Kanceri i mushkërive vazhdon të jetë një nga sëmundjet malinje më të zakonshme dhe vdekjeprurëse në mbarë botën.

Çdo vit, 44 831 raste të reja diagnostikohen vetëm në Itali, dhe afërsisht 12% janë kancer i mushkërive me qeliza të vogla, një formë agresive dhe me përparim të shpejtë të sëmundjes për të cilën opsionet e trajtimit kanë qenë prej kohësh të kufizuara.

Megjithatë, në vitet e fundit, përparimet në trajtimin e SCLC kanë hapur rrugë të reja.

Midis tyre është një përbërës sintetik detar, i nxjerrë nga invertebrori Ecteinascidia turbinata, i cili ka treguar rezultate premtuese në kombinim si një terapi mirëmbajtjeje e linjës së parë për pacientët me SCLC në fazë të gjerë, një nga kanceret më agresive me nevojën më të madhe të paplotësuar mjekësore.

Kohët e fundit, të dhënat e paraqitura në takimin vjetor të ASCO 2025 në Çikago, dhe të botuara njëkohësisht në “The Lancet”, nga studimi i fazës 3 IMforte treguan se përbërja sintetike detare, kur kombinohet me imunoterapi, uli rrezikun e përparimit të sëmundjes ose vdekjes me 46%, me një mbijetesë mesatare të përgjithshme prej 13,2 muajsh krahasuar me 10,6 muaj vetëm me imunoterapi.

“Kanceri i mushkërive me qeliza të vogla është një nga format më agresive dhe më të vështira për t’u trajtuar të kancerit të mushkërive. Në shumicën e rasteve, diagnoza ndodh kur sëmundja është tashmë e avancuar dhe opsionet e trajtimit në dispozicion janë të kufizuara”, komentoi Silvia Novello, drejtoreshë e Njësisë së Onkologjisë Mjekësore në spitalin “San Luigi” në Orbassano dhe profesoreshë e Onkologjisë Mjekësore në Universitetin e Torinos.

“Rezultatet e studimit IMforte përfaqësojnë zhvillime të rëndësishme: kombinimi i ri demonstroi përfitim të konsiderueshëm klinik, me mbijetesë të përgjithshme të përmirësuar dhe mbijetesë pa përparim”, shtoi ajo.

Ky shqetësim i zakonshëm estetik mund të sinjalizojë probleme serioze me veshkat – mësoni kur duhet të alarmoheni.

Është e zakonshme të zgjoheni në mëngjes me ndjesinë e fryrjes në fytyrë, veçanërisht rreth syve. Kjo ndodh rregullisht e zhduket brenda pak orësh.

Kapakët e fryrë të syve nuk janë pasojë e një nate me pak gjumë. Sytë e fryrë lidhen me një sërë faktorësh si gjenetika, konsumi i tepërt i kripës, dehidratimi, alergjitë sezonale apo pirja e duhanit. Edhe pozita e gjumit, si ajo me fytyrë poshtë ose në jastëk të ulët, ndikon në mbajtjen e lëngjeve në zonën përreth syve.

Por çfarë ndodh kur fryrja është e përhershme, përkeqësohet me kalimin e kohës, apo shoqërohet me simptoma të tjera trupore?

Në këto raste, ky ndryshim mund të jetë sinjal i një gjendjeje më serioze, siç është sëmundja kronike e veshkave, transmeton Telegrafi.

Sipas mjekes Clara Lawson, “Kur veshkat nuk funksionojnë siç duhet, aftësia e tyre për të filtruar proteinat dhe mbetjet metabolike zvogëlohet. Si pasojë, proteina që duhet të qëndrojë në qarkullimin e gjakut, kalon në urinë, duke shkaktuar një çekuilibër në nivelet e lëngjeve dhe mineraleve në trup.”

Kjo humbje e proteinave çon në mbajtje të lëngjeve, në zona me inde të buta si rreth syve dhe sinjalizon dëmtim të hershëm të funksionit të veshkave.

Kur të kërkoni ndihmë mjekësore?

