Lajmet

​Nagavci: Buxheti për arsimin në vitin 2023 do të jetë mbi 82 milionë euro

Nagavci tha se buxheti do të jetë 9.7% më i lartë se i këtij viti.

Published

on

Ministrja e Arsimit, Shkencës, Teknologjisë dhe Inovacionit, Arbërie Nagavci, ka thënë se buxheti për arsimin në vitin 2023 do të jetë mbi 82 milionë euro apo 9.7 për qind më i lartë se i këtij viti.

Në raportimin në Komisionin për Arsim të martën, pjesë e së cilës nuk ishin deputetë të PDK-së dhe të LDK-së, ministrja Nagavci paralajmëroi se shumë shpejt do të miratohet Projektligji për arsimin e lartë në qeveri. Nga ana tjetër, ajo tha se pjesëmarrja e nxënësve në kompensimin e orëve të humbura ka qenë e ulët në javët e para, porse siç tha ajo, ka shenja të përmirësimit për javët në vazhdim.

Gjatë raportimit, ministrja Nagacvci u përfshi në debat me deputetët edhe sa i përket verifikimit të titujve akademikë të profesorëve në arsimin e lartë dhe plagjiaturën.

“Buxheti i paraparë për MASHT për vitin 2023 do të jetë mbi 82 milionë euro, apo 9.7 për qind më shumë se në vitin 2022. Kjo paraqet një rritje prej 12 për qind me vitin 2022, i cili vit po ashtu ka pasur një rritje prej 12 për qind në krahasim me vitin paraprak 2021… Vëmendje të veçantë i kemi kushtuar edhe përmirësimit të infrastrukturës fizike, përveç ndërtimit të disa shkollave dhe vënies së gurthemelit të disa çerdheve të reja. Jemi në bashkëpunim me komunat në mënyrë që identifikojmë hapësirat e nevojshme, qoftë tokën apo objektet të cilat mund të ri adoptohen për çerdhe. Kemi parapa edhe buxhetin e nevojshëm për vitin e ardhshëm”, tha ministrja Nagavci.

Përmes Projektligjit për arsimin e lartë, ministrja Nagavci tha se do të vendosen kritere për themelimin e institucioneve të arsimit të lartë dhe do të përcaktohen standarde dhe kushte minimale për emërimet akademike.

“Kemi finalizuar Projektligjin për arsimin e lartë i cili shumë shpejtë do të votohet në qeveri dhe pastaj do të procedohet në Kuvend. Ndër risitë që i sjell janë kriteret e qarta për themelimin e institucioneve të arsimit të lartë, përcaktimin e obligimeve, strukturave qeverisë dhe institucioneve publike të arsimit të lartë. Përcaktimi i standardeve dhe kushteve minimale për emërimet akademike”, shtoi ajo.

Para deputetëve, ministrja Nagavci foli edhe për kompensimin e orëve të humbura nga greva e SBASHK-ut gjatë muajit shtator.

“Vazhdon të mbetet sfidë puna dhe angazhimi për të kompensuar humbjet që janë bërë për nxënësit. Kalendari i miratuar nga ministria së paku në dy të shtunat e para ka pasur vështirësi serioze në implementim. Gjendja po vjen duke u përmirësuar dhe pres që në ditët në vijim pjesëmarrja të jetë më e madhe”, tha ajo.

Mirëpo asaj i reagoi deputetja e AAK-së. Albena Reshitaj, e cila tha se duhet të krijohet një mundësi e realizimit dhe kompensimit të duhur të orëve.

“Po rezulton me një dështim në mbajtjen e këtyre orëve të humbura. Ju e thatë se është një sfidë, por konsideroj se duhet të trajtohet dhe të rregullohet, pasi këto orë të humbura, meqenëse keni deklaruar se orët duhet të zëvendësohen për fëmijët, pasi janë ata që kanë pasur më së paku faj në gjithë këtë situatë. Duhet të krijohet një mundësi e realizimit dhe kompensimit të duhur dhe jo vetëm për të thënë se po zëvendësohen, ndërsa në realitet është duke ndodhur diçka tjetër”, deklaroi Reshitaj.

Lidhur me verifikimin e titujve të profesorëve, në kuadër të draftit fillestar të Projektligjit për arsimin e lartë, kryetari i Komisionit për arsim, Ardian Gola tha se është një nen që ka qasje paradoksale sa i përket punimeve shkencore.

