Shëndet

​Nis ekzaminimi i parë parandalues i ADN-së në botë për kancerin dhe rrezikun e sëmundjeve të zemrës

Ky studim do të përfshijë të paktën 10 mijë njerëz nga mosha 18 deri në 40-vjeç.

Published

3 years ago

on

Australia nisi ekzaminimin e parë parandalues të ADN-së në botë për rrezikun e kancerit dhe sëmundjeve të zemrës, njoftoi Universiteti Monash në Australi.

Projekti i nisur nga Shkolla e Shëndetit Publik dhe Mjekësisë Parandaluese në Monash, për të cilin pretendojnë se ky është studimi i parë në botë i ekzaminimit të ADN-së për rrezikun, do të përfshijë të paktën 10 mijë njerëz nga mosha 18 deri në 40-vjeç.

“Të rinjtë australianë tani mund të kenë një test falas të pështymës së ADN-së për të mësuar nëse përballen me një rrezik në rritje të disa llojeve të kancerit dhe sëmundjeve të zemrës, të cilat mund të parandalohen ose trajtohen nëse zbulohen në fazën e hershme”, thuhet në deklaratën e universitetit të dielën.

Ky është studimi i parë parandalues i ADN-së në botë i krijuar posaçërisht për të vlerësuar ekzaminimin e ADN-së së popullsisë përmes një sistemi kombëtar të kujdesit shëndetësor.

“Testi është falas dhe përfshin vendosjen e një kampioni të pështymës në një tub të vogël të marrë me postë dhe dërgimin e tij në një zarf të paguar me tarifë postare”, thuhet në deklaratë, duke shtuar se njerëzit mund të regjistrohen në faqen e internetit të universitetit.

“Shpresojmë të identifikojmë personat në rrezik ndërsa janë të rinj dhe të shëndetshëm, jo pasi të ketë ndodhur, dhe t’i ndihmojmë ata të marrin vendime më të informuara për shëndetin e tyre”, tha profesori i asociuar Paul Lacaze.

“Për disa njerëz, kjo mund t’ua shpëtojë jetën atyre përmes zbulimit dhe parandalimit të hershëm të kancerit dhe sëmundjeve të zemrës. Kjo do të kursejë gjithashtu kosto të konsiderueshme të sistemit shëndetësor në Australi përmes parandalimit”, tha ai.

Ai shtoi se ofrimi i testimit gjenetik bazuar vetëm në historinë familjare nuk është i mjaftueshëm pasi deri në 90 për qind e atyre me rrezik të lartë në popullatën e përgjithshme nuk identifikohen nga testimi aktual i bazuar në histori familjare.

“Shumica e njerëzve nuk mësojnë për rrezikun e tyre gjenetik derisa të bëhet tepër vonë, si pas diagnostikimit të ndonjë kanceri të pashërueshëm ose sulmit në zemër. Ne duam ta ndryshojmë këtë”, tha Lacaze.

Sipas universitetit, tek ata persona që do të zbulohet se janë në rrezik të lartë gjatë testimit do t’u ofrohen këshilla dhe masa parandaluese, si skanime dhe kontrolle të rregullta. /atsh/

Related Topics:
Continue Reading

Shëndet

Tetë vende të reja në listën britanike për rrezikun nga pijet e falsifikuara me metanol

Published

18 hours ago

on

October 22, 2025

By

Tetë shtete të reja janë shtuar në listën e paralajmërimeve të Zyrës së Jashtme të Mbretërisë së Bashkuar, për shkak të rrezikut nga helmimi me metanol që mund të ndodhë nga pijet alkoolike të falsifikuara ose të ndotura.

Sipas raportimit të BBC, vendet e reja të përfshira janë: Ekuadori, Japonia, Kenia, Meksika, Nigeria, Peruja, Rusia dhe Uganda, pas disa rasteve të britanikëve që janë prekur në këto shtete.

Më herët, paralajmërimi përfshinte Tailandën, Laosin, Vietnamin, Kamboxhën, Indonezinë, Turqinë, Kosta Rikën dhe Fixhin, pas disa incidenteve serioze — përfshirë vdekjen e gjashtë turistëve në Laos vitin e kaluar.

Autoritetet britanike u bëjnë thirrje udhëtarëve të tregojnë kujdes ndaj shenjave të mundshme të helmimit me metanol, si shikim i turbullt, konfuzion apo probleme me frymëmarrjen, që mund të çojnë në sëmundje të rënda ose edhe vdekje. /A.Z/UBT News/

 

 

Continue Reading

Shëndet

Studimi zbulon: Mungesa e kohës për veten rrit rrezikun e demencës

Published

22 hours ago

on

October 22, 2025

By

Kur mungon koha për veten, truri paguan çmimin – studimi që lidh mungesën e kohës me rrezikun e demencës.

