Lajmet

​Shumë karamele mund të ndikojnë negativisht në gjendjen shpirtërore dhe gjumin

Published

on

Në periudha stresuese, zakonisht kërkojmë ushqim të ëmbël që na jep një ndjenjë të mirë. Dhe hulumtimet kanë treguar se marrja totale e sheqerit tonë është rritur me 53 për qind që nga fillimi i pandemisë, thotë dietologia Marysa Cardwell.

Për fat të keq, një studim i vitit 2021 nga Qendrat për Kontrollin dhe Parandalimin e Sëmundjeve (CDC) tregon se kjo rritje e ngrënies së karameleve mund të ndikojë negativisht në humorin, ciklin e gjumit dhe shëndetin fizik dhe mendor më shumë sesa do të donim të pranonim.

“Hulumtimet tregojnë se konsumimi i tepërt i sheqerit të shtuar mund të çojë në probleme shëndetësore kronike si diabeti tip 2 dhe sëmundje të zemrës, por gjithashtu është shumë i ndërlidhur me çekuilibrin e humorit dhe kjo mund të çojë në depresion në planin afatgjatë”, thotë Cardwell.

Gjeni më poshtë se si sheqeri ndikon në mirëqenien tonë emocionale dhe si ta ndalojmë atë.

Miti i etheve të sheqerit

A keni arritur ndonjëherë për një pickim të ëmbël duke shpresuar për një humor më të mirë midis takimeve të Zoom?

Efektet afatshkurtra të niveleve të larta të glukozës (sheqeri kryesor në gjak) të shkaktuara nga konsumi i saharozës në gjendjen shpirtërore janë të tilla që mund të zvogëlojnë gatishmërinë dhe të shkaktojnë nivele më të larta të lodhjes në orën e parë pas vaktit, shpjegon Cardwell. Përkatësisht, sipas një studimi nga Neuroscience & Biobehavioral Review, sheqeri zakonisht nuk përmirëson asnjë aspekt të humorit.

Ndikimi afatgjatë

“Konsumi i lartë i sheqerit shoqërohet me depresion dhe simptoma negative të shëndetit mendor, gjë që duket qartë pas disa vitesh”, thotë Cardwell. Hulumtimet tregojnë se marrja e sheqernave të shtuara me kalimin e kohës mund të ndikojë në shëndetin mendor në planin afatgjatë, ndërsa marrja e ulët e sheqernave të shtuara mund të shoqërohet me një shëndet më të mirë mendor.

Cardwell shpjegon se disa studime të kohëve të fundit kanë përshkruar disa arsye të mundshme pse marrja e sheqernave të shtuara mund të ndikojë në gjendjen shpirtërore, për shembull:

Konsumi i sheqernave të shtuara të shoqëruara me presion të lartë të gjakut dhe inflamacion shoqërohet gjithashtu me depresion.

-Një dietë me sheqer të lartë mund të çojë në thumba të shpejta dhe rënie të sheqerit në gjak, duke çuar në shqetësime në nivelet e hormoneve dhe ndryshime të humorit.

-Efektet e sheqerit janë të ngjashme me varësitë ndaj niveleve të dopaminës (një kimikat i kënaqësisë në tru), duke lidhur marrjen e shpeshtë të sheqerit me depresionin.

Sa konsum i sheqerit është i pranueshëm?

“Burimet kryesore të sheqerit janë kryesisht pije të ëmbëlsuara me sheqer, ëmbëlsira, kafe të ëmbël dhe çaj”, thotë Cardwell. Por vetëm sepse sheqernat e shtuara mund të ndikojnë negativisht në gjendjen tuaj shpirtërore nuk do të thotë që duhet të hiqni dorë plotësisht nga gjërat e ëmbla. Njerëzit janë lindur me prirjen për shije të ëmbël, por ka ende mënyra të shëndetshme për të kuruar dëshirat për ëmbëlsira duke mbajtur nën kontroll gjendjen e humorit dhe sheqerit në gjak.

“Në vend që të merrni lëng ose çokollatë, sigurohuni që marrja totale ditore e sheqerit të shtuar është nën 6 për qind të kalorive tuaja totale,” këshillon Cardwell. Ai më tej shpjegon se nëse hani 2000 kalori në ditë, kjo do të thotë që duhet të përpiqeni ta mbani futjen totale të sheqerit të shtuar nën 120 kalori.

Zëvendësuesit e sheqerit

Cardwell këshillon që në vend të një pije të ëmbël me sheqer, të pini lëng limoni të freskët me disa bimë, për shembull, mund të shtoni disa gjethe nenexhik në lëng limoni dhe portokalli.

Sipas Cardwell, frutat janë natyrshëm të ëmbla dhe plot vitamina, minerale dhe antioksidues, fibra dhe ujë nga të cilët do të jeni të hidratuar dhe të ngopur. Nëse dëshironi ta përfundoni vaktin tuaj me diçka të ëmbël, përzieni fruta të ngrira si banane dhe mango dhe bëni akullore të shijshme.

