Lajmet

​Studimi: Infeksionet në adoleshencë mund të jenë një shkas për sklerozën e shumëfishtë

Gjenet luajnë një rol të madh.

Published

on

Gjatë periudhës shumë të gjatë që nga përshkrimi i parë i sklerozës së shumëfishtë (MS) në vitin 1868, ekspertët nuk e dinin saktësisht se cilët faktorë ndikojnë në shfaqjen e kësaj sëmundjeje.

Tani dihet se gjenet luajnë një rol të madh në të gjithë këtë, përkatësisht ekziston një rrezik më i lartë për të zhvilluar sklerozë të shumëfishtë nëse një nga anëtarët e familjes e ka pasur atë tashmë.

Epidemiologu Scott Montgomery pranë Kolegjit mbretëror universitar në Londër dhe kolegët e tij, kohët e fundit kryen një studim që tregoi se shfaqja e MS pas moshës njëzet vjeç është e lidhur me disa lloje infeksionesh gjatë adoleshencës.

Sipas hulumtimit “Lidhja e mononukleozës infektive në fëmijërinë dhe adoleshencën me rrezik për diagnoza të mëvonshme të sklerozës së shumëfishtë”, mononukleoza, e njohur si sëmundja e puthjes, mund të jetë një faktor rreziku për MS të fillimit të mëvonshëm në adoleshencë.

Shkencëtarët kanë sugjeruar më parë se infeksione të tilla mund të jenë më të theksuara te njerëzit që janë të prirë për të zhvilluar sklerozë të shumëfishtë, pasi sistemet e tyre imune janë të ndryshme. Por një shpjegim tjetër, ai me të cilin merret ky studim, është se vetë infeksioni mund të jetë një shkaktar për MS.

Për të përcaktuar nëse infeksionet ishin një faktor rreziku, ekspertët analizuan historinë mjekësore të vëllezërve dhe motrave, duke qenë se ata ndajnë pjesën më të madhe të materialit gjenetik dhe kanë një jetë të ngjashme familjare.

Ata filluan nga supozimi se nëse njëri nga vëllezërit e motrat merr mononukleozë dhe më vonë zhvillon sklerozë të shumëfishtë, ndërsa tjetri nuk e merr sëmundjen dhe nuk zhvillon MS, do të thoshte se mononukleoza, dhe jo ndonjë predispozitë gjenetike specifike, ishte ajo që shkaktoi shfaqjen e MS.

Nga ana tjetër, nëse vetëm njëri nga vëllezërit e motrat ka mononukleozë, dhe të dy më vonë kanë zhvilluar sklerozë të shumëfishtë, kjo do të thotë që përgjegjësia qëndron vetëm në predispozicionin gjenetik, shkruan “The Conversation”.

Shkencëtarët analizuan të dhënat nga 2.5 milionë njerëz në Suedi. Pak më shumë se 6.000 prej tyre u zhvilluan MS pas moshës 20-vjeç. Ata zbuluan se mononukleoza midis moshës 11 dhe 19 ishte e lidhur me një rrezik të rritur ndjeshëm të MS pas moshës 20-vjeç. Rreziku më i lartë për MS u vërejt në infeksionet e mononukleozës midis moshës 11 dhe 15 (afërsisht në pubertet), me rrezikun që ulet me moshën dhe zhduket pothuajse plotësisht deri në moshën 25 vjeç.

Ekspertët besojnë se mononukleoza gjatë adoleshencës mund të stimulojë zhvillimin e MS pasi mund të depërtojë në tru dhe të dëmtojë qelizat nervore. Sistemi imunitar më pas sulmon një pjesë të nervave, pra zhvillohet një sëmundje autoimune e cila nga ana e saj dëmton sistemin nervor dhe mund të jetë një shkas për shfaqjen e sklerozës së shumëfishtë.

Botë

Të paktën 69 persona të vdekur nga tërmeti në Filipine

Published

on

Të paktën 69 persona kanë vdekur dhe janë plagosur shumë të tjerë nga një tërmet i fuqishëm goditi Filipinet qendrore me magnitudë 6.9 ballë.

Qeveria tha se po bëjnë përpjekje për të kërkuar të mbijetuar dhe për të rivendosur furnizimin me energji elektrike dhe ujë.

Të paktën 14 banorë vdiqën dhe spitali u mbingarkua në Bogo, një qytet bregdetar në provincën Cebu me një popullsi prej rreth 90,000 banorësh, i cili ndodhet afërsisht 19 kilometra nga epiqendra e tërmetit të cekët.

