Lajmet

​Hulumtimi: Stimulimi i punës zvogëlon rrezikun e zhvillimit të demencës

Published

on

Gjetjet e studimeve të mëdha mbështesin idenë se stimulimi mendor mund të vonojë fillimin e demencës.

Njerëzit që kanë punë stimuluese mendore kanë një rrezik më të ulët të demencës në vitet e mëvonshme sesa ata që nuk kanë punë të tilla, ka treguar hulumtimi.

Shkencëtarët shikuan më shumë se 100.000 pjesëmarrës të studimit nga Britania e Madhe, Evropa dhe SHBA, shkruan The Guardian.

Ata sugjeruan një shpjegim të mundshëm për përfundimin e këtij studimi të madh se stimulimi njohës shoqërohet me nivele më të ulëta të disa proteinave që mund të pengojnë procese të caktuara në tru.

Stimulimi njohës në punë u mat në fillim të studimit dhe ata që u përfshinë u ndoqën mesatarisht për 17 vjet për të përcaktuar nëse kishin zhvilluar demencë.

Studiuesit thanë se punët stimuluese njohëse përfshijnë detyra të kërkuara dhe liri të madhe për të vendosur në punë, ndërsa profesionet që konsiderohen jo stimuluese janë ato me kërkesa të ulëta dhe mungesë të kontrollit të punës.

Ata thanë se meqenëse një ekspozim i tillë ndaj stimulimit njohës në punë mund të zgjasë dekada dhe të shtojë dhjetëra mijëra orë, duhet “shumë më gjatë” sesa ndërhyrjet njohëse ose hobi stimulues njohës.

Ata zbuluan se incidenca e demencës ishte 4.8 për 10.000 njerëz në grupin me stimulim të lartë, dhe 7.3 në grupin me stimulim të ulët, duke marrë parasysh faktorë të tillë si mosha, gjinia, arsimi dhe mënyra e jetesës.

Autori kryesor Mika Kivimaki nga Instituti i Epidemiologjisë dhe Kujdesit Shëndetësor në Universitetin e Londrës, tha se “nivelet e demencës në moshën 80-vjeçare u panë te njerëzit që kishin një nivel të lartë të stimulimit mendor dhe u vëzhguan në 78.3 vjeç tek ata me nivele të ulëta stimulim mendor”.

Kjo tregon vetëm se vonesa mesatare në fillimin e sëmundjes është rreth një vit e gjysmë, por ndoshta ka dallime të rëndësishme në efekte, nga personi në person.

Sara Imarisio, kreu i kërkimit në Alzheimer Research UK, tha se “ky studim i madh shton dëshmitë se aktiviteti mendor është i rëndësishëm në zvogëlimin e rrezikut të demencës”.

“Hulumtimet e mëparshme kanë sugjeruar se mbajtja e trurit aktiv mund të ndihmojë në ndërtimin e rezervës njohëse, një lloj rezistence që ndihmon trurin të “lidhë” më lehtë lidhjet e tij dhe të vazhdojë të punojë më gjatë kur shfaqen sëmundje si Alzheimer. Ky studim i ri ka identifikuar gjithashtu proteina në plazmën e gjakut të njerëzve që mund të lidhen me këtë proces, dhe hulumtimet e mëtejshme duhet të hetojnë këtë gjetje në më shumë detaje,” shton Imarisio.

Ajo shtoi gjithashtu se “jo të gjithë janë në gjendje të zgjedhin llojin e punës që do të bënin, por studime të tilla theksojnë rëndësinë e gjetjes së aktiviteteve që mund të ndihmojnë në mbajtjen e trurit aktiv, pavarësisht nëse është punë apo hobi”.

Lajmet

Policia shqipton mbi 2 mijë e 300 gjoba trafiku brenda 24 orëve

Published

on

By

Policia e Kosovës ka shqiptuar 2361 gjoba për kundërvajtësit e trafikut brenda 24 orëve të fundit.

Në 24 orët e fundit janë raportuar 83 aksidente trafiku me dëme materiale kurse 39 aksidente trafiku kanë përfunduar me të lënduar.

Policia e Kosovës ka arrestuar 22 persona, 17 janë dërguar në mbajtje, kurse 3 persona janë në vuajtje të dënimit.

Continue Reading

Lajmet

Vjedhje e rëndë në Klinë, hajnat vjedhin shumë të madhe parash

Published

on

By

Sipas raportit të Policisë së Kosovës, hajnat kanë hyrë në një shtëpi në Klinë ku kanë vjedhur para të gatshme 4000 Franga Zvicerane, 250 paund Britanik, 50 kruna Norvegjeze, si dhe stoli të ndryshme ari në vlerë rreth 19 mijë euro.

Rasti është nën hetim.

Rr. Ali Berisha, Klinë / 14.08.2025 – NN. Është raportuar se personi/a të panjohur me përdorim force kishin depërtuar në shtëpinë e viktimës mashkull kosovar dhe kishin vjedhur: para të gatshme 4000 Franga Zvicerane, 250 paund Britanik, 50 kruna Norvegjeze, si dhe stoli të ndryshme ari në vlerë rreth 19.100 (nëntëmbëdhjetëmijë) euro. Njësitë relevante policore kanë dalë në vendin e ngjarjes dhe janë duke e hetuar rastin për të cilin është njoftuar edhe prokurori“, thuhet në raportin 24-orësh të Policisë së Kosovës.

Continue Reading

Lajmet

Deri 1 orë e gjysmë pritje në pikat kufitare për dalje nga Kosova, përditësohen të dhënat e fundit

Published

on

By

Janë përditësuar të dhënat mbi fluksin në kufi, nga Qendra Kombëtare për Menaxhim Kufitar.

Sipas të dhënave të publikuara në faqen zyrtare, aktualisht pritjet për të hyrë në Kosovë janë të shkurtra.

Pritjet në hyrje raportohen nga 3 deri në 5 minuta. Përderisa pritjet për të hyrë në Kosovë janë të shkurtra, pritjet për të dalë nga Kosova janë të gjata.

Raportohen pritje deri 1 orë e gjysmë te Dheu i Bardhë, kurse deri 20 minuta në Merdarë.

Përditësimi i fundit ishte në ora 07:03 të mëngjesit.

Continue Reading

Lajmet

Moti sot

Published

on

By

Sot parashikohet të mbajë mot kryesisht i vranët dhe mund të ketë reshje lokale shiu gjatë ditës.

Era do të fryjë me shpejtësi prej 10-35 km/h.

Temperaturat minimale do të lëvizin që do të lëvizin prej 16 deri në 20 gradë Celcius, ndërsa ato maksimale prej 27 deri në 31 gradë Celcius.

Continue Reading

Të kërkuara