

Published
3 years agoon
By
Betim GashiKolla përshkruhet profesionalisht si një refleks natyral i trupit për të mbrojtur traktin respirator nga irrituesit që mund të çojnë në infeksione. Dhe sa do të zgjasë varet nga sëmundja që ka personi.
Në shumicën e rasteve, kolla do të largohet kur sëmundja përmirësohet dhe mund të zgjasë për një javë apo edhe një muaj të tërë.
Ndonjëherë kolla mund të zgjasë më shumë se tetë javë dhe më pas është një kollë kronike, e cila mund të jetë një shenjë e një sëmundjeje themelore si astma ose sëmundja e refluksit gastroezofageal (GERD).
Kushdo që ka një kollë të pashpjegueshme, një kollë të vazhdueshme që nuk ndalet, ose që kollitet me gjak ose mukozë të kuqe duhet të vizitojë menjëherë mjekun e tij.
Si klasifikohet kolla?
Një kollë klasifikohet në varësi të asaj se sa zgjat. Jo gjithmonë duhet të jetë shenjë e sëmundjes, sepse në pamjen e saj mund të ndikojnë edhe irritues të ndryshëm, të cilët nëse nuk hiqen nga rrugët e frymëmarrjes mund të çojnë në infeksione.
Ngacmuesit më të zakonshëm janë:
– tymi
– mukus
– alergjenë si poleni, myku ose pluhuri
Kolla mund të jetë:
Akute – që do të thotë se zgjat më pak se tri javë. Infeksione të tilla si ftohja e zakonshme, sinusiti ose pneumonia priren të shkaktojnë një kollë akute.
Subakute – që do të thotë se zgjat nga tre deri në tetë javë, duke zgjatur pas largimit të të ftohtit ose infeksionit.
Kronike – që do të thotë se zgjat më shumë se tetë javë. Gjendje të tilla si sëmundja e refluksit gastroezofageal (GERD), alergjitë, astma, sëmundja pulmonare obstruktive kronike (COPD), fibroza pulmonare dhe sëmundja intersticiale e mushkërive mund të shkaktojnë një kollë kronike.
Sa kohë zgjat zakonisht një kollë?
Sa kohë zgjat një kollë varet nga gjendja mjekësore që po e shkakton atë.
– një ftohje
– dhimbja e fytit zgjat rreth tetë ditë
– dhimbja e kokës zgjat nga nëntë deri në 10 ditë
– kongjestion i hundës ose rrjedhje e hundës që mund të zgjasë më shumë se dy javë
– kolla zgjat më shumë se dy javë.
Gripi
Gripi mund të shkaktojë një gamë të gjerë simptomash, të cilat zhduken në periudha të ndryshme. Shumica e simptomave, duke përfshirë ethe, të dridhura, dhimbje muskujsh dhe dhimbje të fytit, zakonisht do të largohen brenda tre deri në shtatë ditë.
Simptoma të tjera, duke përfshirë lodhjen dhe kollën, mund të zgjasin më shumë se dy javë, veçanërisht tek të moshuarit ose ata me sëmundje kronike të mushkërive.
Bronkiti
Një infeksion akut i bronkitit do të shfaqet papritur dhe do të zgjasë nga tre deri në 10 ditë. Sidoqoftë, kolla e shoqëruar mund të vazhdojë për disa javë më pas.
Alergjitë
Kur dikush ka një alergji, ai kollitet kur ekspozohet ndaj alergjenit. Alergjenët janë të ndryshëm për të gjithë, por tymi, poleni, pluhuri dhe pezmatimi i kafshëve shtëpiake janë të zakonshme.
Një kollë e shoqëruar me alergji zakonisht zhduket kur njeriu pastron rrugët e frymëmarrjes dhe nuk është më në kontakt me alergjenin, shkruan Vijesti.me.
Cilat janë shkaqet e një kolle të vazhdueshme?
Ndonjëherë kolla zgjat më shumë se dy muaj dhe mjekët e quajnë atë një kollë kronike. Sipas Kolegjit Amerikan të Alergjisë, Astmës dhe Imunologjisë, 90 përqind e kollitjeve të vazhdueshme ose kronike shkaktohen nga një nga kushtet e mëposhtme:
– astma, bronkiti kronik
– GERD, pika pas hundës
– pirja e duhanit
Një kollë kronike mund të jetë gjithashtu një shenjë e një gjendjeje më serioze:
– fibroza cistike, sarkoidoza
– COPD, kanceri i mushkërive
Komplikimet e mundshme të një kollë të vazhdueshme janë:
– dhimbje koke, marramendje
