Lajmet

​Shkencëtarët: Kontakti me natyrën në qytete redukton ndjenjën e vetmisë

Studimi është i pari që vlerëson se si mjedisi mund të ndikojë në vetminë.

Published

on

Hulumtimet tregojnë se vetmia është një shqetësim i madh për shëndetin publik dhe mund të rrisë rrezikun e vdekjes së një personi me 45 për qind më shumë sesa ndotja e ajrit, obeziteti ose abuzimi me alkoolin.

Studimi është i pari që vlerëson se si mjedisi mund të ndikojë në vetminë. Janë përdorur të dhënat në kohë reale të mbledhura përmes një aplikacioni smartphone, shkruan “Guardian”.

Hulumtimet kanë treguar se ndjenjat e mbipopullimit rrisin vetminë me një mesatare prej 39 për qind. Por kur njerëzit mund të shihnin pemët ose qiellin, ose të dëgjonin zogjtë, ndjenja e vetmisë ra me 28 për qind.

Ndjenja e përfshirjes sociale gjithashtu uli vetminë me 21 për qind, dhe kur ato ndjenja përkonin me kontaktin me natyrën, efekti i dobishëm u rrit me 18 për qind shtesë.

Gjetjet treguan ndërhyrje për të reduktuar vetminë, thanë studiuesit, duke shtuar se “duhet të zbatohen masa specifike që rrisin përfshirjen sociale dhe kontaktin me natyrën, veçanërisht në qytetet me popullsi të dendur”.

Koha e kaluar në natyrë dihet se përmirëson mirëqenien dhe vlerësohet se ecja në pyll do të jetë në gjendje të kursejë shuma të mëdha parash të shpenzuara për kostot e shëndetit mendor, veçanërisht në Britaninë e Madhe.

Vendet natyrore në qytete mund të zvogëlojnë vetminë duke rritur ndjenjat e lidhjes me një vend ose duke ofruar mundësi më të mëdha për shoqërim, thanë studiuesit.

“Studimi sfidoi pikëpamjen tradicionale të qyteteve si vende që janë gjithmonë të këqija për shëndetin mendor dhe vetminë,” tha profesori Andrea Mecelli, i cili është pjesë e një ekipi hulumtues dhe një ekspert për ndërhyrjen e hershme në shëndetin mendor në Kolegjin Mbretëror në Londër.

Ai shtoi se “mund të ketë aspekte të tilla si karakteristikat natyrore dhe përfshirja shoqërore që në fakt mund të zvogëlojnë vetminë”.

Michael Smythe, një artist që punon në peizazhet urbane dhe që ishte pjesë e ekipit të studimit, tha se për njerëzit si ai që punojnë me hapësira publike, vërtetimi i njohurive të marra në këtë fushë është tepër i vlefshëm në komunikimin e vlerës së këtyre hapësirave.

“Shëndeti mjedisor dhe shëndeti publik janë po aq të rëndësishëm”, shtoi ai.

Studimi, i publikuar në revistën Scientific Reports, mblodhi të dhëna nga qytetarët që jetonin në zona urbane në mbarë botën duke përdorur aplikacionin Urban Mind për studimin.

Më shumë se 750 njerëz dhanë 16.600 vlerësime, të cilat përfshinin pyetjet “a ndiheni të mirëpritur mes njerëzve përreth jush?” dhe “a mund t’i shihni pemët tani?”

Kur studiuesit morën parasysh moshën, përkatësinë etnike, arsimin dhe profesionin, përfitimet e kontaktit me natyrën dhe ndjenjat e përfshirjes sociale në vetmi mbetën shumë të rëndësishme statistikisht.

Christopher Gidlow, një profesor i kërkimit shëndetësor të aplikuar në Universitetin Staffordshire, i cili nuk ishte i përfshirë në hulumtim, tha se dihet prej kohësh se qasja në mjedisin natyror mund të nxisë ndërveprimet sociale dhe lidhjen.

“Ky studim i jep peshë shtesë dëshmive ekzistuese të afinitetit tonë ndaj mjedisit natyror dhe përfitimeve të mundshme për mirëqenien sociale”, tha ai.

Lajmet

Gjykata Themelore hedh poshtë padinë kundër ZRRE-së për shtrenjtimin e rrymës

Published

on

By

Gjykata Themelore në Prishtinë e ka hedhur poshtë padinë e një grupi aktivist kundër rregullatorit të energjisë në Kosovë në lidhje me shtrenjtimin e rrymës, njoftoi të mërkurën avokati i grupit, Ardian Bajraktari.