Në San Remigio, gjithashtu pranë Bogos, pesë persona u vranë nga shembja e mureve ndërsa po përpiqeshin të iknin nga një ndeshje basketbolli që po ndiqnin kur goditi tërmeti, tha kryebashkiaku i qytetit Alfie Reynes për mediat lokale.

Reynes bëri thirrje për ushqim dhe ujë, pasi sistemi i ujit të San Remigios ishte dëmtuar nga dridhjet, si dhe pajisje për përpjekjet e kërkim-shpëtimit/S.K/EO/Euronews/

Continue Reading

Aktualitet

28 vjet nga protestat studentore në Prishtinë

Published

on

Sot mbushen 28 vjet nga protestat e Lëvizjes Studentore të 1 tetorit 1997, koha kur studentët e Universitetit Paralel asokohe të Prishtinës, protestuan për të drejtat e tyre, dhe për të drejtat e njeriut kosovar në Kosovën e atëhershme.

Ishte Lëvizja Studentore e atëhershme që organizoi protestat, të cilat u organizuan për të kundërshtuar pushtimin e Kosovës nga Serbia dhe kthimin e studentëve në objektet universitare, nga ku studentët ishin dëbuar nga regjimi i kasapit Slobodan Millosheviq në fillim të viteve të 90-ta.

Lëvizja Studentore e 1997 e drejtuar nga Bujar Dugolli, Milot Cakaj, Muhamet Mavraj, Driton Lajçi, Hajrullah Koliqi, Fetah Jagxhiu, Ahmet Gecaj dhe Albin Kurti, e përkrahur dhe nga rektori i Universitetit të Prishtinës, Ejup Statovci, si dhe nga disa profesorë, i pati dhënë fund politikës paqësore të popullit shqiptar ndaj regjimit serb.

Përpos masave të dhunshme që regjimi kishte vendosur vite më parë në universitet, dëboi studentë e profesorë nga universiteti dhe imponoi plan-programin serb për mësim.

Këto protesta konsiderohen si një ndër aktet më të rëndësishme të asaj kohe, mirëpo të shpërndarë protestën paqësore, policia serbe përdori dhunë ndaj studentëve dhe profesorëve. /S.K/KP/KultPlus/

Continue Reading

Lajmet

​Real Madridi shënon fitore të thellë në Ligën e Kampionëve, shkëlqen Mbappe

Published

on

Real Madridi ka triumfuar në fazën e grupeve të Ligës së Kampionëve me rezultat bindës 5-0 në transfertë kundër skuadrës Kairat Almaty. Ndeshja nisi me dominim të plotë të “Los Blancos”, të cilët e zhbllokuan rezultatin në minutën e 25-të me golin e Kylian Mbappé.

Francezi vazhdoi të ishte protagonist edhe në pjesën e dytë, duke shënuar golin e dytë në minutën e 52-të pas një aksioni të bukur të nisur nga Courtois.

Në minutën e 74-të, ai kompletoi dopietën personale, kësaj here me asistim nga Arda Güler, duke e çuar rezultatin në 3-0.

Në minutën e 83-të, Eduardo Camavinga u regjistrua në listën e realizatorëve pas një kombinimi me Rodrygon, ndërsa goli i pestë dhe i fundit erdhi në kohën shtesë (90’+3), kur Brahim Díaz përfitoi nga pasimi i Garcia-s dhe vulosi fitoren madhështore të madrilenëve.

Me këtë rezultat, Real Madridi jo vetëm që mori tre pikë të rëndësishme, duke arritur në gjashtë sosh pas dy ndeshjeve, por gjithashtu dërgoi një mesazh të qartë për rivalët se mbetet ndër favoritët kryesorë për trofeun e këtij edicioni të Ligës së Kampionëve.

Fitore të rëndësishme regjistroi edhe skuadra e Berat Gjimshitit, Atalanta, e cila triumfoi kundër Club Brugge me rezultat 2 me 1.

Liga e Kombeve (UEFA Nations League) nisi në shtator 2018. “Nations League” është organizuar nga UEFA dhe aty marrin pjesë kombëtaret e Europës — secila skuadër e vendeve që janë anëtare të UEFA-s./S.K/KP/

Continue Reading

Aktualitet

​Aksident i rënë në Besi, lëndohet motoçiklisti

Published

on

Një aksident i rëndë trafiku ka ndodhur mbrëmë në fshatin Besi të Prishtinës, ku si pasojë ngasësi i motoçikletës ka pësuar lëndime të rënda trupore.

Në aksident kanë qenë të përfshirë një automjet dhe një motoçiklistë, teksa janë parë qytetarët janë mbledhur për t’ia dhënë ndihmën e parë.

Nga Policia e Kosovës ende nuk ka njoftim zyrtar./S.K/KP/

Continue Reading

Të kërkuara