Shëndeti

​Pse njerëzit shmangin vizitat e rregullta te dermatologu?

Si mund ta ndihmoni veten për të shkuar te një dermatolog?

Published

on

Hulumtimet tregojnë se një përqindje në rritje e njerëzve kanë frikë të shkojnë te mjeku, duke përfshirë një dermatolog.

Frika për të shkuar te një dermatolog në parim nuk ndryshon nga frika për të shkuar te një mjek i përgjithshëm – në themel të të dy frikës qëndron një lloj mendimi magjik se ‘ajo që nuk dimë nuk dëmton’, thonë psikoterapistët.

Në psikologjinë sociale është i njohur termi ‘gabim themelor atributiv’, tendenca e njerëzve që gjërat e këqija që u ndodhin njerëzve të tjerë t’ia atribuojnë karakteristikave të atyre njerëzve dhe jo faktorëve të jashtëm apo situatës në të cilën ndodhen.

Për shembull, ne do ta shpjegojmë diagnozën e melanomës. Duke menduar se nuk jemi kurrë të ekspozuar ndaj rrezeve të forta të diellit, një diagnozë e tillë thjesht nuk mund të ndodhë, gjë që sigurisht nuk është kështu e vërteta.

Megjithatë, nga kjo mund të shihet se diagnozat e sëmundjeve, përfshirë sigurisht sëmundjet e lëkurës, mbartin shumë stigma sociale dhe ndjenja të brendshme të turpit dhe fajit. Në fakt, kjo stigmë është veçanërisht e theksuar në fushën e sëmundjeve të lëkurës, sepse lëkura është një organ i dukshëm për të gjithë, veçanërisht në muajt e verës, me propagandë të shtuar nga media dhe rrjetet sociale duke mbështetur iluzionin se pamja dhe shëndeti i lëkurës janë plotësisht nën kontrollin tonë dhe se çdo dështim i mundshëm për të mbajtur lëkurën të shëndetshme dhe të bukur është faji ynë.

“Ndershmëria ndaj vetes është parakusht për çdo ndryshim. Për sa kohë që ne minimizojmë problemet dhe shmangim përballjen me to, ne jemi armiku ynë më i keq. Megjithatë, kjo nuk do të thotë që ju duhet të kaloni gjithçka vetëm. Kërkojini një partneri, një anëtari të familjes, një shoku që t’ju ndjekë për një kontroll dhe të jetë mbështetës. Ndërsa prisni takimin, bëni gjëra të rehatshme për ju, që ju relaksojnë dhe që ju mbushin bateritë. Aktiviteti fizik është shumë i rëndësishëm, sepse na lejon të largojmë stresin e akumuluar dhe energjinë negative”, këshillojnë psikoterapistët.

Si mund ta ndihmoni veten për të shkuar te një dermatolog?

Nëse keni frikë se çfarë do të ndodhë gjatë vizitës te dermatologu, përpara konsultës së parë, telefononi ose shkoni në zyrë për të hequr qafeju pyesni për procedurat bazë.

Hulumtimet në psikologji kanë treguar prej kohësh se situatat që sjellin shumë pasiguri dhe kërkojnë që ne të përballemi me të panjohurën janë shumë më stresuese sesa ato situata që ne e dimë se do të përfshijnë njëfarë shqetësimi, por të paktën ne e dimë se çfarë na pret, kështu që ne mund të përgatituni fizikisht dhe mendërisht!

Gjithashtu, sigurohuni që t’i bëni pyetje mjekut tuaj gjatë konsultimit. Ai ose ajo do t’ju bëjë pyetje gjithashtu, kështu që shikojeni procesin si një rrugë me dy drejtime. Çelësi për një marrëdhënie të mirë është ndërtimi i besimit.

Dhe më e rëndësishmja nga të gjitha, në të gjitha hapat, nga marrja e vendimit për të shkuar në një ekzaminim deri në marrjen e rezultateve të kërkimit, ai e trajton veten me dhembshuri. Guxim nuk do të thotë të bëjmë gjëra që janë të lehta dhe të thjeshta për ne, por thjesht të bëjmë ato gjëra që janë të vështira për ne dhe për të cilat ndjejmë frikë, por në planin afatgjatë janë të mira për ne.

