

Shëndeti
A është e shëndetshme të flesh në errësirë të plotë?
Në mëngjes do të zgjoheni më të pushuar nëse flini në errësirë të plotë sesa nëse flini me dritë artificiale.
Published
3 years agoon
By
UBT.NewsPara ardhjes së teknologjisë moderne, ne kishim vetëm dy burime bazë drite në dispozicion – Diellin dhe Hënën, por kohët moderne na kanë distancuar nga natyra dhe ne ekspozohemi ndaj dritës edhe gjatë natës.
Drita artificiale mund të ndikojë negativisht në shëndetin e të gjithë trupit dhe hulumtimet kanë treguar se edhe drita e lehtë artificiale gjatë gjumit mund të dëmtojë trurin.
Drita artificiale rrit nivelin e hormoneve të stresit gjatë natës dhe ekspozimi i shpeshtë ndaj dritës artificiale gjatë gjumit rrit rrezikun e inflamacionit kronik, rezistencës ndaj insulinës dhe sëmundjeve kardiovaskulare.
Gjumi me dritë artificiale mund të shkaktojë pagjumësi dhe çekuilibër hormonal.
Melatonina është një hormon i nevojshëm për relaksim dhe gjumë, dhe drita artificiale pengon lirimin e melatoninës. Është melatonina që ul nivelin e presionit të gjakut, glukozës dhe temperaturës së trupit. Megjithatë, lirimi i melatoninës zvogëlohet në mënyrë dramatike në prani të dritës.
Shkencëtarët kanë zbuluar se njerëzit që flenë me dritë artificiale kanë 50% më pak melatoninë në trupin e tyre. Është për këtë arsye që ata rekomandojnë gjumin në një dhomë të freskët, të ajrosur dhe të errët.
Do të bini në gjumë shumë më shpejt nëse shtriheni në një dhomë të errët dhe gjithashtu do të zvogëloni rrezikun e kancerit, sëmundjeve të zemrës, diabetit të tipit 2 dhe pagjumësisë.
Përveç kësaj, në mëngjes do të zgjoheni më të pushuar nëse flini në errësirë të plotë sesa nëse flini me dritë artificiale.