Koha, ose më saktë mungesa e saj, mund të jetë hallka që mungon në parandalimin e demencës.

Një studim i ri paralajmëron se njerëzit që nuk kanë mjaftueshëm kohë për t’u kujdesur për veten janë në rrezik më të madh për rënie njohëse dhe zhvillim të demencës.

Një faktor i ri në shëndetin e trurit

Hulumtimi, i realizuar nga Qendra për Plakje të Shëndetshme të Trurit në Universitetin e New South Wales në Sidnej e botuar në revistën The Lancet Healthy Longevity, identifikon kohën si faktor social kyç për shëndetin e trurit – po aq i rëndësishëm sa arsimi dhe të ardhurat.

Sipas autorëve, “pabarazia kohore”, pra shpërndarja e pabarabartë e kohës ndërmjet grupeve shoqërore, mund të ndikojë drejtpërdrejt në aftësinë e individëve për të ruajtur shëndetin mendor dhe për të ulur rrezikun nga demenca.

Çfarë do të thotë “mungesë kohe për veten”?

Studiuesit analizuan të dhëna epidemiologjike dhe neurologjike, duke lidhur përdorimin e kohës me zhvillimin e demencës.

Ata zbuluan se personat që vuajnë nga “varfëria kohore” – pra, mungesa e kohës për kujdes ndaj vetes, kanë më tepër gjasa të zhvillojnë probleme njohëse në krahasim me ata që gjejnë kohë për gjumë, ushqim të shëndetshëm, aktivitet fizik dhe kontakte shoqërore.

“Njeriut i duhen të paktën 10 orë në ditë për aktivitetet bazë që ruajnë shëndetin e trurit”, shpjegon Dr. Simon Repermund, bashkautore e studimit. “Për shumë njerëz, kjo është e paarritshme për shkak të detyrimeve të përditshme.”

Koha – lidhja mes faktorëve të rrezikut

Komisioni Lancet më 2024 identifikoi disa faktorë kryesorë të rrezikut për demencë, përfshirë hipertensionin, diabetin, mungesën e aktivitetit fizik, izolimin shoqëror dhe kolesterolin e lartë.

Sipas studiuesve të CHeBA, të gjithë këta faktorë lidhen në mënyrë të tërthortë me mungesën e kohës.

Për të ushtruar, për të përgatitur ushqime të shëndetshme apo për të kaluar kohë me familjen dhe miqtë, nevojitet kohë – një burim që shumë njerëz nuk e kanë më. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Shëndet

Ky ilaç është premtues për humbje në peshë

Published

2 days ago

on

October 21, 2025

By

Continue Reading

Shëndet

Kur kanceri i mëlçisë përhapet në kocka

Published

2 days ago

on

October 21, 2025

By

Kur kanceri i mëlçisë metastazon në kocka, zakonisht ndodhet në stadin e katërt (IV).

Ky stad shoqërohet me dhimbje të forta kockore, rrezik të lartë për fraktura dhe komplikime si hiperkalcemia (rritje e kalciumit në gjak) dhe kompresioni i palcës kurrizore.

Dhimbja është e vazhdueshme dhe vështirë kontrollohet edhe me ilaçe.

Sipas klinikave si Cleveland Clinic dhe Mayo Clinic, metastazat kockore mund të shkaktojnë lodhje, të përziera, konfuzion, dhe dobësi ose mpirje në gjymtyrë. Kanceri i mëlçisë shpesh zbulohet në faza të vona, sidomos te pacientët me hepatit kronik, cirozë, diabet apo mbipeshë.

Studimet tregojnë se 3% deri në 20% e pacientëve me karcinomë hepatike zhvillojnë metastaza në kocka, kryesisht në shtyllën kurrizore.

Dhimbja është simptoma më e shpeshtë dhe më e rëndë, duke ndikuar drejtpërdrejt në cilësinë e jetës së pacientit.

Trajtimi në këto raste është paliativ, pra synon lehtësimin e dhimbjes dhe përmirësimin e jetës.

Përveç ilaçeve dhe radioterapisë, sot përdoren edhe teknika moderne si ablacioni me radiofrekuencë dhe embolizimi selektiv, që ndihmojnë në kontrollimin e metastazave dhe reduktimin e dhimbjes. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Të kërkuara