Aktualitet

Vuçiq fton protestuesit në debat publik mes tensioneve dhe akuzave për dhunë

Published

on

Presidenti i Serbisë, Aleksandar Vuçiq, ka ftuar përfaqësuesit e protestuesve në një debat publik, që mund të mbahej përpara të gjitha televizioneve dhe portalet.

“Ftoj përfaqësuesit e lëvizjes së bllokadës në një bisedë dhe debat publik mbi vizionet, të flasim për planet dhe programet tona për të ardhmen dhe që së bashku të dënojmë dhunën në rrugët tona”, tha Vuçiq në videon e publikuar më 22 gusht.

Presidenti serb tha se protestat po zgjasin tash e nëntë muaj dhe se një pjesë e njerëzve në vendin tonë duan ndryshime.

“Së pari këto u paraqitën si kërkesa për drejtësi, e më pas hapur filluan të flasin për ndryshime politike dhe për kërkesa për zgjedhje, edhe pse më parë i mohonin. Pavarësisht gjithçkaje të keqe që mendoj për kërkesat e tyre, besoj se është shumë e rëndësishme të dëgjojmë njëri-tjetrin. Mendoj se është me rëndësi vendimtare që të rifillojmë dialogun në Serbinë tonë”, theksoi Vuçiq.

Ai nënvizoi se në periudhën e kaluar është përpjekur t’i dëgjojë kundërshtarët e tij politikë, por pranoi se nuk e ka bërë gjithmonë këtë gjë sa duhet.

Në fund të video-adresimit ai tha se beson se do të japë gjithçka nga vetja për të treguar respekt, por se dëshiron që të dëgjohet edhe pala tjetër.

“Kjo është oferta ime, më shumë se e drejtë. Dua të hyj në debat dhe dua që të dyja palët të paraqesin vizionin dhe planet e tyre. Për Serbinë, në këtë moment, kjo është gjëja më e rëndësishme. Më pas qytetarët do të kenë mundësinë të shohin se cili vizion është real dhe i vërtetë”, tha presidenti serb.

Kujtojmë se në Serbi, për më shumë se nëntë muaj po mbahen protesta, ku kërkesa kryesore është përcaktimi i përgjegjësisë për vdekjen e 16 personave në shembjen e strehës prej betoni në Stacionin Hekurudhor në Novi Sad.

Studentët, që udhëheqin protestat, kanë shtuar edhe kërkesën për shpalljen e zgjedhjeve të parakohshme parlamentare. Ata e konsiderojnë këtë një hap të pashmangshëm, pasi shteti nuk ka bërë asgjë lidhur me përgjegjësinë për tragjedinë në Novi Sad.

Lidhur me raportimet për përdorim të tepruar të forcës nga policia serbe veçanërisht ndaj të miturve, gazetarëve dhe grave, përfshirë rastin kur një polic e kërcënoi një studente të ndaluar me përdhunim ka reaguar edhe Komisionarja për Mbrojtjen e Barazisë në Serbi, Brankica Jankoviq.

Ajo ka kërkuar që dhuna të ndalet dhe u ka bërë thirrje pjesëtarëve të Ministrisë së Punëve të Brendshme që të trajtojnë të gjithë qytetarët në Serbi në mënyrë të barabartë./rel

Continue Reading

Aktualitet

Rënie e madhe e numrit të nxënësve shqiptarë në Luginën e Preshevës

Published

on

Numri i nxënësve shqiptarë në shkollat fillore të Luginës së Preshevës ka pësuar një rënie të ndjeshme në pesë vitet e fundit.

Sipas kryetarit të Këshillit Kombëtar Shqiptar, Enkel Rexhepi, nga viti shkollor 2020/21 deri në vitin 2025/26, numri i nxënësve është ulur nga 4059 në vetëm 3650, që nënkupton 409 nxënës më pak, ose rreth 10 përqind rënie.

Rexhepi ka theksuar se ky trend është pasojë e emigrimit, natalitetit të ulët, kushteve të vështira ekonomike, mosnjohjes së diplomave dhe pasivizimit të adresave.

Ai ka paralajmëruar se situata po e rrezikon seriozisht të ardhmen e shkollës shqipe në Luginë të Preshevës.

“Ky rrezik që na kanoset, i cili prek drejtpërdrejt brezat e ardhshëm të nxënësve dhe gjeneratat e reja shqiptare në Luginë, duhet të na shtyjë drejt një qasje më të guximshme, më të përbashkët dhe më të vendosur për mbrojtjen dhe zhvillimin e arsimit në gjuhën shqipe”, ka shkruar Rexhepi në Facebook.

Continue Reading

Aktualitet

Moscertifikimi i Listës Serbe: SHBA e Gjermania kërkojnë proces zgjedhor të lirë nga politizimi

Published

on

Vendimi i Komisionit Qendror të Zgjedhjeve për mocertifikimin e Listës Serbe për zgjedhjet lokale të 12 tetor është komentuar nga Ambasada e ShBA-së në Kosovë dhe ajo e Gjermanisë duke shprehur shqetësim.

