në amigdalën dhe hipokampusin e pacientëve me depresion të rëndë.

Ilaçet kundër depresionit janë lidhur me plasticitetin neuronal në hipokampus dhe korteksin parafrontal përmes dekadave të kërkimit. Terapia kognitive-sjellëse (CBT), nga ana tjetër, shoqërohet me aktivizimin e ndryshuar të trurit në korteksin parafrontal dhe precuneus, të cilat janë të lidhura me imazhet mendore dhe kujtesën. Por pavarësisht se janë të bazuara në prova, këto terapi nuk janë gjithmonë njësoj efektive ose rezultojnë në nivele të qëndrueshme të ndryshimit të trurit.

Truri është një strukturë jashtëzakonisht komplekse dhe e njëjta gjë vlen edhe për emocionet njerëzore, andaj, lidhja e të dyjave është një detyrë jashtëzakonisht e vështirë.

Pasi studimi i ri tregoi se këto terapi mund të shkaktojnë ndryshime në tru, pyetja tjetër është nëse trajtime të ndryshme mund të ndryshojnë pjesë specifike të rrjeteve të trurit, ose anasjelltas – nëse mund të përdorim ndërprerje në rrjetet e trurit për të zgjedhur terapi që mund të jenë të dobishme.

Fatkeqësisht, ndryshimet e regjistruara në hulumtimin e ri nuk mund të lidhen ende me një formë specifike trajtimi. Siç sugjerojnë vetë autorët, për këtë do të duhet të kryhen kërkime më të detajuara. Por mbi të gjitha, rezultatet e regjistruara duhet të përsëriten në studime të pavarura.

Shëndeti

Gjatë verës ju bien më shumë flokë? Ja pse ndodh dhe si ta ndalni

Published

on

Nuk është vetëm ndjenja juaj – temperaturat, dielli dhe klori ndikojnë në ciklin e flokëve, por me kujdesin e duhur, gjithçka kthehet në normalitet.

Nëse ju duket se flokët po ju bien më shumë, mos u shqetësoni, në shumicën e rasteve bëhet fjalë për një reagim natyral të trupit ndaj kushteve të jashtme.

Kur temperaturat rriten, flokët vuajnë. Rrezet dhe ekspozimi ndaj UV-ve i than dhe i dëmtob fijet, djersa e lagështia bllokojnë folikulat, duke shkaktuar irritime të kokës. Nëse kësaj i shtoni edhe kripën e detit, përfitoni kombinimin që e bën flokun më të dobët, më të brishtë dhe më të prirë për të rënë.

A është ky fenomen i lidhur me ndonjë proces natyror?

Shumë dermatologë dhe trichologë besojnë se ka edhe arsye evolutive: gjatë verës, flokët bëhen më të dendur për të mbrojtur kokën nga dielli. Por, kur vera përfundon, kjo “mburojë e përkohshme” nuk është e nevojshme e bie. Kjo është arsyeja pse njerëzit vërejnë rënie të shtuar të flokëve gjatë gushtit e shtatorit.

Lajm i mirë: kjo rënie sezonale e flokëve nuk është e përhershme

Ky proces quhet efluvium telogjen, një gjendje ku një numër më i madh i qimeve kalon njëkohësisht në fazën e pushimit. Flokët bien përkohësisht, por më pas rifillojnë ciklin e rritjes. Edhe pse mund të duket shqetësuese, nuk bëhet fjalë për humbje të përhershme në shumicën dërrmuese të rasteve.

Si të kujdeseni për flokët gjatë verës?

1. Hidratimi është themeli:

Pini mjaftueshëm ujë dhe kujdesuni që dieta juaj të jetë e pasur me vitamina (si biotina dhe B12), minerale (si zinku dhe hekuri) dhe yndyrna të shëndetshme.

2. Përdorni produkte ushqyese:

Aplikoni vajra natyralë si vaji i kokosit apo i arganit, si dhe maska ushqyese me gjalpë shea, për të rikthyer lagështinë dhe elasticitetin e humbur.

3. Zgjidhni shampo pa sulfate dhe aromë:

Shampot e buta ndihmojnë në shmangien e irritimit të lëkurës së kokës dhe ruajnë baraspeshën natyrale të yndyrës.

