Shëndet

​Rezistenca e insulinës: Shkaqet, simptomat dhe si trajtohet problemi?

Rezistenca ndaj insulinës është një term që tregon një gjendje kur efekti i insulinës në trup dobësohet.

Published

on

Për të ruajtur nivelin e glukozës në gjak në vlera normale dhe për të parandaluar zhvillimin e diabetit të tipit 2, është e nevojshme të ndryshohen zakonet e jetesës.

Rezistenca ndaj insulinës është një term që tregon një gjendje kur efekti i insulinës në trup dobësohet, kështu që muskujt, yndyra dhe mëlçia nuk mund të përdorin glukozën nga gjaku për energji, dhe më shumë insulinë duhet të prodhohet në pankreas dhe niveli i sheqerit në gjak rritet me kalimin e kohës.

Rezistenca mund të njihet nga rritja e presionit të gjakut, shenjat dhe ndryshimet në lëkurë dhe më së miri diagnostikohet duke marrë një anamnezë dhe ekzaminim nga një specialist. Kur nuk trajtohet, rezistenca ndaj insulinës mund të çojë në diabetin e tipit 2.

Kjo mund të jetë një gjendje e përkohshme ose kronike që trajtohet duke ndryshuar zakonet e jetesës.

Shenjat do të shfaqen më së miri në analizat e gjakut ku niveli i glukozës në agjërim do të jetë mbi 100 mg/dL (miligram për decilitër), ndërsa niveli i triglicerideve do të jetë mbi 150 mg/dL. Niveli i kolesterolit të mirë do të ulet, niveli i kolesterolit të keq do të rritet dhe presioni i gjakut gjithashtu mund të rritet.

Nga ana tjetër, niveli i ngritur i sheqerit në gjak mund të njihet nga etja më e fortë, urinimi më i shpeshtë, uria e shtuar, dhimbje koke, shërimi më i ngadalshëm i plagëve, shikimi i paqartë dhe infeksionet e shpeshta të lëkurës.

Përveç kësaj, njolla të ndryshme të errëta mund të shfaqen në lëkurë. Rezistenca ndaj insulinës mund të çojë në para diabet, një gjendje ku nivelet e glukozës në gjak janë më të larta se normale, por jo aq të larta sa për t’u diagnostikuar si diabet.

Nuk dihet saktësisht se çfarë e shkakton rezistencën ndaj insulinës, por rolin më të madh e luan trashëgimia gjenetike e sëmundjes apo nëse dikush në familje ka diabet të tipit 2. Një arsye tjetër është stili i keq i jetesës.

Mund të trashëgohet edhe gjenetikisht dhe është e zakonshme te duhanpirësit dhe te personat mbi 45 vjeç. Megjithatë, pavarësisht nga grupet e përmendura të rrezikut, çdokush mund të zhvillojë rezistencë ndaj insulinës.

Për të bërë një diagnozë të saktë, është e nevojshme të bëhen disa teste. Fillimisht duhet kryer një OGTT (test oral i tolerancës së glukozës) dy orësh, i cili përcakton nivelin e glukozës në gjak dhe urinë me stomakun bosh dhe dy orë pasi njeriu të pijë një sasi të caktuar glukoze të tretur në ujë. Për këtë test është e rëndësishme të mos kryeni asnjë aktivitet fizik 24 orë para testit, si dhe nuk lejohet konsumimi i ushqimeve dhe pijeve një natë më parë.

Nuk duhet të hani, pini apo pini duhan gjatë testit.

Për të ruajtur nivelin e glukozës në gjak në vlera normale dhe për të parandaluar zhvillimin e diabetit të tipit 2, është e nevojshme të ndryshohen zakonet e jetesës.

Bëni ushtrime të rregullta, të paktën tre herë në javë, zvogëloni nivelin tuaj të stresit dhe sigurohuni që të flini mjaftueshëm. Njerëzit obezë duhet të humbin peshë shtesë dhe vetë ushqimi luan një rol të madh.

Trajtimi mund të varet gjithashtu nga ashpërsia e gjendjes dhe shkaku i rezistencës. Mjeku mund të përshkruajë ilaçe, kryesisht metforminë, e cila do të kontrollojë nivelet e sheqerit në gjak.

