Shëndet

​Si të largoni rriqrën nga trupi juaj?

Ato janë më të shumta në pranverë dhe në fillim të verës dhe mund të gjenden në fillim të vjeshtës.

Published

on

Qëndrimi në natyrë, veçanërisht në mesin e bimësisë së ulët, shoqërohet me rrezikun e kontaktit të mundshëm me rriqrat.

Ato janë më të shumta në pranverë dhe në fillim të verës dhe mund të gjenden në fillim të vjeshtës, në varësi të kushteve klimatike mjedisore.

Sëmundjet më të zakonshme të shkaktuara nga rriqrat janë borrelioza Lyme dhe meningoencefaliti i lindur nga rriqrat, dhe më rrallë tularemia. Ethet me njolla mesdhetare, anaplazmoza, babezioza, erlikioza, e cila shkaktohet nga habitati natyror i vektorit – rriqrat me kushte të përshtatshme për riprodhimin e tyre, ndaj shfaqen vetëm në zonat endemike.

Rriqrat gjenden në gjethet dhe degët e shkurreve, bimësi të ulët deri në një metër të lartë, kryesisht në shtresën tokësore të pyjeve. Ato më së shpeshti infektohen kur ushqehen me kafshë pylli dhe brejtës dhe me thumbimin e tyre mund ta transmetojnë infeksionin te njerëzit, nëse ai gjendet në mjedisin e tyre natyror.

Njerëzit të cilët profesionalisht ose rekreativisht qëndrojnë shpesh në natyrë në zonat e vatrave natyrore të rriqrave si pylltarët, punëtorët e pyjeve, ushtarët, alpinistët, gjuetarët, alpinistët ose turistët i përkasin grupit të rrezikut.

Ka shumë mënyra për të mbrojtur veten nga këta dëmtues. Mbathni këpucë të përshtatshme dhe shmangni veshjet dhe materialet me ngjyrë të errët dhe fanella.

Ecni në shtigje të shënuara dhe shmangni zvarritjen nëpër shkurre, shtrirjen në tokë dhe hedhjen e rrobave në shkurre dhe tokë.

Aplikoni repelentë (për të larguar rriqrat) në pjesët e zbuluara të trupit dhe mundësisht në veshje, dhe pas kthimit nga natyra ndërroni rrobat dhe ekzaminoni me kujdes të gjithë trupin; pasi rriqra të arrijë te nikoqiri, i duhen disa orë për të folenë, pasi “ecën” duke kërkuar një vend të përshtatshëm për të kafshuar.

Sigurohuni që nëse keni një rriqër në lëkurë ose në veshje ta hiqni atë sa më shpejt të jetë e mundur, dhe veçanërisht kërkoni pjesë të trupit me lëkurë më të butë, prapa veshit, zverkut, qafës, ijëve, gjoksit, sqetullave, zonës së gjurit, kërthizës.

Te fëmijët, rriqrat shpesh gjenden në kokë dhe në pjesën e sipërme të trupit. Bëni dush pasi të ktheheni nga natyra.

Çfarë të bëni nëse ju pickon rriqra?

Nëse vëreni një rriqër në lëkurën tuaj, është e rëndësishme ta hiqni atë sa më shpejt të jetë e mundur. Domethënë, rreziku i infektimit është më i lartë sa më gjatë të jetë ngjitur rriqrat. Është më e lehtë të hiqet në orët e para pas pickimit.

Lani duart, fshini piskatoren me antiseptik dhe hiqni menjëherë rriqrën me piskatore (vetë ose një nga anëtarët e familjes suaj), duke e kapur sa më afër kokës, pranë lëkurës dhe duke e tërhequr butësisht nga lëkura dhe duke e aplikuar antiseptik për lëkurën.

Rriqrën nuk duhet ta lyeni me asgjë (alkool, krem, vaj, manikyr, vajguri etj.) apo ta “digjni” me flakë. Mos e tërhiqni befas, mos e shtrydhni, sepse ajo sekreton më shumë sekrecione dhe, nëse rriqra është e infektuar, është shkaktari i sëmundjes në trupin e njeriut, kështu që është më e lehtë të transmetohet infeksioni.

Ju nuk duhet të kontaktoni mjekun tuaj nëse nuk zhvilloni një skuqje (nga unaza në ovale, të kuqërremtë, skuqje ovale, eritema migrante) dhe/ose ethe dhe të dridhura pas një pickimi të rriqrës brenda katër javësh (zakonisht shtatë ditë).