Nëse vini re fryrje të përhershme ose të shpeshtë të syve, veçanërisht në mëngjes, të shoqëruar me lodhje, urinë me shkumë ose ndryshim të shpeshtësisë së urinimit, rekomandohet të bëni analiza laboratorike për funksionin e veshkave, si: kreatinina, urea, raporti albuminë/kreatininë në urinë dhe eGFR.

Nëse nuk mund ta nisni ditën pa një filxhan kafe, nuk jeni vetëm. Por nëse merrni suplemente çdo mëngjes, është e rëndësishme të dini se kafeja ndikon në mënyrën si trupi i përthith.

Kafeina, polifenolët dhe efekti i tyre diuretik ndikojnë në përthithjen e disa vitaminave dhe mineraleve, ka shkruar Eating Well.

“Për shembull, përthithja e hekurit mund të ngadalësohet nga kafeina”, ka shpjeguar farmacisti Philip Ngo.

Ja 5 suplemente që nuk kombinohen mirë me kafen. Gjithashtu shpjegohet se si mund ta menaxhoni kohën për t’i marrë sa më me efekt.

Hekuri

Thelbësor për qarkullimin e oksigjenit në trup. Megjithatë, kafeja mund të ndikojë ndjeshëm në përthithjen e tij.

“Pirja e kafes me një suplement hekuri mund të ulë përthithjen me 54 për qind”, ka thënë farmacisti Bo Wang.

Kjo nuk ka të bëjë me kafeinën, por me acidin klorogjenik, një polifenol që gjendet te kafeja dhe çaji, ky përbërës pengon përthithjen e hekurit jo-hemik (që gjendet në bimë dhe suplemente). Suplementin me hekur merrni një orë para ose pas kafesë dhe ta shoqëroni me ushqime të pasura me vitaminë C, si limoni ose portokalli, që ndihmojnë përthithjen.

Vitamina D

Thelbësore për shëndetin e kockave dhe imunitetin, por nuk përthithet mirë në praninë e kafeinës.

“Kafeina mund të ulë ndjeshmërinë e receptorëve të vitaminës D, duke reduktuar nivelet e saj në gjak”, shpjegon farmacistja Elise Kim, Pharm.D.

Një studim i 2021 gjeti lidhje midis konsumit të lartë të kafeinës dhe niveleve më të ulëta të vitaminës D. Merreni vitaminën D të paktën një para ose pas kafesë dhe gjithmonë me ushqim që përmban yndyra të shëndetshme, që ndihmojnë përthithjen (si avokado apo arrat).

Vitaminat B

Janë të tretshme në ujë dhe ndihmojnë në energji dhe funksionimin nervor. Por trupi nuk i ruan për periudha të gjata dhe i nxjerr shpejt.

“Kafeina, për shkak të efektit diuretik, mund të rrisë humbjen e vitaminave B përmes urinës”, ka thënë Kim.

Kurse Wang ka shtuar se vitaminën B nuk duhet marrë me kafe ose çaj.

“Prisni të paktën një orë. Mund të merren edhe pa ushqim, por është më mirë pas një vakti”, ka thënë Wang.

Magnezi

Ky mineral ndihmon në gjumë, tensionin e gjakut e relaksimin muskulor. Por kafeina e rrit nxjerrjen nga trupi përmes urinës. Nëse merrni magnez në mbrëmje për të përmirësuar gjumin, shmangni kafen ose pijet me kafeinë pasdite vonë, sepse jo vetëm pengon gjumin, por edhe ul efektin e magnezit.

Kalciumi

Ndihmon në forcimin e eshtrave, por përthithja e tij ndikohet nga kafeja. “Kafeina mund të reduktojë përthithjen e kalciumit dhe të rrisë nxjerrjen e tij në urinë me 77 për qind”, tha Kim. Këshillohet të shtoni qumësht në kafe për të kompensuar humbjen e kalciumit e merrni suplementin një orë pas kafes.

Kafeja ndikon në mënyrën si trupi përthith disa vitamina e minerale, por me pak kujdes në kohëzgjatje, mund t’i përfitoni të dyja.

“Nëse i merrni herë pas here bashkë, mos u shqetësoni shumë, një pjesë e lëndëve ushqyese do përthithet gjithsesi”, ka siguruar Ngo.

