Shëndeti

​Përfitimet shëndetësore të vajit të peshkut

Vaji i peshkut është një nga suplementet ushqimore më të konsumuara.

Published

on

Edhe pse mund të rrisë nivelin e kolesterolit “të mirë”, mendohet se nuk mund të ulë nivelin e kolesterolit “të keq”.

Vaji i peshkut është një nga suplementet ushqimore më të konsumuara. Është i pasur me acide yndyrore omega-3, të cilat janë shumë të rëndësishme për shëndetin.

Çfarë është vaji i peshkut?

Vaji i peshkut është një vaj i nxjerrë nga indet e peshkut. Zakonisht vjen nga peshku me vaj, si harenga, toni, açugeja dhe skumbri.

Organizata Botërore e Shëndetësisë (OBSH) rekomandon konsumimin e një deri në dy peshq në javë. Kjo për shkak se acidet yndyrore omega-3 në peshk kanë një efekt të dobishëm në shëndetin e njeriut, transmeton Vijesti.me.

Megjithatë, nëse nuk hani një deri në dy racione peshk në javë, konsumimi i vajit të peshkut mund t’ju ndihmojë të merrni mjaftueshëm acide yndyrore omega-3 në trupin tuaj. Acidet yndyrore kryesore omega-3 në vajin e peshkut janë acidi eicosapentaenoic (EPA) dhe acidi docosahexaenoic (DHA).

Vaji i peshkut dhe shëndeti i zemrës

Sëmundjet e zemrës janë shkaku kryesor i vdekjeve në mbarë botën. Studimet tregojnë se njerëzit që konsumojnë peshk kanë një shkallë shumë më të ulët të sëmundjeve të zemrës.

Vaji i peshkut ka një efekt pozitiv në shëndetin e zemrës dhe enëve të gjakut në disa mënyra:

Niveli i kolesterolit: Mund të rrisë nivelin e kolesterolit “të mirë” HDL. Megjithatë, konsiderohet se nuk mund të ulë nivelin e kolesterolit “të keq” LDL.

Trigliceridet: Mund të ulë nivelin e triglicerideve me rreth 15 deri në 30 për qind.

Presioni i gjakut: Edhe në doza të vogla, ai ndihmon në uljen e presionit të gjakut tek njerëzit me nivele të larta.

Pllaka: Mund të parandalojë formimin e pllakave që shkaktojnë ngurtësimin e arterieve dhe mund t’i bëjë ato të formuara më të qëndrueshme.

Mund të ndihmojë në trajtimin e disa çrregullimeve mendore

Truri i njeriut përbëhet nga pothuajse 60 për qind yndyrë, dhe një pjesë e madhe e këtyre yndyrave janë acide yndyrore omega-3. Kjo është arsyeja pse acidet yndyrore omega-3 janë thelbësore për funksionimin normal të trurit.

Disa studime tregojnë se njerëzit me çrregullime të caktuara mendore kanë nivele më të ulëta të acideve yndyrore omega-3 në gjakun e tyre. Interesante, hulumtimet tregojnë se suplementet e vajit të peshkut mund të parandalojnë ose përmirësojnë simptomat e disa çrregullimeve mendore.

Për shembull, aplikimi i vajit të peshkut mund të zvogëlojë shanset për çrregullime psikotike.

Depresioni pritet të bëhet sëmundja e dytë jo e transmetueshme më e zakonshme deri në vitin 2030. Është interesante të theksohet se pacientët me depresion të madh kanë nivele më të ulëta të acideve yndyrore omega-3 në gjakun e tyre.

Studimet tregojnë se vaji i peshkut dhe suplementet e acideve yndyrore omega-3 mund të përmirësojnë simptomat e depresionit.

Me kalimin e moshës, funksioni i trurit ngadalësohet dhe rreziku i sëmundjes së Alzheimerit rritet. Njerëzit që hanë peshk priren të përjetojnë një rënie më të ngadaltë të funksionit njohës në pleqëri. Disa studime kanë treguar se përdorimi i vajit të peshkut, ose marrja e acideve yndyrore omega-3, mund të përmirësojë kujtesën tek të rriturit e shëndetshëm dhe të moshuar.

Vaji i peshkut dhe obeziteti

Obeziteti mund të rrisë ndjeshëm rrezikun e zhvillimit të sëmundjeve të tjera, duke përfshirë sëmundjet e zemrës, diabetin e tipit 2 dhe sëmundjet malinje.

