

Shëndeti
Përfitimet e leximit në shëndetin e njeriut
Ka edhe disa efekte anësore po aq pozitive që kanë evidentuar kërkime të shumta shkencore.
Published
3 years agoon
By
Betim GashiNë vitin e koronavirusit ne patëm një mundësi të çmuar për të rizbuluar kënaqësinë e leximit, e cila është e mirë për shëndetin: nuk është e parëndësishme dhe ne nuk i referohemi leximit si “ushqim për mendjen”, shkruan focus.it.
Ka edhe disa efekte anësore po aq pozitive që kanë evidentuar kërkime të shumta shkencore: ja disa pasoja të mira të leximit, sigurisht kur është i këndshëm.
1 – Antistres
Sipas një studimi nga universiteti i Sussex (BM), leximi i një libri ose gazete në heshtje për vetëm gjashtë minuta ngadalëson rrahjet e zemrës dhe tensionin e muskujve, duke ulur nivelet e stresit me 68%, duke tejkaluar aktivitetet e tjera, si ecja (42%) pirja e çajit (54%) ose dëgjimi i muzikës (61%).
2 – Kreativitet
Lexuesit janë më krijues dhe kanë gjykim më të mirë. Kjo shpjegohet nga një studim i universitetit të Torontos, sipas të cilit ata që sapo kishin lexuar një histori ose një roman mendonin më pak të ngurtë, duke menaxhuar situata më të mira pasigurie dhe konfuzioni.
3 – Empati
Përveçse ka një mendje më fleksibël, lexuesi (veçanërisht entuziastët e trilluar) është më empatik: sipas universitetit të Harvardit (SHBA), i cili ka zbuluar se si lexuesit i kuptojnë më mirë disponimet dhe emocionet e të tjerëve duke interpretuar shprehjet e fytyrës me saktësi më të madhe.
4 – Kujtesë
Leximi ruan kujtesën, duke mbajtur larg simptomat dhe sëmundjet si çmenduria senile, sipas një studim i publikuar në Neurology, i cili i nënshtroi 294 të moshuar në analiza periodike, duke i monitoruar deri në vdekje. Pas vdekjes autopsia zbuloi se pjesët e trurit të dedikuara për kujtesën ruheshin më mirë te lexuesit më të rregullt.
5 – Përqëndrim
Një përfitim tjetër i leximit është përmirësimi i aftësisë për t’u përqendruar, zakonisht i rrezikuar nga i ashtuquajturi ‘’multitasking’’. Kur zhytemi në një libër të mirë ose një artikull interesant gazete, detyrohemi të fokusohemi plotësisht, duke shmangur shpërqendrimet dhe duke rritur kështu nivelin e vëmendjes.
6 – Detoksifikim digjital
Sipas psikologëve, leximi është një nga mjetet më të shëndetshme për të detoksikuar nga e ashtuquajtura varësi dixhitale ose varësia ndaj telefonave inteligjentë, tabletëve, PC-ve. Ky lloj varësie është përgjegjës, ndër të tjera, për përkeqësimin e marrëdhënieve sociale dhe emocionale.
7 – Socializim
Lexuesit bëjnë miq më lehtë. Ky predispozitë u vu re nga studiuesit në universitetin e Standford (SHBA): fëmijët që lexojnë më shumë në kopshtin e fëmijëve dhe në shkollën fillore janë më të shoqërueshëm dhe më pak agresivë.
8 – Krijon më njohje me realitetin
Sipas Akademisë Amerikane të Pediatrisë, leximi me fëmijët, tashmë në moshën parashkollore, forcon lidhjet emocionale. Bërja e tij çdo ditë gjithashtu i ndihmon fëmijët të zhvillojnë herët aftësitë gjuhësore dhe intelektuale.
9 – Përmirëson mënyrën e të shkruarit
Shkrimtarët e mëdhenj janë shpesh edhe lexues të zjarrtë: ata që lexojnë, në fakt, rritin gjithashtu aftësitë e tyre të të shkruarit, duke zgjeruar sfondin e tyre kulturor, duke mësuar të zotërojnë më mirë gjuhën dhe duke gjetur frymëzim dhe ide të dobishme për të krijuar vepra të reja.
10 – Ëndrra dhe gjumë më të kënaqshme
Shfletimi i një libri ose gazete të mirë para gjumit ju ndihmon të flini më mirë. Për të thënë se është një studim i qendrës kërkimore amerikane Mayo Clinic, i cili gjithashtu nënvizoi se si ekranet (e-libra, TV, kompjuterë dhe tableta) kanë efektin e kundërt, duke reduktuar gjumin me 20 minuta (mesatarisht) në natë./atsh/