Bajraktari shkroi në Facebook se ka pranuar aktvendimin e Gjykatës Themelore, sipas të cilit kërkesa e grupit “Asnji cent ma shumë” për padi ndaj Zyrës së Rregullatorit të Energjisë e Kosovës (ZRRE) është refuzuar.

Ai njoftoi se grupi do të ankohet në Gjykatën e Apelit kundër vendimit të Themelores.

Beteja ligjore kundër vendimit të ZRRE-së për ngritjen e çmimit të energjisë vazhdon”, shkroi ai.

Rregullatori i energjisë e miratoi më 11 prill rritjen e çmimeve për tarifat e energjisë elektrike për 16.1 për amvisëri dhe biznese që kanë deri në 50 punëtorë, duke nxitur protesta.

Tarifat e reja u miratuan më 16 prill dhe u futën në fuqi më 1 maj.

Grupi “Asnjë cent më shumë” zhvilloi disa protesta gjatë kohës kur ZRRE-ja po shqyrtonte rritjen e çmimit të rrymës dhe asokohe paralajmëroi padi ndaj saj.

Ngritja e çmimit të rrymës ka çuar edhe në rritjen e çmimeve të produkteve themelore.

Çmimi prej 50 centësh për një bukë tashmë ka ndryshuar shumëkund në Prishtinë: në disa furra buka blihet për 60 centë, e në disa të tjera për 80 centë.

Në disa kafene dhe restorante të kryeqytetit të Kosovës, çmimi për një kafe është ngritur nga 1 euro në 1.5 ose në 2 euro.

Javë më parë, Institucioni i Avokatit të Popullit i kërkoi ZRRE-së t’i pezullojë vendimet për rritjen e çmimit të rrymës deri në përfundimin e hetimeve lidhur me ankesat e qytetarëve.

Sipas tij, rritja e tarifave ka ndikim të drejtpërdrejtë në të drejtat themelore të njeriut, “duke rënduar veçanërisht grupet më të cenueshme dhe familjet në asistencë sociale”.

Ndërsa, Këshilli për Mbrojtjen e të Drejtave dhe Lirive të Njeriut e kundërshtoi ashpër vendimin për rritjen e çmimit të rrymës, duke thënë se “rritja e çmimit të energjisë nuk do të mbetet rast i izoluar, por do të prodhojë rritje të çmimeve të tjera”.

ZRRE-ja argumentoi se rritja e tarifave këtë vit ishte e domosdoshme, për shkak të uljes së prodhimit të energjisë, rritjes së konsumit dhe varësisë së madhe nga importet me çmime të larta.

Kosova nuk mund ta sigurojë energjinë e nevojshme për mbi 1.6 milion banorët e saj vetëm me prodhimin nga Korporata Energjetike e Kosovës (KEK).

Një nga arsyet është vjetërsia me dekada e termocentraleve “Kosova A” dhe “Kosova B”. Prodhim ka edhe përmes burimeve të ripërtërishme, por në sasi më të vogla.

Kosova, viteve të fundit, është përballur me rritje të vazhdueshme të çmimeve të produkteve dhe shërbimeve./REL/

Continue Reading

Lajmet

Kosovari i akuzuar për krime kibernetike ekstradohet në SHBA

Published

on

By

Një shtetas i Kosovës është ekstraduar në Shtetet e Bashkuara, ku akuzohet për krime kibernetike në dëm të qytetarëve amerikanë, ka njoftuar Departamenti amerikan i Drejtësisë.

Ndaj Liridon Masuricës, 33-vjeçar nga Gjilani, i njohur si “@blackdb”, rëndojnë akuzat për konspiracion për mashtrime dhe për përdorim dashakeq të 15 apo më shumë instrumenteve të paautorizuara elektronike.

Nëse shpallet fajtor, Masurica mund të dënohet me burgim në kohëzgjatje maksimale prej 55 vjetësh.

Masurica ishte arrestuar nga autoritetet e Kosovës më 12 dhjetor 2024, ndërsa është ekstraduar në SHBA më 9 maj, në përputhje me marrëveshjen e ekstradimit mes dy vendeve, ka njoftuar Departamenti amerikan i Drejtësisë.

Ministrja në detyrë e Drejtësisë në Kosovë, Albulena Haxhiu, ka thënë se ekstradimi i Masuricës “është dëshmi konkrete e zotimit të palëkundur për sundimin e ligjit pa përjashtim dhe pa kompromis”.

Sipas saj, “ky veprim është një hap i madh përpara në ndërtimin e besimit në drejtësi dhe forcimit të bashkëpunimit ndërkombëtar me Shtetet e Bashkuara të Amerikës”.

Ky është vetëm një rezultat nga hapat që po ndërmarrim për të dëshmuar se Kosova është një vend ku krimi nuk gjenë strehim”, është shprehur ajo.

