Shëndet
Zakonet e të ngrënit që dëmtojnë trurin
Published
4 years agoon
By
Betim GashiTruri përdor 20 për qind të energjisë së trupit dhe është i pari që vuan kur energjia nga ushqimi është i kufizuar.
Funksionimi i trurit varet kryesisht nga nivelet e sheqerit në gjak, sepse glukoza konsiderohet lënda djegëse kryesore për trurin.
“Edhe pse sheqeri i tepërt nuk dëmton trurin drejtpërdrejt, mund të shkaktojë lëshimin e sasive të mëdha të insulinës. Insulina ka një efekt në qasjen e aminoacideve të ndryshme në tru, më saktësisht bllokon shpërndarjen e shumicës së aminoacideve përveç triptofanit”, thotë mjeku Dimitar Marinov.
Ju nuk hani karbohidrate
“Glukoza nuk është karburanti i vetëm për trurin, ai gjithashtu mund të djegë ketone. Marrja e reduktuar e karbohidrateve në trup çon në ketozë, një gjendje në të cilën mëlçia zbërthen qelizat yndyrore në acide yndyrore dhe ketone. Edhe pse shumica e adhuruesve të dietës keto do të betohen se djegia e ketoneve është më optimale dhe përmirëson punën e trurit, përshtatja me këtë nuk ndodh brenda një dite”, vazhdon doktor Marinov.
“Nëse trupi juaj nuk është përshtatur mirë me ketozën, ndalimi i marrjes së karbohidrateve mund të çojë në paqëndrueshmëri në nivelet e sheqerit në gjak, dhe madje edhe hipoglikemi kur ndodh konfuzioni dhe madje edhe humbja afatshkurtër e vetëdijes”, shton ai.
Konsumoni alkool në mënyrë të tepërt
Shumë alkool mund të ndikojë në nivelin e neurotransmetuesve në trupin tuaj me kalimin e kohës.
Ju anashkaloni ushqimet
“Kur anashkaloni një vakt, trupi kalon në mënyrë kompensuese në mënyrë që të përpiqet të krijojë glukozë të mjaftueshme për trurin dhe të balancojë mirë sheqerin në gjak. Kjo mund të shfaqet në trup si nivele të ulëta të energjisë, ankth dhe paaftësi për t’u përqendruar”, thotë dietologia Liz Vajosnik.
Ajo beson se ju duhet të hani mëngjes jo më vonë se një orë pas zgjimit, dhe pastaj të hani një vakt të balancuar çdo tre deri në katër orë gjatë ditës.
Ju punoni dhe hani në të njëjtën kohë
“Çrregullimet e të ngrënit mund të rezultojnë në ndjenja të pakënaqësisë pas ushqimit që hani, kështu që ju jeni më të prirur të konsumoni ushqime të ndryshme”, tha doktori Vajosnik.
Ju nuk jeni duke marrë mjaftueshëm vitaminë B12
Njerëzit të cilët shmangin të gjithë ushqimet me origjinë shtazore ose nuk e hanë atë në sasi të mjaftueshme, lehtë mund të zhvillojnë mungesë të vitaminës B12, veçanërisht pas moshës 50-vjeç.
Dieta juaj është e pasur me yndyra të ngopura
Një dietë e pasur me yndyra të ngopura shkakton disa komplikime që mund të çojnë në ankth, sjellje depresive, shqetësim të homeostazës dhe rritje të citokinave inflamatore. E gjithë kjo rezulton në një çekuilibër në funksionet mendore dhe njohëse.
Shëndet
Mos hani çokollatë pas orës 3 të pasdites!
Published
1 hour agoon
November 4, 2025By
UBT News
														Kur bëhet fjalë për një gjumë të mirë, shumica e njerëzve e dinë të shmangin përdorimin e telefonit para gjumit ose konsumimin e kafesë dhe alkoolit.
Por, sipas dietologes britanike Frances Ralph, disa ushqime që shpesh neglizhohen mund të ndikojnë negativisht në cilësinë e gjumit.
