Shëndet

​Pse ndonjëherë kemi shije metalike në gojë?

Kjo nuk është diçka që duhet ta injoroni.

Published

on

Shija e gjakut në gojën tuaj nuk është më e këndshme, por a keni menduar ndonjëherë pse ndonjëherë e ndjeni atë pa ndonjë arsye të dukshme?

Kjo nuk është diçka që duhet ta injoroni dhe këto janë disa arsye pse mund të shijoni gjakun ose metalin në gojë.

Nëse ndjeni shijen e gjakut në gojë gjatë ushtrimeve, veçanërisht nëse është një stërvitje më intensive, sipas dr. Lisa Lewis, mund të shoqërohet me prishjen e qelizave të kuqe të gjakut të cilat më pas lëshojnë sasi të vogla hekuri në mushkëritë. Gjithashtu, nëse keni vështirësi në frymëmarrje gjatë ushtrimeve, shija metalike në gojë mund të shkaktohet nga zonat e irrituara në gojë, fyt dhe hundë.

Lewis shton se kjo ndihet më shpesh nga njerëzit që jetojnë në zona me klimë të thatë dhe të ftohtë. Mjeku ju këshillon të ndaloni ushtrimet nëse kjo ndodh në mënyrë që të pushoni dhe të kontrolloni nëse ka vërtet gjak të dukshëm në gojën tuaj. Nëse shihni se gjaku ose shija ekziston ende, do të ishte më mirë të shihni një mjek.

Covid

Humbja e ndjenjës së shijes ishte një nga simptomat më të zakonshme të Covid kur filloi pandemia. Por përveç humbjes së ndjeshmërisë, shumëkush ndjeu edhe shijen e metalit në gojë. Ende nuk është plotësisht e qartë pse disa njerëz e kanë përjetuar këtë simptomë, por Lewis thotë se kërkimet e vazhdueshme tregojnë se shija metalike në gojë nuk është një fenomen i përhershëm. Në një grua 59-vjeçare nga Filadelfia, e cila shfaqi këtë simptomë, shija metalike u zhduk pas rreth dy javësh. Përveç Covid-it, shija e gjakut në gojë mund të ekzaminohet nga një infeksion bakterial i trajtueshëm.

Barna e suplemente

Lewis thotë se antibiotikët, ilaçet kundër depresionit dhe medikamentet për presionin e gjakut dhe diabetin mund të shkaktojnë shije të gjakut si një efekt anësor. Gjithashtu multivitamina, veçanërisht ato me hekur, lënë një shije gjaku në gojë.

Nëse medikamentet janë shkaku i një shije të pakëndshme të gjakut në gojë, kjo nuk është shkak për shqetësim, madje efekti anësor mund të zhduket me kalimin e kohës. Nëse vazhdon, shija mund të jetë rezultat i diçka tjetër dhe këtë duhet ta diskutoni me mjekun tuaj, këshillon Lewis.

Alergjitë

Alergjitë përveç që mund të jenë të pakëndshme dhe irrituese, ato mund të jenë edhe shkaku i shfaqjes së shijes metalike në gojë. Lewis thotë se medikamentet kundër alergjive si antihistaminet mund të shkaktojnë një shije metalike dhe një ndjenjë të thatësisë në gojë.

Sindroma e arrave të pishës

Edhe pse jo e pazakontë, mund të ndodhë te disa njerëz pasi hanë arra pishe. Dr Nesochi Okeke-Igbokwe thotë se ka raporte të njerëzve që përjetojnë një shije metalike në gojën e tyre disa ditë pas konsumimit të arrave të pishës. Mjeku shton se shija e ndryshuar në gojë është jetëshkurtër dhe është e paqartë pse ky fenomen mund të ndodhë te disa.