Nëse kjo gjendje nuk trajtohet në kohë, mund të ndodhin komplikime të ndryshme si sulmi në zemër ose goditje në tru, sëmundje të veshkave dhe syve, kancer dhe nivele shumë të larta ose shumë të ulëta të sheqerit në gjak. Përveç kësaj, gratë mund të përjetojnë ndryshime në ciklin menstrual, probleme të fertilitetit, si dhe shfaqjen e sëmundjeve autoimune të tiroides.

Dieta është e rëndësishme për trajtimin e kësaj gjendjeje, sepse është ushqimi që ka një efekt të rëndësishëm në nivelin e sheqerit në gjak, si dhe në nivelin e insulinës. Menyja duhet të përmbajë ushqime me indeks glicemik më të ulët si: fruta, perime, drithëra, arra, peshk, proteina dhe bishtajore. Gjithmonë duhet të merrni mjaft fibra, minerale dhe vitamina.

Përveç kësaj, konsumi i ushqimeve me yndyrë, ëmbëlsirat dhe ushqimet e përpunuara duhet të reduktohet. Është e rëndësishme të adoptoni zakone të mira dhe të mos mbani një dietë një herë që nuk do të ndihmojë. Nuk rekomandohet anashkalimi i vakteve, por duhet të keni disa vakte më të vogla në ditë.

Shëndet

Varianti K: Mutacioni më infektues që po përhapet shpejt në botë

Published

on

Virusi i gripit AH3N2 ka pësuar mutacion dhe transmetueshmëria e tij është më e lartë.

Varianti K i këtij virusi ka rritur numrin e të shtruarve në spitale në vende të tjera të botës.

Në Shqipëri nuk ka vend për panik, thonë ekspertët, pasi ky virus ka qarkulluar në vendin tonë edhe më parë, dhe edhe pse ka një ndryshim, mbetet brenda të njëjtës familje.

Viruset e gripit pësojnë ndryshime për variantin e ri K nuk duhet të ketë panik, dhe pse nuk është në përbërjen e vaksinës për 2025–2026.

Vaksina na mbron gjithsesi duke rritur imunitetin. Në vende të ndryshme, varianti K i AH3N2 ka rritur numrin e të shtruarve në spitale dhe të atyre që rendin për t’u vaksinuar. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Shëndet

Kombinimet e rrezikshme të suplementeve! Çfarë nuk duhet marrë kurrë bashkë?

Published

on

Përdorimi i pakontrolluar i suplementeve mund të sjellë më shumë dëm sesa përfitim, paralajmërojnë mjekët.

Ata theksojnë se suplementet duhet të merren vetëm kur vërtetohet mungesa e një vitamine apo minerali dhe nën këshillim profesional.

Kombinimet e gabuara mund të zvogëlojnë efektin e njëri-tjetrit ose të shkaktojnë mungesa të rëndësishme ushqyese.

P.sh., konsumimi i kafesë me suplemente hekuri ul ndjeshëm përthithjen. Dr. Karan Rajan shpjegon se edhe marrja e sasive të mëdha të kalciumit ndikon negativisht në përthithjen e hekurit. Po ashtu, disa kombinime të suplementeve mund të shkaktojnë komplikime.

Kombinimet që duhet shmangur:

Kalcium dhe hekur – Nuk rekomandohet të merren njëkohësisht; duhet një interval prej së paku dy orësh. Hekuri përthithet më mirë me vitaminë C, ndërsa kalciumi nuk duhet marrë me ushqime të pasura me hekur.

Zink dhe kalcium – Konkurojnë për përthithje në zorrë, ndaj duhet të merren të ndara me të paktën dy orë diferencë.

Zink dhe hekur – Dozat e larta të hekurit (mbi 25 mg) ulin përthithjen e zinkut. Zinku duhet marrë pas disa orësh.

Çaji jeshil dhe hekuri – Ulin përthithjen e hekurit. Konsumimi i tepruar i çajit jeshil mund të çojë në mungesë hekuri.

Vitamina C dhe vitamina B12 – Vitamina C në doza të larta zvogëlon përthithjen e B12. Duhet të merren të ndara me disa orë.

