Shëndet
Shpërthimet e shkurtra të aktivitetit intensiv mund të zvogëlojnë rrezikun e vdekjes së parakohshme
Disa minuta aktivitet energjik, mund të zvogëlojnë në mënyrë dramatike mundësinë e vdekjes së hershme.
Published
3 years agoon
By
UBT newsSipas një studimi britaniko-australian, njerëzit që bëjnë tre minuta aktivitet të fuqishëm çdo ditë, si ngjitja e shkallëve, kanë 39 për qind më pak rrezik për të vdekur nga çdo shkak.
Pavarësisht nëse është duke luajtur me qenin ose duke bërë punët intensive të shtëpisë, vetëm disa minuta aktivitet energjik në jetën tuaj të përditshme mund të zvogëlojnë në mënyrë dramatike mundësinë e vdekjes së hershme, sipas një studimi të raportuar nga gazeta Guardian.
Hulumtimi i udhëhequr nga shkencëtarët nga Universiteti i Sidneit zbuloi se njerëzit e moshës së mesme, të cilët nuk ushtrojnë në kohën e lirë në palestër, për shembull, dhe që arrijnë të bëjnë tre aktivitete shumë të shkurtra intensive në ditë, kanë një rrezik 39 për qind më të ulët të vdekjes se ata që nuk merren me ndonjë aktivitet intensiv.
Mark Hamer, profesor i mjekësisë, sportit dhe ushtrimeve në University College London dhe bashkautor i studimit, tha se rezultatet theksojnë rëndësinë e ushtrimeve të rregullta.
“Mund të jetë diçka si të luash me fëmijët. Është e mundur që të shihni se autobusi juaj është gati të niset, kështu që ju duhet të ecni jashtëzakonisht shpejt për të kapur autobusin. Mund të jetë që jetoni në një ndërtesë apartamentesh dhe duhet t’i çoni sendet ushqimore të blera lart shkallëve”, tha ai. “Janë përpjekje kaq të shkurtra të fuqishme në jetën e përditshme”.
Hamer dhe kolegët raportuan në revistën Nature Medicine se ata analizuan të dhënat nga BioBank në Britaninë e Madhe – një iniciativë kërkimore që krahasoi të dhënat gjenetike, stilin e jetës dhe shëndetin e më shumë se 500.000 njerëzve që nga fillimi i vitit 2006.
Ekipi u fokusua në më shumë se 25.000 subjekte me një moshë mesatare 61.8- vjeç, të cilët thanë se nuk ushtroheshin në kohën e tyre të lirë, përveç një shëtitjeje rekreative në javë.
Si pjesë e studimit të BioBank, këta subjekte mbanin gjithashtu një gjurmues aktiviteti në kyçin e dorës për një periudhë prej shtatë ditësh.
Ekipi zbuloi se gati 89 për qind e pjesëmarrësve u përfshinë në breshëri të shkurtra të aktivitetit të fuqishëm, shumica dërrmuese që zgjasin vetëm një ose dy minuta.
Shkencëtarët ndoqën shëndetin e pjesëmarrësve për një mesatare prej 6.9 vitesh, duke zbuluar se 852 vdiqën, përfshirë 511 nga kanceri dhe 266 nga sëmundjet kardiovaskulare.
Pasi morën parasysh faktorë të tillë si statusi i pirjes së duhanit, mosha, gjinia dhe mjekimet, ekipi zbuloi se ata që bënin vetëm tre minuta aktivitet energjik çdo ditë kishin një rrezik 39 për qind më të ulët për të vdekur nga çfarëdo shkaku gjatë periudhës së ndjekjes në krahasim me atyre që nuk kishin aktivitete të tilla.
Ata zbuluan se mesatarisht 11 minuta aktivitet energjik në ditë lidhej me një rrezik më të ulët të vdekjes 48 për qind.
Ndikimi ishte edhe më i theksuar në rastin e vdekjeve nga sëmundjet kardiovaskulare.
Subjektet që bënin tre minuta aktivitet energjik çdo ditë kishin një rrezik 49 për qind më të ulët për të vdekur nga sëmundjet kardiovaskulare dhe 30 për qind më të ulët për të vdekur nga kanceri, krahasuar me ata që nuk bënin një aktivitet të tillë.
Ata me 11 minuta aktivitet në ditë kishin 65 për qind më pak rrezik për të vdekur nga sëmundjet kardiovaskulare dhe 49 për qind më pak rrezik për të vdekur nga kanceri.
Të rriturve u rekomandohet aktualisht 150 minuta ushtrime të moderuara deri të shpejta në javë ose 75 minuta aktivitet të fuqishëm në javë. Sidoqoftë, udhëzimet e përditësuara të publikuara nga ekspertët kryesorë mjekësorë të Britanisë së Madhe në vitin 2019 sugjerojnë se edhe përpjekjet intensive shumë të shkurtra mund të shtohen.