Në një intervistë për Metro.co.uk, Ralph këshillon që konsumimi i çokollatës të shmanget pas orës 15:00.
“Mund të mendoni se dy copa çokollatë e zezë pas darkës janë të shëndetshme për shkak të antioksidantëve, por sabotojnë gjumin në heshtje,” shpjegon ajo.
Çokollata e zezë përmban kafeinë dhe teobrominë, dy stimulues që zgjojnë sistemin nervor. Vetëm 20 gramë çokollatë e zezë mund të kenë aq kafeinë sa një filxhan i vogël çaji jeshil, ndërsa teobromina mund të qëndrojë në trup për 6–8 orë, duke ndikuar në gjumin e natës.
“Nëse ju pëlqen çokollata, shijoni më herët gjatë ditës, para orës 15:00, kur trupi mund t’i përpunojë më lehtë këta stimulues,” shton dietologia.
Por, çokollata nuk është e vetmja që mund të ndikojë keq. Ralph përmend edhe salcat me bazë domatesh, të cilat shkaktojnë refluks acid, si dhe djathrat e vjetër dhe mishrat e kuruar, të pasura me tiraminë, një substancë që nxit zgjimin dhe të pengojë gjumin e thellë.
Ekspertja këshillon që vakti i mbrëmjes të përfundojë tre orë para gjumit dhe të zgjidhen ushqime të lehta, pa stimulues “të fshehur”. /A.Z/UBT News/
Shëndet
Shkencëtarët prezantojnë serumin që rikthen flokët në vetëm 20 ditë
Published
3 hours agoon
November 4, 2025By
UBT News
														Një studim i fundit nga Universiteti Kombëtar i Tajvanit ka dhënë rezultate premtuese në luftën kundër rënies së flokëve.
Studiuesit zhvilluan një serum të thjeshtë, i cili aplikohet në lëkurë dhe sipas testeve të kryera në minj laboratorikë, stimulon rritjen e flokëve brenda tre javësh. Produkti mund të shndërrohet së shpejti në një trajtim të zakonshëm kozmetik për kujdesin e flokëve.
Serumi përmban acide yndyrore natyrale që nuk irritojnë lëkurën e veprojnë duke stimuluar qelizat dhjamore për të rigjeneruar folikulat e flokëve. Ky proces, që konsiderohej i vështirë për t’u arritur pa ndërhyrje kirurgjikale ose trajtime kimike intensive, tani mund të realizohet me një formulë të thjeshtë.
“E testova vetë në këmbët e mia për tre javë dhe pashë rigjenerim të dukshëm të flokëve,” tha profesori Sung-Jan Lin, autor i studimit, për New Scientist.
Ai dhe ekipi i tij kanë patentuar formulën dhe po përgatiten për testime klinike te njerëzit para se ta lëshojnë në treg.
Në eksperimentet fillestare, studiuesit përdorën substancë irrituese për të stimuluar sistemin imunitar të minjve, duke nxitur qelizat dhjamore të lëshonin acide yndyrore që aktivizonin qelizat burimore të folikulave të flokëve. Ata zhvilluan një version më të butë të serumit, i cili përmban acide oleike dhe palmitoleike të tretura në alkool, që nxisin rritjen e flokëve pa nevojën e stimulimit irritues.
“Këto acide gjenden natyrshëm në trupin tonë dhe në shumë vajra bimore, ndaj përdorimi i tyre është i sigurt,” shtoi prof. Lin.
Hulumtuesit theksojnë se serumi duhet të testohet ende në një numër më të madh vullnetarësh njerëzorë, por rezultatet janëpremtuese. Nëse testet klinike konfirmojnë efektivitetin, ky serum ofrohet si produkt kozmetik i zakonshëm për trajtimin e rënies së flokëve, pa nevojën e recetës mjekësore.
