Aktualitet
Temperaturat e larta, Instituti i Shëndetësisë jep rekomandimet për të moshuarit
Published
3 years agoon
By
UBT.NewsInstituti Kombëtar i Shëndetësisë Publike të Kosovës ka dhënë masat e rekomanduara mbrojtëse për shëndetin e personave të moshuar gjatë ekspozimit ndaj temperaturave të larta të ajrit mbi 30°C, posaçërisht për të moshuarit me sëmundje kardiovaskulare dhe sëmundje tjera kronike.
Instituti thekson se duke u ekspozuar në diell për një kohë të gjatë mund të pësohen goditje nga të nxehtit që çon në dehidrim të organizmit përcjellur me ngërçe, vjellje, çrregullime diarreike, skuqje dhe djegie të lëkurës duke komplikuar sistemin kardiovaskular deri në insufiçiencë renale.
QYTETARË TË DASHUR!
JU LUTEMI PËR KUJDES NGA TEMPERATURAT E LARTA!
Temperaturat e larta që mbretërojnë në sezonin e verës ndikojnë negativisht në organizmin e njeriut sidmos te të moshuarit. Duke u ekspozuar në diell për një kohë të gjatë mund të pësojmë goditje nga të nxehtIt që çon në dehidrim të organizmit përcjellur me ngërçe, vjellje, çrregullime diarreike, skuqje dhe djegie të lëkurës duke komplikuar sistemin kardiovaskular deri në insufiçiencë renale.
Masat e rekomanduara mbrojtëse për shëndetin e personave të moshuar gjatë ekspozimit ndaj temperaturave të larta të ajrit mbi 30°C, posaçërisht për të moshuarit me sëmundje kardiovaskulare dhe sëmundje tjera kronike janë:
- Personat e moshuar asesi nuk duhet të ekspozohen në rrezet e diellit në intervalin kohor prej orës 10.00-17.00 , sidomos jo të moshuarit me sëmundje të zemrës ose ata me diabet;
- Gjatë daljes nga shtëpia të moshuarit detyrimisht duhet ta mbrojnë kokën me kapelë ose shall; rrobat duhet të jenë të holla, komode, prej liri ose pambuku dhe me ngjyra të çelta;
- Është e domosdoshme marrja e 2 litrave lëngje gjatë ditës, qoftë si 8 gota ujë ose në formë supe ose qaji; poashtu duhet anashkaluar ushqimin e fërguar, shumë të njelmët ose të ëmbël ose me mëlmesa të shumta, ndërsa duhet marrë shumë pemë dhe perime sezonale;
- Përveç këshillave të marra nga mjeku për përdorimin e barnave, tek të moshuarit është e domosdoshme matja më e shpeshtë e tensionit arterial;
- Paraqitja e kokëdhembjes, mundimit, marramendjes dhe dehidrimit, tharjes së gojës dhe lëkurës, janë shenja alarmante për të moshuarin, sidomos kur është i sëmurë dhe ka paaftësi funksionale; atëherë doemos i sëmuri geriatrik duhet të lajmërohet tek mjeku i tij familijar ose në qendrën më të afërt emergjente;
- Anëtarët e familjes, miqtë, fqinjtë dhe anëtarët e OJQ-ve të cilët kujdesen për të moshuarit gjatë muajve të nxehtë të verës duhet doemos më shpesh të kontaktojnë me të moshuarit, e në raste të paaftësive funksionale edhe disa herë gjatë ditës;
- Në rast se del jashtë shtëpisë/banesës ku jeton, i moshuari duhet detyrimisht të bartë me vete të dhënat elementare, emrin dhe mbiemrin, vitin e lindjes, adresën e banimit, numrin e telefonit të personit kontaktues, i cili mund të kontaktohet lidhur me këtë person të moshuar;
- Më e rëndësishmja është mirëmbajtja e higjienës personale dhe asaj të ambientit të të moshuarit, si dhe mbikëqyrja e përdorimit të barnave në mënyrë të rregullt;
- Është i domosdoshëm aktiviteti fizik dhe psikik i të moshuarit, sidomos ecja e vazhdueshme në orët e para të mëngjesit ose në mbrëmje, qëndrimi sa më i gjatë në natyrë (park, shëtitore etj).