Humbja në peshë mund të jetë sfiduese, sidomos nëse bëhet fjalë për zona specifike të trupit. Humbja e dhjamit në zonën e fytyrës në veçanti bëhet shumë frustruese.
Ushtrime për fytyrën
Përmirësojnë paraqitjen e fytyrës, luftojnë shenjat e plakjes, përmirësojnë muskujt e fytyrës. Ekspertët rekomandojnë fryrjen e brendshme të faqeve dhe kalimin e ajrit nga njëra anë në tjetrën. Mbledhja e buzëve në formën e një puthjeje dhe lëvizja në anë është efikase.
Ata rekomandojnë buzëqeshjen e hapur me dhëmbët shtrënguar për disa sekonda. Ushtrime të tilla duhen bërë dy herë në ditë për 8 javë.
Ushtrimet Kardio
Dhjami i tepërt në fytyrë është rezultat i shëndoshjes së tepërt në pjesët tjera të trupit. Aerobia dhe ushtrimet kardio rrisin ritmin e zemrës dhe përshpejtojnë rënien nga pesha.Ekspertët rekomandojnë 20-40 minuta ushtrime të tillë në ditë.
Uji
Thelbësor për rënien nga pesha. Konsumi i ujit përshpejton metabolizmin me 24 përqind. Hidratimi shmang akumulimin e lëngjeve në organizëm dhe parandalon fryrjen e trupit.
Kufizimi i alkoolit
Nëse e teproni me alkolin do të ndiheni dhe dukeni më të fryrë, sepse ofron shumë kalori e rrit gjasat e shtimit në peshë. Sasia e lejuar e pijeve alkolike është një deri në dy gota në ditë për meshkujt dhe një gotë në ditë për femrat.
Karbohidratet e rafinuara
Biskotat e ëmbla apo të kripura qofshin si dhe makaronat janë ndër fajtorët më të mëdhenj të shtimit në peshë, janë të përpunuara e nuk kanë ushqyes të shëndetshëm apo fibër. Praktikisht këto karbohidrate janë sheqer që nxit rrezikun e teprimit me ushqimin.
Gjumi
Thelbësor për rënien nga pesha, mungesa e tij rrit nivelin e kortizolit, hormoni i stresit që shkakton efekte anësore të shumta ndër të cilat edhe shtimi në peshë. Nivelet e larta të kortizolit rrisin oreksin dhe tjetërsojnë metabolizmin duke shtuar depozitat e dhjamit.
Kujdes me kripën
Konsumi i tepërt nxit fryrjen jo vetëm në fytyrë por trup. Kripa nxit akumulimin e ujit në trup. Ushqimet e përpunuara ofrojnë 77 përqind të kripës që konsumon njeriu në ditë.