Disa studime tregojnë se suplementet e vajit të peshkut, të kombinuara me dietë ose stërvitje, mund t’ju ndihmojnë të humbni peshë.

Efekte pozitive në shëndetin e syve

Ashtu si truri, sytë mbështeten në acidet yndyrore omega-3. Shëndeti i syve fillon të bjerë në pleqëri, gjë që mund të çojë në degjenerim makular të lidhur me moshën (AMD). Konsumimi i peshkut shoqërohet me një rrezik të reduktuar të AMD.

Vaji i peshkut dhe inflamacioni

Inflamacioni është mënyra e sistemit imunitar për të luftuar infeksionin. Megjithatë, inflamacioni kronik është i lidhur me sëmundje të rënda, të tilla si obeziteti, diabeti, depresioni dhe sëmundjet e zemrës.

Reduktimi i inflamacionit mund të ndihmojë në trajtimin e simptomave të këtyre sëmundjeve. Meqenëse vaji i peshkut ka veti antiinflamatore, ai gjithashtu mund të ndihmojë në trajtimin e kushteve që përfshijnë inflamacion kronik në patogjenezën e tyre.

Për shembull, te njerëzit nën stres dhe ata që janë obezë, vaji i peshkut mund të zvogëlojë prodhimin dhe shprehjen e gjeneve të molekulave inflamatore të quajtura citokina. Mendohet se suplementet e vajit të peshkut mund të reduktojnë ndjeshëm dhimbjet e kyçeve, ngurtësimin dhe nevojat për mjekim te njerëzit me artrit reumatoid.

Efektet në lëkurë

Lëkura është organi më i madh në trupin e njeriut dhe përmban shumë acide yndyrore omega-3. Shëndeti i lëkurës mund të përkeqësohet gjatë gjithë jetës, veçanërisht në pleqëri ose pas ekspozimit të tepërt në diell.

Përveç kësaj, ka një sërë çrregullimesh të lëkurës që mund të përfitojnë nga suplementet e vajit të peshkut, duke përfshirë psoriazën dhe dermatitin.

Vaji i peshkut dhe shtatzënia

Acidet yndyrore omega-3 janë thelbësore për rritjen dhe zhvillimin e hershëm. Kjo është arsyeja pse është e rëndësishme që nënat të marrin mjaftueshëm omega-3 gjatë shtatzënisë dhe gjatë ushqyerjes me gji. Suplementet e vajit të peshkut tek gratë shtatzëna dhe ato në laktacion mund të përmirësojnë koordinimin e duarve dhe shëndetin e syve tek të porsalindurit.

Disa studime tregojnë se përdorimi i vajit të peshkut tek gratë shtatzëna ul rrezikun e zhvillimit të alergjive te fëmijët.

Astma dhe gjendjet alergjike

Astma, e cila mund të shkaktojë ënjtje në mushkëri dhe ndjenjën e gulçimit, po bëhet më e zakonshme te foshnjat.

Studime të shumta tregojnë se vaji i peshkut mund të zvogëlojë simptomat e astmës, veçanërisht në fëmijërinë e hershme dhe adoleshencën. Në një rishikim të studimeve, marrja e peshkut ose acideve yndyrore omega-3 nga nëna u zbulua se zvogëlon rrezikun e astmës tek fëmijët me 24 deri në 29 për qind.

Shëndeti i kockave

Me kalimin e moshës, kockat fillojnë të humbasin mineralet thelbësore, duke bërë që kockat të thyhen më shumë. Kjo mund të çojë në kushte të tilla si osteoporoza dhe osteoartriti.

Kalciumi dhe vitamina D janë shumë të rëndësishme për shëndetin e kockave, por disa studime tregojnë se acidet yndyrore omega-3 mund të jenë gjithashtu të dobishme për shëndetin lokomotor. Njerëzit që konsumojnë sasi më të larta të acideve yndyrore omega-3 kanë densitet më të lartë kockash.

Dozimi

OBSH rekomandon marrjen ditore prej 0,2 deri në 0,5 gram (200-500 mg) të acideve yndyrore omega-3, të kombinuara EPA dhe DHA. Megjithatë, nëse jeni shtatzënë, ushqeni me gji ose keni një rrezik të shtuar të sëmundjeve të zemrës, nevojat tuaja ditore janë më të larta.

Shëndeti

Si ta mbani nën kontroll sheqerin në gjak? Ja disa këshilla nga dietologët

Published

on

Nëse keni përjetuar rënie të papritur të energjisë pasdite ose jeni ndjerë të dridhur e të shqetësuar pa paralajmërim, kjo mund të jetë për shkak të niveleve të paqëndrueshme të sheqerit në gjak.

