Shëndet

Sa është i rrezikshëm COVID-i afatgjatë te fëmijët?

Published

4 years ago

September 2, 2021

Betim Gashi

Ekspertët e shëndetit të fëmijëve thonë se një numër i vogël i të rinjve kishin simptoma të koronavirusit afatgjatë.

Rreziku afatgjatë i sëmundjes te fëmijët është shumë më i ulët nga sa kishin frikë, thanë ekspertët kryesorë britanikë në shëndetin e fëmijëve.

Pas studimit më të madh në botë mbi këtë çështje, studiuesit, të udhëhequr nga Kolegji universitar në Londër, thanë se ishin “të qetë”.

Ata vëzhguan fëmijët midis moshës 11 dhe 17-vjeç, të cilët ishin pozitivë për virusin korona në Angli midis shtatorit të vitit të kaluar dhe marsit të këtij viti.

Hulumtimi sugjeron që midis dy për qind dhe 14 për qind të tyre 15 javë më vonë ende kishin simptoma të shkaktuara nga COVID-19.

Ekipi kërkimor tha se ishte e rëndësishme që ata që kishin simptoma të vazhdueshme, të tilla si dhimbje koke, lodhje dhe vështirësi në frymëmarrje, të merrnin mbështetje.

Por pak njerëz kërkuan ndihmë nga Shërbimi Shëndetësor Britanik për shkak të simptomave që i lanë të lidhur në shtrat ose të paaftë për të ndjekur shkollën.

Studimi, i cili ende nuk është publikuar në një revistë mjekësore, gjithashtu mblodhi të dhëna për të rinjtë që nuk kanë qenë kurrë pozitivë, që do të thotë se një total prej më shumë se 50.000 u anketuan.

53 për qind e tyre kishin të paktën një simptomë pas 15 javësh, thjesht sepse janë të zakonshme në popullatën e përgjithshme.

Midis atyre që u testuan pozitivë, kjo përqindje ishte 65 për qind. Një ndryshim i rëndësishëm u vu re në 30 për qind të atyre që kishin tre ose më shumë simptoma, krahasuar me 16 për qind të atyre që kurrë nuk ishin pozitivë, duke treguar se 32.000 nga gati 235.000 të infektuar midis shtatorit dhe marsit zhvilluan COVID afatgjatë.

Por një profesor, Terence Stevenson i Institutit Britanik për Shëndetin e Fëmijëve, tha se ai ishte i siguruar nga të dhënat, pasi kishte sugjerime në kulmin e pandemisë që gjysma e fëmijëve mund të zhvillonin simptomat afatgjate të COVID-it.

“Nuk është as afër asaj që njerëzit menduan në rastin më të keq. Edhe pse shifrat janë ende “jo të parëndësishme” dhe çështja duhet të merret seriozisht”, tha ai.

Nga të gjithë fëmijët në sondazh, 40 për qind thanë se ndiheshin të trishtuar, të shqetësuar ose të pakënaqur.

Studiuesit thanë se ishte e qartë se pandemia kishte një efekt të dëmshëm te të rinjtë për shkak të mbylljes së shkollave, mos takimeve me miq dhe shqetësimeve për rrezikun e virusit.

Shëndet

Varianti K: Mutacioni më infektues që po përhapet shpejt në botë

Published

3 hours ago

December 10, 2025

UBT News

Virusi i gripit AH3N2 ka pësuar mutacion dhe transmetueshmëria e tij është më e lartë.

Varianti K i këtij virusi ka rritur numrin e të shtruarve në spitale në vende të tjera të botës.

Në Shqipëri nuk ka vend për panik, thonë ekspertët, pasi ky virus ka qarkulluar në vendin tonë edhe më parë, dhe edhe pse ka një ndryshim, mbetet brenda të njëjtës familje.

Viruset e gripit pësojnë ndryshime për variantin e ri K nuk duhet të ketë panik, dhe pse nuk është në përbërjen e vaksinës për 2025–2026.

Vaksina na mbron gjithsesi duke rritur imunitetin. Në vende të ndryshme, varianti K i AH3N2 ka rritur numrin e të shtruarve në spitale dhe të atyre që rendin për t’u vaksinuar. /A.Z/UBT News/

Shëndet

Kombinimet e rrezikshme të suplementeve! Çfarë nuk duhet marrë kurrë bashkë?

Published

4 hours ago

December 10, 2025

UBT News

Përdorimi i pakontrolluar i suplementeve mund të sjellë më shumë dëm sesa përfitim, paralajmërojnë mjekët.

Ata theksojnë se suplementet duhet të merren vetëm kur vërtetohet mungesa e një vitamine apo minerali dhe nën këshillim profesional.

Kombinimet e gabuara mund të zvogëlojnë efektin e njëri-tjetrit ose të shkaktojnë mungesa të rëndësishme ushqyese.

P.sh., konsumimi i kafesë me suplemente hekuri ul ndjeshëm përthithjen. Dr. Karan Rajan shpjegon se edhe marrja e sasive të mëdha të kalciumit ndikon negativisht në përthithjen e hekurit. Po ashtu, disa kombinime të suplementeve mund të shkaktojnë komplikime.

