Lajmet

​Pesimizmi: Pse lind një pikëpamje negative për botën dhe a mund të shërohet?

Published

on

Negativizmi ose pesimizmi përshkruan një kuptim dhe përvojë të errët të botës përreth jush. Është një mësim filozofik sipas të cilit gjithçka në botë nuk është e mirë, më saktësisht, është më e keqja që mund të jetë.

Ky botëkuptim zakonisht fitohet në procesin e shoqërizimit, dhe në atë periudhë individët e vlerësojnë veten negativisht dhe dyshojnë në aftësitë dhe mundësitë e tyre.

Si një pikëpamje filozofike, pesimizmi bazohet në idenë se ka më shumë të keqe sesa të mirë në botë. Sipas Enciklopedisë kroate, baza e pesimizmit është eliminimi i mungesës dhe dhimbjes së veprimit njerëzor, por kur kjo ndodh, njeriu mbetet në dëshirë sepse karakterizimi kryesor i jetës njerëzore është paqëndrueshmëria dhe kalueshmëria.

Pesimizmi gjithashtu ka vendin e tij në shumë fe, në krahasim me një kuptim pozitiv të botës. E kundërta e pesimizmit është optimizmi, besimi se ka më shumë të mirë sesa të keqe në botë.

Si janë njerëzit pesimistë?

Të gjithë në jetë ndonjëherë mund t’i nënshtrohen mendimeve pesimiste për shkak të zhgënjimeve ose traumave. Nuk është aspak e pazakontë të kemi mendime pesimiste, megjithatë, nëse mendimet negative dhe pesimizmi janë gjithçka që kemi në mendje, kjo duhet parë si një problem që duhet zgjidhur.

Arsyeja për këtë është se një pjesë e depresionit si një çrregullim psikologjik është pesimizmi. Ekzistojnë gjithashtu të dhëna se si njerëzit që kanë një nivel më të lartë pesimizmi kanë një rrezik më të lartë për të vdekur nga sëmundjet e zemrës. Pesimizmi mund të përkeqësojë simptomat e depresionit dhe ankthit, veçanërisht te të moshuarit ku ndikon më tej në gjendjen e tyre fizike.

Si të njohësh një person pesimist?

Njerëzit që jetojnë pesimizëm kanë një kuptim të errët të jetës rreth tyre dhe mund të njihen nga këto simptoma:

– besimi se realiteti është i pakuptimtë

– mungesa e besimit te njerëzit përreth jush

– besimi se jeta nuk ka kuptim

– mbyllje, mungesë e jetës shoqërore

– fyerje e të gjitha të mirave

– besimi në pavlefshmërinë e dikujt

– zvogëlimi i besimit në aftësitë e veta

– një jetë e rrallë dhe e përmbushur dobët

Ka një lidhje në rritje dhe gjithnjë e më shumë flitet për lidhjen midis ndjenjave të këqija dhe pesimizmit me sëmundje të ndryshme fizike. Për shembull, njerëzit që vuajnë nga sëmundje të rënda tregojnë një shërim më të gjatë sesa njerëzit që karakterizohen si optimistë.

Pesimizmi dhe sëmundja

Lidhja midis fillimit të sëmundjes dhe pesimizmit nuk është një ide e re, dhe kërkimet mbi këtë çështje kanë ekzistuar që nga fillimi i viteve 1900. Një studim periodik që filloi në vitin 1920 tregoi se fëmijët që u etiketuan më të lumtur dhe më të lumtur në vitet e mëparshme kishin një jetëgjatësi më të gjatë se ata që u karakterizuan si pesimistë. Shkencëtarët kanë vërtetuar të dhëna të ngjashme në studime të tjera.

Të dhënat tregojnë se pesimizmi mund të shoqërohet me vdekshmëri më të lartë, por gjithashtu se individët pesimistë kanë më shumë gjasa të zhvillojnë faktorë rreziku për vdekshmërinë e parakohshme siç është presioni i lartë i gjakut. Një nga arsyet e rritjes së sëmundjes te njerëzit pesimistë është fakti se në jetën e vjetër ata do të jenë më të prirë ndaj zakoneve më të këqija të jetës dhe konsumimit të alkoolit dhe cigareve.

Analizat e mbijetesës të kryera te njerëzit me kancer dhe SIDA tregojnë se optimizmi ishte një faktor për mbijetesë më të gjatë dhe pesimizmi ishte një faktor për mbijetesë të dobët dhe më të shkurtër në sëmundjet më të rënda. Pjesa më e madhe e shërimit nga sëmundja lidhet me gjendjen pozitive psikologjike të personit dhe vullnetin për të jetuar, dhe pesimistët nuk i tregojnë këto karakteristika, por janë e kundërta. Analizat tregojnë gjithashtu se optimistët kthehen në aktivitete të ndryshme dukshëm më shpejt pas sëmundjes dhe operacionit sesa pesimistët. Është interesante sesi këto të dhëna janë të orientuara në të gjithë botën, jo vetëm në vendet perëndimore.

