Shëndeti

​Rëndësia e aktivitetit fizik dhe përfitimet

Aktiviteti fizik ndikon edhe në fiziologjinë e trurit.

Published

on

Aktiviteti fizik përmirëson qarkullimin e përgjithshëm të gjakut, rrit rrjedhën e gjakut në tru dhe nivelet e noradrenalinës dhe endorfinës, të cilat mund të zvogëlojnë stresin, të përmirësojnë disponimin, të nxisin një efekt qetësues pas ushtrimit dhe si rezultat të përmirësojnë arritjet. Po ashtu, përftime shëndetësore janë edhe ndërtimi i kockave të forta, nyjave të shëndetshme, zemrës së fortë, shëndetit të mirë mendor dhe parandalon shqetësimin kryesor – obezitetin. Aktiviteti fizik ndikon edhe në fiziologjinë e trurit duke rritur: kapilarët e gjakut, qarkullimin e gjakut, oksigjenimin e trurit, rritjen e qelizave nervore në hipokampus (qendra e të mësuarit dhe kujtesës). Këto ndryshime fiziologjike lidhen me përmirësimin e vëmendjes, përmirësimin e procesimit të informatës, ruajtjen dhe rikthimin dhe rritjen e përqëndrimit.

1. Ushtrimet mbajnë në kontroll peshën

Ushtrimet ndihmojnë në mbajtjen e peshës nën kontroll ose në uljen e peshës. Kur merreni me aktivitet fizik, ju digjni kalori. Sa më intensiv aktiviteti, aq më shumë kalori digjni. Nuk keni nevojë për shumë kohë për ushtrime që çojnë në ulje peshe. Ju mund te ushtroheni çdo dite ne shtëpitë duke ndjekur programe qe ju instruktojnë apo duke ushtruar edhe ushtrime te thjeshta.

2. Ushtrimet ndihmojnë ne shëndetin tuaj

Pavarësisht peshës suaj, të qenët aktiv rrit vlerat e kolesterolit të mirë dhe ul trigliceridet e këqija. Kjo gjë e bën gjakun tuaj të qarkullojë më lehtë dhe ul rrezikun e sëmundjeve kardiovaskulare. Në fakt, aktiviteti i rregullt fizik mund të ndihmojë në parandalimin ose menaxhimin e problemeve të zemrës, diabetit, depresionit, llojeve të ndryshme të kancerit, artritit dhe rrëzimeve.

3. Ushtrimet ju përmirësojnë humorin

Aktiviteti fizik stimulon kimikate të ndryshme të trurit që ju bëjnë të ndiheni më të lumtur e më të qetë. Gjithashtu, kur stërviteni rregullisht, mund të ndiheni më mirë me pamjen tuaj të jashtme, gjë që rrit vetëbesimin dhe vetëvlerësimin.

4. Ushtrimet ju bëjnë më energjik

Aktiviteti i rregullt fizik mund të përmirësojë forcën e muskujve dhe të rrisë qëndrueshmërinë tuaj. Ushtrimet dhe aktiviteti fizik çojnë oksigjenin dhe lendet ushqyese në inde dhe ndihmojnë sistemin kardiovaskular të punojë më mirë. Dhe kur zemra dhe mushkëritë punojnë më mirë, ju keni më shumë energji për punët e përditshme.

5. Ushtrimet ju ndihmojnë të bëni gjumë cilësor

Aktiviteti i rregullt fizik ju ndihmon të flini më shpejt dhe të bëni gjumë më të thellë, duke rritur cilësinë e gjumit tuaj. Por mos u ushtroni në orët e vona të darkës, sepse do të jeni shumë energjikë dhe do ta keni vështirë të flini.

6. Ushtrimet sjellin kënaqësi

Ushtrimet dhe aktiviteti fizik janë një mënyrë e kënaqshme për të kaluar kohën. Ato ju japin mundësinë për të kaluar një kohë të mirë qofte edhe brenda shtëpisë, për t’u angazhuar në aktivitete që ju pëlqejnë.

