 
									 
																		
Shëndet
Si të mbroheni nga bakteret e rrezikshme të ushqimit?
Pavarësisht trajtimit, shkalla e vdekshmërisë është e lartë.
Published
3 years agoon
By
Betim GashiBakteret e rrezikshme të ushqimit, listeria, salmonela dhe Escherichia coli mund të çojnë në sëmundje të rënda dhe vdekje. Pavarësisht trajtimit, shkalla e vdekshmërisë është e lartë.
Listeria është edhe më rezistente se Salmonella dhe Escherichia coli, kështu që mund të zhvillohet edhe në temperatura më të ulëta. Të rriturit dhe fëmijët me sistem imunitar të shëndetshëm në përgjithësi zhvillojnë simptoma të lehta, kështu që shtrimi në spital nuk kërkohet, shkruan CNN.
Por njerëzit me imunitet të dobësuar, si të moshuarit dhe pacientët me organe të transplantuara, kancer, sëmundje të veshkave, diabeti dhe HIV, mund të sëmuren rëndë, madje mund të ndodhë edhe vdekja.
Gratë shtatzëna janë veçanërisht të rrezikuara, pasi ato kanë rreth dhjetë herë më shumë gjasa të sëmuren nga listeria dhe sëmundja mund të jetë fatale për fetusin.
Ushqimet e qumështit të papërpunuar kanë 50 deri në 160 herë më shumë gjasa të përmbajnë listeria, thonë ekspertët. Përveç produkteve të qumështit, listeria mund të gjendet në mish dhe perime të papërpunuara.
Si të mbroheni?
Pastroni rregullisht sipërfaqet e frigoriferit dhe kuzhinës ku përgatitni ushqimin. Gjithashtu, mishin dhe perimet përgatisni veçmas, theksojnë ekspertët.
Temperatura në frigorifer
Frigoriferi duhet të jetë mjaft i ftohtë, temperatura duhet të jetë pesë gradë ose më e ulët, dhe ngrirja duhet të jetë zero ose më e ulët.
Qumështi i papërpunuar dhe produktet e qumështit
Ngrënia e ushqimeve të bëra me qumësht të papërpunuar është një nga mënyrat më të rrezikshme për të kontraktuar listerinë dhe bakteret e tjera të dëmshme.
Gratë shtatzëna duhet të shmangin djathin e butë si djathi i freskët, feta. Përveç nëse shkruhet në paketim se janë bërë nga qumështi i pasterizuar.
Lakër dhe perime
Lakrat duhet të zihen mirë, nuk rekomandohet të hahen të papërpunuara, sidomos jo personat me rrezikshmëri të lartë. Disa perime me gjethe si lakra jeshile, spinaqi dhe marule mund të infektohen me listeria sepse rriten më poshtë në tokë.
Perimet duhen larë gjithmonë mirë nën ujë të rrjedhshëm dhe jo duke i zhytur në lavaman, sepse bakteret mund të përhapen nga një gjethe në tjetrën.
Mish
Mos hani hot dog dhe produkte të tjera mishi nëse nuk janë gatuar ose pjekur mirë. As sallami, as salsiçet e fermentuara apo të thata nuk rekomandohen për gratë shtatzëna.
Shëndet
Pse fryhet barku? Shkaqet dhe zgjidhjet më të zakonshme
Published
1 hour agoon
October 31, 2025By
UBT News 
														Fryrja e barkut është një nga shqetësimet më të zakonshme që raportohen në kabinetet mjekësore.
Ajo ndodh kur barku zmadhohet përtej përmasave normale për shkak të gazrave, lëngjeve, përmbajtjes tretëse ose ndryshimeve strukturore në organet e brendshme.
Shkaqet kryesore:
Shkaqe organike: shtatzënia, shtimi në peshë, bllokimet në zorrë, gastropareza, celiakia, peritoniti, asciti ose rritja e organeve të brendshme.
Shkaqe funksionale: gazrat nga sindroma e zorrës së irrituar (IBS), intoleranca ushqimore, kapsllëku, çrregullime të tkurrjes së zorrëve dhe dobësia e muskujve të barkut.
Diagnoza
Mjeku vlerëson simptomat përmes ekzaminimit fizik, nëse është e nevojshme, kryen ultratingull abdominal apo analiza tjera për të përcaktuar shkakun.
Trajtimi
Në rastet organike, trajtohet sëmundja themelore. Në rastet funksionale, ndihmojnë laksativët, probiotikët, enzimat tretëse dhe ndryshimet në dietë.
Shmang ushqimet që shkaktojnë gazra.
Ha ngadalë dhe në porcione të vogla.
Pij më shumë ujë dhe konsum më shumë fibra.
Bëj aktivitet fizik të rregullt.
Nëse fryrja është e shpeshtë ose e shoqëruar me dhimbje, kërko këshillë mjekësore për të përjashtuar shkaqe më serioze. /A.Z/UBT News/
Shëndet
Ekspertët paralajmërojnë: Këto dy ushqime të përpunuara e dëmtojnë trurin
Published
2 hours agoon
October 31, 2025By
UBT News 
														Ushqimet e përpunuara që mund të dëmtojnë më shumë shëndetin e trurit, sipas një studimi të ri, janë mishi i përpunuar dhe pijet e gazuara me sheqer.
Një ekip studiuesish nga Universiteti Virginia Tech ka zbuluar se personat që konsumojnë rregullisht këto produkte kanë rrezik dukshëm më të lartë për të zhvilluar probleme njohëse, përfshirë çrregullime që lidhen me demencën dhe sëmundjen e Alzheimerit, raporton Science Alert.