Pse të bëni një ekzaminim dermatologjik?

Skuqjet e ndryshme, alergjitë e lëkurës, kapilarët, njollat e hiper-pigmentimit, infeksionet mykotike etj., problemet e lëkurës janë ndër dukuritë më të zakonshme që duam t’i fshehim, por edhe nëse është e mundur t’i kurojmë pa dhimbje – sa më shpejt.

Pas dyshimit për një diagnozë të caktuar të sëmundjes, rekomandohet përpunim shtesë diagnostikues – këto janë më së shpeshti biopsi të lëkurës ose të kokës. Nëse ka tregues të infeksionit, merret një shtupë për trajtim bakteriologjik ose mikrobiologjik. Pas rezultateve dhe analizave të trajtimeve diagnostikuese, dermatologu do të rekomandojë terapinë e nevojshme të trajtimit.

Shëndeti

Hani çokollatë rregullisht, ja pse

Published

on

Continue Reading

Shëndeti

Ja arsyet pse ju dridhen duart

Published

on

Një neurolog ka zbuluar ilaçet e zakonshme që mund të shkaktojnë dridhje të duarve.

Dr. Baibing Chen, i cili punon në Ann Arbor, Michigan, thotë se sheh shumë pacientë me dridhje të duarve që shqetësohen se mund të kenë një çrregullim serioz të trurit, siç është Parkinsoni.

Para se t’i vlerësojë për gjendje neurologjike, Dr. Chen kontrollon çfarë ilaçesh po marrin. Ai sheh nëse pacientët marrin pseudoefedrinë, e shitur nën emrin tregtar Sudafed, ndër të tjera për bllokim të hundëve ose sinuseve, pasi dridhjet janë efekt anësor i këtij ilaçi pa recetë.

Kjo ndodh se dekongjestionuesi stimulon sistemin nervor qendror e nxit lirimin e norepinefrinës, një neurotransmetues i lidhur me vigjilencën dhe gjallërinë – gjë që çon në efekte anësore si nervozizmi, ankthi dhe dridhjet.

Simptomat shtohen kur ilaçi merret në doza të larta ose nga të ndjeshmit, vlen për amfetaminat që përdoren për trajtimin e ADHD-së, si Adderall. “Këto mund të rrisin aktivitetin e sistemit nervor dhe ndonjëherë të shkaktojnë dridhje ose lëkundje,” thotë Dr. Chen në TikTok.

Më tej, neurologu analizon përdorimin e antidepresivëve, ai thotë se frenuesit selektivë të rimarrjes së serotoninës që janë klasë antidepresivësh që rrisin nivelet e serotoninës në tru, mund të shkaktojnë dridhje.

FDA ka miratuar pesë SSRI për trajtimin e depresionit: Citalopram, Escitalopram, Fluoxetine, Paroxetine dhe Sertraline. Disa s’kanë efekte anësore, e shumë efekte zhduken pas javëve të para, përveç dridhjeve, ilaçet shkaktojnë shqetësime, djersitje dhe dhimbje koke.

Dr. Chen thotë se antidepresivi triciklik amitriptilina shkakton të njëjtën reaksion. Antipsikotikët që përdoren për trajtimin e simptomave psikozike si halucinacionet, deluzionet dhe mendimi i çrregullt, shkaktojnë dridhje.

Litiumi, një stabilizues i humorit, është “i njohur për të shkaktuar ose përkeqësuar dridhjet, veçanërisht në nivelet e larta në gjak”.

Dr. David Osser, profesor i asociuar i psikiatrisë në Shkollën Mjekësore të Harvardit, thotë se dridhjet e shkaktuara janë “ të zakonshme dhe të padëshiruara nga pacientët”, dhe ankthi i përkeqëson ato. Për t’i zbutur sugjeron mbajtjen e nivelit të ulët të litiumit dhe reduktimin e ilaçeve tjera që shkaktojnë dridhje, si kafeina. Një tjetër shkaktar, sipas Dr. Chen, janë ilaçet për astmën, ilaçet e përshkruara për pacientët me astmë, si albuterol, salmeterol e arformoterol, shkaktojnë dridhje. Deri në 20% e njerëzve që marrin këto ilaçe zhvillojnë dridhje.