4. Kufizoni mjetet termike (piastra, tharëse, figaro):

Nëse i përdorni, sigurohuni të aplikoni gjithmonë mbrojtje nga nxehtësia, pasi temperaturat e larta e dëmtojnë strukturën e fijeve.

5. Një truk i thjeshtë por efektiv:

Lani flokët me ujë të pastër para dhe pas notit – kjo ndihmon në reduktimin e absorbimit të kripës apo klorit.

6. Masazhoni skalpin:

Përdorimi i një masazheri për kokën mund të ndihmojë jo vetëm në relaksim, por dhe në përmirësimin e qarkullimit të gjakut, duke forcuar rrënjët e flokëve.

Kur duhet të kërkoni ndihmën e mjekut?

Nëse rënia e flokëve zgjat më shumë se 2–3 muaj, shfaqen zona pa flokë, kruarje apo ndjeshmëri në lëkurën e kokës, është e rëndësishme të konsultoheni me një dermatolog. Vetëm një profesionist mund të përcaktojë shkakun dhe të rekomandojë trajtimin e duhur.

Përfundim

Rënia sezonale e flokëve gjatë verës është një proces natyral dhe i përkohshëm. Me kujdesin e duhur dhe pak durim, flokët tuaj do të rifillojnë të duken të shëndetshëm dhe të fortë me afrimin e vjeshtës.

Continue Reading

Shëndeti

Studim: Jeta në fshat lidhet me rrezik më të lartë për diabet të tipit 1

Published

on

Një studim suedez ka zbuluar se personat që jetojnë në zona rurale gjatë pesë viteve të para të jetës kanë rrezik më të lartë për të zhvilluar diabet të tipit 1, krahasuar me ata që jetojnë në qytete.

Në disa rajone rurale, rreziku është 30 deri në 80% më i lartë se mesatarja kombëtare.

Qytetet e mëdha si Stokholmi dhe Goteborgu shfaqin rrezik më të ulët.

Studiuesit po hetojnë ndikimin e faktorëve mjedisorë si pesticidet apo ekspozimi ndaj infeksioneve.

Continue Reading

Shëndeti

A ndikon soda e bukës kundër problemeve me diabetin?

Published

on

Soda e bukës është një nga produktet që nuk mungon kurrë në kuzhinën tonë, përdoret jo vetëm për gatime të mrekullueshme por edhe për pastrimin me themel të shtëpisë.

Sodës së bukës i janë thurur shumë lavde për aftësinë e saj në trajtimin dhe kurimin e disa sëmundjeve.

Soda e bukës për mbajtjen e diabetit nën kontroll

Soda e bukës përbën linjën e parë të mbrojtjes kundër diabetit dhe për mbajtjen e sëmundjes nën kontroll. Përdorimi kundër sëmundjes rekomandohet të bëhet nëpërmjet konsultave me mjekun, ndonëse ajo është produkt i sigurt për shëndetin.

Nëse organizmi i njeriut ofron mjedis acidik që nxit sëmundje si diabetin, soda e bukës e kthen situatën në normalitet, diabetikët janë të prirur të preken një mykomukoza, një infeksion i rrallë dhe i rrezikshëm. Soda e bukës parandalon përhapjen e infeksionit.

Bëhet fjalë për komplikacion të rrezikshëm për diabetikët që shfaqet me simptoma si: etje e tepruar, të vjella, urinim i shpeshtë,  tharje të gojës e plogështi.

Ekspertët thonë se përdorimi i sodës së bukës kundër këtyre komplikacioneve të diabetit duhet bërë me kujdes. Sipas tyre, vetëm një mjek specialist mund të rekomandojë një kurë dhe doza të sakta të sodës së bukës që janë të nevojshme për mbajtjen nën kontroll të diabetit dhe komplikacioneve të tij.

Konsultat me mjekun janë të nevojshme sepse nëse e teproni me sodën e bukës, ajo mund të ketë një efekt krejt të kundërt nga qëllimi fillestar.