Shfaqja e skuqjes dhe/ose etheve dhe të dridhurave ka shumë të ngjarë një reflektim i një infeksioni bakterial me një bakter (borrelia burgdorferi) që është trajtuar me sukses me antibiotikë.

Ju gjithashtu mund të vaksinoheni kundër meningoencefalitit të shkaktuar nga rriqrat dhe ky hap rekomandohet për njerëzit që kalojnë shumë kohë në natyrë, si alpinistët, gjuetarët dhe pylltarët.

Shëndet

Këto ushqime ju ngopin pa ju shëndoshur

Published

on

Të ushqyerit keq e bën të pamundur humbjen e kilogramëve vetëm me aktivitet fizik. Kur vjen puna tek rënia nga pesha, ushqimet që konsumoni janë shumë më të rëndësishme se palestra.

Kjo ndodh sepse shumica e dhjamit në trup akumulohet nga yndyrnat e pashëndetshme.

Në këtë artikull, do të mësoni për disa ushqime që ju ngopin pa ju shëndoshur.

Vezët

Janë ushqim i shkëlqyer për rënien në peshë,janë të pasura me proteina, hekur, vitamina dhe minerale, ndërsa përmbajnë pak kalori e sheqer. Mund t’i konsumoni në mëngjes për një vakt të bollshëm ose në drekë, duke i shoqëruar me sallatë jeshile ose sallatë me patate.

Frutat e pyllit

Manaferrat dhe boronicat përmbajnë shumë fibra e pak sheqer krahasuar me frutat tjera. Ato janë të pasura me antioksidantë dhe vitamina që ndihmojnë trupin dhe reduktojnë inflamacionin. Mund t’i konsumoni me kos, tërshërë ose në sallata.

Arrorët

Janë burime të shkëlqyera të karbohidrateve, yndyrnave të shëndetshme, vitaminave e mineraleve. Janë zgjedhje ideale për energji.

Kosi

Kosi pa yndyrë dhe i përgatitur në shtëpi është i pasur me kalcium, kalium dhe proteina. Mund ta konsumoni në çdo vakt, veçanërisht i shoqëruar me fruta pylli ose arra, pa u shqetësuar për peshën.

Patatet e ëmbla

Janë të larmishme e mund të gatuhen në shumë mënyra. Karbohidratet dhe ëmbëlsia natyrale e bëjnë tretjen më të lehtë. Mund t’i kavërdisni me pak vaj ulliri dhe hudhër për një shije të pasur dhe të shëndetshme. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Shëndet

Çfarë ndodh me trupin tuaj kur vishni çorape natën?

Published

on

Veshja e çorapeve gjatë natës, edhe pse mund të duket një zakon i çuditshëm për shumë njerëz, ka përfitime të dukshme për ata që kanë vështirësi në fjetje.

Ky truk i thjeshtë është mënyrë natyrale për të ndihmuar trupin të kalojë në fazën e relaksimit dhe përgatitjes për gjumë.

Kur ngrohni këmbët me çorape, ndihmoni në zgjerimin e enëve të gjakut, një proces që mund të aktivizojë mekanizmat natyralë të trupit për të ulur temperaturën e tij dhe për të sinjalizuar se është koha për të pushuar.

Ky mekanizëm është i lidhur me një koncept që quhet vasodilatacion, që ndihmon në përhapjen e gjakut nëpër trup.

Kjo i thotë trupit të “ndalojë” aktivitetin dhe t’i japë përparësi relaksimit, duke kontribuar në një rënie më të shpejtë në gjumë.

Shumë njerëz që e kanë provuar këtë metodë thonë se ka qenë një ndihmesë e madhe për ata që kanë pasur shqetësime me gjumin, sidomos gjatë muajve të ftohtë kur ndjenja e ngrirjes në këmbë mund të pengojë qetësinë.

Nëse keni pasur vështirësi për të fjetur, veshja e çorapeve mund të jetë një alternativë e thjeshtë dhe e efektshme që nuk kërkon barna apo trajtime të tjera të ndërlikuara. Provojeni dhe mund të shihni përmirësime të mëdha në cilësinë e gjumit tuaj. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Shëndet

Ekspertët britanikë: Aditivët në ushqime ndikojnë në sjelljen e fëmijëve

Published

on

Një studim i ri britanik, i botuar në revistën mjekësore “The Lancet”, ka zbuluar se ngjyrat dhe aditivët ushqimorë mund të rrisin nivelin e hiperaktivitetit tek fëmijët.

