Shëndet

​Sa mund të zgjasë kolla?

Ndonjëherë kolla mund të zgjasë më shumë se tetë javë.

Published

on

Kolla përshkruhet profesionalisht si një refleks natyral i trupit për të mbrojtur traktin respirator nga irrituesit që mund të çojnë në infeksione. Dhe sa do të zgjasë varet nga sëmundja që ka personi.

Në shumicën e rasteve, kolla do të largohet kur sëmundja përmirësohet dhe mund të zgjasë për një javë apo edhe një muaj të tërë.

Ndonjëherë kolla mund të zgjasë më shumë se tetë javë dhe më pas është një kollë kronike, e cila mund të jetë një shenjë e një sëmundjeje themelore si astma ose sëmundja e refluksit gastroezofageal (GERD).

Kushdo që ka një kollë të pashpjegueshme, një kollë të vazhdueshme që nuk ndalet, ose që kollitet me gjak ose mukozë të kuqe duhet të vizitojë menjëherë mjekun e tij.

Si klasifikohet kolla?

Një kollë klasifikohet në varësi të asaj se sa zgjat. Jo gjithmonë duhet të jetë shenjë e sëmundjes, sepse në pamjen e saj mund të ndikojnë edhe irritues të ndryshëm, të cilët nëse nuk hiqen nga rrugët e frymëmarrjes mund të çojnë në infeksione.

Ngacmuesit më të zakonshëm janë:

– tymi

– mukus

– alergjenë si poleni, myku ose pluhuri

Kolla mund të jetë:

Akute – që do të thotë se zgjat më pak se tri javë. Infeksione të tilla si ftohja e zakonshme, sinusiti ose pneumonia priren të shkaktojnë një kollë akute.

Subakute – që do të thotë se zgjat nga tre deri në tetë javë, duke zgjatur pas largimit të të ftohtit ose infeksionit.

Kronike – që do të thotë se zgjat më shumë se tetë javë. Gjendje të tilla si sëmundja e refluksit gastroezofageal (GERD), alergjitë, astma, sëmundja pulmonare obstruktive kronike (COPD), fibroza pulmonare dhe sëmundja intersticiale e mushkërive mund të shkaktojnë një kollë kronike.

Sa kohë zgjat zakonisht një kollë?

Sa kohë zgjat një kollë varet nga gjendja mjekësore që po e shkakton atë.

– një ftohje

– dhimbja e fytit zgjat rreth tetë ditë

– dhimbja e kokës zgjat nga nëntë deri në 10 ditë

– kongjestion i hundës ose rrjedhje e hundës që mund të zgjasë më shumë se dy javë

– kolla zgjat më shumë se dy javë.

Gripi

Gripi mund të shkaktojë një gamë të gjerë simptomash, të cilat zhduken në periudha të ndryshme. Shumica e simptomave, duke përfshirë ethe, të dridhura, dhimbje muskujsh dhe dhimbje të fytit, zakonisht do të largohen brenda tre deri në shtatë ditë.

Simptoma të tjera, duke përfshirë lodhjen dhe kollën, mund të zgjasin më shumë se dy javë, veçanërisht tek të moshuarit ose ata me sëmundje kronike të mushkërive.

Bronkiti

Një infeksion akut i bronkitit do të shfaqet papritur dhe do të zgjasë nga tre deri në 10 ditë. Sidoqoftë, kolla e shoqëruar mund të vazhdojë për disa javë më pas.

Alergjitë

Kur dikush ka një alergji, ai kollitet kur ekspozohet ndaj alergjenit. Alergjenët janë të ndryshëm për të gjithë, por tymi, poleni, pluhuri dhe pezmatimi i kafshëve shtëpiake janë të zakonshme.

Një kollë e shoqëruar me alergji zakonisht zhduket kur njeriu pastron rrugët e frymëmarrjes dhe nuk është më në kontakt me alergjenin, shkruan Vijesti.me.

Cilat janë shkaqet e një kolle të vazhdueshme?

Ndonjëherë kolla zgjat më shumë se dy muaj dhe mjekët e quajnë atë një kollë kronike. Sipas Kolegjit Amerikan të Alergjisë, Astmës dhe Imunologjisë, 90 përqind e kollitjeve të vazhdueshme ose kronike shkaktohen nga një nga kushtet e mëposhtme:

– astma, bronkiti kronik

– GERD, pika pas hundës

– pirja e duhanit

Një kollë kronike mund të jetë gjithashtu një shenjë e një gjendjeje më serioze:

– fibroza cistike, sarkoidoza

– COPD, kanceri i mushkërive

Komplikimet e mundshme të një kollë të vazhdueshme janë:

– dhimbje koke, marramendje

– çrregullimi i gjumit

– kontroll i vështirë i fshikëzës

– të fikët

Në shumicën e rasteve, kolla do të largohet vetë, ose kur diagnostikohet sëmundja e zakonshme themelore. Ndonjëherë një kollë mund të jetë një shenjë e një gjendjeje më serioze ose themelore.