Kombinimet që duhet shmangur:

Kalcium dhe hekur – Nuk rekomandohet të merren njëkohësisht; duhet një interval prej së paku dy orësh. Hekuri përthithet më mirë me vitaminë C, ndërsa kalciumi nuk duhet marrë me ushqime të pasura me hekur.

Zink dhe kalcium – Konkurojnë për përthithje në zorrë, ndaj duhet të merren të ndara me të paktën dy orë diferencë.

Zink dhe hekur – Dozat e larta të hekurit (mbi 25 mg) ulin përthithjen e zinkut. Zinku duhet marrë pas disa orësh.

Çaji jeshil dhe hekuri – Ulin përthithjen e hekurit. Konsumimi i tepruar i çajit jeshil mund të çojë në mungesë hekuri.

Vitamina C dhe vitamina B12 – Vitamina C në doza të larta zvogëlon përthithjen e B12. Duhet të merren të ndara me disa orë.

Zink dhe magnez – Zinku në doza të larta pengon përthithjen e magnezit, prandaj rekomandohet marrja në kohë të ndryshme të ditës.

Mjekët këshillojnë që suplementet të përdoren me kujdes dhe vetëm kur janë të nevojshme, për të shmangur probleme shëndetësore të panevojshme. /A.Z/UBT News/

Shëndet

Uleni temperaturën pa ilaçe, këshilla të thjeshta dhe efektive

Published

21 hours ago

December 9, 2025

UBT News

Virozat e ndryshme shkaktojnë temperaturë të lartë trupore, e cila mund të shkaktojë lodhje dhe ndjesi jo komode.

Ekzistojnë disa mënyra për të ulur temperaturën pa përdorur ilaçe, por është e rëndësishme të mbani mend se nëse zgjat për disa ditë, duhet të konsultoheni me mjekun.

Kjo sepse trupi mund të jetë duke luftuar ndonjë infeksion më serioz.

Ja dy metoda të thjeshta dhe efektive që mund t’ju ndihmojnë:

1. Patate:

Merrni një patate dhe pritini në rrathë të hollë. Vendosini rrathët brenda çorapeve dhe vishni, duke i mbajtur derisa të ndjeni se temperatura ka rënë. Patatja ndihmon në ftohjen e trupit në mënyrë natyrale. Kujdes: mos e mbani shumë gjatë, pasi mund të ulë temperaturën në nivele të tepërta.

2. Dush me ujë të vakët:

Kur keni temperaturë, dush me ujë të vakët ndihmon në uljen e saj. Mos përdorni ujë të ftohtë, sepse kjo shkakton të dridhura dhe të përkeqësojë gjendjen tuaj. Një dush i vakët ndihmon trupin të freskohet pa stres dhe rrit komoditetin gjatë shërimit.

Përveç këtyre, është e rëndësishme të qëndroni të hidratuar, të pushoni, të hani ushqime të lehta.

Kujdesi natyral dhe pushimi janë çelësi për rikuperim më të shpejtë. /A.Z/UBT News/

Shëndet

Keni ngrënë aksidentalisht disa fara molle? Ja çfarë duhet të dini

Published

24 hours ago

December 9, 2025

UBT News

Nëse keni ngrënë disa fara molle pa dashje, zakonisht nuk ka arsye për shqetësim.

Lëvozhga e fortë e jashtme i mbron substancat e tyre të dëmshme, prandaj shumica e njerëzve nuk përjetojnë efekte anësore.

Por, nëse farat përtypen, shtypen ose konsumohen në sasi të mëdha, ato mund të bëhen toksike.

Rreziqet kryesore:

Mbytja: Farat e vogla mund të bllokojnë rrugët e frymëmarrjes, veçanërisht tek fëmijët ose personat me vështirësi në gëlltitje. Për këtë arsye, është më e sigurt të hiqni bërthamën para se të hani.

Helmimi: Farat përmbajnë amigdalinë, që në trup mund të shndërrohet në cianur hidrogjeni, një substancë toksike. Gëlltitja e farave të plota zakonisht nuk është e rrezikshme, por përtypja rrit rrezikun. Simptomat mund të përfshijnë dhimbje koke, të përziera, marramendje, rrahje të shpejta të zemrës dhe në raste të rënda humbje të vetëdijes.

Probleme tretjeje: Përtypja e një numri të madh farash shkakton fryrje ose dhimbje barku, sidomos tek personat me probleme të tretjes.

Alergjitë: Rrallë, disa persona mund të kenë reaksione alergjike ndaj farave, duke përfshirë skuqje, ënjtje ose vështirësi në frymëmarrje. Në këtë rast, kërkoni menjëherë ndihmë mjekësore.

Sa është e rrezikshme?

Ekspertët vlerësojnë se një dozë toksike për një të rritur është rreth 150–200 fara të përtypura, varësisht nga pesha dhe lloji i mollës. Pra, ngrënia aksidentale e disa farave nuk paraqet rrezik.

Hiqni gjithmonë bërthamën dhe farat para konsumimit, veçanërisht për fëmijët.

Mos përtypni farat e mëdha ose të shumta rregullisht. /A.Z/UBT News/