Lajmet

​Studimi: Infeksionet në adoleshencë mund të jenë një shkas për sklerozën e shumëfishtë

Gjenet luajnë një rol të madh.

Published

4 years ago

on

Gjatë periudhës shumë të gjatë që nga përshkrimi i parë i sklerozës së shumëfishtë (MS) në vitin 1868, ekspertët nuk e dinin saktësisht se cilët faktorë ndikojnë në shfaqjen e kësaj sëmundjeje.

Tani dihet se gjenet luajnë një rol të madh në të gjithë këtë, përkatësisht ekziston një rrezik më i lartë për të zhvilluar sklerozë të shumëfishtë nëse një nga anëtarët e familjes e ka pasur atë tashmë.

Epidemiologu Scott Montgomery pranë Kolegjit mbretëror universitar në Londër dhe kolegët e tij, kohët e fundit kryen një studim që tregoi se shfaqja e MS pas moshës njëzet vjeç është e lidhur me disa lloje infeksionesh gjatë adoleshencës.

Sipas hulumtimit “Lidhja e mononukleozës infektive në fëmijërinë dhe adoleshencën me rrezik për diagnoza të mëvonshme të sklerozës së shumëfishtë”, mononukleoza, e njohur si sëmundja e puthjes, mund të jetë një faktor rreziku për MS të fillimit të mëvonshëm në adoleshencë.

Shkencëtarët kanë sugjeruar më parë se infeksione të tilla mund të jenë më të theksuara te njerëzit që janë të prirë për të zhvilluar sklerozë të shumëfishtë, pasi sistemet e tyre imune janë të ndryshme. Por një shpjegim tjetër, ai me të cilin merret ky studim, është se vetë infeksioni mund të jetë një shkaktar për MS.

Për të përcaktuar nëse infeksionet ishin një faktor rreziku, ekspertët analizuan historinë mjekësore të vëllezërve dhe motrave, duke qenë se ata ndajnë pjesën më të madhe të materialit gjenetik dhe kanë një jetë të ngjashme familjare.

Ata filluan nga supozimi se nëse njëri nga vëllezërit e motrat merr mononukleozë dhe më vonë zhvillon sklerozë të shumëfishtë, ndërsa tjetri nuk e merr sëmundjen dhe nuk zhvillon MS, do të thoshte se mononukleoza, dhe jo ndonjë predispozitë gjenetike specifike, ishte ajo që shkaktoi shfaqjen e MS.

Nga ana tjetër, nëse vetëm njëri nga vëllezërit e motrat ka mononukleozë, dhe të dy më vonë kanë zhvilluar sklerozë të shumëfishtë, kjo do të thotë që përgjegjësia qëndron vetëm në predispozicionin gjenetik, shkruan “The Conversation”.

Shkencëtarët analizuan të dhënat nga 2.5 milionë njerëz në Suedi. Pak më shumë se 6.000 prej tyre u zhvilluan MS pas moshës 20-vjeç. Ata zbuluan se mononukleoza midis moshës 11 dhe 19 ishte e lidhur me një rrezik të rritur ndjeshëm të MS pas moshës 20-vjeç. Rreziku më i lartë për MS u vërejt në infeksionet e mononukleozës midis moshës 11 dhe 15 (afërsisht në pubertet), me rrezikun që ulet me moshën dhe zhduket pothuajse plotësisht deri në moshën 25 vjeç.

Ekspertët besojnë se mononukleoza gjatë adoleshencës mund të stimulojë zhvillimin e MS pasi mund të depërtojë në tru dhe të dëmtojë qelizat nervore. Sistemi imunitar më pas sulmon një pjesë të nervave, pra zhvillohet një sëmundje autoimune e cila nga ana e saj dëmton sistemin nervor dhe mund të jetë një shkas për shfaqjen e sklerozës së shumëfishtë.

Related Topics:
Continue Reading

Lajmet

Rama nga Londra: Kosova s’duhet të merret me Serbinë, por të përmbushë detyrimet ndaj BE-së

Published

43 minutes ago

on

October 21, 2025

By

Në Londër po zhvillohet një tryezë me temën “Ballkani Perëndimor dhe Bashkimi Europian”, ku ndër folësit kryesorë është edhe kryeministri i Shqipërisë, Edi Rama.

I pyetur për pozicionin e Kosovës në rajon dhe për ecurinë e saj drejt anëtarësimit në Bashkimin Europian, Rama u shpreh se Prishtina duhet të fokusohet tek përmbushja e detyrimeve që burojnë nga dialogu me Serbinë dhe jo tek vetë raportet dypalëshe.