Continue Reading

Shëndeti

Shenjat që tregojnë se nuk po merrni mjaftueshëm proteina

Published

on

Proteina është një nga temat më të rëndësishme në të ushqyerit tani, dhe për një arsye të mirë. Përveçse është thelbësore për ndërtimin e muskujve, proteina ndikon në energji, metabolizëm, lëkurë, flokë, thonj dhe funksionimin e përgjithshëm të trupit.

Ekspertët janë të qartë: ndërsa shumica e njerëzve e dinë që proteina është e rëndësishme, ende nuk marrin mjaftueshëm dhe trupat e tyre nuk mund të heshtin për këtë.

Sa proteina na duhen vërtet?

Shumica duhet të marrin 25 deri 30 gramë proteina për çdo vakt, thotë dietologia Keri Gans. Por në vend që ta shpërndajnë në mënyrë të barabartë gjatë ditës, shumë njerëz hanë sasinë e tyre më të madhe të proteinave në mbrëmje dhe në përgjithësi e anashkalojnë pjesën tjetër të ditës.

Fatkeqësisht, trupi nuk e ruan proteinën për më vonë. Ai e zbërthen në aminoacide që i përdor menjëherë, prandaj është e rëndësishme ta merrni rregullisht.

Nëse nuk jeni të sigurt nëse po hani mjaftueshëm, kushtojini vëmendje këtyre pesë shenjave të qarta që trupi juaj po ju dërgon.

Je vazhdimisht i uritur dhe menjëherë pas ngrënies

Hëngre drekë, por një orë më vonë ndihesh sikur do të hash përsëri diçka të lehtë. Ndoshta ke mungesë proteinash në dietën tënde.

Proteina të bën të ndihesh i ngopur dhe stabilizon nivelet e sheqerit në gjak. Nëse nuk ke mjaftueshëm, uria të vjen shpejt. Gjëja e parë që kontrollon me klientët që janë vazhdimisht të uritur është sasia e proteinave.

Plagët tua shërohen ngadalë

A ke ndonjë gërvishtje që nuk zhduket? Mund të mos jetë vetëm një problem i lëkurës. Proteina është thelbësore për rigjenerimin e indeve dhe shërimin e plagëve, pasi stimulon prodhimin e kolagjenit dhe qelizave të reja.

Nëse trupi yt nuk po shërohet siç duhet, mund të mos ketë material të mjaftueshëm për t’u riparuar vetë, fjalë për fjalë.

Po ushtrohesh, por muskujt e tu nuk po rriten

Ngri pesha, bën gjithçka siç duhet, por masa jote muskulore është në stanjacion? Pa proteina të mjaftueshme, trupi yt nuk ka me çfarë të ndërtojë muskuj. Vetëm stërvitja nuk është e mjaftueshme.

Ekspertët këshillojnë: rishikoni dietën, nëse është e nevojshme, merrni në konsideratë suplementimin me pluhur proteinash, veçanërisht nëse keni vështirësi në arritjen e sasisë së kërkuar përmes vakteve klasike.

Flokët po ju bien gjithnjë e më shumë

Flokët po ju bien vazhdimisht, por analizat e gjakut janë normale? Ndoshta është dieta. Folikulat e flokëve ndryshojnë midis fazave të rritjes dhe qetësisë. Ato kanë nevojë për proteina për ta bërë këtë. Nëse nuk ka mjaftueshëm prej tyre, nuk do të ketë flokë të rinj të shëndetshëm dhe rezultati është hollimi i flokëve.

Thonjtë tuaj janë të brishtë dhe thyhen

Thonjtë janë bërë nga keratina, një formë proteine. Pa të, bëhen të holla, të brishta e të zbehta, dhe ndërsa vitaminat si biotina dhe vitamina C janë të rëndësishme, pa një bazë në formën e proteinave, thonjtë thjesht nuk kanë asgjë nga të rriten.

Si ta rrisni marrjen e proteinave pa telashe?

Nuk keni pse të numëroni gramë. Filloni thjeshtë: vendosni më shumë kos grek në një tas, shtoni gjizë me vezët tuaja.

Mëngjesi është më problematiku, shumë e anashkalojnë ose hanë diçka që nuk i mban të ngopur për një kohë të gjatë.

Ekspertët këshillojnë: filloni ditën me vezë, tofu, kos grek, salmon të tymosur ose një koktej proteinash.

Continue Reading

Të kërkuara