Mbajtja e qëndrueshme e sheqerit në gjak është thelbësore për funksionimin e trupit dhe menaxhimi i tij mund të përmirësojë energjinë, të zvogëlojë dëshirat për ushqim dhe të mbështesë shëndetin afatgjatë, sipas EatingWell.

Sheqeri në gjak, i njohur edhe si glukozë, është burimi kryesor i energjisë së trupit. Kur hamë, trupi i zbërthen karbohidratet në glukozë dhe e liron në qarkullimin e gjakut, duke u siguruar energji qelizave tona. Megjithatë, për disa njerëz, ky proces nuk shkon pa probleme.

Ngrënia e tepërt ose e llojeve të caktuara të karbohidrateve mund të shkaktojë rritje të niveleve të sheqerit në gjak. Ndërsa rritjet e sheqerit në gjak nuk janë shkak për shqetësim, nivelet kronike të larta të sheqerit në gjak rrisin rrezikun e rezistencës ndaj insulinës, prediabetit dhe diabetit.

“Sheqeri i ulët në gjak, i njohur edhe si hipoglicemi, mund të kontribuojë në simptoma si marramendje, konfuzion dhe dobësi, duke ndikuar në aktivitetet e përditshme”, thotë dietologia e regjistruar Patricia Kolesa.

Për fat të mirë, ka hapa që shumica mund të ndërmarrin për të mbajtur nivelet e sheqerit në gjak të qëndrueshme gjatë gjithë ditës.

Më poshtë, kemi mbledhur disa nga këshillat më të mira nga dietologët.

Hani rregullisht gjatë gjithë ditës

Nëse i anashkaloni vaktet, kjo ndikon negativisht në sheqerin në gjak. “Anashkalkimi i vakteve mund të çojë në rritje të sheqerit në gjak, të cilat mund t’ju bëjnë të ndiheni të lodhur, të dridhur ose të irritueshëm”, thotë dietologia e regjistruar Lauren Manaker.

Në vend që të anashkaloni mëngjesin a drekën, hani në intervale të rregullta. Nëse nuk keni kohë për vakt, zgjidhni meze të ekuilibruar si biskota me djathë e drithëra të plota ose kos me fruta e arra.

Kjo ndihmon trupin të mbajë furnizim të qëndrueshëm me energji dhe zvogëlon rrezikun e ndryshimeve të papritura në nivelet e sheqerit në gjak.

Hani më shumë fibra të tretshme

“Ndërsa të gjitha burimet e fibrave janë të dobishme në dietë, fibra e tretshme që gjendet në ushqime si bollguri, fasulet dhe farat e lirit ndihmon në stabilizimin e sheqerit në gjak”, shpjegon Kolesa.

Sekreti i efektivitetit qëndron në faktin se fibra e tretshme tretet në ujë e formon substancë të ngjashme me xhel. Ky xhel i trashë ngadalëson tretjen dhe përthithjen e karbohidrateve, duke rezultuar në një çlirim më të butë dhe më gradual të glukozës në qarkullimin e gjakut.

Zgjidhni karbohidrate minimalisht të përpunuara

Lloji i karbohidrateve që han ndikojë në nivelet e sheqerit në gjak. Karbohidratet e rafinuara, të cilat gjenden në bukën e bardhë, orizin e bardhë, pretzelët, drithërat e ëmbëlsuara dhe pijet me sheqer, mund të shkaktojnë rritje të shpejta të sheqerit në gjak, veçanërisht kur konsumohen vetëm.

Për ta shmangur këtë, jepini përparësi karbohidrateve komplekse që janë të pasura me fibra. Zgjidhni bukë integrale, tortila dhe makarona, bollgur, quinoa, oriz integral, fasule dhe thjerrëza. Një rregull i mirë është që gjysma e drithërave tuaja të jenë integrale.

“Ndryshe nga drithërat e rafinuar, ato të plotat përpunohen minimalisht e përmbajnë sasi më të larta fibre”, thotë Kolesa. “Fibra tretet ngadalë, duke rezultuar në një rritje graduale të sheqerit në gjak”.

Mos harroni për proteinat

Ndryshe nga karbohidratet, që treten në gojë, proteinat treten në stomak me ritëm të ngadaltë. Kjo i bën më pak të prirura të shkaktojnë rritje të sheqerit në gjak. Jo të gjitha burimet e proteinave janë krijuar të barabarta. Ekspertët rekomandojnë proteina të ligët nga fasulet, edamame, tofu, peshku, shpendët pa lëkurë, vezët dhe produktet e qumështit me pak yndyrë.