Dr. Chen përmbyll informacionin e tij duke renditur disa ilaçe të tjera që duhen pasur parasysh për shkaktimin e dridhjeve.

Ilaçet kundër krizave epileptike shkaktojnë dridhje se ndërveprojnë me sistemin nervor qendror, ilaçet antiaritmike që përdoren për trajtimin e rrahjeve të çrregullta të zemrës kanë ndikim të ngjashëm. Steroidet janë tjetër grup në listën e Dr. Chen që shkaktojnë dridhje.

Me prednizonin, një nga steroidet më të përshkruara në SHBA, disa nga efektet anësore që ndodhin, nëse përdoret në sasi të mëdha ose për periudha të gjata, përfshijnë ndjesi shpimi gjilpërash në fytyrë dhe gjymtyrë, ngërç të muskujve dhe dridhje të pakontrollueshme të duarve.

Mjeku përmend një shkaktar; Stimulantët. Kafeina, që konsumohet përmes çajit, kafesë, pijeve me gaz, shkakton dridhje të duarve nëse konsumohet në sasi të mëdha, veçanërisht te individët që janë të ndjeshëm ndaj efekteve stimuluese. /UBT News/

Continue Reading

Shëndeti

Ruani shëndetin e syve: Identifikimi dhe parandalimi i faktorëve të rrezikut

Published

on

Shëndeti i syve është aspekt i rëndësishëm i mirëqenies sonë, por shumë shpesh e injorojmë deri sa të shfaqen probleme.

Ka faktorë rreziku që ndikojnë në shëndetin e syve, përfshirë moshën, gjenetikën, ekspozimin ndaj dritës së diellit dhe përdorimin e dëmshëm të ekraneve për periudha të gjata. Është thelbësore të kuptojmë këta faktorë për të mbrojtur shëndetin vizual.

Mosha e gjenetika janë dy faktorë që ndikojnë në shëndetin e syve, ndryshimet që ndodhin me kalimin e moshës çojnë në sëmundje si katarakti e degjenerimi makular. Një histori familjare e sëmundjeve të syve rrit rrezikun e zhvillimit të këtyre kushteve.

Nëse keni anëtarë të familjes që vuajnë nga sëmundje të tilla, është e rëndësishme të bëni kontrolle të rregullta e të jeni të vetëdijshëm për shenjat e hershme të problemeve vizuale. Ekspozimi ndaj diellit është problem serioz, rrezatimi UV dëmton retinën e rrit mundësinë e zhvillimit të sëmundjeve si katarakti e degjenerimi makular. Përdorimi i syzeve me mbrojtje UV është mënyrë e thjeshtë për të mbrojtur sytë. Kjo veprimtari preventive është e rëndësishme verës, kur jemi në mjedise të hapura.

Përdorimi i ekraneve moderne, si telefonat e kompjuterët ka ndikim negativ. Përdorimi i vazhdueshëm i pajisjeve shkakton lodhje dhe tharje të syve e përkeqësim të shikimit. Ka rregull të njohur, që quhet 20-20-20: çdo 20 minuta, shikoni diçka në distancë 20 metra për 20 sekonda. Ky zakon ndihmon në lehtësimin e lodhjes së syve por si të kujdesemi për sytë?

Kontrolli i rregullt është thelbësor, vizitat te okulisti janë të rëndësishme për parandalim të problemit. Një kontroll i thjeshtë identifikon problemet e mundëson trajtim. Mbrojtja nga dielli është aspekt i rëndësishëm i kujdesit. Përdorni syze që filtrojnë rrezet UV. Jo vetëm që kjo i mbron sytë nga dëmtimi, por parandalon shfaqjen e rrudhave rreth syve.

Një dietë e pasur me vitamina është esenciale për sytë. Ushqimet që janë të pasura me vitaminë A, C dhe E, si karotat dhe domatet ndihmojnë në ruajtjen e syve.  Përveç kësaj, shmangia e duhanit është element thelbësor në ruajtjen e shëndetit të syve.