“Mesazhi – gjithçka ka rëndësi – është vërtet i mirë. Unë mendoj se shumica e njerëzve ndoshta mund të përpiqen të jenë më aktivë në jetën e tyre të përditshme dhe kjo nuk do të thotë që ju duhet të bëni një anëtarësim në palestër”, tha Hamer.
Shëndet
Ndotja e ajrit, armiku i fshehur i flokëve tuaj
Published
4 hours agoon
December 4, 2025By
UBT News
Ndotja e tepërt e ajrit ndikon në rënien e flokëve, duke e zvogëluar sasinë e proteinave specifike, të cilat nevojiten për rritjen e flokëve.
Për herë të parë, hulumtuesit kanë dëshmuar se disa substanca toksike të ajrit mund të dëmtojnë proceset kimike të qelizave, që nxisin rritjen e flokëve. Sipas shkencëtarëve, këto substanca mund të çojnë në rënie masive të flokëve.
Ekspertët, këshillojnë që pak këtij studimi, njerëzit duhet ta reduktojnë kohën e kaluar jashtë, në ambiente ku ka ndotje të madhe të ajrit, në mënyrë që ta shmangin rënien e flokut.
Hulumtimi është bërë duke ju referuar ajrit të ndotur nga makinat, industritë dhe ngrohjet e tjera, që prodhojnë tym.
Tanimë dihet se ajri i ndotur është gjithashtu shkaktar i shumë sëmundjeve të zemrës, të mushkërive dhe astmës.
Studimi është bërë nga një grup shkencëtarësh nga “The Future Science Research Centre” në Korenë Jugore. Eksperimenti është bërë në kushte laboratorike, duke përdorur qeliza të humanëve. Këto qeliza pasi janë ekspozuar ndaj disa substancave, që gjenden në ajrin e ndotur, niveli i proteinave, që e stimulojnë rritjen e flokut është zvogëluar dukshëm.
Shkencëtarët thonë se eksperimente të reja duhet të bëhen, për shkak se studimi është bërë në kushte laboratorike.
Ky studim është prezantuar në Kongresin Europian të Dermatologjisë dhe Venerologjisë në Madrid, dhe nuk është publikuar ende në asnjë revistë shkencore. /A.Z/UBT News/
Shëndet
8 shije që të sjellin gjumë të artë, ushqimet dhe pijet që qetësojnë trupin
Published
6 hours agoon
December 4, 2025By
UBT News
Gjumë i mirë është thelbësor për shëndetin: ndihmon në parandalimin e sëmundjeve kronike, ruan shëndetin e trurit dhe forcon sistemin imunitar. Për këtë arsye, rekomandohet të flini 7-8 orë pa ndërprerje çdo natë.
Shumë njerëz kanë vështirësi për të arritur këtë. Një mënyrë për të përmirësuar është zgjedhja e ushqimeve dhe pijeve para gjumit.
Disa nga më të efektshmet: bajamet, që përmbajnë magnez dhe vitaminë B që ndihmojnë në relaksim dhe përmirësojnë cilësinë e gjumit.
Gjeldeti, i pasur me triptofan, aminoacid që stimulon prodhimin e melatoninës dhe ndihmon të bini në gjumë; çaji i kamomilit, i njohur për efektin qetësues në trurin dhe për të reduktuar pagjumësinë.
Kivi, i pasur me serotoninë dhe antioksidantë që mbështesin ciklin natyror të gjumit dhe lëngu i qershisë , i cili përmban melatonin dhe ndihmon në relaksim. Peshku i yndyrshëm, si salmoni dhe tuna, përmban vitamina dhe acide yndyrore omega-3 që përmirësojnë gjumin, ndërsa arrat, dhe orizi i bardhë kanë gjithashtu veti qetësuese dhe stimuluese të melatoninës.
Ekspertët rekomandojnë që këto ushqime të konsumohen 2-3 orë para gjumit për të shmangur probleme të tretjes. Duhet evituar ushqimet e ëmbla, pikante, alkooli dhe kafeina pranë kohës së gjumit, pasi mund të pengojnë pushimin.
Megjithëse kërkime të mëtejshme janë të nevojshme për të konfirmuar efektet e sakta të këtyre ushqimeve, ato janë një ndihmë premtuese për një gjumë më të mirë dhe më të qetë. /A.Z/UBT News/
Shëndet
Intoleranca ndaj laktozës! Shkaqet, simptomat dhe si të lehtësohet?
Published
11 hours agoon
December 4, 2025By
UBT News
Intoleranca ndaj laktozës është një gjendje e zakonshme që shkakton shqetësime të stomakut, sepse trupi nuk e tret sheqerin e qumështit.
Nuk është kërcënuese për jetën dhe mund të shfaqet që nga fëmijëria ose më vonë.
Simptomat kryesore:
Dhimbje dhe gurgulim barku
Fryerje dhe gazra
Përzierje, diarre
Ndjesi e kruajtjes ose dhimbje pas konsumimit të qumështit
Shkaqet:
Mungesa e enzimit laktazë, i cili ndihmon në tretjen e laktozës në zorrën e vogël. Kjo mungesë mund të jetë e trashëguar ose e shkaktuar nga infeksione dhe sëmundje të zorrëve.