7. Mund te ndihmoje shëndetin e lëkurës suaj.

Lëkura juaj mund te ndikohet nga sasia e stresit oksidativ në trupin tuaj, i cili ndodh qe kur mbrojtjet antioksiduese te trupit tuaj nuk e riparojnë tërësisht demin e krijuar nga radikalet e lira, bëjnë të mundur që të rritet stresi oksidativ. Ushtrimet rrisin prodhimin e antioksidanteve natyrale te trupit tuaj, te cilat ndihmojnë ne mbrojtjen e qelizave.

8. E përmirësojnë përqendrimin dhe e rrisin motivimin

Ushtrimet e rregullta fizike e rrisin lirimin e kimikaleve si dopamina dhe serotonina, të cilat e përmirësojnë përqendrimin dhe e rrisin motivimin.

9.Ushtrimet fizike e rrisin vetëbesimin

Përmirësimet në trup dhe në formë të trupit normalisht se ju ndihmojnë të keni më shumë vetëbesim.

10. Efekti i ushtrimit në sjellje.

Ushtrimet fizike përmirësojnë qëndrimin e një personi, karakterizojnë jo vetëm formën e trupit, por edhe funksionin e gjendjes së aparatit motorik. Formimi i qëndrimit të plotë shoqërohet me rritjen e lëvizshmërisë së nyjeve, veçanërisht në nyjet ndërvertebrale. Po aq e rëndësishme është formimi i aparatit neuromuskular të trupit – aftësia e muskujve për t’u çlodhur, tension dhe shtrirë. Zhvillimi i mirë i muskujve të shpinës është një kusht i rëndësishëm për formimin e qëndrimit të duhur, ka një efekt pozitiv në veprimtarinë e sistemeve të frymëmarrjes dhe të qarkullimit të gjakut. Ne jetojmë në një botë ku rregullisht ankohemi se jemi të lodhur. Megjithatë, një stërvitje e mirë do t’ju bëjë më të lodhur fizikisht, por ju ndihmon të flini më mirë dhe të pushoni më shumë. Mos harroni të ushtroheni dhe njëkohësisht të hani mirë, për të forcuar imunitetin dhe për t’u ndjerë energjikë. Përsa i përket përmirësimit të humorit, konsideroni komunikimin virtual. Video call-et dhe mesazhet do t’ju bëjnë të ndiheni më mirë. Gjithashtu mund t’i dedikoni kohe pasioneve tuaja, si leximi, piktura, muzika etj.

Shëndeti

Si ta përballosh vapën e tmerrshme kur ke ekzemë?

Published

on

Ekzema është një inflamacion kronik i lëkurës që shkakton skuqje, kruarje, tharje dhe shpesh, edhe çarje të lëkurës. Ajo shfaqet zakonisht në pjesën e gishtave dhe gjatë verës, mund të jetë agresive.

Shkaqet e ekzemës janë të ndryshme dhe përfshijnë:

Faktorë gjenetikë
Reagime alergjike ndaj substancave të ndryshme, si sapunë, detergjentë etj
Faktoret mjedisorë
Stresi emocional
Irritues të tjerë – rrezet UV, djersa etj

Simptomat kryesore janë:

Lëkurë e thatë që skuqet
Kruarje
Çarje e lëkurës ose puçrra
Në raste të rënda mund të shkaktojë edhe infeksione
 
Disa këshilla se si mund të kujdesesh për ekzemën në verë:

Hidrato lëkurën
 
Përdor kremra hidratues të lehtë, pa aromë, sidomos pas dushit për të ruajtur lagështinë në lëkurë.
 
Shmang ekspozimin e gjatë në diell

Rrezet UV mund të irritojnë ekzemën. Nëse del nga shtëpia, përdor krem dielli të përshtatshëm për lëkurë (hipoalergjenik dhe pa kimikate të forta).
 
Vish rroba të lehta që lejojnë lëkurën të marrë frymë

Përdor materiale pambuku dhe lino, të cilat nuk e irritojnë lëkurën.
 
Shmang djersitjen e tepërt

Djersa irriton lëkurën me ekzemë, ndaj një dush i mirë dhe hidratimi do të të ndihmojnë.

Përkujdesje ndaj alergjenëve: Gjatë verës, alergjenët (poleni) shkaktojnë acarim. Laj duart dhe fytyrën shpesh dhe shmang kontaktin me objekte të dyshimta. Përdor produkte miqësore për lëkurë. Shmang sapunët me përbërës të fortë që shkaktojnë irritim dhe përdor detergjentë dhe shampo specifike.