“(Neni) Na futë në një situatë paradoksale meqë rast detyrohemi të bëjmë vlerësim retroaktiv të dispozitës në relacion me thirrjet që janë bërë përpara këtij ligji. Këto standarde minimale, njëri prej tyre që është se profesori i asocuar duhet të ketë minimalisht dy punime prej thirrjes së fundit, ky nuk ka qenë standard më herët. Tash hipotetikisht një thirrje që është marrë në 2010 dhe i nënshtrohet këtij standardi, automatikisht ka me ra, kam përshtypjen se mundet me u prish sistemi”, tha Gola.

Mirëpo kolegu i tij nga radhët e LVV-së, deputeti Jahja Kokaj, nuk u pajtua me këtë konstatim, pasi nënvizoi se punimet shkencore të profesorëve duhet të jenë të nivelit të standardit botëror.

“Këto që sapo e the jam shumë kundër, kategorikisht kundër. Arsyeja është se një prej nevojave të domosdoshme të zhvillimit të prosperitetit kombëtar është zhvillimi i universitetit. Komponenti kryesore është internacionalizmi. Kjo do të thotë se punimet duhet të jenë të nivelit të standardit botëror dhe pikë. Kam pas problem me kolegët, pasi ata donin të zvogëlonin nivelin e botimit, pasi ishte një revistë që pranohej më herët në Universitetin e Prishtinës… Pa punime ndërkombëtare nuk kemi universitet, pa universitet nuk kemi profesor, po them universitet të nivelit ndërkombëtar”, theksoi deputeti Kokaj.

Në debat u përfshi edhe ministrja Nagavci, e cila tha se integriteti akademik i profesorëve është shumë i rëndësishëm. Ajo foli edhe qasjen ndaj plagjiaturës në arsimin e lartë, për të cilën kërkoi që mos të adresohet ndaj personave të caktuar, por të ketë trajtim të njëjtë për të gjithë.

“Jemi munduar me bërë maksimumin që të punojmë sa i përket integritetit akademik dhe përmirësimit të performancës dhe rritjes së konkurrencës. Ndërkombëtarizimi mbetet një ndër synimet tona… Jemi të interesuar që të kemi një qasje që përdorë kritere dhe parime për të gjithë. Në rastin konkret unë mendoj se është një numër që është drejtuar apo për të cilat është marrë vendim nga Universiteti i Prishtinës në këtë rast. Me sa di unë kanë qenë shtatë raste të adresuara, dy prej tyre janë adresuar nga Këshilli i Etikës. Masat të cilat janë dhënë për mendimin tim kanë qenë joproporcionale në raport me evidentimet që janë bërë. Për këtë arsye si ministri jemi të vendosur që të trajtohen në mënyrë të njëjtë dhe shumë profesionalizëm për të gjithë. Mos të kemi adresime nga persona apo organizata të caktuara apo vetëm ndaj personave të caktuar, por të jetë një qasje që i trajton në mënyrë të njëjtë të gjitha institucionet e arsimit të lartë”, theksoi ajo.

Në anën tjetër, deputeti Kokaj i kërkoi ministres Nagavci që të bëhet unifikim i teksteve shkollore Kosovë-Shqipëri në mënyrë urgjente.

“Unifikimi i teksteve Kosovë-Shqipëri të bëhet në mënyrë sa më urgjente. Pse vetëm abetaret, rritet jo vetëm konkurrenca, por edhe potenciali. Rritet pastaj mundësia e shfrytëzimeve të laboratorëve këtu dhe atje. Këtu nuk na pengon Evropa, neve po na pengon për atë të cilën unë jetojë dhe shpresoj pa e përjetu, bashkimin Kosovë-Shqipëri, për të cilin jam edhe në Vetëvendosje mbi të gjitha”, deklaroi ai.

Në kuadër të raportimit të saj para komisionit, ministrja Nagavci mes tjerash tha se edukimi parafillor është i obligueshëm për gjithë fëmijët.