– çrregullimi i gjumit
– kontroll i vështirë i fshikëzës
– të fikët
Në shumicën e rasteve, kolla do të largohet vetë, ose kur diagnostikohet sëmundja e zakonshme themelore. Ndonjëherë një kollë mund të jetë një shenjë e një gjendjeje më serioze ose themelore.
Kur është e nevojshme për të vizituar mjekun?
– keni një kollë të vazhdueshme që zgjat më shumë se tetë javë pas sëmundjes fillestare
– keni një kollë të vazhdueshme që vazhdon të kthehet
– keni një kollë të vazhdueshme pa simptoma të tjera
– ju keni një kollë e shpeshtë që shkakton shfaqjen e gjakut ose mukusit të kuq.
Shëndet
Hani një dardhë çdo ditë, trupi juaj nuk do të jetë më i njëjti!
Published
54 seconds agoon
October 16, 2025By
UBT News
Dardhat ndoshta nuk janë ndër frutat më të preferuara, por tani që është sezoni i tyre, ia vlen t’u japim më shumë vëmendje.
Me shijen e tyre të butë dhe të ëmbël, dardhat mund të konsumohen në shumë mënyra:Të pjekura me pak mjaltë dhe kanellë, në sallata, në tërshërë, në smoothie, apo edhe mbi pica me djathë dhe proshutë.
Përfitimet kryesore të dardhave për shëndetin:
Ndihmojnë në rënien në peshë
Janë të pasura me fibra, që ju mbajnë të ngopur gjatë. Kjo do të thotë që mund të konsumoni më pak ushqim pa ndjerë uri. Kanë pak kalori.
Luftojnë kapsllëkun
Fibrat e dardhave ndihmojnë tretjen dhe e bëjnë më të lehtë jashtëqitjen. Mos i hiqni lëkurën, sepse është e pasur me fibra.
Ulin kolesterolin dhe tensionin e gjakut
Fibrat ndihmojnë në uljen e kolesterolit të keq, kaliumi në dardha ndihmon në rregullimin e tensionit të gjakut e mbron shëndetin e zemrës.
Forcojnë imunitetin
Dardhat përmbajnë vitaminë C dhe antioksidantë që ndihmojnë trupin të luftojë viruset dhe sëmundjet. Varietetet e ndryshme ofrojnë përfitime të ndryshme, ndaj provoni sa më shumë lloje të ndryshme.
Mbrojnë nga sëmundjet kronike
Konsumimi i rregullt ulë rrezikun për sëmundje si diabeti, sëmundjet e zemrës dhe madje edhe Alzheimeri, falë fibrave dhe antioksidantëve që përmirësojnë shëndetin e zorrëve dhe trurit. /A.Z/UBT News/
Shëndet
Hani sa më shumë, ja përfitimet që merrni nga avokado
Published
3 hours agoon
October 16, 2025By
UBT News
Avokado është një nga frutat më ushqyese dhe më të dobishme për shëndetin, e pasur me yndyrna të mira, vitamina dhe minerale thelbësore.
Një porcion prej 80 gramësh avokado përmban rreth 152 kalori, 5 g proteina, 6 g yndyrë, 5 g karbohidrate, 6 g fibra, si dhe vitaminë E dhe kalium në sasi të konsiderueshme.
Ja pesë përfitimet më të rëndësishme që ofron avokado për organizmin:
E pasur me vlera ushqyese
Përmban yndyrna të pangopura të shëndetshme, vitaminë E, folat, dhe minerale si hekuri, bakri dhe kaliumi. Ajo është ndër frutat me përmbajtjen më të lartë të fibrave të tretshme, që ndihmojnë tretjen dhe mbështesin funksionin e zorrëve.
Përmirëson shëndetin e zemrës
Rreth 60% e yndyrave në avokado janë të pangopura, lloj yndyre që ndihmon në uljen e rrezikut të sëmundjeve të zemrës dhe rregullimin e presionit të gjakut. Përmbajtja e lartë e kaliumit, folatit dhe fibrave kontribuon gjithashtu në mbrojtjen e sistemit kardiovaskular.
Ndihmon në uljen e kolesterolit
Yndyrnat e avokados, veçanërisht acidi oleik dhe acidi linoleik, janë të njohura për aftësinë për të ulur kolesterolin e keq dhe për të rritur kolesterolin e mirë, duke mbështetur një shëndet më të mirë të zemrës.
Ndihmon në rregullimin e oreksit
Falë përmbajtjes së lartë të yndyrnave dhe fibrave, avokado ndihmon në krijimin e ndjesisë së ngopjes për më gjatë, duke ulur dëshirën për të ngrënë tepër dhe ndihmuar në menaxhimin e peshës trupore.