Kur është e nevojshme për të vizituar mjekun?

– keni një kollë të vazhdueshme që zgjat më shumë se tetë javë pas sëmundjes fillestare

– keni një kollë të vazhdueshme që vazhdon të kthehet

– keni një kollë të vazhdueshme pa simptoma të tjera

– ju keni një kollë e shpeshtë që shkakton shfaqjen e gjakut ose mukusit të kuq.

Shëndet

Sa ndikojnë hormonet në humor dhe shëndetin mendor?

Published

on

Hormonet janë thelbësore për funksionimin e trupit, por ndikojnë fuqishëm edhe në trurin dhe emocionet tona. Ato ndërveprojnë me neurotransmetuesit, duke ndikuar në mënyrën si ndiejmë, mendojmë dhe reagojmë.

Ndryshimet hormonale dhe shëndeti mendor

Te gratë, periudhat me ndryshime të mëdha hormonale, adoleshenca, cikli menstrual, shtatzënia, pas lindjes dhe menopauza lidhen me rritjen e rrezikut për depresion, ankth dhe stres post-traumatik.

Para ciklit menstrual, rënia e estrogjenit dhe progesteronit mund të shkaktojë nervozizëm, lodhje dhe trishtim, ndërsa gjatë ovulacionit estrogjeni sjell ndjenja mirëqenieje. Pas lindjes, rreth 13% e grave përjetojnë depresion për shkak të rënies së hormonit.

Edhe burrat përjetojnë ndryshime hormonale, sidomos me uljen graduale të testosteronit, që mund të ndikojë në humor.

Si veprojnë hormonët në tru?

Ndikojnë në neurotransmetues si serotonina dhe dopamina. Estrogjeni ndihmon në mbrojtjen dhe krijimin e neuroneve të reja në hipokampus, pjesa e trurit e rëndësishme për kujtesën dhe emocionet.

Kortizoli, hormoni i stresit, nëse është i vazhdueshëm, mund të dëmtojë neuronet dhe të ulë përqendrimin dhe kujtesën.

Hormonet e tiroides gjithashtu ndikojnë në energji dhe humor; sëmundjet tiroide mund të shkaktojnë depresion ose ankth.

Rrugë të reja trajtimi

Zbulimet e fundit kanë çuar në trajtime të reja, si Brexanolone për depresionin pas lindjes, dhe përdorimi i estrogjenit ose testosteronit për të përmirësuar efektin e antidepresantëve në disa pacientë.

Megjithatë, reagimi ndaj trajtimeve hormonale ndryshon nga personi në person.

Si përfundim, hormonet kanë rol kyç në shëndetin mendor dhe mirëqenien emocionale, dhe kuptimi i tyre është çelësi për trajtime më efektive dhe të personalizuara. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Shëndet

Lodhje e vazhdueshme? Problemi mund të mos jetë gjumi

Published

on

Shumë njerëz ndihen të lodhur, edhe kur flenë mjaftueshëm. Edhe pse gjumi është thelbësor për rigjenerimin e trupit, zakonet e përditshme dhe disa probleme shëndetësore ulin nivelin e energjisë, edhe nëse nuk duket menjëherë shkaku.

Probleme me gjëndrën tiroide

Hipotiroidizmi ngadalëson metabolizmin, shkakton lodhje, rëndese dhe apati. Simptomat ngatërrohen me mungesën e gjumit ose stresin.

Zgjidhja: Konsultohuni me mjekun dhe bëni analizat e gjakut.

Konsum i tepruar i kafesë

Sasia e madhe e kafesë, sidomos pasdite, mund të përkeqësojë cilësinë e gjumit dhe të mbajë trupin në tension.

Zgjidhja: Kufizoni kafeinën në 1–2 filxhanë para orës 10:00 dhe zëvendësojeni me fruta ose shëtitje të lehta.

Mungesë aktiviteti fizik

Jetesa sedentare ul qarkullimin e gjakut dhe kapacitetin e mushkërive, duke sjellë lodhje të vazhdueshme.

Zgjidhja: Edhe një ecje 30-minutëshe në ditë mund të rrisë energjinë pa pasur nevojë për palestër intensive.

Stres kronik

Stresi i përditshëm ndikon në cilësinë e gjumit dhe në funksionet fizike të trupit.

Zgjidhja: Praktikoni frymëmarrje të thellë, pushime pa ekrane, relaksim ose meditim, edhe për pak minuta në ditë.