Duart përmbajnë disa nga nervat më të ndjeshëm në trup. Sikur edhe njëri nga këto nerva ose një pjesë e tyre është e ndrydhur ose disi e dëmtuar, fillojnë problemet.
Truri juaj nuk mund të marrë të gjitha informacionet ndjesore që duart tuaja po e dërgojnë, rezultati është mpirja.
Studimet thonë se një nga shkaqet më të zakonshme të mpirjes së dorës është sindroma e tunelit të kyçit të dorës. Nervi i mesëm, që shkon poshtë parakrahut deri në pëllëmbën tuaj, qëllon të ndrydhet.
Kjo gjendje është e zakonshme për njerëzit që shpenzojnë kohë duke punuar në kompjuter a edhe në telefonat celularë. Simptomat e tunelit të kyçit të dorës përfshijnë ndjesi që një ose më shumë gishtërinj, fryhen dhe japin pickime.
Çfarë tjetër mund të jetë shkak për mpirjen e duarve tuaja? Edhe disa faktorë të tjerë me rëndësi.
Çrregullime të tiroides
Edhe çrregullim i tiroideve çon në mpirjen e dorës. Një gjendër tiroide nën-aktive ose hipotirodizmi rezulton në dëmtimin e nervave që transportojnë informacion midis trurit, palcës kurrizore dhe gjymtyrëve.
Teprimet me alkoolin
Pirja e rëndë çon në neuropati alkoolike ose dëme nervore. Gjysma e gjithë përdoruesve të alkoolit zhvillojnë një formë të kësaj gjendje, thonë studimet. Shenjat përfshijnë mpirje në krahë ose këmbë, ndjesi të çuditshme dhe pickime në gjymtyrët tuaja, dhe dobësi të muskujve.
Kistet dhjamore
janë grumbullime dhjamore jo-kancerogjene që formohen kudo, kanë tendencë të shfaqen edhe rreth kyçeve. Sipas studimeve mjekësore, kistet dhjamore janë të zakonshme. Nëse formohet në dore, mpirja është një simptomë e zakonshme. Këto kiste nganjëherë zhduken vetë.
Skleroza e shumëfishtë
Një sëmundje në të cilën sistemi imunitar sulmon një substancë yndyrore që mbron fibrat nervore të trurit dhe palcës kurrizore. Kjo rezulton në mpirjen e dorës. Sëmundja godet në çdo moshë, ka gjasa të shfaqet gjatë moshave 20 dhe 30 vjeçare. Femrat kanë dy herë më shumë të ngjarë se meshkujt të vuajnë nga skleroza e shumëfishtë.
Goditja në tru
Mpirja e duarve ose ndjesia e shpimeve mund të jetë shenjë se jeni duke marrë një goditje në tru. Rreth 10% e të gjitha viktimave të goditjes janë më të rinj se 45 vjeç. Edhe duke qenë të aftë dhe fizikisht aktivë, nuk do të thotë që nuk jeni në rrezik.
Diabeti
Urinimi i shpeshtë, etja e tepruar e nivelet e larta të sheqerit në gjak janë shenjat e paradiabetit. Shumë njerëz që zhvillojnë diabet të tipit të plotë 2 se kuptojnë. Nëse nuk trajtohet, mpirja e duarve zhvillohet si pasojë e dëmtimit nervor të lidhur me diabetin. /UBT News/
Shëndeti
Si të ruani funksionet mendore gjatë moshës së shtyrë?
Published
3 days agoon
March 29, 2025
Studimet kanë treguar se truri ka nevojë për stimulim të vazhdueshëm për të mbajtur funksionet e tij të shëndetshme.
Aktivitetet si leximi, lojërat që kërkojnë mendim dhe ushtrimet e trurit janë të dobishme për ruajtjen e kujtesës dhe funksioneve mendore.
Një mundësi e shkëlqyer për të mbajtur trurin aktiv është angazhimi në aktivitete sociale dhe intelektuale, siç janë bisedat me miqtë, lojërat e mendjes dhe zgjidhja e problemit.
Këto stimulojnë aktivitetin mendor dhe të ndihmojnë në forcimin e lidhjeve ndërmjet neuroneve.
Përveç stimulimit intelektual, ushtrimet fizike janë të rëndësishme për shëndetin e trurit.
Aktivitetet fizike si ecja, vrapimi dhe joga ndihmojnë në rritjen e qarkullimit të gjakut në tru dhe përmirësojnë funksionet kognitive, duke ndihmuar në ruajtjen e kujtesës dhe shpejtësisë mendore.
Një regjim i shëndetshëm i jetesës që përfshin dietë të balancuar, aktivitet fizik të rregullt dhe stimulim mendor, është thelbësor për ruajtjen e shëndetit të trurit gjatë moshës së shtyrë dhe parandalimin e humbjes së funksioneve mendore.