Menaxhimi i nivelit të lartë të sheqerit në gjak është thelbësor për personat me diabet dhe ndonjëherë edhe disa ushqime të shëndetshme mund të ndikojnë negativisht.
Diabeti i Tipit 2 është forma më e zakonshme, lidhet me mbipeshën, mungesën e aktivitetit fizik apo faktorët gjenetikë.
Sipas institucioneve të shëndetësisë në Britani, rreth 1 në 10 persona mbi 40 vjeç atje vuajnë nga kjo gjendje.
Nëse nuk menaxhohet siç duhet, diabeti çon në komplikime serioze si sulmi në tru, sëmundjet e zemrës e dëmtimet e organeve
Për këtë arsye, njohja e ushqimeve që rrisin sheqerin në gjak është jetike. Ja disa prej tyre që duhen shmangur ose konsumuar me shumë kujdes:
Rrushi
Edhe pse i pasur me antioksidantë, një kokërr rrushi përmban rreth 1 gram karbohidrate. Sasia duket e vogël, por nëse hani një grusht, karbohidratet e sheqeri shtohen. Mjekët kanë këshilluar ta konsumoni në sasi të vogla dhe ta krahasoni me burime të tjera frutash që kanë më pak ndikim në glukozë.
Supat e gatshme
Shumë lloje të supave të gatshme kanë karbohidrate të rafinuara dhe shumë natrium, që mund të ndikojnë negativisht në sheqerin në gjak dhe tensionin e lartë. Mjekët këshillojnë që ato të zëvendësohen me supë me perime të freskëta dhe makarona integrale.
Patatet
Të ziera apo të skuqura, patatet kanë indeks të lartë glikemik, përthithen shpejt dhe rrisin nivelin e sheqerit në gjak. Mjekët këshillojnë që ato të zëvendësohen me patate të ëmbla, të cilat e kanë më të ulët indeksin glikemik dhe përmbajnë më shumë fibra.
Sushi
Ndonëse përmban peshk të shëndetshëm, orizi i bardhë në sushi është i përpunuar e rrit menjëherë nivelin e sheqerit në gjak. Mjekët këshillojnë që të konsumoni sasi të vogla ose provoni sushi me oriz integral.
Frutat e thata
Vetëm një lugë gjelle me rrush të thatë ka 20 gramë karbohidrate dhe sheqer total. Përqendrimi i sheqerit rritet shumë pas tharjes. Mjekët këshillojnë që ta zëvendësoni me fruta të freskëta si mollë apo dardhë në copa të vogla.
Lëngjet e frutave
Edhe pa sheqer të shtuar, një gotë me lëng portokalli përmban aq sheqer sa një pije e gazuar. Mjekët këshillojnë që të zëvendësohen me fruta të freskëta ose ujë me limon dhe mente për freski natyrale.
Drithërat e përpunuara të mëngjesit (cereal)
Shumë marka të drithërave të përpunuara kanë sheqer të fshehur. Ato treten e rrisin sheqerin në gjak menjëherë. Zgjidhja më e mirë është konsumimi i tërshërës së papërpunuar ose drithërave pa sheqer, të kombinuara me fara chia dhe fruta mali.
Shëndeti
Mos e zieni ujin disa herë, është më rrezik se sa mendoni!
Published
12 hours agoon
May 6, 2025
Zierja e ujit është një praktikë e zakonshme në shumicën e shtëpive për ta bërë atë të sigurt për konsum, por ekspertët paralajmërojnë se vlimi i përsëritur i tij shkakton probleme serioze shëndetësore.
Edhe pse nuk është i rrezikshëm në mënyrë dramatike në çdo rast, ky veprim i përsëritur nuk rekomandohet, sidomos kur uji përdoret për pije apo gatim.
Çfarë ndodh kur e zieni disa herë ujin?
Fillimisht, vlimi i parë ndihmon në largimin e mikroorganizmave, por me zierjen e përsëritur ndodhin ndryshime në përbërjen kimike të ujit.
Mineralet e dobishme shndërrohen në substanca të dëmshme, ndërkohë që krijohen gurëz në enë, lidhet direkt me rrezikun e formimit të gurëve në veshka.
Në zona ku uji është i pasigurt ose i ndotur, vlimi i shpeshtë përqendron ndotës si nitratet, fluoridet dhe arseniku duke i bërë më të rrezikshëm për trupin.
Rreziqet shëndetësore të identifikuara nga mjekët:
– Nitratet mund të shndërrohen në nitrozamina kancerogjene, të lidhura me kancerin e vezoreve, zorrës së trashë dhe lukthit.
– Fluoridet janë të rrezikshme për zhvillimin neurologjik të fëmijëve dhe mund të ndikojnë negativisht në fertilitet.
– Arseniku, një ndotës natyral, është identifikuar si shkaktar i helmimeve, sëmundjeve të tretjes, diabetit dhe sëmundjeve të zemrës.
Zierja e përsëritur ndikon edhe në shijen e ujit, duke e bërë metalik ose të ngurtë, veçanërisht në zona me ujë të fortë gjë që ndikon negativisht edhe në shijen e çajit, kafesë apo ushqimeve që gatuani.
Kur është e sigurt të vloni ujin disa herë?
– Kur përdorni ujë të filtruar mirë ose distiluar, rreziku është minimal.
– Nëse uji zien vetëm për qëllime sterilizimi, dhe jo për konsum të drejtpërdrejtë, nuk përbën shqetësim.
Ekspertët këshillojnë që për konsum të përditshëm të përdoret ujë i freskët dhe i filtruar, duke shmangur vlimin e përsëritur nëse nuk është i domosdoshëm.
Shëndeti juaj fillon me një gotë ujë – sigurohuni që ajo të jetë e pastër dhe e sigurt!

Uji me limon është një mënyrë shumë e mirë për të nisur ditën – i freskët, pastrues dhe stimulues për sistemin tretës.
Përgatitja e ujit me limon në mëngjes:
1 gotë ujë të vakët (rreth 250 ml) – jo shumë i nxehtë që të mos shkatërrojë vitaminën C.
Gjysmë limoni i freskët – shtrydhe direkt në ujë.
Opsionale:
Pak mjaltë nëse dëshiron një shije më të ëmbël (veçanërisht nëse ke fytin e ndjeshëm), xhenxhefil të freskët të grirë për një efekt më të fortë detoksifikues.
Një majë kripe himalaje ose piper të zi për ta aktivizuar edhe më shumë sistemin tretës dhe qarkullimin.
Pse është mirë të pish ujë me limon në mëngjes?
Ndihmon në aktivizimin e tretjes dhe përgatit stomakun për ushqimin, ka efekt detoksifikues për mëlçinë dhe sistemin e tretjes, jep një dozë të mirë vitamine C, që forcon sistemin imunitar. Ndihmon në hidratim, sidomos pas një nate gjumi ku trupi ka qëndruar pa ujë për orë të tëra.
E pi para mëngjesit, të paktën 15-20 minuta para ushqimit për ta ndier efektin më mirë.

