Në një fjalim të mbajtur në Forumin Ekonomik Botëror në Davos, kryeministri i Spanjës, Pedro Sanchez, ka bërë thirrje për një pastrim të ri të mediave sociale dhe ka akuzuar miliarderët e kompanive teknologjike se po punojnë për të rrëzuar demokracinë. Ai tha se platformat digjitale, të cilat dikur ishin menduar për t’u shërbyer si hapësira të sigurta për biseda, tani janë shndërruar në mjete të shtypjes dhe manipulimit.

Sanchez e konsideroi këtë situatë një “guackë”, duke shtuar se është koha për ta bërë sërish medias sociale të “madhështore” dhe të rikthehet në qëllimin e saj origjinal. Ai e akuzoi mediat sociale për dëmtimin e rendit liberal dhe sistemit social në tre mënyra që nuk mund të injorohen.

Së pari, ai theksoi thjeshtimin dhe polarizimin e debatit publik. Sipas tij, platforma si Twitter dhe TikTok, me karaktere të kufizuara dhe video të shkurtra, nuk janë të mjaftueshme për të trajtuar çështje të rëndësishme, duke krijuar një shoqëri të ndarë që është lehtësisht e manipulueshme.

Së dyti, ai shigjetoi rritjen e lajmeve të rreme dhe manipulimin e informacionit. Sanchez pretendoi se pronarët e kompanive të mediave sociale nuk po bëjnë asgjë për të luftuar këtë fenomen, sepse përfitimet nga përhapja e lajmeve të rreme i ndihmojnë ata të përparojnë axhendën e tyre politike dhe të përmirësojnë biznesin.

Së treti, Sanchez theksoi se mediat sociale janë shndërruar në mjete që zëvendësojnë votat me pëlqime dhe klikime, duke e bërë këtë proces më të padrejtë dhe të manipuluar. Ai kujtoi se këto platforma kishin premtuar të barazonin fushën e lojës, por në fakt kanë bërë më të padrejtë pjesëmarrjen në debatet dhe zgjedhjet politike.

Sanchez gjithashtu fajësoi Rusinë për përkeqësimin e situatës së mediave sociale, duke argumentuar se përhapja e dezinformatave dhe sulmet ndaj institucioneve demokratike janë përpjekje të drejtuara për të dobësuar demokracitë perëndimore. Sipas tij, një grup i vogël miliarderësh që kontrollojnë këto media sociale nuk janë të kënaqur më me pushtetin ekonomik që kanë dhe po përpiqen të përdorin këto platforma për të mbajtur dhe zgjeruar ndikimin e tyre./UBTNews/

Këto ditë Kosova dhe veçmas qyteti i Prishtinës po përballet me nivele të larta të ndotjes së ajrit.

Instituti Kombëtar i Shëndetësisë Publike të Kosovës vlerëson se ndotja e ajrit konsiderohet një rrezik për shëndetin e njeriut, e sidomos për grupet e ndjeshme dhe me sëmundje të rrugëve dhe organeve të frymëmarrjes.

Prandaj ka për këtë IKSHPK jep rekomandime për qytetarët për reduktimin e rrezikut, kur ajri ka vlera të larta të ndotjes.

“Të reduktohen daljet në qytet dhe ne vendet me ajër të ndotur sidomos në mëngjes dhe mbrëmje e sidomos personat që kanë sëmundje kronike të sistemit kardiovaskular dhe respirator, fëmijët dhe shtatzënat; Të qëndrohet në shtëpi dhe mos të hapen dritaret për aerosjen e dhomave, derisa zgjasin vlerat e larta; Personat që pashmangshëm duhet të dalin në aktivitetet e tyre jashtë shtëpisë të përdorin maska mbrojtëse, të mbulojnë gojën e hundën me shall”, këto ishin ndër rekomandimet e IKSHPK-së.

Sipas IKSHPK-së efektet shëndetësore afatshkurtra të ndotjes së ajrit në shëndet paraqesin sëmundjet, shtrimet në spital, komplikimet shëndetësore dhe vdekjet.