Qëndroni të hidratuar

“Hidratimi luan rol kyç në menaxhimin e sheqerit në gjak, uji ndihmon veshkat të nxjerrin sheqerin e tepërt përmes urinës”, thekson Manaker. “Kur jeni të dehidratuar, sheqeri në gjak mund të bëhet më i përqendruar, duke çuar në nivele më të larta të glukozës.”

Shenjat e dehidratimit përfshijnë marramendje, lodhje, etje të madhe, urinim të rrallë dhe urinë të errët.

Nëse e shihni veten duke harruar të pini ujë, provoni të vendosni një alarm kujtues në telefon.

Kufizoni konsumin tuaj të alkoolit

“Alkooli mund të ketë efekte të paparashikueshme në sheqerin në gjak”, paralajmëron Manaker. “Mund të shkaktojë nivele të rrezikshme të ulëta, nëse konsumohet me stomak bosh, sepse ndërhyn në aftësinë e mëlçisë për të liruar glukozën. Pijet alkoolike me sheqer mund të shkaktojnë rritje të larta.”

Hulumtimet kanë treguar se edhe sasi të vogla alkooli rrisin rrezikun e rezistencës ndaj insulinës. Kjo nuk do të thotë që duhet të hiqni dorë nga pirja e alkoolit, por nëse jeni të prirur ndaj luhatjeve të sheqerit në gjak, një koktej joalkoolik me pak sheqer mund të jetë një zgjedhje më e mirë.

Continue Reading

Shëndeti

Anemia, produktet që rrisin përthithjen e hekurit nga trupi

Published

on

Ushqimet ndikojnë jo vetëm te hekuri që konsumoni, por edhe te sasia që përthithet nga organizmi. Pasi trupi merr hekur nga ushqimet, minerali përdoret për prodhimin e hemoglobinës. Kjo është proteina që ndihmon oksigjenin të qarkullojë në organizëm.

Sasia e rekomanduar e marrjes së hekurit është 7-18 mg në ditë e deri 27 gram për gratë shtatzëna. Një person që ka mangësi në hekur tregon shenja të ndryshme. Këtu përfshihen lodhja, marramendja, dhimbje koke, ndjeshmëri ndaj të ftohtit dhe mungesë fryme gjatë kryerjes së veprimeve të thjeshta.

Mungesa e hekurit rezulton në një nivel më të ulët vëmendjeje e funksioni mendor.

Ushqimet që ndihmojnë përthithjen maksimale të hekurit.

Plot Vitaminë C

Produktet e pasura me Vitaminë C janë të shkëlqyera në përthithjen e hekurit. Këto përfshijnë agrumet, perimet, sallatat dhe barishtet me ngjyrë të gjelbër të errët, specat, pjeprat dhe luleshtrydhet. Një studim gjerman tregon se marrja e 100 mg vitaminë C me një vakt, rrit thithjen e hekurit me 67%.

Konsumi i lëngut të limonit, ndërsa jeni duke ngrënë produkte me përmbajtje të lartë hekuri, rrit thithjen e mineralit nga organizmi juaj.

Plot Vitaminë A dhe betakaroten

Vitamina A rrit thithjen e hekurit deri 200% për orizin, 80% për grurin, 140% për misrin. Shtimi i beta-karotenit, rrit thithjen më shumë se 300% për orizin dhe 180% për grurin dhe misrin. Burimet e mira të ushqimit me beta-karoten dhe vitaminë A përfshijnë karrota, patate të ëmbla, spinaq, barishtet, kunguj, speca të kuqe, pjepri, kajsi, portokall dhe pjeshkë.

Kombinimet me tipet e mishit

Studime kanë raportuar se shtimi i mishit të kuq, mishit të pulave ose peshkut në ushqim me bazë drithi rezulton në rreth 2-3 herë më shumë përthithje të hekurit. Shtimi i 75 gramë mish në një vakt rrit thithjen e hekurit me rreth 2.5 herë, në krahasim me një vakt pa mish.

Vetëm 1 gram mish i kuq, peshk ose mish pule siguron një efekt rritës të thithjes së hekurit, i ngjashëm me atë të 1 mg të vitaminës C.

Continue Reading

Shëndeti

Çka duhet të dini për kokëdhimbjen tek fëmijët?