Diagnoza:
Test i qumështit (sfida e qumështit)
Test gjaku ose test frymëmarrjeje për hidrogjen
Teste gjenetike ose biopsi në raste të rralla
Si të lehtësohet?
Reduktoni konsumimin e produkteve të qumështit, provoni ushqime me pak laktozë (djathë i fortë, dhallë), zëvendësoni me produkte jo-qumështi, si qumështi soje, merrni suplemente laktazë për tretje të mirë, hani ushqime me kalcium natyral (perime me gjethe, brokoli)
Nuk ka shërim të plotë, menaxhimi bëhet duke kontrolluar dietën e kufizuar produktet që shkaktojnë shqetësim. /A.Z/UBT News/
Shëndet
Këto sinjale tregojnë se keni alergji nga ushqimi
Published
13 hours agoon
December 4, 2025By
UBT News
Faktorët që ndikojnë në shfaqjen e alergjive nga ushqimet përfshijnë:
Obezitetin
Gjenetikën – gjenet e trashëguara mund të rrisin rrezikun për alergji.
Etninë – fëmijët aziatikë dhe ata me ngjyrë kanë rrezik më të lartë krahasuar me fëmijët e bardhë.
Dietën e dobët – mungesa e omega-3 dhe vitaminës D konsiderohet ndër faktorët kryesorë që ndikojnë në shfaqjen e alergjive.
Simptomat e zakonshme të alergjive ushqimore
Reaksionet alergjike nga ushqimi nuk shfaqen menjëherë pas ngrënies, në disa raste dalin edhe pas disa orësh.
Nëse dyshoni për alergji, kontrolloni nëse keni këto shenja:
1. Puçra dhe kruarje lëkure
Shfaqja e puçrave të kuq dhe kruarja e tyre është tregues i mundshëm alergjie. Mund të jetë reaksion nga kontakti me një substancë.
2. Kruarje në gojë
Kruarja e gjuhës apo e qiellzës mund të jetë shenjë e reagimit ndaj një ushqimi.
3. Përzierje, të vjella dhe dhimbje stomaku
Nëse trupi reagon menjëherë me përzierje apo të vjella, mund të jetë alergji ose edhe helmim ushqimor.
4. Enjtje e gojës, gjuhës apo fytyrës
Enjtja e fytit është e rrezikshme, pasi mund të bllokojë frymëmarrjen. Në këtë rast kërkohet trajtim urgjent.
5. Marramendje
Marramendja ose humbja e ndjenjave pas konsumimit të ushqimit mund të jetë sinjal alergjie. Nëse lëkura merr ngjyrë blu dhe pulsi dobësohet, reagimi është i rëndë.
6. Vështirësi në frymëmarrje
Kollitja, vështirësia në frymë, shtrëngimi në gjoks ose ndjesia e një “guri” në fyt janë shenja serioze. Duhet kërkuar ndihmë mjekësore.
Sipas American College of Asthma, Allergy and Immunology, forma më e rrezikshme e alergjisë është anaphylaxis, një reagim potencialisht fatal që shfaqet brenda minutave dhe shkakton bllokim të frymëmarrjes, rënie ose përshpejtim të fortë të pulsit.
Trajtimi i vetëm efektiv i menjëhershëm është injektimi i epinefrinës (adrenalinës). /A.Z/UBT News/
Fondacioni “UBT Jim Xhema” hap konkursin për ndarjen e bursave për studime Bachelor dhe Master
Ndotja e ajrit, armiku i fshehur i flokëve tuaj
Jonas Brothers lënë gjurmë në historinë e Hollywood-it
Armata prezanton filmat më të mirë evropianë të metrazhit të gjatë
Një përqafim i vogël, lehtësim i madh! Si ndihmon përkëdhelja në dhimbjet e foshnjave?
Shqiptarja e vogël pushton Italinë, Emma Dakoli fituese e Zecchino d’Oro
8 shije që të sjellin gjumë të artë, ushqimet dhe pijet që qetësojnë trupin
Protesta në mbështetje të çlirimtarëve të Kosovës pritet të mbahet më 13 dhjetor në Shkup
Ekstradohet nga Hungaria i dënuari me katër vjet burg
Të kërkuara
-
Aktualitet1 month agoProfesoresha e UBT-së, Marigona Bekteshi-Ferati, fituese e bursës prestigjioze Fullbright Visiting Scholar, Profesor Vizitor dhe Post Doktoraturë
-
Rajoni2 months agoPolicia, FSK-ja dhe Shërbyesit Civilë përfitojnë bursë 20 për qind në programet Master Shkenca Politike dhe Studime të Sigurisë në UBT
-
Lajmet3 months agoVotoni për UBT-në dhe Rektorin Hajrizi në Triple E Awards: Dy nominime të reja ndërkombëtare për institucionin dhe Kosovën
-
Rajoni2 months agoUBT shpall thirrjen për Konferencën Ndërkombëtare të Gjuhës dhe Kulturës 2025
