

Shëndet
Cili duhet të jetë raporti i yndyrës e kockave në varësi të moshës?
Trupi i njeriut përmban 50 deri në 75 për qind ujë, dhe sa është në trup varet nga mosha, gjinia, nivelet e hormoneve dhe hidratimi.
Published
3 years agoon
By
Betim GashiNjë peshore klasike tregon vetëm masën trupore, ndërsa peshoret më të sofistikuara, të instaluara shpesh në disa qendra fitnesi më të mira, lexojnë përqindjen e yndyrës, kockave, ujit dhe muskujve në trup.
Kur e keni këtë informacion, mund të merrni një pamje të plotë të aftësisë suaj fizike dhe të vendosni se për çfarë duhet të punoni dhe me çfarë jeni të kënaqur.
Sipas prodhuesve të peshores inteligjente të markës Withings, pjesa mesatare e masës kockore në peshën totale të trupit te gratë është 2.5 dhe 4 për qind. Përqindja e masës kockore ndryshon me moshën pasi kockat janë më të forta në të njëzetat dhe të tridhjetat e tyre, sipas Institutit Kombëtar të Shëndetit të SHBA.
Trupi i njeriut përmban 50 deri në 75 për qind ujë, dhe sa është në trup varet nga mosha, gjinia, nivelet e hormoneve dhe hidratimi. Shumica e grave kanë 45 deri në 60 për qind ujë në trupin e tyre, dhe burrat 50 deri në 65 për qind.
Sipas Withings, një përqindje e shëndetshme e yndyrës në trup është:
Moshat 20 deri në 39-vjeç: 8 deri në 20 për qind për burrat, 22 deri në 33 për qind për gratë
Moshat 40 deri në 59-vjeç: 11 deri në 22 për qind për burrat, 24 deri në 34 për qind për gratë
Moshat 60 deri në 79-vjeç: 13 deri në 25 për qind për burrat, 25 deri në 36 për qind për gratë
Burrat dhe gratë me një përqindje më të lartë të yndyrës trupore kanë një rrezik më të lartë për sëmundje kardiovaskulare, hipertension, diabet, sulm në zemër dhe goditje në tru dhe disa lloje kanceri.
Përqindja e yndyrës trupore mund të jetë tepër e ulët, kështu që gratë me një përqindje yndyre trupore më pak se 15 për qind mund të zhvillojnë një gjendje të quajtur amenorrhea, e cila rezulton në mungesë të ciklit menstrual.
Sipas Withings, diapazoni i shëndetshëm për masën e muskujve janë:
Moshat 20 deri në 39-vjeç: 75 deri në 89 për qind për burrat, 63 deri në 75,5 për qind për gratë
Moshat 40 deri në 59-vjeç: 73 deri në 86 për qind për burrat, 62 deri në 73,5 për qind për gratë
Moshat: 60 deri në 79-vjeç: 70 deri në 84 për qind për burrat, 60 deri në 72.5 për qind për gratë
Një nivel më i lartë i masës muskulore mund të parandalojë gjithashtu zhvillimin e diabetit, sipas hulumtimit të botuar në Journal of Clinical Endocrinology and Metabolism.
“Yndyra e trupit shkakton hipertension dhe diabet për shkak të rezistencës ndaj insulinës. Me kalimin e moshës, ne humbim masën muskulore dhe bëhemi më të prirë ndaj rënies. Humbja e masës muskulore shkakton humbje të ekuilibrit dhe forcës, andaj ushtrimet e rregullta janë çelësi i shëndetit të mirë në vitet e mëvonshme”.
Shëndet
A është e sigurt të ruani ushqimet në letër alumini?
Published
2 hours agoon
September 29, 2025By
UBT News
Shumica prej nesh e përdorin letrën e aluminit për të mbështjellë mbetjet e ushqimit ose për të paketuar ushqime për t’u marrë me vete.
Megjithatë, ekspertët paralajmërojnë se ajo nuk është gjithmonë mënyra më e sigurt për të ruajtur ushqimin.
Ndryshe nga enët plastike ose qelqi që mund të mbyllen hermetikisht, letra e aluminit nuk e mbron ushqimin nga ajri.
Kjo shkakton prishje më të shpejtë e rritje të baktereve të dëmshme. Lagështia nga ushqimi mund të ndikojë në shijen dhe strukturën e tij.
Ushqimet acidike ose të kripura mund të reagojnë me aluminin, duke ndryshuar aromën dhe shijen e tyre dhe duke krijuar rreziqe të mundshme shëndetësore.
Nuk rekomandohet të mbështillni ushqimin e nxehtë direkt në letër alumini; është më mirë të prisni që të ftohet në temperaturën e dhomës dhe ta ruani vetëm për një ose dy ditë.
Për ruajtje më të sigurt dhe më të gjatë, përdorni enë qelqi ose plastike me kapak. Këto zgjidhje mbrojnë ushqimin më mirë dhe e ruajnë freskinë e tij për më shumë kohë. /A.Z/UBT News/
Shëndet
Studim i ri: Kanceri mund të shkaktojë 75% më shumë vdekje brenda tri dekadave
Published
4 hours agoon
September 29, 2025By
UBT News
Numri i vdekjeve nga kanceri* në mbarë botën pritet të rritet me gati 75% gjatë 25 viteve të ardhshme, pavarësisht përparimeve në trajtime dhe përpjekjeve të vazhdueshme për të kufizuar faktorët e rrezikut, sipas një studimi të ri, të publikuar në revistën mjekësore “Lancet”.
Kanceri, një lloj sëmundjeje që përcaktohet nga ndarja e pakontrolluar e qelizave në një ose më shumë vende të trupit.
Kjo rritje jonormale ndikon në shëndetin e një personi në mënyra të ndryshme. Mund të ndërhyjë fizikisht në funksionet e organeve, të zëvendësojë qelizat funksionale, ose të shkaktojë çrregullime të ndryshme. Në raste të rënda, kjo ndikim mund të jetë fatal.
Kanceri është shkaku i dytë kryesor i vdekjeve në mbarë botën, me vlerësim që 1 në 6 vdekje u shkaktua nga një formë e kësaj sëmundjeje më 2018. Kjo rritje nënkupton se 18.6 milionë njerëz pritet të vdesin nga kanceri në vitin 2050.
Rastet e reja të kancerit parashikohet të rriten mbi 60% gjatë kësaj periudhe, duke arritur në 30.5 milionë, sipas raportit.
“Rritja dhe plakja e popullsisë pritet të jenë faktorët kryesorë që do të nxisin këto rritje”, tha studimi, duke shtuar: “Më shumë se 40% e vdekjeve nga kanceri lidhen me 44 faktorë rreziku “të modifikueshëm”, si pirja e duhanit, dieta e pashëndetshme e sheqeri i lartë në gjak”.