Mbron shëndetin e syve
Avokado është e pasur me vitaminë E dhe karotenoide si luteina dhe zeaksantina, antioksidantë që mbrojnë sytë nga dëmtimet oksidative dhe ndihmojnë në parandalimin e sëmundjeve të syve, si degjenerimi makular. /A.Z/UBT News/
Shëndet
A janë qetësuesit aq të pafajshëm sa mendojmë?
Published
4 hours agoon
October 16, 2025By
UBT News
Studimet e fundit kanë treguar se përdorimi i qetësuesve mund të rrisë ndjeshëm rrezikun për goditje në tru ose atak në zemër.
Hulumtimi, i realizuar nga Universiteti “Yang-Ming” në Taipei ka përfshirë 56 mijë të rritur që vuajnë nga hipertensioni dhe presioni i lartë i gjakut.
Gjatë studimit u analizua përdorimi i disa qetësuesve të zakonshëm si ibuprofeni, celecoxibi, mefenamic acidi, diklofenaku dhe naprokseni.
Shumica e pjesëmarrësve nuk ishin të vetëdijshëm se këto medikamente mund të përkeqësojnë gjendjen duke rritur presionin e gjakut.
“Rezultatet tona ofrojnë informacion të rëndësishëm për pacientët me hipertension,” deklaroi Dr. Chia Hsuin Chang, drejtuesi i studimit.
Ndërkohë, disa kardiologë kanë bërë thirrje për përdorim të kujdesshëm të këtyre barnave, pasi u vu re se personat që konsumonin ibuprofen kishin 31% më shumë rrezik për të pësuar arrest kardiak. /A.Z/UBT News/
Shëndet
Dieta me bazë bimore: Mrekulli për shëndetin dhe parandalimin e diabetit
Published
23 hours agoon
October 15, 2025By
UBT News
Dieta me bazë bimore mund të sjellë përfitime të mëdha për shëndetin tonë.
Studimet tregojnë se kufizimi i mishit të kuq dhe konsumimi i drithërave, frutave dhe perimeve mund të ulë nivelin e kolesterolit, të reduktojë rrezikun e sëmundjeve kardiovaskulare, të parandalojë diabetin e tipit 2 dhe madje të kontribuojë në zgjatjen e jetës.
Sipas një studimi të ri që analizoi 206 lloje ushqimesh për parandalimin e diabetit, këto përfitime shfaqen vetëm kur dieta me bazë bimore është e shëndetshme dhe kufizon ushqimet e përpunuara dhe ato të pasura me sheqer.
Një analizë 12-vjeçare mbi 113,000 pjesëmarrës nga studimi “Biobank” në Mbretërinë e Bashkuar i ndau njerëzit në katër kategori bazuar në konsumimin e frutave, perimeve dhe drithërave të freskëta.
Një grup konsumonte më shumë ushqime të përpunuara me bazë bimore të ulët, ëmbëlsira, drithëra të rafinuara dhe pije me sheqer, tjetri grup hante më shumë fruta, perime dhe drithëra të freskëta, duke pasur një dietë më të shëndetshme.
Njerëzit që ndiqnin dietën më të shëndetshme kishin indeks të ulët të masës trupore dhe nivele më të mira të sheqerit në gjak.
Përfitimet ishin të dukshme edhe tek individët me predispozicion gjenetik ndaj diabetit ose me faktorë të tjerë rreziku, si obeziteti.
Alysha Thompson, studente doktorature në Universitetin Queen’s, Belfast, tha: “Këto të dhëna janë veçanërisht të rëndësishme për ata me rrezik të lartë për diabet, pasi tregojnë se një dietë e shëndetshme me bazë bimore mund të ulë ndjeshëm rrezikun.”
Por si ndihmon dieta me bazë bimore në mbrojtjen kundër diabetit të tipit 2?
Prof. Aedín Cassidy, nga Instituti për Sigurinë Ushqimore Globale, tregoi për CNN se përfitimet lidhen me përmirësimin e metabolizmit të mëlçisë dhe veshkave: “Për herë të parë kemi treguar se dieta e shëndetshme me bazë bimore përmirëson funksionin e mëlçisë dhe veshkave, gjë që shpjegon zvogëlimin e rrezikut për diabetin e tipit 2.”
Sipas dietologes Duane Mellor nga Shkolla Mjekësore Aston në Birmingham, shëndeti i mëlçisë dhe reduktimi i inflamacionit lidhen drejtpërdrejt me dietën dhe mund të ndikojnë në zhvillimin e diabetit të tipit 2. /A.Z/UBT News/