Studimi u mbështet në të dhënat e Universitetit të Michiganit për Shëndetin dhe Pensionimin, ku u analizuan 4,750 amerikanë mbi 55 vjeç, të ndjekur për një periudhë shtatëvjeçare (2014–2020). Çdo dy vjet, pjesëmarrësit i’u nënshtruan testeve të kujtesës dhe aftësive njohëse, duke përfshirë kujtimin e menjëhershëm, kujtimin e vonuar, llogaritje të thjeshta dhe ushtrime për përqendrim.
Rezultatet treguan se 1,363 persona zhvilluan probleme me kujtesën. Ata që konsumonin një racion mishi të përpunuar në ditë kishin 17% më shumë rrezik për çrregullime njohëse, ata që pinin çdo ditë pije të ëmbëlsuara – si kola, çaj i ftohtë me sheqer apo lëngje frutash industriale – kishin 6% më shumë rrezik.
Megjithatë, studimi nuk gjeti një lidhje të fortë mes konsumit të përgjithshëm të ushqimeve ultra të përpunuara dhe rritjes së rrezikut për probleme njohëse, përveç mishrave të përpunuar dhe pijeve me sheqer. Ushqime të tjera si gatimet e gatshme, ëmbëlsirat, snack-et e kripura apo produktet e bulmetit dhe drithërave nuk rezultuan me ndikim të njëjtë negativ.
Autorët theksojnë se shmangia e këtyre dy kategorive kryesore mund të ndihmojë në mbrojtjen e shëndetit të trurit.
“Ka gjëra që mund t’i ndryshoni. Sekreti është moderimi dhe balanca në zgjedhjet ushqimore,” – deklaroi profesoresha Brenda Davy, autore e studimit.
Ndikimi i ushqimeve të përpunuara është më i madh sesa mendojnë shumica e njerëzve. Vetëm më 2020, 65% e ushqimeve dhe 38% e pijeve të blera nga familjet amerikane përbëheshin nga produkte të përpunuara me ngjyrues, aromatizues e përbërës artificialë që mungojnë në ushqimin e përgatitur në shtëpi.
Një tjetër autor i studimit, Ben Katz nga Virginia Tech, sugjeroi se edukimi ushqimor mund të jetë pjesë e zgjidhjes: “Nuk mjafton të ndjekësh një dietë. E rëndësishme është t’u japësh njerëzve aftësitë për të gatuar sipas asaj diete,” – u shpreh ai. /A.Z/UBT News/
Shëndet
Ndërrimi i natës rrit rrezikun e kancerit tek gratë
Published
6 hours agoon
October 31, 2025By
UBT News 
														Puna gjatë natës ka qenë prej kohësh e lidhur me shëndetin e dobët. Tani një studim i ri sugjeron se për gratë, puna gjatë kësaj kohe mund të rris rrezikun e kancerit.
Hulumtuesit kanë zbuluar se gratë që punojnë në turnin e natës janë pothuajse pesë herë më të rrezikuara nga kanceri në krahasim me gratë që punojnë gjatë ditës.
Në këtë studim ekspertët kanë gjetur se gratë që punonin gjatë natës ishin më shumë të rrezikuara nga kanceri i gjirit, kanceri i lëkurës dhe kanceri i mushkërive, shkruan Medicalnewstoday,
Bashkautori i hulumtimit, Xuelei Ma, nga Qendra Mjekësore e Kinës Perëndimore dhe kolegët e tij kanë publikuar gjetjet e tyre në revistën “Cancer Epidemiology, Biomarkers & Prevention”.
Hulumtimet e mëparshme kanë treguar se puna gjatë ndërrimit të natës mund të pengojë rëndë ritmin tuaj të qarkullimit.
Ky është orari kur rregullohen proceset fiziologjike të trupit gjatë një cikli 24 orësh. /A.Z/UBT News/
Shëndet
Ja lista me ushqime që mbajnë yndyrën në gjak nën kontroll
Published
6 hours agoon
October 31, 2025By
UBT News 
														Meqenëse nuk kanë kurrfarë shijeje apo arome, këta dy artikuj mund t’u shtohen ushqimeve më të llojllojshme. Hani pa u shtuar sheqer dhe organizmit tuaj do t’u bëjnë mirë.
Në ditë mjafton të hani një deri në dy lugë të vogël fara chia, ndërkaq nga ajo lugë të vogël do të përfitoni deri në tri herë më shumë hekur sesa nga spinaqi.
Më parë duhet t’i zhytni në ujë, meqë nuk kanë aromë mund t’u shtohet të gjitha gjellëve – supës, perimeve, vezëve e pijeve. Farat e chias janë me omega-3 të thartirave yndyrore, të cilat ndihmojnë në rregullimin e kolesterinës së mirë dhe të kolesterinës së keqe në gjak, ndihmojnë ne shëndetin e zemrës.
Pas eliminoni nga organizmi të të gjithë “armiqtë” e njohur, sheqerit, produkteve të mishit dhe të tjera, në ushqim shtoni farat e tërshërës.
Konsumoni ashtu siç janë, pa shtesa të ëmbla. Kokrrat e tërshërës pastrojnë zorrët nga yndyrat, sepse fibrat e tërshërës të njohura si beta-glukan, yndyrarti thithin, andaj kolesterina as që hyn në gjak dhe në qarkullim të gjakut.
Një filxhan kokrra tërshëre do t’i plotësojë nevojat ditore për beta-glukan, mirëpo fibra të tilla ka edhe në elb dhe në alga.
Në ushqim kohë pas kohe përdorni edhe avokado, e cila, pos që ul kolesterinën LDL, mbron edhe arteriet. /A.Z/UBT News/
 