Shtetet me të ardhura më të ulëta pritet të goditen më rëndë nga rritja e pritshme e rasteve të reja dhe vdekjeve nga kanceri.
Faktorët e modifikueshëm të rrezikut luajtën rol në 46% të vdekjeve nga kanceri te burrat në vitin 2023, kryesisht për shkak të duhanit, dietës, alkoolit, rreziqeve profesionale dhe ndotjes së ajrit.
Te gratë, për të cilat 36% e vdekjeve nga kanceri lidhen me faktorë të modifikueshëm; faktorët kryesorë ishin duhani, seks i pambrojtur, dieta, mbipesha dhe sheqeri i lartë në gjak.
“Ka mundësi të jashtëzakonshme për vendet që të përqendrohen te këta faktorë rreziku, duke parandaluar potencialisht raste kanceri dhe duke shpëtuar jetë,” tha Dr. Theo Vos, një nga autorët e studimit dhe studiues në “Institute for Health Metrics and Evaluation” në SHBA.
Raporti përfshiu 47 lloje kanceri në 204 vende dhe territore të ndryshme, duke ndjekur rastet dhe vdekjet nga periudha 1990-2023 dhe më pas, duke parashikuar këto shifra deri në vitin 2050.
Më 2023, pati 18.5 milionë raste të reja kanceri dhe 10.4 milionë vdekje në mbarë botën, të dyja rritje të mëdha që nga 1990-a. Megjithatë, shkalla e vdekjeve ka rënë kryesisht për shkak të uljeve në vendet më të pasura.
Pritet që barra e rritjes së numrit të vdekjeve si pasojë e kancerit të godasë më rëndë vendet me të ardhura më të ulëta në vitet e ardhshme. Ato do të përbëjnë më shumë se gjysmën e rasteve të reja të kancerit dhe 2/3 e vdekjeve nga tani deri në vitin 2050, sipas raportit.
Meghnath Dhimal nga “Nepal Health Research Council”, i cili gjithashtu punoi në studim, e quajti këtë fenomen “një katastrofë të afërt”.
Kërkuesit kërkuan përmirësim të qasjes në diagnoza më të shpejta dhe më të sakta të kancerit, trajtim cilësor dhe kujdes mbështetës, veçanërisht në vendet me të ardhura më të ulëta. /A.Z/UBT News/
Shëndet
Ndryshimet e motit prekin mushkëritë dhe organizmin tonë
Published
8 hours agoon
September 29, 2025By
UBT News
A ju ka ndodhur ndonjëherë të ndiheni papritur sikur ju merren mend?
Këto janë vetëm disa nga simptomat që lidhen drejtpërdrejt me ndryshimet e motit.
Vapa dhe djersitja
Trupi i njeriut ka mekanizëm mbrojtës kundër temperaturave të larta: djersitjen. Ky proces ndihmon trupin të ftohet, sidomos kur ajri ka pak lagështi. Shpesh nuk e vëmë re, sepse një pjesë e djersës avullon menjëherë.
Por, kur moti është i nxehtë dhe trupi nuk është i hidratuar siç duhet, aftësia për të djersitur dobësohet. Kjo e bën më të vështirë ftohjen e trupit, duke rritur rrezikun për mbingarkesë të zemrës.
Era dhe i ftohti
Dimri sjell temperatura të ulëta e erëra të forta, që ndikojnë negativisht në organizëm. Kur trupi ekspozohet në ambiente të ftohta, humbja e nxehtësisë ndodh më shpejt, sidomos kur ka erë. Rekomandohet të visheni sipas motit, që të shmangni probleme si hipotermia apo morthi.
Presioni, migrena dhe dhimbjet e kyçeve
Ndryshimet e presionit atmosferik (të ulëta apo të larta) mund të përkeqësojnë dhimbjet tek personat me artrit.
Këto ndryshime ndikojnë edhe tek sinuset, duke shkaktuar migrena e dhimbje koke edhe te personat që nuk kanë probleme të tilla.
Në këto raste, këshillohet që të merrni masa parandaluese dhe të jeni të përgatitur.
Çfarë thithim në mushkëritë tona?
Alergjitë sezonale janë një tjetër pasojë e motit dhe ndotjes së ajrit. Shumë njerëz përjetojnë kollitje të shpeshtë, sy të skuqur apo kruarje si pasojë e polenave, mykut, pluhurit, tymit dhe grimcave të tjera të ndotjes që qarkullojnë në ajër.
Nëse jetoni në zona urbane, ekspozimi ndaj ndotjes është i pashmangshëm. Ajo që thithim kalon nga mushkëritë në gjak, duke ndikuar jo vetëm tek frymëmarrja, por edhe tek organet e tjera.
Nëse ekspozimi është i zgjatur, pasojat shkojnë përtej alergjive të lehta e kthehen në probleme serioze për shëndetin. /A.Z/UBT News/
Shëndet
Si e tregon trupi juaj mungesën e proteinave?
Published
9 hours agoon
September 29, 2025By
UBT News
Edhe pse proteinat janë jetike për funksionimin e trupit, mungesa e tyre shpesh mbetet e pavënë re.
Shumë njerëz konsumojnë më pak proteina sesa u nevojitet, shpesh pa e ditur, ndërsa shenjat paralajmëruese injorohen.
Proteinat kanë rol thelbësor në organizëm, nga ndërtimi i muskujve deri te ruajtja e lëkurës, flokëve dhe thonjve të shëndetshëm.
Kur trupi nuk merr mjaftueshëm prej tyre, shfaqen simptoma që nuk duhen neglizhuar.
Shenjat e mungesës së proteinave:
Uria e vazhdueshme: Nëse ndiheni të uritur edhe pas vakteve të bollshme me kalori, kjo tregon mungesë proteinash, pasi trupi kërkon blloqet ndërtuese që i duhen për të funksionuar siç duhet.
Dobësim i flokëve, lëkurës dhe thonjve: Flokët që bien, thonjtë e brishtë dhe lëkura e thatë lidhen me nivel të ulët të proteinave.
Humbje e masës muskulore: Në mungesë të proteinave, trupi përdor indet muskulore si burim energjie, gjë që shkakton dobësi, humbje force dhe energjie.
Sa proteina na duhen?
Rekomandohet 0.8 gram proteina për kilogram të peshës në ditë. Kjo ndryshon sipas moshës, nivelit të aktivitetit e gjendjes shëndetësore.
Në periudha, si gjatë rikuperimit nga sëmundjet apo tek gratë në fazën e perimenopauzës nevojat për proteina mund të jenë më të larta.
Monitorimi i konsumit të proteinave është thelbësor për energji, shëndet dhe funksionim të trupit. Nëse vëreni disa nga simptomat e mësipërme, rishikoni dietën ose këshillohuni me një nutricionist për mënyrat më të përshtatshme të përmirësimit. /A.Z/UBT News/