- Nëse i moshuari ka vështirësi për të lëvizur për shkak të pamjaftueshmërive funksionale, atëherë duhet bërë ajrosjen shumëorëshe të hapësirave ku qëndron i moshuari.
Bota
“Ka vetëm dy gjini”- DASH mbyll faqen ku përzgjidhej gjinia “X” në pasaportë
Published
27 minutes agoon
January 22, 2025By
UBTnewsDepartamenti i Shtetit të SHBA-së ka mbyllur website-in që informonte qytetarët për mundësinë e përzgjedhjes së gjinisë alternative në pasaportat amerikane. Ky veprim ndodhi vetëm një ditë pasi presidenti Donald Trump nënshkroi një urdhër ekzekutiv që njeh vetëm dy gjini, mashkull dhe femër, duke përjashtuar njohjen zyrtare të personave transgjinorë.
Faqja e internetit informonte qytetarët se ata mund të zgjidhnin një nga tre opsionet për shënuesin gjinor në pasaportat e tyre: mashkull (M), femër (F), ose një identitet të papërcaktuar ose alternativ (X).
Në njoftim theksohej se aplikantët nuk kishin nevojë të paraqisnin dokumentacion mjekësor për të ndryshuar shënuesin gjinor.
Tani, faqja në fjalë ridrejton përdoruesit në një seksion të përgjithshëm për informacionin mbi nxjerrjen e pasaportave.
Në urdhrin ekzekutiv të firmosur në ditën e parë në detyrë, Trump deklaroi se qeveria federale do të njohë vetëm dy gjini – mashkull dhe femër – duke argumentuar se “këto gjini janë të pandryshueshme dhe bazohen në realitetin themelor dhe të pakundërshtueshëm.” Kjo lëvizje përmbys politikat e mëparshme që kishin zgjeruar të drejtat e personave transgjinorë dhe jo-binarkë në dokumentet zyrtare.
Aktivistët për të drejtat e njeriut e kanë kritikuar ashpër vendimin, duke e quajtur atë një hap prapa për të drejtat civile në SHBA. “Ky është një sulm i hapur ndaj identiteteve transgjinore dhe jo-binare,” deklaroi Sarah McBride, një aktiviste dhe zyrtare e lartë në Human Rights Campaign.
BBC shkruan se ndryshimi ka ngjallur shqetësime në komunitetet transgjinore brenda dhe jashtë SHBA-së. Ndërkohë që shumë shtete amerikane të drejtuara nga guvernatorë progresistë kanë premtuar të vazhdojnë njohjen e gjinive të ndryshme në nivel lokal.
Nga ana tjetër, mbështetësit e Trump e kanë përshëndetur vendimin duke e cilësuar si një masë mbrojtje ndaj vlerave tradicionale dhe familjes.
Bota
Trump kërcënon BE-në dhe Kinën me tarifa nga 1 shkurti
Published
30 minutes agoon
January 22, 2025By
UBTnewsPresidenti i Shteteve të Bashkuara të Amerikës, Donald Turmp, është zotuar të martën se do të vendosë tarifa ndaj Bashkimit Evropian dhe Kinës.
Ai ka thënë se administrata e tij po shqyrton një tarifë ndëshkuese prej 10 për qind ndaj importeve kineze, sepse fentanili po dërgohet nga Kina në SHBA përmes Meksikës dhe Kanadasë.
Trump bëri kërcënimet e tij të fundit për tarifa para gazetarëve në Shtëpinë e Bardhë, një ditë pasi mori pushtetin pa vendosur menjëherë tarifa, siç kishte premtuar gjatë fushatës zgjedhore, raporton Reuters.
Tregjet financiare dhe grupet tregtare shijuan përkohësisht qetësinë të martën, por komentet e tij të fundit theksuan dëshirën e kamotshme të Trumpit për tarifa më të gjera dhe një afat të ri – 1 shkurt – për tarifa prej 25 për qind ndaj Kanadasë dhe Meksikës, si dhe tarifa ndaj Kinës dhe BE-së.
Presidenti amerikan ka thënë se BE-ja dhe vendet e tjera kanë, po ashtu, tregti të çekuilibruar dhe shqetësuese me SHBA-në.
“Bashkimi Evropian është shumë, shumë i keq me ne”, është shprehur Trump, duke përsëritur komentet e bëra të hënën. “Do të ketë tarifa për ta. Kjo është e vetmja mënyrë… do të ketë barazi”.