Bota

Fermerët francezë vazhdojnë protestat kundër marrëveshjes së tregtisë së lirë

Published

on

Fermerët në Francë kanë vazhduar protestat e tyre të forta, duke hyrë në ditën e katërt të mobilizimit kundër marrëveshjes së tregtisë së lirë midis Bashkimit Evropian dhe vendet e Mercosur (Argjentina, Brazili, Paraguaji dhe Uruguaji). Këto protesta janë shtrirë në disa qytete të Francës, ndërsa fermerët kërkojnë më shumë mbështetje dhe mbrojtje për industrinë e bujqësisë franceze, duke thënë se marrëveshja do të dëmtojë ndjeshëm të ardhurat e tyre dhe do të krijojë konkurrencë të padrejtë.

Në një akt demonstrativ, dhjetra fermerë, të organizuar nga sindikata Koordinimi Rurale du Lot-et-Garonne, montuan një kortezh me traktorë dhe bllokuan hyrjen në portin e madh të Bordos në Bassens (Gironde), një pikë kyçe për importin e drithërave. Protestuesit hodhën goma për të bllokuar rrugët që çojnë në portin, duke kërkuar që Ministri i Bujqësisë të nënshkruajë një dokument që garanton barazi të rregullave për të gjithë prodhuesit, duke i detyruar eksportuesit e vendeve të Mercosur të përmbushin standardet e BE-së për produktet bujqësore.

Një protestues nga sindikata Koordinimi Rurale shprehu shqetësimin se “na e imponojnë këtë produkt apo atë produkt dhe i ndalojnë produktet tjera, por këto produkte janë të ndaluara në vendin tonë, ndërsa në vendin e tyre janë të lejuara. Më pas këto produkte të parregulluara i blejmë nga jashtë”. Kjo është një akuza e fortë që synon të nënvizojë mangësitë e marrëveshjes për sa i përket standardeve të sigurisë dhe cilësisë së produkteve që mund të importohen pa tarifa doganore.

Sindikatat, duke përfshirë edhe Koordinimin Rurale, që është një grup bujqësor me lidhje me të djathtën ekstreme, kanë paralajmëruar një “revoltë bujqësore”, me bllokada të mallrave ushqimore që do të vazhdojnë në qytete të tjera, si në Auch dhe Agen në jugperëndim të Francës. Ata po ashtu janë të angazhuar në një fushatë të gjerë për të kundërshtuar importin e mishit të viçit, shpendëve dhe sheqerit nga vendet e Mercosur, të cilat, sipas tyre, krijojnë konkurrencë të pandershme për fermerët francezë dhe evropianë.

Përkrahësit e marrëveshjes BE-Mercosur argumentojnë se kjo marrëveshje do të përmirësojë lidhjet ekonomike midis Evropës dhe Amerikës së Jugut, duke hequr tarifat për eksportet evropiane, sidomos për makineritë, kimikatet dhe automjetet. Ata besojnë se kjo do të rrisë mundësitë e tregtisë për bizneset evropiane dhe do të kontribuojë në rritjen ekonomike të rajonit.

Megjithatë, shumë sindikata të fermerëve dhe organizata bujqësore e shohin këtë marrëveshje si një kërcënim për sektorin e bujqësisë, duke konsideruar se ajo nuk merr parasysh kostot e larta të prodhimit në Evropë dhe kushtet më të ulëta të prodhimit në disa shtete të Amerikës së Jugut. Ata e cilësojnë marrëveshjen si të paekuilibruar, pasi nuk ofron mbrojtje të mjaftueshme për prodhuesit evropianë dhe mund të çojë në një rënie të çmimeve dhe cilësisë së produkteve bujqësore franceze.

Në përgjigje të protestave, Ministrja e Bujqësisë e Francës, Annie Genevard, ka kundërshtuar publikisht marrëveshjen e tregtisë së lirë, duke përmendur rreziqet e shpyllëzimit dhe shqetësimet shëndetësore të lidhura me mishin e trajtuar me hormone, si dhe me praktikat e tjera që janë të ndaluara në Bashkimin Evropian. Po ashtu, Presidenti Emmanuel Macron ka shprehur shqetësimin e tij për mundësinë që prodhuesit e Amerikës së Jugut të mos përmbushin standardet e larta mjedisore dhe shëndetësore të BE-së.