Konsultohu me mjekun nëse simptomet përkeqësohen. Jo gjithnjë ChatGPT dhe mendja jote janë mjeku, ndaj konsultohu me ekspertët.

 

 

Continue Reading

Shëndeti

Pesha ideale për gratë 170 cm: Ja sa kilogramë duhet të keni në çdo dekadë

Published

on

Kilogramët e tepërt shtohen më lehtë me kalimin e viteve, por hiqen gjithnjë më vështirë – ja si të ruani linjat sipas moshës.

Është i rëndësishëm indeksi i masës trupore, raporti mes gjatësisë dhe peshës, ashtu si edhe ushqimi i shëndetshëm dhe aktiviteti fizik. Ajo që nutricionistët veçojnë është fakti se të gjithë jemi të ndryshëm, kemi ndërtim të ndryshëm dhe ajo që për dikë është ideale, për dikë tmund të jetë larg asaj që dëshiron.

Kilogramët mund të na tregojnë nëse jemi në formë të mirë apo duhet të kemi më shumë kujdes me ushqimin dhe mënyrën si jetojmë.

Edhe vetë kuptimi i peshës ideale ka ndryshuar me kalimin e kohës, veçanërisht në 20 vitet e fundit, sot pritet që të gjitha të jemi më të hollë se sa dikur ka qenë e dëshirueshme. Kjo vlen për më të moshuarat me kalimin e viteve humbet masa muskulore, duhet të ulet pesha dhe marrja ditore e kalorive.

Peshën e saktë mund ta përcaktojë një specialist, por e përdorim një truk të vogël. Nëse kyçi i dorës është i hollë, pesha duhet të jetë nën vlerën mesatare, nëse kyçi është mesatar, duhet të jetë në mes, nëse kyçi është i gjerë dhe keni trup atletik me shumë masë muskulore, pesha është në kufijtë e sipërm të normales.

18–25 vjeç: 61 kg

Vajzat në të njëzetat kanë metabolizëm të mirë, por nuk është keq të ushtrojnë, tre-katër herë në javë. Ideale janë ushtrimet kardio dhe aerobike, çiklizmi, ecja e shpejtë, noti. Pesha ideale, për ato më të holla në këto vite është 55 kg, për ato me trup mesatar 61 kg, për ato me trup më të plotë 67 kg. Këtë ideal e ruajnë me më shumë peshk e mish, disa produkte qumështi me yndyrë, drithëra integrale, fruta dhe perime. Lejohet edhe çokollata për të ëmbëlsuar veten.

25–40 vjeç: 62,5 kg

Gratë në të tridhjetat ngadalë ndiejnë se metabolizmi u ngadalësohet, kilogramët ngjiten më shpejt, por hiqen lehtë. Pesha ideale për gratë më të holla në këto vite është kur peshojnë 56,5 kg, ato me trup mesatar 62,5, ndërsa më të plota 68,5. Për ta ruajtur këtë linjë, ushqimi duhet të jetë i larmishëm, por duhet ngrënë më me masë dhe të zvogëlohet marrja e ushqimeve kalorike, produkteve të yndyrshme të qumështit dhe ëmbëlsirave.

40–50 vjeç: 64 kg

Kur hyjnë në të pesëdhjetat, gratë ulin marrjen e mishit të yndyrshëm e produkteve të qumështit me shumë yndyrë. Kilogramët ngjiten brenda natës e më vështirë hiqen se në të tridhjetat. Duhet të kenë kujdes me ushqimin që nga mosha 40 vjeç, sepse metabolizmi është i ngadalësuar, ndaj ushqimet ideale janë mishi pa yndyrë, peshku, produktet pa yndyrë të qumështit, fruta e perime të freskëta, ndërsa sa më pak bukë, makarona, patate, oriz. Gratë më të holla duhet të kenë në këto vite 58 kg, ato me trup mesatar 64 kg, ndërsa më të plota 70 kg. Për ta arritur këtë, do t’u ndihmojë joga dhe noti dy deri në tre herë në javë.