Trajtimet për rënien e flokëve përfshijnë ilaçe si minoxidil dhe finasteride, transplantime folikulash dhe terapi me lazer, që shkaktojnë efekte anësore si çrregullime hormonale ose depresion.
Ky zbulim tajvanez hapë rrugën për alternativë natyrale, efektive e pa efekte të rënda anësore për miliona persona që vuajnë nga alopecia në mbarë botën. /A.Z/UBT News/
Shëndet
Gabimet më të shpeshta që prishin makaronat sipas traditës italiane
Published
4 hours agoon
November 4, 2025By
UBT News
														Gatimi i makaronave për shumë prej nesh është thuajse instinktiv.
Shumë prej nesh i mësojnë të gatuara që në fëmijëri, shpesh si makarona me djathë. Megjithatë, gabimet e zakonshme gjatë përgatitjes prishin shijen dhe teksturën e tyre, edhe kur përdoret salca më e mirë.
1. Uji nuk është i mjaftueshëm i kripur
Një nga rregullat më të rëndësishme të gatimit të makaronave është kriposja e ujit. Ky është momenti kur mund t’u jepni shije vetë makaronave, gjithçka tjetër ndikon në salcë. Mendoni si të gatuani brinjë pa kripë dhe të prisni që salca t’i shpëtojë – e njëjta logjikë vlen për makarona.
Uji duhet të jetë i kripur sa një supë e shijshme. Provoni dhe nëse është e nevojshme, shtoni kripë derisa të arrini shijen e duhur.
2. Shtimi i vajit në ujë gjatë zierjes
Shumë njerëz besojnë se vajin e shtuar në ujë ndihmon makaronat të mos ngjiten. Në të vërtetë, ndodh e kundërta: vajit krijon shtresë rrëshqitëse që pengon salcën të ngjitet. Rezultati? Makaronat duken të lëmuara, por salca nuk ngjitet si duhet.
3. Kohëzgjatja e zierjes
Makaronat al dente, “në dhëmb” në italisht duhet të jenë të buta, por pak rezistente kur i përtypni. Ato nuk duhet të jenë as të forta, as të ziera tepër. Provoni makaronat dy-tri minuta përpara kohës së shënuar në paketim dhe kontrolloni çdo minutë derisa të arrini teksturën perfekte.
4. Mosruajtja e pak ujë nga zierja
Uji i zierjes së makaronave është i pasur me niseshte dhe kripë, që ndihmon salcën të lidhet më mirë. Ruajtja e një ose dy gotave nga ky ujë dhe shtimi i tyre te salca krijon një teksturë të butë, kremoze dhe uniforme.
5. Shpëlarja e makaronave pas zierjes
Ky është gabim i zakonshëm. Niseshteja që mbetet në sipërfaqen e makaronave ndihmon salcën të ngjitet e krijojë kombinim të përsosur shijesh. Shpëlarja me ujë të ftohtë heq këtë “ngjitës” natyral. Përjashtim bëjnë vetëm sallatat e ftohta, ku shpëlarja ndalon zierjen dhe ruan freskinë.
Italianët e dinë mirë se sekreti i makaronave të përsosura nuk është te salca, por edhe në kujdesin gjatë zierjes. Pak kripë më shumë, mos shtoni vaj në ujë, ruani pak ujë nga zierja dhe shmangni shpëlarjen – së bashku me dashurinë për çdo detaj – janë çelësi i një pjate që del perfekte. /A.Z/UBT News/
Shëndet
Granulocitoza, çfarë do të thotë niveli i lartë në gjak?
Published
5 hours agoon
November 4, 2025By
UBT News
														Analiza e gjakut është mënyra e vetme për të përcaktuar nivelin e granulociteve, ndërsa granulocitoza, pra rritja e tyre – mund të ketë shumë shkaqe, dhe jo të gjitha janë shqetësuese.
Granulocitet përbëjnë një nëngrup të qelizave të bardha të gjakut, që përfshijnë neutrofilet, eozinofile dhe bazofile.