Sipas Institutit Kombëtar të Shëndetit të SHBA-së, dikush që zhvillon arrat e pishës në përgjithësi do të ketë një shije të hidhur metalike 12 deri në 48 orë pasi ka ngrënë arra pishe. Kjo shije zakonisht përmirësohet nga konsumimi i ushqimeve të tjera dhe zgjat dy deri në katër javë. Sipas studiuesve të Institutit Kombëtar të Shëndetësisë, ky çrregullim lidhet me konsumimin e arrave të species Pinus armandii, por te personat e prekur nga kjo sindromë nuk janë identifikuar shkaktarë të mundshëm apo shkaqe të zakonshme mjekësore.

Shtatzënia

Doktoresha Okeke-Igbokwe thotë se shtatzënia shpesh shkakton një shije metalike në gjak e cila ndoshta është për shkak të lëkundjeve hormonale që ndodhin gjatë kësaj periudhe. Lewis vëren se ky ndryshim në shije zakonisht zhduket vetë.

Higjiena e dobët e gojës

Lewis thotë se inflamacioni ose sëmundjet e mishrave të dhëmbëve si gingiviti mund të ndodhin nëse dikush nuk i lajnë dhëmbët rregullisht. Për shkak të anatomisë së ndryshuar të indit oral për shkak të këtyre fenomeneve, rezultati mund të jetë një shije metalike në gojë.

Kushtet neurologjike

Lewis thotë se shija metalike në gojë mund të lidhet me kushte neurologjike si paraliza e Bell-it, e cila mendohet se shkaktohet nga një infeksion viral. Shija metalike e lidhur me sëmundjet neurologjike është rezultat i sinjaleve të dobëta për shkak të dështimit të trurit. Mjeku shton se shija metalike ose shija e gjakut në gojë rrallëherë është shenja e parë e një sëmundjeje neurologjike sepse ndryshimi i shijes zakonisht vjen në kombinim me simptoma të tjera neurologjike. Pra, nëse ndjeni gjak në gojën tuaj, mos supozoni automatikisht se keni ndonjë gjendje alarmuese neurologjike.

Shëndet

Ndërrimi i natës rrit rrezikun e kancerit tek gratë

Published

on

Puna gjatë natës ka qenë prej kohësh e lidhur me shëndetin e dobët. Tani një studim i ri sugjeron se për gratë, puna gjatë kësaj kohe mund të rris rrezikun e kancerit.

Hulumtuesit kanë zbuluar se gratë që punojnë në turnin e natës janë pothuajse pesë herë më të rrezikuara nga kanceri në krahasim me gratë që punojnë gjatë ditës.

Në këtë studim ekspertët kanë gjetur se gratë që punonin gjatë natës ishin më shumë të rrezikuara nga kanceri i gjirit, kanceri i lëkurës dhe kanceri i mushkërive, shkruan Medicalnewstoday,

Bashkautori i hulumtimit, Xuelei Ma, nga Qendra Mjekësore e Kinës Perëndimore dhe kolegët e tij kanë publikuar gjetjet e tyre në revistën “Cancer Epidemiology, Biomarkers & Prevention”.

Hulumtimet e mëparshme kanë treguar se puna gjatë ndërrimit të natës mund të pengojë rëndë ritmin tuaj të qarkullimit.

Ky është orari kur rregullohen proceset fiziologjike të trupit gjatë një cikli 24 orësh. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Shëndet

A janë ëmbëlsuesit “natyralë” më të shëndetshëm se sheqeri i bardhë?

Published

on

Shumë njerëz përpiqen të kufizojnë konsumin e sheqerit, por heqja dorë nga ëmbëlsirat nuk është e lehtë.

Një pyetje e shpeshtë që shtrohet është nëse ëmbëlsuesit e ashtuquajtur “natyralë” – si mjalti, shurupi i panjës apo ai i agaves – janë më të mirë për shëndetin sesa sheqeri i bardhë.

Sipas ekspertëve të ushqyerjes, përgjigjja është “jo plotësisht”, shkruan The New York Times.