YouTube rikthen përdoruesit e ndaluar për përhapje të keqinformimit

Si u krijua reklama më e shtrenjtë në historinë e televizionit?

Pse prona e Beyoncé dhe Jay-Z njihet si “fusha e rrezikut”?

City ia kërkon yllin kryesor skuadrës së Atleticos

Edi Rama për Ditën e Trashëgimisë: Një pasuri që lidh të kaluarën me të ardhmen

A është e sigurt të ruani ushqimet në letër alumini?

Vetaksidentohet automjeti i KFOR-it në Malishevë

Reagimi i Agim Ademit pasi Hajdari zgjodhi Kosovën para Zvicrës

Lola Young ka qetësuar fansat pas rrëzimit në skenë: Jam më mirë tani!
Të kërkuara
-
Aktualitet1 month ago
Profesori i UBT-së, Bahri Gashi, pjesë e rrjetit prestigjioz ndërkombëtar të recensimit shkencor në Taylor & Francis
-
Aktualitet2 months ago
BSc në Shëndet Publik dhe Shkenca Mjekësore në UBT – Investim për të ardhmen e shëndetit të popullatës
-
Kërkime3 months ago
Profesori i UBT-së, Musa Sabedini, publikon punim shkencor në revistën ndërkombëtare JGPSCD në SHBA
-
Aktualitet3 months ago
UBT sjell për herë të parë në Kosovë ekspozitën kushtuar vizionarit dhe inxhinierit Karl Gega