Ato qarkullojnë në gjak ose gjenden në inde (si mastocitet) dhe luajnë rol kyç në mbrojtjen e organizmit nga infeksionet, alergjitë dhe proceset inflamatore.
Këto qeliza përmbajnë granula enzimatike në citoplazmë, që çlirohen kur trupi përballet me infeksion apo inflamacion, duke ndihmuar në shkatërrimin e mikroorganizmave të dëmshëm.
Granulocitoza – kur granulocitet janë të larta
Kur analiza e gjakut tregon rritje të granulociteve, flitet për granulocitozë. Ky fenomen është reagim mbrojtës i trupit, që ndodh në situata të ndryshme, si:
infeksione bakteriale ose virale,
sëmundje autoimune (p.sh. artriti reumatoid),
djegie, trauma ose stres i rëndë,
sepsë (infeksion i përhapur në gjak),
sëmundje inflamatore të zorrëve,
insuficiencë renale ose sulm në zemër,
përdorimi i disa barnave specifike,
kancer metastatik.
Në raste më të rralla, granulocitoza mund të jetë e lidhur me çrregullime të palcës kockore, si leukemia mieloide kronike, ku rritja e granulociteve është e vazhdueshme dhe jo si reagim ndaj infeksioneve.
Çfarë tregon niveli i lartë i granulociteve?
Në shumicën e rasteve, niveli i lartë tregon për infeksion aktiv. Niveli i ulët i granulociteve sinjalizon probleme në palcën e kockave, si leukemia ose anemia aplastike, ku prodhimi i qelizave të bardha është i kufizuar.
Granulocitet njihen edhe si:
leukocite granulare,
leukocite polimorfonukleare (PMN).
A ka arsye për shqetësim?
Edhe pse fjala “granulocitozë” tingëllon shqetësuese, nuk çdo rritje e granulociteve tregon për sëmundje serioze. Shpesh bëhet fjalë për reagim normal të trupit ndaj infeksioneve të përkohshme, stresit ose inflamacionit.
Granulocitoza është shenjë e aktivizimit të sistemit imunitar, që ndodh si përgjigje ndaj një procesi infektiv ose inflamator. Megjithatë, kërkon vlerësim mjekësor për të përjashtuar shkaqet më serioze. /A.Z/UBT News/
											Dybala mungon një muaj
											Ndalohet importi i shpezëve dhe produkteve të tyre nga Italia
											Komisioni Evropian vendos për ChatGPT në mesin e 2026
											Ekipi përfaqësues i Kosovës merr dy çmime në garën botërore të robotikës FIRST Global Challenge në Panama
											Kallas e fut Kosovën tek vendet për të cilat BE ka vlerësim të përzier, thotë se Serbia s’do të ndjekë rrugën negative
											Kosova triumfon në Paris me “Dance With Tringa”
											Dogana ndalon një rast të kontrabandës me produkte estetike
											Ermal Krasniqi përfshihet në formacionin e javës në Poloni
											Mos hani çokollatë pas orës 3 të pasdites!
Të kërkuara
- 
										
																			Lajmet2 months agoProfesori i UBT-së, Bahri Gashi, pjesë e rrjetit prestigjioz ndërkombëtar të recensimit shkencor në Taylor & Francis
 - 
										
																			Aktualitet2 weeks agoProfesoresha e UBT-së, Marigona Bekteshi-Ferati, fituese e bursës prestigjioze Fullbright Visiting Scholar, Profesor Vizitor dhe Post Doktoraturë
 - 
										
																			Rajoni1 month agoPolicia, FSK-ja dhe Shërbyesit Civilë përfitojnë bursë 20 për qind në programet Master Shkenca Politike dhe Studime të Sigurisë në UBT
 - 
										
																			Vendi2 months agoVotoni për UBT-në dhe Rektorin Hajrizi në Triple E Awards: Dy nominime të reja ndërkombëtare për institucionin dhe Kosovën
 