50–60 vjeç: 66 kg

Pas moshës 50 vjeç, shumica e grave janë në menopauzë. Hormonet dhe metabolizmi ngadalësohen, ndaj për të ruajtur linjat e dikurshme nevojiten 350 deri në 500 kalori më pak në ditë. Rekomandohen katër deri pesë vakte të vogla çdo ditë, duhet të ulet sasia e mishit dhe peshkut, ndërsa çdo ditë duhet të konsumohen mish pa yndyrë dhe peshk i kaltër. Të preferuara janë produktet e qumështit pa yndyrë, ndërsa buka, makarona, orizi dhe patatet vetëm dy deri tre herë në javë, dhe atë në sasi shumë të vogla. Gjatë ditës duhet ngrënë sasi të vogla frutash dhe perimesh, më së miri në formë sallate.

Ëmbëlsirat dhe çokollata lejohen vetëm për raste të veçanta. Për të ruajtur peshën ideale, gratë më të holla në këtë moshë duhet të kenë 60 kg, ato me trup mesatar 66 kg, ndërsa ato më të plota 72 kg. Për këtë duhet të ecin çdo ditë, të notojnë, të bëjnë joga dhe ushtrime të përshtatura për moshën e tyre.

Me kalimin e viteve humbet masa muskulore, metabolizmi ngadalësohet dhe për këtë arsye duhet të ulet marrja e kalorive.

Sa kilogramë duhet të ketë një grua me gjatësi mesatare?

Gruaja me gjatësi mesatare 170 cm:

▪ nën 53,5 kg – peshë e pamjaftueshme
▪ nga 53,5 deri në 72 kg – peshë normale
▪ nga 72 deri në 86,5 kg – peshë e rritur
▪ mbi 86,5 kg – mbipeshë

 

Continue Reading

Shëndeti

Pesë ushqimet e shëndetshme që nuk duhet t’i mungojnë tavolinës suaj

Published

on

Ushqimi është burimi ynë kryesor i energjisë dhe vitalitetit. Duke shtuar këto 5 ushqime super të shëndetshme në dietën tuaj, do të ndiheni më energjikë dhe më të freskët gjatë gjithë ditës.

Avokado: Të pasura me acide yndyrore të shëndetshme e fibra, avokado është ushqim i shkëlqyeshëm për të mbajtur nivelet e energjisë stabile gjithë ditën.

Perimet e gjelbra të freskëta: Perimet e gjelbra të freskëta janë të pasura me vitamina, minerale dhe antioksidantë që ndihmojnë nërritjen e energjisë dhe mbajtjen e trupit të shëndetshëm.

Arrat: Me përmbajtje të lartë të proteinave dhe yndyrës së shëndetshme, arrat janë një ushqim ideal për të rritur nivelin e energjisë dhe për të mbajtur stomakun e ngopur për një kohë më të gjatë.

Mjalti: Burim i energjisë së shpejtë dhe të qëndrueshme, i cili ofron përfitime të mëdha për shëndetin e zemrës e sistemin imunitar.

Ushqimet e pasura me Omega-3: Salmoni dhe farat e linit, këto ushqime të pasura me acide yndyrore ndihmojnë në mbrojtjen e shëndetit të zemrës dhe në përmirësimin e funksionimit të trurit, duke ndihmuar në ruajtjen e energjisë dhe vitalitetit të trupit.

Nëse integroni këto ushqime të shëndetshme në dietë, do të ndjeni një ndryshim pozitiv të niveleve të energjisë dhe shëndetit tuaj.

Continue Reading

Aktualitet

​Rritet dukshëm numri i operacioneve në vena në Klinikën e Kirurgjisë

Published

on

Në Qendrën Klinike dhe Universitare të Kosovës është rritur dukshëm numri i operacioneve në vena, në kuadër të Klinikës së Kirurgjisë Vaskulare.

Vetëm gjatë gjashtë muajve të parë të këtij viti, janë operuar 244 pacientë që kanë qenë në lista të pritjes, njofton QKUK.

Kjo shifër është dukshëm më e lartë krahasuar me vitet e kaluara, falë edhe investimeve që janë bërë në këtë klinikë.

Gjatë vitit 2024 ishin kryer 225 operacione në vena dhe bazuar në ritmin e punës së gjysmë vitit, por edhe planin e punës së klinikës, pritet që ky numër të rritet edhe më tutje.

Continue Reading

Të kërkuara