Trump ka thënë të hënën se po konsideronte vendosjen e tarifave ndaj Kanadasë dhe Meksikës, përveç nëse ato ashpërsojnë masat ndaj trafikimit drejt SHBA-së të emigrantëve ilegalë dhe të fentanilit, përfshirë kimikalet përbërëse nga Kina.
Këshilltari për tregti i Shtëpisë së Bardhë, Peter Navarro, i ka thënë televizionit CNBC, të martën, se kërcënimi i Trumpit për tarifa ndaj Kanadasë dhe Meksikës është për t’i bërë trysni dy vendeve.
“Arsyeja pse ai po shqyrton 25, 25 dhe 10 [për qind], apo çfarëdo që të jetë, ndaj Kanadasë, Meksikës dhe Kinës, është sepse 300 amerikanë vdesin çdo ditë” nga mbidoza me fentanil, ka thënë Navarro.
Të hënën, Trump ka njoftuar ashpërsim të masave ndaj imigracionit, përfshirë një ndalim të gjerë të azilit.
Ai, po ashtu, ka nënshkruar një memorandum tregtar dhe ka detyruar agjencitë federale që të bëjnë një shqyrtim gjithëpërfshirës të një varg çështjeve tregtare deri më 1 prill.
Këtu përfshihen analiza të deficiteve të vazhdueshme tregtare të SHBA-së, praktikat e tregtisë së pabarabartë dhe manipulimin e valutave në mesin e vendeve partnere, përfshirë Kinën.
Meksika dhe Kanadaja kanë reaguar me tone të buta ndaj afatit të 1 shkurtit të vënë nga Trump.
Presidentja meksikane, Claudia Sheinbaum, ka thënë se do të nënvizojë sovranitetin dhe pavarësinë e Meksikës, dhe se do t’i përgjigjet veprimeve amerikane “hap pas hapi”.
Por, ajo ka shtuar se marrëveshja e tregtisë së lirë SHBA-Meksikë-Kanada nuk mund të rinegociohet deri më 2026, një koment që kishte për synim parandalimin e ideve që Trump të kërkojë një ndryshim të parakohshëm të paktit që gjeneron mbi 1.8 trilionë dollarë çdo vit./REL/
Bota
Von der Leyen: Bashkëpunimi BE-SHBA në interes dypalësh
Published
1 hour agoon
January 22, 2025By
UBT NEWSVon der Leyen paralajmëroi presidentin e ri të SHBA-së, Donald Trump, që të shmangë nisjen e një lufte tregtare me Evropën dhe theksoi gatishmërinë e BE-së për negociata. Ajo theksoi se ekonomitë e BE-së dhe SHBA-së janë të ndërthurura në një masë të jashtëzakonshme dhe se vëllimi i tregtisë mes dy palëve arrin në 1.5 trilion euro, që përfaqëson 30 për qind të tregtisë botërore. “Të dyja palët do të rrezikonin shumë”, tha Von der Leyen.
Kjo deklaratë vjen pas njoftimit të Trumpit gjatë fushatës zgjedhore se kishte për qëllim vendosjen e tarifave të reja për importet, përfshirë një tarifë deri në 60 për qind për mallrat kineze. Trumpi ka shprehur shqetësimin për deficitin tregtar dhe dëshirën për të forcuar prodhimin amerikan.
Kancelari Scholz gjithashtu shprehu shpresën që SHBA të mbetet një aleat i ngushtë i Gjermanisë edhe nën presidencën e Trumpit, por theksoi se duhet të ketë maturi në qëndrimet ndaj SHBA-së, duke shtuar se jo çdo deklaratë ose postim nga Uashingtoni duhet të shkaktojë tensione të mëdha në Evropë. Ai theksoi se bashkëpunimi mes BE-së dhe SHBA-së është kyç për paqen, sigurinë dhe zhvillimin ekonomik global./UBTNews/
Bota
Peshkopi Episkopal i Uashingtonit kritikon publikisht Trumpin
Published
2 hours agoon
January 22, 2025By
UBT NEWSNjë ditë pas inaugurimit të tij, presidenti i ri amerikan Donald Trump mori një predikim të befasishëm gjatë një ceremonie lutjeje në Katedralen Kombëtare të Uashingtonit. Peshkopi Episkopal Mariann Budde, e para grua që mban këtë detyrë, i bëri thirrje Trumpit që të tregonte “mëshirë” për dy grupe të margjinalizuara homoseksualët dhe emigrantët e paligjshëm që ishin shënjestruar në urdhrat e tij të parë ekzekutiv pas marrjes së detyrës.