											TikTok fshin mbi 189 milionë video
 
											Pse fryhet barku? Shkaqet dhe zgjidhjet më të zakonshme
 
											Ja pse Selena Gomez zhduket herë pas here nga interneti
 
											Dy stadiume në garë për finalen e Ligës së Kampionëve 2029
 
											Osmani: Do të bëj çmos për të evituar zgjedhjet, edhe pak ditë sqarohen të gjitha
 
											Ekspertët paralajmërojnë: Këto dy ushqime të përpunuara e dëmtojnë trurin
 
											Fansat mbeten pa fjalë, Cardi B pranon se nuk i ka larë flokët për muaj të tërë
 
											Mbappé fiton Këpucën e Artë
 
											BMW-ja e Papës shitet për 156,000 euro
Të kërkuara
- 
   Lajmet2 months ago Lajmet2 months agoProfesori i UBT-së, Bahri Gashi, pjesë e rrjetit prestigjioz ndërkombëtar të recensimit shkencor në Taylor & Francis 
- 
   Rajoni1 month ago Rajoni1 month agoPolicia, FSK-ja dhe Shërbyesit Civilë përfitojnë bursë 20 për qind në programet Master Shkenca Politike dhe Studime të Sigurisë në UBT 
- 
   Aktualitet1 week ago Aktualitet1 week agoProfesoresha e UBT-së, Marigona Bekteshi-Ferati, fituese e bursës prestigjioze Fullbright Visiting Scholar, Profesor Vizitor dhe Post Doktoraturë 
- 
   Vendi2 months ago Vendi2 months agoVotoni për UBT-në dhe Rektorin Hajrizi në Triple E Awards: Dy nominime të reja ndërkombëtare për institucionin dhe Kosovën 

 
									 
																	 
									 
																	 
									 
																	