Për shëndet të mirë, ushtrimet duhen të praktikohen çdo mëngjes, në mënyrë që fiziku juaj të jetë në gjendje të mirë.
Ushtrimi për forcimin e shpinës
Duhet theksuar se muskujt e shpinës janë “forcuesit” më të rëndësishëm natyralë të kurrizit, të cilët ndihmojnë qëndrim të drejtë, stabilitet gjatë lëvizjes dhe lehtësojnë kryerjen e aktiviteteve fizike.
Duhet të shtriheni dhe tendoseni sa më shumë që mundeni pjesën e sipërme të trupit nga prapa.
Përsëriteni tendosjen në tri seri prej 15 ushtrimeve, pastaj duart bashkoni pas qafe dhe gradualisht ngrijeni pjesën e sipërme të trupit.
Derisa qëndroni shtrirë në stomak, duart lakojini në bërryl, ballin vëreni mes shuplakave.
Në mënyrë alternative ngrini njërën këmbë, pastaj tjetrën – dhe përnjëherë të dyja. Tërë këtë kombinim përsëriteni 10 herë.
Shtrijuni në bark, duart i shtrini pranë trupit. Shuplakat mbështetni në dysheme. Njëkohësisht ngrini dhe shtrini pjesën e sipërme të trupit, duart dhe këmbët dhe kthehuni në pozitën fillestare.
Është me rëndësi që pas ushtrimit t’i bëni ushtrimet e tendosjes dhe të relaksimit të muskujve, për të bërë një relaksim të përgjithshëm.
Ushtrim për muskujt e stomakut
Mjekët thonë se gjatë viteve kjo pjesë e trupit lëshohet, andaj duhet të jeni tepër këmbëngulës në ushtrime që sërish të kini stomak të rrafshët dhe të bukur.
Ekzistojnë ushtrime për stomak të rrafshët. Shtrijuni e ngriheni vetëm pjesën e sipërme të trupit, pjesa e poshtme të jetë e puthitur për dysheme. Bëjeni një seri ushtrimesh në atë mënyrë të ngrini pjesën e poshtme të trupit, ndërsa e epërmja të mbetet rrafsh në gjendje të qetë.
Njëra nga mundësitë është edhe “vozitja e biçikletës” në ajër apo seria e ushtrimeve e ngritjes së pjesës së sipërme të trupit në drejtim të këmbës tjetër. Në fund shtrijuni anash e ngrini këmbën e sipërme, pastaj ndërrojeni anën dhe përsëriteni ushtrimin me këmbën tjetër.
Argëtimi në krahë
Ushtrimet nëse fillimin e kuptoni si argëtim të mirë, ndoshta pas një kohe do t’ju pëlqejë. Ekspertët e fitnesit thonë se çdo ushtrim është i dobishëm nëse paraqet edhe kënaqësi. Nëse bëni pjesë te ata dembelët, që vështirë zgjohen, ju propozojmë të qëndroni të shtrirë në çarçafë.
Pas ose para ushtrimeve të barkut, argëtohuni duke ngritur këmbët dhe duke shtrirë trupin sa më shumë që mundeni. Kombinoni ushtrimet duke e hedhur këmbët mbi kokë, pastaj njëherë njërën e njëherë tjetrën, vozitni biçikletën në ajër.
Nxisni muskujt e thellë
Ushtrimi në top mund të jetë argëtues dhe i dobishëm. Meqë topi nuk është stabil, duke ushtruar në të i kundërviheni gravitacionit dhe në atë mënyrë i angazhoni muskujt e brendshëm stabilizues.
Forcimi i këtyre muskujve mund të ndikojë në mënyrë preventive në lëndimet e shpinës, gjunjëve, nyjave të krahëve.
Ulja në top aktivizon punën e muskujve të shpinës dhe të barkut. Në këtë mënyrë nxisni qëndrimin e drejtë dhe vertikal. Argëtohuni duke kërcyer mbi top dhe nxisni shkrirjen e kalorive të tepërta. Është me rëndësi madhësia e topit, sepse kur uleni në të, ijët dhe gjunjët duhet të jenë në shkallën prej 90 gradësh. Personave të cilët janë të gjatë deri në 165 cm u nevojitet topi me perimetër 55 cm; atyre nga 165 deri në 180 cm perimetri i topit prej 65 cm, ndërsa atyre mbi 180 cm topi prej 75 cm.

Barcelona thyen çdo rekord, skuadra e Hansi Flick arrin shifra historike

Dy kosovarë ekstradohen në SHBA, akuzohen për mashtrim dhe vjedhje identiteti të amerikanëve

Konjufca takon delegacionin e Kursit të Lartë të Sigurisë dhe Mbrojtjes

Sveçla për sulmin në Zveçan: Shteti do të vazhdojë të veprojë me vendosmëri

Ndryshon vlera e ‘Kartonit Jeshil’ për të shkuar në Maqedoninë e Veriut

Dëshmitari i 126-të nuk erdhi të dëshmonte, ZPS-ja kërkon që dëshmia e tij të pranohet me shkrim

152 vjet më parë lindi Sergei Rachmaninoff, kompozitori dhe pianisti më i madh i të gjitha kohërave

Haradinaj pas sulmit në Zveçan: Sulmi i mbrëmshëm është vazhdimësi e logjikës terroriste të lidershipit në Serbi

Inflacioni në Kroaci po ngadalësohet – tani është në 3.2 përqind
Të kërkuara
-
Bota2 months ago
Marrëveshja për pranimin e pakufizuar të emigrantëve, Shtëpia e Bardhë tërhiqet nga tarifat ndaj Kolumbisë
-
Bota2 months ago
Fluturimet e dëbimit kanë filluar, thotë Shtëpia e Bardhë
-
Bota2 months ago
Shtëpia e Bardhë: Armëpushimi në Liban do të zgjatet deri më 18 shkurt
-
Bota2 months ago
Trump zbulon listën e zezë të Shtëpisë së Bardhë