Ai ka thënë se duhet bërë kujdes se suplementet duhet të merren kur janë të nevojshme.

“Suplemente duhen marrë vetëm kur ka nevojë. Për një person me dietë të balancuar dhe shëndet të mirë, ato nuk janë të nevojshme”, përfundoi ai.

Nuk është vetëm ndjenja juaj – temperaturat, dielli dhe klori ndikojnë në ciklin e flokëve, por me kujdesin e duhur, gjithçka kthehet në normalitet.

Nëse ju duket se flokët po ju bien më shumë, mos u shqetësoni, në shumicën e rasteve bëhet fjalë për një reagim natyral të trupit ndaj kushteve të jashtme.

Kur temperaturat rriten, flokët vuajnë. Rrezet dhe ekspozimi ndaj UV-ve i than dhe i dëmtob fijet, djersa e lagështia bllokojnë folikulat, duke shkaktuar irritime të kokës. Nëse kësaj i shtoni edhe kripën e detit, përfitoni kombinimin që e bën flokun më të dobët, më të brishtë dhe më të prirë për të rënë.

A është ky fenomen i lidhur me ndonjë proces natyror?

Shumë dermatologë dhe trichologë besojnë se ka edhe arsye evolutive: gjatë verës, flokët bëhen më të dendur për të mbrojtur kokën nga dielli. Por, kur vera përfundon, kjo “mburojë e përkohshme” nuk është e nevojshme e bie. Kjo është arsyeja pse njerëzit vërejnë rënie të shtuar të flokëve gjatë gushtit e shtatorit.

Lajm i mirë: kjo rënie sezonale e flokëve nuk është e përhershme

Ky proces quhet efluvium telogjen, një gjendje ku një numër më i madh i qimeve kalon njëkohësisht në fazën e pushimit. Flokët bien përkohësisht, por më pas rifillojnë ciklin e rritjes. Edhe pse mund të duket shqetësuese, nuk bëhet fjalë për humbje të përhershme në shumicën dërrmuese të rasteve.

Si të kujdeseni për flokët gjatë verës?

1. Hidratimi është themeli:

Pini mjaftueshëm ujë dhe kujdesuni që dieta juaj të jetë e pasur me vitamina (si biotina dhe B12), minerale (si zinku dhe hekuri) dhe yndyrna të shëndetshme.

2. Përdorni produkte ushqyese:

Aplikoni vajra natyralë si vaji i kokosit apo i arganit, si dhe maska ushqyese me gjalpë shea, për të rikthyer lagështinë dhe elasticitetin e humbur.

3. Zgjidhni shampo pa sulfate dhe aromë:

Shampot e buta ndihmojnë në shmangien e irritimit të lëkurës së kokës dhe ruajnë baraspeshën natyrale të yndyrës.

4. Kufizoni mjetet termike (piastra, tharëse, figaro):

Nëse i përdorni, sigurohuni të aplikoni gjithmonë mbrojtje nga nxehtësia, pasi temperaturat e larta e dëmtojnë strukturën e fijeve.

5. Një truk i thjeshtë por efektiv:

Lani flokët me ujë të pastër para dhe pas notit – kjo ndihmon në reduktimin e absorbimit të kripës apo klorit.

6. Masazhoni skalpin:

Përdorimi i një masazheri për kokën mund të ndihmojë jo vetëm në relaksim, por dhe në përmirësimin e qarkullimit të gjakut, duke forcuar rrënjët e flokëve.

Kur duhet të kërkoni ndihmën e mjekut?

Nëse rënia e flokëve zgjat më shumë se 2–3 muaj, shfaqen zona pa flokë, kruarje apo ndjeshmëri në lëkurën e kokës, është e rëndësishme të konsultoheni me një dermatolog. Vetëm një profesionist mund të përcaktojë shkakun dhe të rekomandojë trajtimin e duhur.

Përfundim

Rënia sezonale e flokëve gjatë verës është një proces natyral dhe i përkohshëm. Me kujdesin e duhur dhe pak durim, flokët tuaj do të rifillojnë të duken të shëndetshëm dhe të fortë me afrimin e vjeshtës.