“Efektet shëndetësore afatgjata: sëmundshmëria, kanceri i mushkërive, sëmundjet kardiovaskulare dhe pulmonare. Shkaqet kryesore të vdekjeve dhe sëmundjeve që lidhen me ndotjen e ajrit janë: sëmundjet ishemike të zemrës, goditja në tru, sëmundjet e frymëmarrjes, sëmundjet pulmonare obstruktive kronike, bronhiti, emfizema, irritimi i syve dhe sistemit të frymëmarrjes, veçanërisht sulmet e astmës dhe kanceri i mushkërive”, thuhet në reagimin e IKSHPK-së për ndotjen e ajrit”, thuhet në vlerësimin e IKSHPK-së.

Sipas Institutit, t dhënat e OBSh-së tregojnë se ndotja e ajrit shkakton pothuajse 500.000 vdekje të parakohshme çdo vit në botë. Përafërsisht 290.000 nga këto vdekje ndodhin në vendet me të ardhura të larta, ndërsa 190.000 vdekje ndodhin në vendet me të ardhura të mesme dhe të ulëta.

Një valë tensioni ka përfshirë qytetin industrial të Pithampurit, pas mbërritjes së 337 tonëve mbetje toksike nga ish-fabrika e Union Carbide në Bhopal, një qytet i njohur për tragjedinë e vitit 1984 që shkaktoi mijëra viktima nga rrjedhja e gazit toksik. Banorët vendas janë ngritur në protesta, duke shprehur shqetësimet e tyre për rrezikun që mund të shkaktojë depozitimi i këtyre mbetjeve pranë shtëpive të tyre.

Protestat, të cilat filluan më 3 janar, janë përshkallëzuar me kalimin e kohës, duke rezultuar në përplasje me policinë dhe akte ekstreme si tentativat për vetëdjegie. Shtimi i tensioneve reflekton frikën dhe mosbesimin e thelluar të qytetarëve pas katastrofës së Bhopalit dhe shqetësimeve për ndikimet e mbetjeve toksike.

Gayatri Tiwari, një nënë e pesë fëmijëve nga Pithampur, e konsideron mbeturinën si “helm” dhe shprehet e shqetësuar për efektet afatgjata në shëndetin e komunitetit dhe mjedisin përreth. Ndotja industriale në Pithampur është një problem i njohur, me nivele të larta të ndotjes së ujit dhe tokës që janë dokumentuar prej vitesh.

Në përpjekje për të qetësuar situatën, autoritetet shtetërore kanë mbrojtur procesin e asgjësimit të mbetjeve, duke theksuar se ato do të digjen në temperatura të larta dhe do të pastrohen me sisteme filtrimi të avancuara. Kryeministri Mohan Yadav ka kërkuar nga banorët që të protestojnë në mënyrë paqësore dhe të respektojnë vendimet e gjykatës që miratuan depozitimin e mbetjeve.

Megjithatë, ekspertët mjedisorë kanë shprehur shqetësime për rreziqet e djegies së mbetjeve toksike dhe kanë kërkuar që të shqyrtohen mundësi alternative, siç është bioremedimi, për të minimizuar ndikimet negative. Aktivistët janë të mendimit se fokusi në asgjësimin e këtyre mbetjeve është një shpërqendrim nga problemet më të mëdha që vazhdojnë të prekin Bhopalin, ku ndotja industriale mbetet një kërcënim i vazhdueshëm për jetën e qytetarëve.

Shitësi i perimeve, Shivnarayan Dasana, theksoi se çështja e mbetjeve toksike shkon përtej vetë materialeve të depozituara, duke përfshirë një histori të dhimbshme të ndotjes dhe katastrofave që kanë ndodhur në rajon.

Realiteti i Bhopalit, ku një tragjedi e tillë ka lënë pas pasoja të mëdha, ka thelluar besimin e ulët të njerëzve të Pithampur, të cilët tani janë të vendosur të vazhdojnë protestat dhe të kundërshtojnë çdo masë që mund të përkeqësojë gjendjen mjedisore dhe shëndetësore në qytetin e tyre./UBTNews/