“Trupi nuk e dallon nëse sheqeri vjen nga mjalti, sheqeri i tryezës apo shurupi i agaves. Ai e shpërbën në të njëjtat molekula”, shpjegon Karen Della Corte, profesoreshë e shkencës ushqimore në Universitetin Brigham Young në Utah.

Pse sheqeri i tepërt është i dëmshëm?

Sheqeri në mollë dhe ai në një çokollatë përbëhen nga glukozë dhe fruktozë, por trupi i përpunon ndryshe, në varësi të mënyrës si janë “paketuar” në ushqim.

“Kur hani fruta ose perime të plota, fibrat që ato përmbajnë ngadalësojnë tretjen dhe ndihmojnë në parandalimin e ngritjeve të menjëhershme të nivelit të sheqerit në gjak,” shpjegon Kimber Stanhope, hulumtuese në Universitetin e Kalifornisë.

Por në rastin e sheqernave të shtuara, si sheqeri i rafinuar apo shurupi me përmbajtje të lartë fruktoze, përbërësit hyjnë menjëherë në gjak, duke shkaktuar rritje të shpejtë të nivelit të glukozës.

“E njëjta gjë mund të ndodhë edhe me lëngjet e frutave, edhe kur nuk kanë sheqer të shtuar, gjatë përpunimit humbet fibra mbrojtëse,” shton Della Corte.

Këto ngritje të përsëritura të sheqerit çon në rezistencë ndaj insulinës, e cila zhvillohet në diabet të tipit 2. Sipas Robert Lustig, endokrinolog në Universitetin e Kalifornisë “sheqeri i tepërt shndërrohet në yndyrë nga mëlçia, duke rritur rrezikun për sëmundje kronike të mëlçisë dhe për atak në zemër”.

Autoritetet shëndetësore amerikane rekomandojnë jo më shumë se 50 gramë sheqer të shtuar në ditë, ndërsa Shoqata Amerikane e Zemrës vendos kufij edhe më të rreptë: 36 gramë për burrat dhe 25 gramë për gratë.

A janë ëmbëlsuesit “natyralë” më të mirë?

Megjithëse mjalti, shurupi i panjës apo ai i agaves promovohen si alternativa “më të shëndetshme”, në thelb ato janë sheqerna të shtuar dhe mund të jenë po aq të dëmshëm kur konsumohen në sasi të mëdha.

“Shumica e studimeve që pretendojnë se këto ëmbëlsues janë më të mirë janë të financuara nga vetë industria,” thekson Stanhope.

Më 2024, një studim i financuar nga industria e shurupit të panjës pretendonte se kishte përfitime për shëndetin e zemrës e kontrollin e sheqerit në gjak – por rezultatet u kritikuan për ekzagjerim. Një studim tjetër i vitit 2015, megjithëse i financuar nga industria e mjaltit, përfshiu 55 të rritur që konsumuan për dy javë pije me 50 gramë sheqer në forma të ndryshme: mjaltë, sheqer të bardhë dhe shurup fruktoze.

Rezultatet treguan asnjë ndryshim të dukshëm në nivelet e sheqerit në gjak, yndyrave apo inflamacionit. “Ky studim sugjeron se mjalti nuk është as më i mirë, as më i keq se sheqeri i zakonshëm,” përfundon Stanhope.

Po ëmbëltuesit artificialë?

Nëse mendoni të kaloni te ëmbëltuesit pa kalori, si aspartami, sukraloza (Splenda) apo stevia dhe monk fruit, ekspertët theksojnë se studimet janë ende të paqarta. Shkencëtarët shqyrtojnë nëse këto produkte ndikojnë negativisht në metabolizëm dhe mikrobet e zorrëve, por përfundimet mbeten të paqarta.

Kur ju kap dëshira për diçka të ëmbël, zgjidhni fruta natyrale – si boronicat, mollët apo patatet e ëmbla të pjekura.

“Nëse kjo nuk ju mjafton, pak ëmbëlsi – për shembull, pak mjaltë mbi copa molle – është në rregull,” këshillojnë specialistët.