Ambasada e Amerikës tha se e ngarkuara me punë e Shteteve të Bashkuara të Amerikës në Kosovë Anu Prattipati, ia ka bërë të qartë qëndrimet e ShBA-së kryeministrit në detyrë Albin Kurtit, lidhur me këtë çështje.

Ambasada thuhet se beson në institucionet e Kosovës dhe mekanizmat në vend për të siguruar që procesi i certifikimit të kandidatëve të përfundojë në një mënyrë të lirë nga politizimi.

“E Ngarkuara me Punë Prattipati e bëri të qartë qëndrimin e SHBA-së për certifikimin e zgjedhjeve pas takimit të saj me Kryeministrin në Përgjegjësi Kurti dje: të gjithë qytetarët e Kosovës duhet të kenë mundësinë të zgjedhin përfaqësuesit e tyre të zgjedhur. Është jashtëzakonisht e rëndësishme që serbët e Kosovës të përfshihen në këtë proces”.

“Ne vazhdojmë të besojmë në institucionet e Kosovës dhe mekanizmat në vend për të siguruar që procesi i certifikimit të kandidatëve të përfundojë në një mënyrë të lirë nga politizimi. Komentet nga udhëheqësit politikë që e politizojnë më tej këtë proces janë të padobishme dhe dëmtojnë integritetin e procesit zgjedhor të Kosovës”, thuhet në përgjigjen e ambasadës.

Edhe ambasada e Gjermanisë në Kosovë ka folur për moscertifikimin e Listës Serbe për zgjedhjet lokale, ku në përgjigjen e tyre, ata shprehen të shqetësuar se partitë politike, sipas tyre, po përjashtohen nga zgjedhjet.

Ndër të tjetra, kjo ambasadë shton se të gjitha partitë që plotësojnë kërkesat e nevojshme dhe që përputhen me ligjin e Kosovës duhet të kenë mundësinë të marrin pjesë në zgjedhje demokratike.

“Jemi të shqetësuar që partitë politike po përjashtohen nga zgjedhjet. Ashtu si në shkurt, ku KQZ-ja refuzoi gjithashtu certifikimin e Listës Serbe (SL), SL tani po apelon nëpërmjet Panelit të Ankesave dhe Parashtresave Zgjedhore (ECAP). Ne e mirëpresim këtë hap. Të gjitha partitë që plotësojnë kërkesat e nevojshme dhe që përputhen me ligjin e Kosovës duhet të kenë mundësinë të marrin pjesë në zgjedhje demokratike. Ne presim që të gjitha palët e interesuara të zbatojnë rendin procedural të bazuar në rregulla, për të siguruar një proces zgjedhor transparent dhe gjithëpërfshirës”, thuhet në përgjigjen e ambasadës gjermane.

Lista Serbe ka dorëzuar në Panelin Zgjedhor për Ankesa dhe Parashtresa (PZAP) anekesën lidhur me vendimin e Komisionit Qendror të Zgjedhjeve për moscertifikimin e kësaj partie për zgjedhjet lokale të nëntorit.

Continue Reading

Aktualitet

​Regjistrohen mbi 13 000 votues jashtë Kosovës për votim me postë

Published

on

Komisioni Qendror i Zgjedhjeve ka bërë të ditur se është duke vazhduar periudha për regjistrimin e votuesve jashtë Kosovës për votim me postë në zgjedhjet lokale të 12 tetorit dhe deri më 29 gusht 2025, të gjithë shtetasit e Kosovës që jetojnë jashtë vendit mund të aplikojnë për t’u regjistruar si votues jashtë Kosovës.

Aplikimi për regjistrim duhet të jetë individualë dhe mund të bëhet përmes platformës elektronike të KQZ-së ose përmes postës duke dërguar aplikimin në kutinë postare të KQZ-së në Kosovë.

Nga data 23 korrik dhe deri të premten, më 22 gusht 2025, përmes platformës elektronike janë pranuar 16.902 aplikime për regjistrim për votim me postë, prej të cilave janë aprovuar 13.360, ndërkaq janë refuzuar 3542.

Në shumicën e rasteve të refuzuara, aplikuesit nuk kanë paraqitur njërin nga dokumentet që dëshmon adresën e tyre jashtë Kosovës, dokument identifikues në të cilin është e shënuar adresa e banimit, vërtetim i adresës nga autoriteti lokal, kontratë të qirasë, faturë shërbimesh, dokument i lëshuar nga banka apo kompania e sigurimit, dokument që dëshmon adresën e personit tek i cili qëndrojnë përkohësisht, dëshmi tjetër banimi për rastet specifike, rezervim hoteli, konvikti, etj.

Sipas procedurës, aplikimet e pakompletuara, të cilat kanë mungesë të dokumenteve mbështetëse, do të refuzohen.

KQZ thotë se shtetasit e Kosovës që do të regjistrohen gjatë kësaj periudhe, do të mund të votojnë përmes postës në periudhën e cila do të fillojë më 17 shtator dhe do të përmbyllet më 11 tetor 2025.

Continue Reading

Të kërkuara