Pesimizmi dhe sëmundjet e zemrës, tregojnë të dhënat, janë të lidhura ngushtë. Një studim i kryer mbi burrat që iu nënshtruan një operacioni për të instaluar shartime të arterieve koronare tregoi se optimistët po shërohen më shpejt.

Gjithashtu është treguar se individët optimistë kanë më pak shenja fiziologjike që tregojnë infarkt miokardi gjatë operacionit. Sa i përket përsëritjes së sëmundjes, dhimbja e shkaktuar nga angina pectoris është përshkruar si dukshëm më e ulët tek optimistët sesa pesimistët. Një studim tjetër, i mëvonshëm, tregoi rezultate të ngjashme dhe se pesimizmi më i ulët ishte i lidhur me statusin më të mirë të pacientit.

Edhe pse nuk ka shumë kërkime, korrelacione të larta gjenden midis një gjendje emocionale pozitive ose optimizmit dhe një jete më të gjatë. Gjithashtu është treguar se pesimizmi parashikon vdekshmërinë dhe është një faktor i rëndësishëm rreziku për vdekshmërinë, veçanërisht në pacientët më të rinj. Pesimizmi është treguar se është i lidhur me veprimin e tabletave dhe ndikon drejtpërdrejt në sistemet endokrine dhe imune.

Gjithashtu, pesimizmi krijon një rrezik shumë më të lartë për zhvillimin e vështirësive psikologjike si depresioni, ankthi, paniku dhe sëmundje të ngjashme. Të gjitha sa më sipër mund ta bëjnë të vështirë funksionimin e përditshëm.

Nëse lihet i pa trajtuar mund të shkaktojë sëmundje kronike dhe probleme afatgjata me trupin.

A mund të trajtohet pesimizmi?

Meqenëse as optimizmi dhe as pesimizmi nuk klasifikohen si një çrregullim mendor, në përgjithësi nuk është e nevojshme ta trajtojmë. Por kjo nuk do të thotë që pesimizmi nuk mund të shërohet.

Krijimi i një pamje pozitive për botën mund të mësohet, por zakonisht është një proces i gjatë. Nëse pesimizmi ndikon në jetën e përditshme në kuptimin që një person mbyllet, ka mungesë të jetës shoqërore ose besim në jetë, nuk do të ishte keq të kërkosh ndihmë psikologjike në mënyrë që e njëjta të mos ndikojë në krijimin e ankthit dhe depresionit.

Pikëpamjet negative të botës, gjërave dhe njerëzve përreth jush në përgjithësi mund të ndikojnë negativisht në zhvillimin e jetës dhe shfrytëzimin e mundësive të jetës.

Continue Reading

Aktualitet

A janë sëmundjet e zemrës trashëgimore dhe si ndikon diabeti? Flet kardiologu Edis Demiri

Published

on

Historia familjare dhe diabeti janë faktorët më të fortë rreziku për sëmundjet kardiovaskulare. Kështu thekson kardiologu invaziv nga United Hospital, Edis Demiri në episodin e podcastit “Shëndeti në rend të parë” në Telegrafi, ku flet si për shkaqet kryesore ashtu edhe për një rast të pazakontë klinik që i shpëtoi jetën një pacienti.

“Faktori më i rëndësishëm është historia familjare për sëmundjet e zemrës”, thotë Demiri, duke shtuar se nëse prindërit ose vëllezërit/motrat kanë pësuar infarkt apo ndërhyrje kardiake në moshë të re, “edhe ai person është i rrezikuar”.

Sipas tij, “diabeti është pothuajse po aq i rëndësishëm sa historia familjare”, ndërsa më pas vijnë faktorë të tjerë si duhani, hipertensioni dhe yndyrnat e larta në gjak.

Mesazhi i mjekut është i qartë: kontrolloni rregullisht shëndetin e zemrës, veçanërisht nëse keni histori familjare apo diabet; ndaloni duhanin, mbani tensionin dhe lipidet nën kontroll dhe kërkoni ndihmë mjekësore urgjentisht në shenja si dhimbje gjoksi, djersitje të ftohta, marramendje ose vështirësi në frymëmarrje.

Për bisedën e plotë me këshilla praktike dhe sqarime të mëtejshme, ndiqni episodin e ri të podcastit “Shëndeti në rend të parë” në Telegrafi.

Continue Reading

Lajmet

Sa ka ndryshuar pas 25 vitesh lokacioni ku u xhirua seriali ikonik “Teletubbies”?

Published

on

Seti i njohur i serialit “Teletubbies” duket i panjohur 24 vjet pas përfundimit të shfaqjes, pasi pronari i tokës ka bërë ndryshim të madh.

Seriali popullor për fëmijë u transmetua fillimisht në BBC Two nga viti 1997 deri në 2001. Gjatë kësaj periudhe, xhirimet për serinë u realizuan në Wimpstone, Warwickshire.

Më shumë se dy dekada më vonë, vendi duket shumë ndryshe që nga hera e fundit kur u xhirua “Teletubbies” atje, shkruan The Sun.