Fermerët francezë dhe sindikatat që i përfaqësojnë shpresojnë që protestat e tyre të krijojnë një presion të mjaftueshëm mbi qeverinë dhe zyrtarët e BE-së për të rinegociuar ose për të bllokuar marrëveshjen, duke kërkuar mbështetje më të madhe për sektorin bujqësor të Francës dhe të gjithë Evropës./UBTNews/

 

 

Continue Reading

Bota

Itali, mjekët në grevë, shkak buxheti i ulët i parashikuar për vitin 2025

Published

on

Në Itali, punonjësit e shëndetësisë kanë nisur një grevë njëditore në të gjithë vendin, duke protestuar kundër buxhetit të ulët të parashikuar për sektorin e shëndetësisë për vitin 2025. Sindikatat e mjekëve dhe stafit shëndetësor kanë deklaruar se shkalla e pjesëmarrjes në grevë është rreth 85 për qind, duke theksuar shqetësimet e tyre për financimin e pamjaftueshëm të këtij sektori kaq të rëndësishëm.

Një nga arsyet kryesore të grevës është buxheti i shëndetësisë për vitin 2025, i cili parashikon më pak të ardhura për këtë sektor, duke vënë në dyshim mundësitë e ofrimit të shërbimeve të nevojshme për popullatën. Mjekët dhe infermierët janë të shqetësuar për pamjaftueshmërinë e burimeve dhe për pasojat që mund të ketë kjo situatë mbi shërbimin shëndetësor në të gjithë vendin.

Përveç shqetësimeve për buxhetin, punonjësit e shëndetësisë kanë protestuar gjithashtu për sigurinë e pamjaftueshme gjatë punës në spitale. Ata kanë denoncuar kushtet e punës dhe mungesën e mbrojtjes adekuate, duke i bërë thirrje qeverisë që të ofrojë kushte më të sigurta për punonjësit shëndetësor, të cilët janë vazhdimisht të ekspozuar ndaj stresit dhe rreziqeve të tjera.

Mjekët kanë shprehur shqetësime për pasojat e mundshme të buxhetit të ulët, duke parashikuar se mund të shtyhen mbi 15,000 operacione jo urgjente dhe 100,000 kontrolle mjekësore. Ky është një shqetësim serioz për pacientët që presin trajtim dhe për gjithë sistemin shëndetësor, që mund të përballet me vonesa të mëdha dhe ngarkesa të mëtejshme në shërbimet e tij.

Gjatë protestës, mjekët dhe punonjësit e tjerë të shëndetësisë mbajtën pankarta me mbishkrimin “Respekt”, duke kërkuar që të tregohen më shumë vlerësim dhe respekt ndaj personelit shëndetësor, të cilët luajnë një rol të rëndësishëm në mbrojtjen e shëndetit publik, veçanërisht gjatë periudhave të krizave shëndetësore si pandemia e COVID-19.

Ndërkohë, kryeministrja italiane Giorgia Meloni ka reaguar ndaj kritikave të sektorit shëndetësor dhe opozitës, duke mbrojtur pozicionin e qeverisë lidhur me buxhetin e vitit 2025. Ajo ka theksuar se qeveria e saj ka ndarë “sasi të paprecedentë burimesh” për shërbimet shëndetësore kombëtare, duke u angazhuar për përmirësimin e kushteve të punës dhe mbështetje për sistemin shëndetësor.

Në këtë kuadër, përplasja midis sindikatave të sektorit shëndetësor dhe qeverisë duket se do të vazhdojë, pasi mjekët kërkojnë financim të mjaftueshëm për të garantuar shërbime të sigurta dhe cilësore për të gjithë qytetarët italianë./UBTNews/

Continue Reading

Bota

Sekuestrohen artefaktet e vjedhura nga një varrezë etruske në Itali

Published

on

Autoritetet italiane kanë njoftuar sekuestrimin e një sërë artefaktesh të gërmuara ilegalisht nga një varrezë etruske në rajonin e Umbrias, ndërkohë që po hetohen dy persona të dyshuar për vjedhjen dhe tentativën për t’i shitur ato në tregun e zi. Sipas njoftimeve të policisë, artefaktet që përfshijnë urnat, sarkofagët dhe sende të tjera të çmuara, vlerësohen në rreth tetë milionë euro.

Vjedhja e këtyre objekteve historike ka ndodhur në një varrezë etruske që u zbulua nga një fermer në vitin 2015, i cili gjeti një numër sendesh antike. Disa nga artefaktet që janë sekuestruar në operacionin e fundit janë identifikuar si të njëjtat që u shfaqën më parë në tregun ilegal, duke sugjeruar se këto sende mund të ishin pjesë e një rrjeti të madh të trafikimit të objekteve historike.