“Që të jetë e suksesshme Kosova duhet të harrojë Serbinë, fjalë për fjalë dhe duhet të realizojë të gjitha pikat që kanë të bëjnë me dialogun e ndërmjetësuar nga BE-ja, pavarësisht nga Serbia, pra ata t’ia lënë topin në fushë Serbisë dhe të ecin para drejt Europës duke lënë Europën të merret me Serbinë dhe mos ta lënë çështjen e Serbisë të shndërrohet në çështje fajësimi midis të dyjave. Megjithatë, është mendimi im ky, unë respektoj atë që vendosin udhëheqësit e zgjedhur të Kosovës për vendin e tyre”, tha ai./EO

Continue Reading

Lajmet

Supremja: Pranohet ankesa e kandidatit të pavarur për kryetar të Kllokotit, rrëzohet vendimi i PZAP-së

Published

52 minutes ago

on

October 21, 2025

By

Kolegji i Gjykatës Supreme e ka pranuar si të bazuar ankesën e kandidatit të pavarur për kryetar të Komunës së Kllokotit, Arber Emini, dhe ka prishur vendimin e Panelit Zgjedhor për Ankesa dhe Parashtresa (PZAP), të datës 15.10.2025.

Sipas Supremes, çështja është kthyer në rivendosje në PZAP.

“Bazuar në shkresat e lëndës, Arber Emini me datë 13.10.2025, është ankuar në PZAP, me pretendimin se “me datë 12.10.2025 në Zgjedhjet Lokale në Kllokot, Serbia ka ndërhyrë në sistemin zgjedhor në Komunën e Kllokotit, duke fabrikuar dëshmi mjekësore serbe të strukturave paralele për t’u shfrytëzuar votuesit me asistencë të përdorin këtë vërtetim mjekësor”, thuhet në komunikatë.

Më tej thuhet se Gjykata Supreme e Kosovës vlerëson se PZAP, gabimisht ka vendosur kur e ka hedhur poshtë ankesën e ankuesit, për faktin se nga pretendimet që dalin nga ankesa, i njëjti është ankuar për procesin dhe parregullsitë gjatë ditës së votimit dhe jo kundër rezultateve preliminare të tabuluara nga KQZ, ashtu siç ka pretenduar PZAP në vendimin e saj.

“Andaj, në rivendosje, PZAP, udhëzohet që t’i evitojë shkeljet e theksuara në Aktvendimin e Gjykatës Supreme, AA.nr.93/2025, dhe të vendos në mënyrë meritore lidhur me ankesën e kandidatit të pavarur për kryetar të Komunës së Kllokotit, Arber Emini”, thuhet në njoftim.

Zgjedhjet e rregullta komunale janë mbajtur më 12 tetor./KP

Continue Reading

Lajmet

Rrahje dhe gjuajtje me armë zjarri në qendër të Podujevës, policia jep detaje

Published

1 hour ago

on

October 21, 2025

By

Pak qaste më parë ka ndodhur një rrahje dhe gjuajtje me armë zjarri në Podujevë.

Lajmin e ka konfirmuar Flora Ahmeti zëdhënëse e Policisë së Kosovës për Rajonin e Prishtinës.

Sipas Ahmetit lidhur me këtë rast policia ka shoqëruar në stacion policor katër persona, prej tyre 1 dëshmitar dhe tre persona të dyshuar të cilët ishin të përfshirë në rast.

Ajo tha se sot rreth orës 14:30 është pranuar informata për një rrahje dhe shkrepje të armës në Podujevë.

“Me të marrë informatën policia, ka dalë në vendin e ngjarjes nga ku jemi njoftuar se si pasojë e rrahjes nga një mjet i fortë (shkop) është lënduar një person i cili është dërguar për trajtimin e nevojshëm mjekësor. Lidhur me këtë rast policia ka shoqëruar në stacion policor katër persona, prej tyre 1 dëshmitar dhe tre persona të dyshuar të cilët ishin të përfshirë në rast”, thuhet në përgjigjen e zëdhënëses Ahmeti.

Ajo ka shuar se aktualisht policia po vazhdon punën për zbardhjen e rrethanave dhe motiveve që karakterizojnë ngjarjen./KP

Continue Reading

Lajmet

​Vdes në moshën 29-vjeçare kampioni amerikan i shahut

Published

2 hours ago

on

October 21, 2025

By

Kampioni amerikan i shahut dhe komentatori online Daniel Naroditsky ka ndërruar jetë në moshën 29-vjeçare.

Sipas BBC, familja e tij e përshkroi vdekjen si të papritur, pa dhënë shkakun.

Naroditsky ishte një lojtar i talentuar, edukator dhe komentator, i njohur për kanalin e tij në YouTube me afro 500,000 abonentë dhe stream-et në Twitch me 340,000 ndjekës.

Ai luajti një rol kyç në popullarizimin e përmbajtjes së shahut online.

Ai filloi shahun në moshën 6 vjeç, fitoi Kampionatin Botëror të të Rinjve nën 12 vjeç në 2007, dhe në 2013 u bë Grandmaster i SHBA-së. Naroditsky u diplomua në Stanford dhe punoi si trajner shahu në Charlotte, Karolina e Veriut.

Shumë kolegë dhe fansa e përshkruan si një inspirim, historian të shahut dhe dikë që e bënte lojën argëtuese dhe të thjeshtë për të gjithë./S.K/KP/

Continue Reading

Të kërkuara