Aditivët shtohen në produkte ushqimore për të përmirësuar shijen, pamjen, ngjyrën apo për të zgjatur afatin e ruajtjes së tyre.

Shkencëtarët nga Universiteti i Southamptonit në Angli analizuan sjelljet e fëmijëve që kishin konsumuar pije apo ushqime që përmbanin kombinime të ndryshme aditivësh, krahasuar me ata që kishin pirë vetëm lëngje natyrale frutash.

Studimi, i porositur nga Agjencia Britanike për Standardet Ushqimore, konfirmoi rezultatet e kërkimeve të mëhershme mbi fëmijët që vuajnë nga hiperaktiviteti apo çrregullimi i vëmendjes (ADHD).

“Kemi dëshmuar se aditivët ndikojnë negativisht në sjelljen e fëmijëve të moshës ndërmjet tre dhe tetë vjeç”, deklaruan profesori Jim Stevenson dhe ekipi i tij kërkimor.

Sipas tyre, fëmijët që konsumuan aditivë treguan rreth 10% më shumë shenja të hiperaktivitetit krahasuar me ata që nuk i kishin konsumuar. Hulumtimi përfshiu 153 fëmijë trevjeçarë dhe 144 fëmijë tetëvjeçarë.

Hiperaktiviteti lidhet me vështirësi në sjellje dhe zhvillim, që shpesh shfaqen në periudhën parashkollore dhe shkollore.

Ai karakterizohet nga mungesa e përqendrimit, lëvizshmëri e tepruar dhe impulsivitet, duke ndikuar ndjeshëm në funksionimin dhe jetën e përditshme të fëmijës.

Ekspertët theksojnë se një dietë e balancuar është çelësi për zhvillimin e shëndetshëm të fëmijëve — përfshirë edhe ata me ADHD.

Ushqyerja duhet të bazohet në fruta dhe perime të freskëta, drithëra, produkte qumështi pa yndyrë, mish, peshk, bishtajore, vezë dhe arra, duke shmangur sa më shumë produktet me ngjyra dhe aditivë artificialë. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Shëndet

Sa ndikojnë hormonet në humor dhe shëndetin mendor?

Published

on

Hormonet janë thelbësore për funksionimin e trupit, por ndikojnë fuqishëm edhe në trurin dhe emocionet tona. Ato ndërveprojnë me neurotransmetuesit, duke ndikuar në mënyrën si ndiejmë, mendojmë dhe reagojmë.

Ndryshimet hormonale dhe shëndeti mendor

Te gratë, periudhat me ndryshime të mëdha hormonale, adoleshenca, cikli menstrual, shtatzënia, pas lindjes dhe menopauza lidhen me rritjen e rrezikut për depresion, ankth dhe stres post-traumatik.

Para ciklit menstrual, rënia e estrogjenit dhe progesteronit mund të shkaktojë nervozizëm, lodhje dhe trishtim, ndërsa gjatë ovulacionit estrogjeni sjell ndjenja mirëqenieje. Pas lindjes, rreth 13% e grave përjetojnë depresion për shkak të rënies së hormonit.

Edhe burrat përjetojnë ndryshime hormonale, sidomos me uljen graduale të testosteronit, që mund të ndikojë në humor.

Si veprojnë hormonët në tru?

Ndikojnë në neurotransmetues si serotonina dhe dopamina. Estrogjeni ndihmon në mbrojtjen dhe krijimin e neuroneve të reja në hipokampus, pjesa e trurit e rëndësishme për kujtesën dhe emocionet.

Kortizoli, hormoni i stresit, nëse është i vazhdueshëm, mund të dëmtojë neuronet dhe të ulë përqendrimin dhe kujtesën.

Hormonet e tiroides gjithashtu ndikojnë në energji dhe humor; sëmundjet tiroide mund të shkaktojnë depresion ose ankth.

Rrugë të reja trajtimi

Zbulimet e fundit kanë çuar në trajtime të reja, si Brexanolone për depresionin pas lindjes, dhe përdorimi i estrogjenit ose testosteronit për të përmirësuar efektin e antidepresantëve në disa pacientë.

Megjithatë, reagimi ndaj trajtimeve hormonale ndryshon nga personi në person.

Si përfundim, hormonet kanë rol kyç në shëndetin mendor dhe mirëqenien emocionale, dhe kuptimi i tyre është çelësi për trajtime më efektive dhe të personalizuara. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Të kërkuara