Nëse vuani nga migrena, ka ardhur koha që të heqni dorë nga pirja e kafesë. Studiuesit kanë zbuluar se pirja e tre ose më shumë kafeve në ditë rrit ndjeshëm rrezikun e një sulmi.
Studimi mori si model 98 njerëz që vuanin nga migrena, e thanë se kanë dhimbje koke deri 14 ditë në muaj, pirja deri në dy filxhanë kafeje ose pije tjera me kafeinë nuk kanë asnjë ndryshim në mundësinë e tyre për një migrenë.
Por kur pinin tre filxhanë kafe, rreziku për të patur një sulm në të njëjtën ditë u rrit me 40 përqind. Nëse do të pinin 5 kafe, ajo u rrit me 161 përqind.
Udhëheqësi i studimit, Elizabeth Mostofsky, tha: ‘Pirja e një ose dy pijeve me kafeinë në ditë nuk duket të jetë e lidhur me zhvillimin e një migrene, por tre ose më shumë mund të shoqërohen me shanse më të larta për të zhvilluar një dhimbje koke. ‘
Më shumë se tetë milion britanikë, tre të katërtat e tyre gra – vuajnë nga sulmet e migrenës, që përfshijnë marramendje, nauze dhe dhimbje koke.
Dhimbjet mund të zgjasin nga katër deri në 72 orë.Migrena prek më shumë njerëz sesa diabeti, astma dhe epilepsia të kombinuara .
Studiuesit, rezultatet e të cilëve janë botuar në American Journal of Medicine, thanë që ndikimi i kafeinës te migrena është komplekse se varet nga doza dhe frekuenca. Edhe pse mund të shkaktojë një sulm, ajo gjithashtu mund të ketë një efekt qetësues.
Pjesëmarrësit plotësuan disa ‘’ditarë’’ dy herë në ditë për gjashtë javë duke raportuar për shpeshtësinë e ashpërsinë e migrenës e konsumimin e pijeve me kafeinë. Shkaku i migrenës nuk është kuptuar plotësisht.
Ajo mendohet se ndodh kur aktiviteti jonormal i trurit ndikon në sinjalet nervore, kimikatet dhe enët e gjakut në tru. Shkaktarë tjerë përfshijnë stresin, ankthin, depresionin, gjumin me cilësi të dobët ose ndryshimet hormonale gjatë ciklit menstrual.
Dehidratimi, pirja e tepërt e alkoolit dhe ushqimi i paktë e shkakton atë, qetësuesit janë trajtim efektiv, fjetja ose shtrati në dhomë të errët janë teknika të rekomanduara.

UBT organizon Akademi Përkujtimore në nder të Prof. Dr. Mufail Salihaj

Merz zgjidhet kancelar

Britania dhe India arrijnë marrëveshje historike tregtare pas tre vitesh negociatash

Merz reagon për herë të parë pasi dështoi të zgjidhet kancelar i Gjermanisë

BE planifikon tarifa 100 miliardë € për mallrat nga SHBA nëse negociatat dështojnë

Sulmet paraushtarake të Sudanit sjellin në qytet ndërprerje të energjisë elektrike

Abdixhiku i fton partitë parlamentare për qeveri tranzicionale

Inteligjenca Artificiale në fokus: UBT sjell ekspertizën në Qendrën DIG-4K

Rusia konfirmon sërish armëpushimin tre-ditor, paralajmëron hakmarrje nëse shkelet
Të kërkuara
-
Lajmet nga UBT3 months ago
Përgatituni për të udhëhequr politikën e të ardhmes me Fakultetin e Shkencave Politike në UBT
-
Lajmet4 weeks ago
Studentët e Psikologjisë në UBT zhvilluan një vizitë studimore në qendrën psikologjike “Radix” dhe Asociacionin Kosovar për Psikoterapi Trupore
-
Lajmet nga UBT1 week ago
Profesori, Arsim Hajdari, doktoron me temën “New Perspective of Biological Therapy in Treatment of Age-Related Macular Degeneration”
-
Lajmet nga UBT2 months ago
Profesorët Besnik Skenderi, Safet Zejnullahu, Diamanta Skenderi dhe Ferid Selimi publikojnë punimin shkencor mbi AI në arsim