Ceremonia e lutjes në Katedralen Kombëtare është një traditë e kalimit për presidentët e rinj amerikanë, dhe Trump, me zonjën e parë Melania në krah, sigurisht që nuk priste të kritikoheshin nga foltorja e shenjtë. Peshkopi Budde, duke folur drejtpërdrejt nga podiumi, u shpreh me një thirrje të fortë: “Unë kërkoj nga ju të keni mëshirë, zoti President”, duke theksuar shqetësimet e saj për frikën që kishte pushtuar shumicën e qytetarëve amerikanë, përfshirë homoseksualët, lezbiket dhe fëmijët transgjinorë.
Ajo tha se këto grupe ishin të pranishëm në të gjitha familjet amerikane, pa marrë parasysh orientimin politik – demokratik, republikan ose të pavarur. Më tej, Budde u shpreh: “Ne duhet t’i shohim ndryshe njerëzit që punojnë në fermat tona, pastrojnë shtëpitë dhe zyrat tona, punojnë në fabrikat e shpendëve dhe mishit, lajnë enët pasi të hamë në restorante dhe punojnë gjatë natës në spitale. Ata mund të mos kenë dokumentet e duhura, por shumica e emigrantëve nuk janë kriminelë”.
Ky apel i drejtohej drejtpërdrejt politikave të Trumpit, të cilat kishin synuar emigrantët e paligjshëm dhe kishin marrë masa të forta kundër të drejtave të grupeve LGBT+. Presidenti Trump, i cili kishte mbetur i befasuar nga ky predikim, u shpreh më vonë për mediat se nuk mendonte se ishte një predikim i përshtatshëm: “Unë nuk mendoj se ishte një predikim i mirë”, tha ai.
Peshkopi Budde, një nga zërat më të fuqishëm dhe më të respektuar në Kishën Episkopale Amerikane, ka pasur një angazhim të gjatë për drejtësinë sociale dhe të drejtat e njeriut. Ajo kishte kritikuar Trumpin edhe më parë, përfshirë gjatë protestave për vdekjen e afrikano-amerikanit George Floyd në verën e vitit 2020. Budde kishte dënuar përdorimin politik të vendeve të shenjta nga presidenti, duke theksuar se ai kishte shfrytëzuar kishën pa u konsultuar me dioqezën.
Ky moment i kritikës publike ndaj presidentit Trump thekson tensionet midis figurave fetare dhe administratës Trump, për shumë nga çështjet që shqetësojnë shoqërinë amerikane në ditët e sotme./UBTNews/
Nxënësit e UBT-së dhe studentët e psikologjisë organizojnë aktivitete edukative dhe kreative për fëmijët e kopshtit “Borëbardha”
“Ka vetëm dy gjini”- DASH mbyll faqen ku përzgjidhej gjinia “X” në pasaportë
Trump kërcënon BE-në dhe Kinën me tarifa nga 1 shkurti
Von der Leyen: Bashkëpunimi BE-SHBA në interes dypalësh
Kontingjenti i FSK-së, pjesë e ushtrimit “Winter EX 2025” në Turqi
Delegacioni presidencial pjesëmarrës në inaugurimin e Presidentit të 47-të të SHBA-ve
Lajçak: Marrëveshja e Ohrit hapi rrugën drejt normalizimit të raporteve Kosovë – Serbi
Peshkopi Episkopal i Uashingtonit kritikon publikisht Trumpin
Elena Gjika, shqiptarja e shquar e shekullit të 19-të
Të kërkuara
-
Bota3 months ago
Trump premton paqe në Liban nëse rikthehet në Shtëpinë e Bardhë
-
Bota3 months ago
Koreja e Veriut rrit frikën në botë, lëshon raketën e re balistike ndërkontinentale
-
Bota2 months ago
“Ethet” e kthimit të Trump! Takohen Macron e Starmer, zbardhet fokusi i diskutimeve
-
Lajmet2 months ago
Rektori Hajrizi: Çdo sukses i joni është një sukses për Kosovën!