Zink dhe magnez – Zinku në doza të larta pengon përthithjen e magnezit, prandaj rekomandohet marrja në kohë të ndryshme të ditës.

Mjekët këshillojnë që suplementet të përdoren me kujdes dhe vetëm kur janë të nevojshme, për të shmangur probleme shëndetësore të panevojshme. /A.Z/UBT News/

 

Continue Reading

Shëndet

Uleni temperaturën pa ilaçe, këshilla të thjeshta dhe efektive

Published

on

Virozat e ndryshme shkaktojnë temperaturë të lartë trupore, e cila mund të shkaktojë lodhje dhe ndjesi jo komode.

Ekzistojnë disa mënyra për të ulur temperaturën pa përdorur ilaçe, por është e rëndësishme të mbani mend se nëse zgjat për disa ditë, duhet të konsultoheni me mjekun.

Kjo sepse trupi mund të jetë duke luftuar ndonjë infeksion më serioz.

Ja dy metoda të thjeshta dhe efektive që mund t’ju ndihmojnë:

1. Patate:

Merrni një patate dhe pritini në rrathë të hollë. Vendosini rrathët brenda çorapeve dhe vishni, duke i mbajtur derisa të ndjeni se temperatura ka rënë. Patatja ndihmon në ftohjen e trupit në mënyrë natyrale. Kujdes: mos e mbani shumë gjatë, pasi mund të ulë temperaturën në nivele të tepërta.

2. Dush me ujë të vakët:

Kur keni temperaturë, dush me ujë të vakët ndihmon në uljen e saj. Mos përdorni ujë të ftohtë, sepse kjo shkakton të dridhura dhe të përkeqësojë gjendjen tuaj. Një dush i vakët ndihmon trupin të freskohet pa stres dhe rrit komoditetin gjatë shërimit.

Përveç këtyre, është e rëndësishme të qëndroni të hidratuar, të pushoni, të hani ushqime të lehta.

Kujdesi natyral dhe pushimi janë çelësi për rikuperim më të shpejtë. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Shëndet

Keni ngrënë aksidentalisht disa fara molle? Ja çfarë duhet të dini

Published

on

Nëse keni ngrënë disa fara molle pa dashje, zakonisht nuk ka arsye për shqetësim.

Lëvozhga e fortë e jashtme i mbron substancat e tyre të dëmshme, prandaj shumica e njerëzve nuk përjetojnë efekte anësore.

Por, nëse farat përtypen, shtypen ose konsumohen në sasi të mëdha, ato mund të bëhen toksike.

Rreziqet kryesore:

Mbytja: Farat e vogla mund të bllokojnë rrugët e frymëmarrjes, veçanërisht tek fëmijët ose personat me vështirësi në gëlltitje. Për këtë arsye, është më e sigurt të hiqni bërthamën para se të hani.

Helmimi: Farat përmbajnë amigdalinë, që në trup mund të shndërrohet në cianur hidrogjeni, një substancë toksike. Gëlltitja e farave të plota zakonisht nuk është e rrezikshme, por përtypja rrit rrezikun. Simptomat mund të përfshijnë dhimbje koke, të përziera, marramendje, rrahje të shpejta të zemrës dhe në raste të rënda humbje të vetëdijes.

Probleme tretjeje: Përtypja e një numri të madh farash shkakton fryrje ose dhimbje barku, sidomos tek personat me probleme të tretjes.

Alergjitë: Rrallë, disa persona mund të kenë reaksione alergjike ndaj farave, duke përfshirë skuqje, ënjtje ose vështirësi në frymëmarrje. Në këtë rast, kërkoni menjëherë ndihmë mjekësore.

Sa është e rrezikshme?

Ekspertët vlerësojnë se një dozë toksike për një të rritur është rreth 150–200 fara të përtypura, varësisht nga pesha dhe lloji i mollës. Pra, ngrënia aksidentale e disa farave nuk paraqet rrezik.

Hiqni gjithmonë bërthamën dhe farat para konsumimit, veçanërisht për fëmijët.

Mos përtypni farat e mëdha ose të shumta rregullisht. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Të kërkuara