Published

on

Dhimbja e kokës tek fëmijët është një problem i shpeshtë. Shumica prej tyre e përjetojnë gjatë kohës kur janë të sëmurë.

Dy tipet e kokëdhimbjes tek fëmijët janë: migrena dhe kokedhimbjet e shkaktuara nga  tensioni i gjakut. Fëmijët e prekur nga migrena, përjetojnë dhimbje në të dy anët e kokës dhe nganjëherë përballen edhe me vjellje e marramendje. Përafërsisht 10% e fëmijëve përballen me këtë problem.

Kokëdhimbjet, që shkaktohen nga tensioni i gjakut manifestohen me dhimbje akute, që për dallim nga migrena nuk përcillen me vjellje a marramendje.

Trajtimi i këtyre problemeve zakonisht bëhet me analgjetikë, siç është ibuprofeni apo acetaminofeni.

Disa nga metodat për të parandaluar këto dhimbje janë:

Gjumi i rregullt.

Aktivitet i bollshëm fizik.

Vakte të rregullta të ngrënies. /UBT News/

Continue Reading

Shëndeti

Ushqimet më të mira për rigjenerimin e qelizave

Published

on

Trupi i njeriut është në gjendje të rigjenerohet në mënyrë natyrale dhe në intervale të caktuara. Lëkura rigjenerohet në 30 ditë, ndërsa rruazat e kuqe të gjakut në katër muaj.

Trupi shkarkon 50 miliardë qeliza, kjo aftësi rigjeneruese e trupit ka frymëzuar shkencëtarët në gjetjen e kurave për sëmundje të ndryshme dhe lëndime të gjymtyrëve. Superfuqia e organizmit i ka dhënë jetë Mjekësisë Rigjeneruese që synon të luftojë inflamacionin që ndodh në trup duke garantuar shëndetin.

Mjekësia Rigjeneruese bazohet tek një regjim i shëndetshëm ushqimor falë të cilit qelizat rigjenerohen më lehtë dhe inflamacioni zhduket shpejt.

Lidhja mes inflamacionit dhe rigjenerimit të qelizave

Inflamacioni shfaqet kur trupi pëson lëndim të caktuar, ai shkatërron qelizat dhe këto të fundit nuk e përfundojnë procesin e rigjenerimit. Për t’u ardhur në ndihmë qelizave, njeriu duhet të hajë ushqimet e duhura, siç janë frutat dhe perimet.

Njeriu mund ta dallojë lehtë nëse një ushqim lufton inflamacionin bazuar në ngjyrën që ka. Rregulli është që pjata e një vakti duhet të jetë e ylbertë. Ushqimet me ngjyrë portokalli si karrotat, janë të pasura me vitaminë A. Kjo vitaminë i vjen në ndihmë rigjenerimit të mushkërive e lëkurës. Ushqimet e gjelbra nga ana tjetër janë të pasura me kompleksin e vitaminave B, ndërsa ato të kuqet përmbajnë vitaminën C dhe antioksidantë.

Frutat e pyllit

Të pasura me antioksidantë e vitamina që zhdukin inflamacionin, mbështesin procesin e riparimit të qelizave. Ato përmirësojnë funksionin e mëlçisë dhe zbusin dhimbjet e kyçeve.

Produktet e detit

Janë thelbësore për shëndetin se përmbajnë acide yndyrore që luftojnë inflamacionin. Ushqimet që na ofron deti i bëjnë mirë shëndetit të trurit dhe zemrës.

Brokoli

Kjo perime është e pasur me substanca që luftojnë inflamacionin, mbështesin mëlçinë dhe gjithë procesin rigjenerues të trupit, është një perime e mirë për pastrimin e organizmit nga toksinat.

Xhenxhefili

Ky zhardhok pikant është një mik i mirë për shëndetin. Ai e lufton inflamacionin që në fillim dhe i jep krahë procesit natyral të rigjenerimit.

Arrorët dhe farat

Janë të pasur me acide yndyrore dhe proteina. Përveç mbështetjes për procesin e rigjenerimit të ndihmojnë për humbjen e kileve. Arrat, bajamet, farat e linit janë të shkëlqyera kundër inflamacionit.

Kërpudhat

Substancat e kërpudhave janë të mira për të mbrojtur qelizat e mëlçisë nga inflamacioni e pastruar organizmin në mënyrë natyrale. Kini parasysh që natyra e ka pajisur njeriun me instrumentat e duhur për të luftuar sëmundjet dhe për të jetuar shëndetshëm.

Continue Reading

Të kërkuara