Ekstradimin e ka përshëndetur edhe Ambasada e SHBA-së në Prishtinë, e cila ka vlerësuar “bashkëpunimin dhe koordinimin e shkëlqyeshëm ndërmjet Shteteve të Bashkuara dhe Kosovës”.

Për ekstradimin e Masuricës në SHBA ka njoftuar fillimisht prokurori amerikan, Gregory W. Kehoe.

I pandehuri thuhet se ka bërë paraqitjen fillestare në një gjykatë federale në Tampa të Floridas më 12 maj, para gjyqtares Lindsay Saxe Griffin, e cila ka urdhëruar që ai të mbahet në paraburgim.

Sipas aktakuzës, Masurica ka qenë kryeadministrator i BlackDB.cc – një treg i zi online që ka funksionuar nga viti 2018 deri më tani.

BlackDB.cc, sipas Departamentit amerikan të Drejtësisë, ka ofruar ilegalisht në shitje kredenciale të vjedhura të llogarive dhe serverëve, informata për kartela të kreditit dhe informata të tjera identifikuese të individëve që jetojnë në Shtetet e Bashkuara.

“Pasi i kanë blerë, kriminelët kibernetikë kanë përdorur gjërat e blerave në BlackDB.cc për të kryer një varg aktivitetesh ilegale, përfshirë mashtrime me taksa, mashtrime me kartela krediti dhe vjedhje identiteti.

Hetimi ndaj Masuricës është kryer nga Byroja Federale amerikane e Hetimeve (FBI), në bashkëpunim me Drejtorinë për Hetimin e Krimeve Kibernetike në kuadër të Policisë së Kosovës, kanë bërë të ditur autoritetet amerikane, të cilat kanë thënë se Prokuroria Speciale e Kosovës dhe Policia e Kosovës kanë ofruar ndihmë të konsiderueshme për arrestimin e të dyshuarit.

Disa javë më parë, dy kosovarë ishin ekstraduar në SHBA, ku akuzohen për mashtrim dhe vjedhje identiteti të amerikanëve.

Bëhet fjalë për dy të rinj – Ardit Kutleshin, 26 vjeç, dhe Jetmir Kutleshin, 28 vjeç – të cilët ishin arrestuar më 12 dhjetor të vitit të kaluar, në bazë të kërkesës së SHBA-së për ekstradim./REL/

Continue Reading

Lajmet

“Shqipëria ka bërë përparime”, Von der Leyen uron Ramën: Vendi juaj është në BE

Published

on

By

Presidentja e Komisionit Europian, Ursula von der Leyen ka uruar me anë të një postimi në X kryeministrin e Shqipërisë, Edi Rama, për fitoren e zgjedhjeve parlamentare të mbajtura në 11 maj.

Ajo shprehet se Shqipëria ka bër ënjë përparim të madh drejt BE ndërsa shton se mezi pret që përgëzimet t’ia bëj personalisht kryeministrit Rama në Samitin që do të mbahet në Tiranë.

I dashur Edi Rama , urime per fitoren tuaj elektorale! Nën drejtimin tuaj, Shqipëria ka bërë përparim të madh drejt Bashkimit tonë. Le të vazhdojmë të punojmë ngushtë së bashku për reformat e BE-së. Shqipëria bën pjesë në BE! Mezi pres t’ju përgëzoj personalisht nesër në Tiranë”,-tha Von der Leyen.

Continue Reading

Lajmet

Viktor Orban uron Ramën për fitoren: Mezi pres t’ju shoh të premten

Published

on

By

Kryeministri i Hungarisë Viktor Orban ka uruar kryeministrin Edi Rama për fitimin e mandatit të katërt të qeverisjes në Shqipëri.

Me anë të një postimi në X Orban shprehet se mezi pret takimin që do të mbahet të premten në Tiranë, ndërsa shton se ky takim i liderëve të Europës, mund të jetë një Samit historik i EPC.

Urime Kryeministrit për fitoren e tij bindëse në zgjedhjet parlamentare të Shqipërisë. I dashur Edi, mezi pres t’ju shoh këtë të premte në Tiranë në atë që mund të jetë një Samit historik i EPC-së”,-shkruan Orban.

Kryeministri Edi Rama do të qeverisë vendin edhe për katër vite të ardhshme. Partia Socialiste fitoi bindshëm në zgjedhjet e 11 majit, duke shënuar fitoren më të madhe ndonjëherë që pas  vendosjes së pluralizmit në Shqipëri.

PS ka arritur të sigurojë e vetme 83 mandate, ndërkohë që ende vijon të numërohet vota e diasporës.

Continue Reading

Të kërkuara