Gjatë vizitës në Spanjë këtë javë, sekretari i përgjithshëm i NATO-s u bëri thirrje vendeve anëtare të rrisin shpenzimet për ushtrinë përballë kërcënimit nga Rusia. Spanja shpenzon më pak për mbrojtjen në krahasim me madhësinë e ekonomisë së saj.

Ndërkaq, Presidenti amerikan ka veçuar Madridin për dështimin për të përmbushur objektivin e NATO-s për shpenzimet e mbrojtjes.

Spanja është ekonomia e katërt më e madhe e eurozonës. Megjithatë, vendi është në fund të listës kur bëhet fjalë për shpenzimet e mbrojtjes në aleancën 32 anëtarëshe të NATO-s.

Madridi shpenzoi rreth 21.3 miliardë dollarë për mbrojtjen vitin e kaluar, apo 1.28% të Prodhimit të saj të Brendshëm Bruto, pavarësisht zotimit që NATO ka bërë më 2014 për të shpenzuar të paktën 2%.

Sekretari i Përgjithshëm i NATO-s Mark Rutte vizitoi Spanjën dhe Portugalinë këtë javë dhe bëri këtë paralajmërim.

“Qëllimi për të shpenzuar 2% të Prodhimit të Brendshëm Bruto për mbrojtjen, i miratuar para një dekade, nuk do të mjaftojë për të përballuar sfidat e së nesërmes. Kërcënimi nga Rusia mund të duket i largët, por ju siguroj se nuk është”, tha Rutte.

Kryeministri i Spanjës Pedro Sanchez, tha se Spanja është e përkushtuar për të arritur objektivin prej 2% deri në vitin 2029. Ai shtoi se shpenzimet për mbrojtjen ishin rritur me 70% gjatë dekadës së fundit. Kryeministri Sanchez shtoi se Madridi, në përgjithësi, ishte kontribuesi i 10-të më i madh i NATO-s.

Trupat spanjolle gjithashtu ndihmojnë për të trajnuar forcat ukrainase ndërsa Kievi lufton kundër agresionit rus.

Presidenti Trump e cilësoi kontributin e Spanjës në NATO si “shumë të ulët”. Ai gjithashtu kërkoi rritjen e objektivit të shpenzimeve për mbrojtjen.

“Do t’u kërkoj të gjitha vendeve të NATO-s që të rrisin shpenzimet e mbrojtjes në 5% të Prodhimit të Brendshëm Bruto, një qëllim që duhej të ishte arritur vite më parë”, tha Presidenti Trump.

Në prag të takimit të liderëve të Bashkimit Evropian, shumica e vendeve të BE-së, përfshirë Gjermaninë dhe 18 shtete të tjera, kanë propozuar zgjerimin e financimit për armët përmes Bankës Evropiane të Investimeve (BEI). Kjo iniciativë synon të përballojë nevojat urgjente për të forcimin e industrisë dhe teknologjisë së mbrojtjes në Evropë.

Në një letër të dërguar BEI-së, udhëheqësit evropianë theksuan se përdorimi i mekanizmave të financimit dhe mjetet e disponueshme janë të nevojshme për të adresuar sfidat afatshkurtra dhe afatgjata të sigurisë në rajon. Ata theksuan se kjo do të ndihmojë në forcimin e gatishmërisë dhe aftësive të mbrojtjes së Evropës, veçanërisht përballë agresionit rus ndaj Ukrainës.

Në këtë kontekst, udhëheqësit e BE-së do të mblidhen të hënën për të diskutuar mënyrat e forcimit të aftësive mbrojtëse evropiane dhe mundësinë e mbledhjes së fondeve për këtë qëllim. Disa shtete të BE-së janë të hapura për mundësinë e marrjes së një borxhi të ri të përbashkët, ndërkohë që Gjermania, Holanda dhe Austria kanë shprehur kundërshtimin ndaj kësaj ideje.

Përveç kësaj, zgjerimi i rolit të BEI-së në financimin e mbrojtjes mund të shndërrohet në një kompromis të mundshëm për të siguruar fonde për projektet mbrojtëse. BEI ka rritur ndjeshëm angazhimin e saj në sektorin e mbrojtjes gjatë vitit të kaluar, me investime që dyfishuan vlerën e tyre në 2024, duke arritur në një miliard euro. Për vitin 2025, BEI planifikon të dyfishojë sërish investimet në këtë sektor, duke arritur në dy miliardë euro./UBTNews/