Edhe çokollata e zezë mund të jetë një zgjedhje më e mirë, pasi zakonisht përmban më pak sheqer të shtuar se çokollata e qumështit. /A.Z/UBT News/

 

Continue Reading

Shëndet

Tension i lartë? Ja metodat natyrale që ndihmojnë

Published

on

Tensioni i lartë i gjakut është një problem shumë i përhapur shëndetësor.

Nëse nuk trajtohet siç duhet, hipertensioni mund të transformohet në një problem shqetësues duke shkaktuar diabet, sëmundje kardiovaskulare, probleme me aftësitë e trurit dhe dështim të veshkave.

Shumica e njerëzve që vuajnë nga tensioni i lartë përdorin medikamente që shoqërohen me efekte anësore.

Por ju mund të përdorni shumë thjeshtë edhe disa ushqime ose produkte që i gjeni lehtë në shtëpi siç janë hudhra, limoni apo uthulla e mollës.

Lëng Limoni

Ujë

Një limon

Shtrydheni lëngun e limonit në një gotë me ujë dhe pijeni atë çdo mëngjes para se të hani ushqim. Limonët kanë aftësinë të ruajnë fleksibilitetin dhe funksionet e enëve të gjakut duke ulur kështu tensionin.

Hudhër

Përmban substanca sulfuri që kanë aftësinë të ulin tensionin e gjakut e largojnë toksinat dhe kolesterolin nga organizmi. Ato stimulojnë prodhimin e oksidit nitrik dhe të rregullojnë tensionin e gjakut, duke i zgjeruar enët. Ju duhet të konsumoni 2-4 thelpinj hudhër të freskët në mëngjes para se të hani ushqim.

Uthull Molle dhe Sodë Buke

Ujë

Një majë luge çaji me sodë buke

Një lugë gjelle me uthull molle

Uthulla e mollës përmban sminerale të dobishme si kaliumi, magnezi dhe kalciumi. Ato janë thelbësore për qarkullimin e gjakut dhe uljen e tensionit.

Përzieni një lugë gjelle me uthull, majë luge çaji me sodë buke dhe një gotë me ujë. Konsumoni dy herë në ditë për rezultate më të mira. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Shëndet

Dy filxhanë kafe në ditë mund të ulin rrezikun e Parkinsonit

Published

on

Deri më sot janë kryer të paktën 19 studime që kanë hetuar rolin e kafesë në sëmundjen e Parkinsonit. Rezultatet tregojnë se konsumimi i rregullt i kafesë mund të ulë rrezikun për zhvillimin e Parkinsonit me rreth një të tretën.

Përbërësi që bën ndryshimin është kafeina. Kjo shpjegon pse edhe çaji, që përmban kafeinë, ka efekte mbrojtëse, ndërsa kafeja pa kafeinë nuk ka treguar të njëjtat përfitime.

Ashtu si fitoushqyesit që gjenden në frutat e pyllit, edhe kafeina ka veti neuro-mbrojtëse. Ajo ndihmon në mbrojtjen e qelizave nervore nga dëmtimet që shkaktohen nga pesticidet dhe neurotoksinat e tjera.

Si ndikon kafeja te pacientët me Parkinson?

Në një studim, pacientëve me Parkinson iu dha kafeinë në sasi të barabartë me dy filxhanë kafe në ditë (ose 4 filxhanë çaji të zi a 8 filxhanë çaji jeshil).

Pas vetëm tre javësh, u vunë re përmirësime të dukshme në gjendjen e tyre. Duke qenë se një filxhan kafeje është i lirë dhe i lehtë për t’u konsumuar, kompanitë farmaceutike kanë tentuar ta shndërrojnë kafeinën në ilaçe eksperimentale, si preladenanti dhe istradefilina.

Megjithatë, këto barna nuk kanë dhënë rezultate më të mira se vetë kafeja, e cila mbetet zgjidhje më natyrale, më e lirë dhe më e sigurt. /A.Z/UBT News/

Continue Reading

Të kërkuara