Hani një dardhë çdo ditë, trupi juaj nuk do të jetë më i njëjti!

Qeveria e kryeministrit të riemëruar francez i mbijeton dy votimeve të mosbesimit

Një fenomen i rrallë kozmik: Unaza të dyfishta të zbuluara në hapësirë

Foda i hapur për të zgjatur qëndrimin në krye të Kosovës

Prokuroria Speciale ngrit aktakuzë ndaj tre personave për fajde e detyrim

Dyshohet se u lëshuan vërtetime mjekësore të falsifikuara për asistencë në zgjedhje në Kllokot

OVL UÇK: Vetëvendosje po politizon protestën në Tiranë, Edi Rama mbështet kauzën për drejtësi

Berisha: Të mohosh gjenocidin serb në Kosovë është të mohosh veten si shqiptar

UBT shënon Tetorin Rozë me aktivitet edukativ dhe debat mbi kancerin e gjirit
Të kërkuara
-
Vendi2 months ago
Profesori i UBT-së, Bahri Gashi, pjesë e rrjetit prestigjioz ndërkombëtar të recensimit shkencor në Taylor & Francis
-
Lajmet3 months ago
BSc në Shëndet Publik dhe Shkenca Mjekësore në UBT – Investim për të ardhmen e shëndetit të popullatës
-
Lajmet nga UBT1 month ago
Votoni për UBT-në dhe Rektorin Hajrizi në Triple E Awards: Dy nominime të reja ndërkombëtare për institucionin dhe Kosovën
-
Rajoni3 weeks ago
Policia, FSK-ja dhe Shërbyesit Civilë përfitojnë bursë 20 për qind në programet Master Shkenca Politike dhe Studime të Sigurisë në UBT