Një video e shpërndarë në Instagram tregoi se deri në vitin 2007 – gjashtë vjet pas përfundimit të shfaqjes – pronari i tokës kishte krijuar një pellg gjigant për të parandaluar hyrjen e të huajve.

Deri më 2025, toka mbetet e zbrazët, edhe pse pronarët menaxhojnë një fermë dhe dyqan me produkte ujore pranë saj. Një fans shkroi: “Trishtim. Ishte shumë e rëndësishme në atë kohë. Mund të kishte qenë një destinacion turistik. Shumë fëmijë, tani të rritur, janë rritur me të”.

Një tjetër komentoi: “Fakti që gjithçka u xhirua në atë copë të vogël toke është e pabesueshme”.

Një i tretë shtoi: “Njerëzit nuk e kuptojnë që ata janë fermerë dhe nuk u intereson paratë që mund të fitonin duke shitur bileta për vizitorët nostalgjikë – ata thjesht duan paqe”.

Një i katërt: “Imagjino dikë që e donte “Teletubbies” të kishte blerë atë tokë, të shkarkonte pellgun dhe të ringjallte të gjithë setin, duke e kthyer në muze?”.

Vitin e kaluar, një nga yjet e shfaqjes u shfaq në emisionin “This Morning” me fëmijën e saj.

Jess Smith, tani 30, është e njohur për rolin si bebi në diell në shfaqjen për fëmijë. Ajo me kolegët Nikki Smedley (Laa-Laa) e John Simmit (Dispy), rikujtuan kohën e tyre në “Teletubbies”. Jess u shoqërua nga vajza, Poppy, që atëherë ishte pesë muajshe, u pyet nëse i tregon miqve për famën e saj gjatë fëmijërisë.

Jess tha: “Nuk ua them unë, por të gjithë që janë me mua e dinë, kështu që të tjerët ua tregojnë gjithkujt. Partneri im Ricky ua thotë të gjithëve, po ashtu familja e tij, edhe familja ime. Të gjithë ua tregojnë të gjithëve, kështu që nuk ka rëndësi ku shkoj, të gjithë e dinë”.

Continue Reading

Bota

​Zelensky dhe Macron bien dakord të takohen pas samitit Trump-Putin

Published

on

By

Presidenti ukrainas Volodymyr Zelensky dhe presidenti francez Emmanuel Macron folën sot, sipas Pallatit Élysée.

Të dy udhëheqësit ranë dakord të takohen “në momentin kur do të jetë më i dobishëm dhe efektiv” pas takimit të presidentit të SHBA-së Donald Trump dhe presidentit rus Vladimir Putin, thuhet në deklaratë.

Zelensky u takua këtë javë në Berlin me kancelarin gjerman Friedrich Merz dhe në Londër me kryeministrin britanik Keir Starmer.

Continue Reading

Bota

Trump para se të nisej për në Alaska: Rreziqet janë të larta

Published

on

By

“Rrezik i lartë!!!”: shkroi presidenti i Shteteve të Bashkuara të Amerikës, Donald Trump në platformën e tij të mediave sociale, Truth, pak para se të nisej nga Uashingtoni për në Alaska, ku do të takohet me Vladimir Putinin.

Numërimi mbrapsht për takimin historik midis Donald Trump dhe Vladimir Putin po i afrohet fundit. Samiti i mesit të gushtit në Alaska përqendrohet në Ukrainë, por udhëheqësi i Kremlinit dëshiron ta përdorë atë si një mundësi për të rigjallëruar marrëdhëniet me Shtetet e Bashkuara. Axhenda e Rusisë, e cila përfshin bashkëpunimin dhe armët, është shumë më e gjerë se ajo “e zhveshur” amerikane, e cila ka një pikë të vetme në agjendë: fundin e konfliktit në Ukrainë.

Takimi midis Donald Trump dhe Vladimir Putin në Anchorage, në bazën ushtarake Elmendorf-Richardson, do të fillojë në orën 21:30 sipas kohës italiane. Vlerësohet – nëse gjithçka shkon mirë – se i gjithë takimi mund të zgjasë të paktën tre deri në katër orë, shkruan ANSA.

Putini do të shoqërohet nga tre ministra dhe disa zyrtarë besnikë: këshilltari i Kremlinit Yuri Ushakov, këshilltari për investimet e huaja Kirill Dmitriev, ministri i jashtëm Sergei Lavrov, ministri i mbrojtjes Andrei Belousov dhe ministri i financave Anton Siluanov. Delegacioni i Trump do të përfshijë gjithashtu Sekretarin e Shtetit Marco Rubio dhe të Dërguarin Special Steve Witkoff.

Samiti do të hapet me një takim ballë për ballë midis dy udhëheqësve pas dyerve të mbyllura: vetëm në një dhomë përveç përkthyesve, siç ndodhi në Helsinki. Takimi dypalësh do të pasohet nga një drekë pune dhe diskutime midis dy delegacioneve. Ai do të përfundojë me një konferencë për shtyp, e cila pritet të jetë e përbashkët, përveç nëse dialogu ndërlikohet.

Continue Reading

Të kërkuara