Pirja e duhanit rrit rrezikun e zhvillimit të degjenerimit makular dhe kataraktit. Nëse jeni duhanpirës, kërkoni ndihmë për të lënë duhanin; shëndeti juaj, duke përfshirë shëndetin e syve tuaj, do të përfitojë ndjeshëm. Përmes kujdesit të duhur dhe këndvështrim të përgjegjshëm ndaj stilit të jetesës, është e mundur të mbani sytë tuaj të shëndetshëm dhe të parandaloni probleme që shfaqen me kalimin e kohës.

Kujdesi për shëndetin e syve është investim në mirëqenien afatgjatë, nuk është kurrë vonë për të filluar të merremi seriozisht me këtë. /UBT News/

Continue Reading

Shëndeti

Personat me këtë grup gjaku nuk duhet të pinë kafe

Published

on

Ngrënia e disa ushqimeve bazuar në grupin tuaj të gjakut përmirësojë shëndetin dhe të ndihmojë në menaxhimin e peshës.

Koncepti i dietave sipas grupeve të gjakut u prezantua fillimisht nga dr. James L. D’Adamo. Djali i tij, dr. Peter J. D’Adamo, e popullarizoi këtë dietë në librin e tij “Eat Right 4 Your Type”.

Ai pretendon se grupe të ndryshme gjaku kanë evoluar në periudha të ndryshme në historinë tonë gjenetike dhe se grupi juaj i gjakut duhet të përcaktojë se çfarë hani dhe si ushtroheni, shkruan Healthline.

Cilat lëngje duhet të pini cilin grup gjaku?

Dietat e grupeve të gjakut janë sistem ushqimor që i kategorizon ushqimet si të dobishme, neutrale a të dëmshme. Ai bazohet në grupin e gjakut të personit dhe faktorë tjerë. Dieta ofron udhëzime për zgjedhjen e pijeve bazuar në grupin tuaj të gjakut.

Plazma përmban antitrupa anti-A dhe anti-B, por sipërfaqja e rruazave të kuqe të gjakut nuk përmban antigjene A ose B. Meqenëse këto antigjene nuk janë të pranishme, një person i çdo grupi gjaku ABO mund ta marrë këtë grup gjaku.

Dietë për grupin e gjakut O

Theksi vihet te ushqimet me shumë proteina, kurse drithërat, bizelet dhe produktet e qumështit janë të kufizuara. Ai bazohet në idenë se njerëzit me grupin O kanë sistem tretës që përshtatet përproteinat shtazore.

Sipërfaqja e rruazave të kuqe të gjakut përmban antigjen A, dhe plazma ka antitrupa anti-B. Antitrupi anti-B do të sulmonte qelizat e gjakut që përmbajnë antigjenin B. Dieta fokusohet në perime, fruta dhe drithëra, duke minimizuar mishin dhe produktet e qumështit. Ai bazohet në besimin se njerëzit me grupin A kanë sistem imunitar më të ndjeshëm dhe janë më të përshtatshëm për një dietë vegjetariane.

Lëngje frutash alkaline si koncentrati i holluar i lëngut të qershisë së zezë

Tretja e produkteve të qumështit thuhet se është e vështirë për njerëzit me grupin A të gjakut, por disa lloje të produkteve të qumështit mund të jenë të pranueshme, duke përfshirë:

Sipërfaqja e rruazave të kuqe të gjakut përmban antigjen B, plazma ka antitrupa anti-A. Antitrupi anti-A sulmon qelizat e gjakut që përmbajnë antigjenin A. Dieta përfshin bilanc të mishit, perimeve, frutave, drithërave dhe produkteve të qumështit. Ai bazohet në idenë se njerëzit me grup B kanë sistem të fortë tretës e mund të hanë shumëllojshmëri ushqimesh.

Qelizat e kuqe përmbajnë antigjene A dhe B, plazma s’përmban antitrupa anti-A ose anti-B. Ata me grupin  AB marrin çdo lloj gjaku ABO.

Dieta përfshin një kombinim të ushqimeve nga dietat e grupit të gjakut A dhe B Dieta e grupit të gjakut AB bazohet në besimin se njerëzit me grup gjaku AB mund të përfitojnë nga të dyja dietat, sepse gjaku i tyre është një përzierje e të dy llojeve. /UBT News/

Continue Reading

Të kërkuara