Për të zbardhur këtë çështje, policia italiane ka përdorur teknologjinë moderne, duke përdorur dronë për të fotografuar vendndodhjen e gërmimit dhe duke realizuar përgjime telefonike për të lokalizuar dy personat e dyshuar. Gjatë hetimit, janë gjetur dy sarkofagë të princeshave etruske, disa urnat mortore, kontejnerë parfumi dhe një krehër të gjitha këto sende që tregojnë nivelin e lartë të kulturës dhe artit të etrusqve.

Qytetërimi etrusk ka ekzistuar për disa shekuj, duke mbuluar një periudhë të rëndësishme historike që shtrihet nga rreth vitit 900 para Krishtit deri në vitin 27 para Erës Sonë. Ky qytetërim ka pasur një ndikim të madh në kulturën e lashtë të Italisë, kryesisht në rajonet e Toskanës, Umbrias dhe Lacios, të cilat ishin vendet e banuara nga etrusqit. Artefaktet e zbuluara në këtë rast përfaqësojnë jo vetëm një thesar të pasur arkeologjik, por dhe një dëshmi të rëndësishme të trashëgimisë kulturore të këtij qytetërimi të lashtë.

Hetimet janë ende në vazhdim dhe autoritetet janë të angazhuara për të zbuluar të gjithë rrjetin e individëve të përfshirë në këtë trafikim të artefakteve të çmuara./UBTNews/

Continue Reading

Bota

Karlo Akutis, “patron shenjti i internetit”, do të bëhet shenjtor në prill të 2025

Published

on

Karlo Akutis, i njohur si “patron shenjti i internetit” dhe “influenceri i Perëndisë”, do të shpallet shenjtor nga Kisha Katolike në prill të vitit 2025, duke u bërë kështu i pari milenial që do të arrijë këtë nder të lartë.

Acutis, një djalë i lindur në Londër dhe i njohur për aftësitë e tij online, ndërroi jetë në vitin 2006 në moshën 15-vjeçare nga leukimia, pas një periudhe të gjatë sëmundjeje. Gjatë jetës së tij, ai kishte krijuar një ndikim të jashtëzakonshëm në internet, duke regjistruar mrekulli dhe duke menaxhuar faqe web për organizata katolike. Përmes aktivitetit të tij në rrjetet sociale dhe internet, Akutis bëri të mundur që besimi katolik të lidhej më shumë me brezin e ri në këtë epokë digjitale.

Pas vdekjes së tij, trupi i Akutis u transferua në Assisi, Itali, ku tani ndodhet i ekspozuar në një shenjë, së bashku me relikte të tjera që lidhen me jetën e tij. Historia e jetës së tij, mes dhimbjes dhe besimit të palëkundur, ka shërbyer si një burim frymëzimi për shumë të rinj.

Për shpalljen e tij si shenjtor, Kisha Katolike kërkon verifikimin e dy mrekullive të lidhura me ndërmjetësimin e kandidatit. Mrekullia e parë për Akutis u njoh në vitin 2020, kur një fëmijë brazilian, i cili vuante nga një sëmundje kongjenitale, u shërua në mënyrë të jashtëzakonshme pas lutjeve të bëra për nder të tij. E dyta, një mrekulli e verifikuar këtë vit, përfshin shërimin e një studenti universitar në Firence, i cili u rikuperua nga një gjakderdhje e rëndë në tru.

Acutis është parë si një shenjë shprese për Kishën Katolike, e cila po përpiqet të lidhet më afër brezave të rinj në një kohë ku teknologjia dhe digitalizimi kanë bërë një ndryshim të madh në mënyrën se si besohet dhe praktikohet feja. Papa Françesku, një admirues i flaktë i Akutis, do ta shpallë atë shenjtor në një ceremoni solemne që do të mbahet në Vatikan më 26 prill 2025.

Historia e Karlo Akutis, përmes mirësisë dhe besimit të tij të pandashëm, përfaqëson një udhërrëfyes të fuqishëm për një epokë moderne, ku besimi dhe teknologjia mund të bashkohen në një mënyrë të mrekullueshme dhe transformative./Euronews/

Continue Reading

Të kërkuara