Ushqyerje e pasaktë, edhe pse e bollshme

Trupi mund të ndihet i lodhur nëse nuk merr lëndët ushqyese të nevojshme, pavarësisht sa ushqeheni. Dehidratimi dhe mungesa e vitaminave apo mineraleve shkaktojnë lodhje.

Zgjidhja: Pini ujë rregullisht, shmangni ushqimet e përpunuara, hani ushqime të pasura me fibra, proteina dhe yndyrna të shëndetshme.

Ekspertët këshillojnë që nëse ndiheni të lodhur pavarësisht gjumit, kontrolloni zakonet e përditshme dhe shëndetin tuaj. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Shëndet

Hani një dardhë çdo ditë, trupi juaj nuk do të jetë më i njëjti!

Published

on

Dardhat ndoshta nuk janë ndër frutat më të preferuara, por tani që është sezoni i tyre, ia vlen t’u japim më shumë vëmendje.

Me shijen e tyre të butë dhe të ëmbël, dardhat mund të konsumohen në shumë mënyra:Të pjekura me pak mjaltë dhe kanellë, në sallata, në tërshërë, në smoothie, apo edhe mbi pica me djathë dhe proshutë.

Përfitimet kryesore të dardhave për shëndetin:

Ndihmojnë në rënien në peshë

Janë të pasura me fibra, që ju mbajnë të ngopur gjatë. Kjo do të thotë që mund të konsumoni më pak ushqim pa ndjerë uri. Kanë pak kalori.

Luftojnë kapsllëkun

Fibrat e dardhave ndihmojnë tretjen dhe e bëjnë më të lehtë jashtëqitjen. Mos i hiqni lëkurën, sepse është e pasur me fibra.

Ulin kolesterolin dhe tensionin e gjakut

Fibrat ndihmojnë në uljen e kolesterolit të keq, kaliumi në dardha ndihmon në rregullimin e tensionit të gjakut e mbron shëndetin e zemrës.

Forcojnë imunitetin

Dardhat përmbajnë vitaminë C dhe antioksidantë që ndihmojnë trupin të luftojë viruset dhe sëmundjet. Varietetet e ndryshme ofrojnë përfitime të ndryshme, ndaj provoni sa më shumë lloje të ndryshme.

Mbrojnë nga sëmundjet kronike

Konsumimi i rregullt ulë rrezikun për sëmundje si diabeti, sëmundjet e zemrës dhe madje edhe Alzheimeri, falë fibrave dhe antioksidantëve që përmirësojnë shëndetin e zorrëve dhe trurit. /A.Z/UBT News/

 

Continue Reading

Shëndet

Hani sa më shumë, ja përfitimet që merrni nga avokado

Published

on

Avokado është një nga frutat më ushqyese dhe më të dobishme për shëndetin, e pasur me yndyrna të mira, vitamina dhe minerale thelbësore.

Një porcion prej 80 gramësh avokado përmban rreth 152 kalori, 5 g proteina, 6 g yndyrë, 5 g karbohidrate, 6 g fibra, si dhe vitaminë E dhe kalium në sasi të konsiderueshme.

Ja pesë përfitimet më të rëndësishme që ofron avokado për organizmin:

E pasur me vlera ushqyese

Përmban yndyrna të pangopura të shëndetshme, vitaminë E, folat, dhe minerale si hekuri, bakri dhe kaliumi. Ajo është ndër frutat me përmbajtjen më të lartë të fibrave të tretshme, që ndihmojnë tretjen dhe mbështesin funksionin e zorrëve.

Përmirëson shëndetin e zemrës

Rreth 60% e yndyrave në avokado janë të pangopura, lloj yndyre që ndihmon në uljen e rrezikut të sëmundjeve të zemrës dhe rregullimin e presionit të gjakut. Përmbajtja e lartë e kaliumit, folatit dhe fibrave kontribuon gjithashtu në mbrojtjen e sistemit kardiovaskular.

Ndihmon në uljen e kolesterolit

Yndyrnat e avokados, veçanërisht acidi oleik dhe acidi linoleik, janë të njohura për aftësinë për të ulur kolesterolin e keq dhe për të rritur kolesterolin e mirë, duke mbështetur një shëndet më të mirë të zemrës.

Ndihmon në rregullimin e oreksit

Falë përmbajtjes së lartë të yndyrnave dhe fibrave, avokado ndihmon në krijimin e ndjesisë së ngopjes për më gjatë, duke ulur dëshirën për të ngrënë tepër dhe ndihmuar në menaxhimin e peshës trupore.

Mbron shëndetin e syve

Avokado është e pasur me vitaminë E dhe karotenoide si luteina dhe zeaksantina, antioksidantë që mbrojnë sytë nga dëmtimet oksidative dhe ndihmojnë në parandalimin e sëmundjeve të syve, si degjenerimi makular. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Të kërkuara