

Shëndet
Pas kësaj ore mos pini kafe, disa rregulla për një gjumë më të mirë
Disa rutina që mund t’i vendosni për të pasur një gjumë sa më të mirë.
Published
3 years agoon
By
Betim GashiËshtë shumë i rëndësishme që gjumi të jetë sa më i mirë. Por për shumë njerëz, fjetja për tetë orë është një ëndërr e bukur. Gjumi i keq është lidhur me probleme të zemrës dhe disa sëmundje të tjera kronike. Por për t’ju ndihmuar, më poshtë do t’ju listojmë disa rutina që mund t’i vendosni për të pasur një gjumë sa më të mirë.
Prisni për gjumin
“Nëse zgjoheni mos e shikoni orën për 15 minuta”. Kështu shprehet profesori Colin Espie. Nëse ende nuk ju zë gjumi, ai sugjeron që të shkoni diku në qetësi dhe të bëni diçka pasive si leximi. Por këshilla e tij kryesore është që të mos shikoni ekranin e celularit. Sapo të ndiheni përgjumësh, profesori sugjeron që të riktheheni në shtrat.
Lojërat për trurin
Duke plotësuar sfida dhe duke testuar trurin mund ta “lodhë” atë gjatë orarit të darkës. Doktoresha Kat Lederle thotë se gjatë ditës duhet që t’i sigurojmë trurit më shumë varietet dhe stimulime, edhe kur bëjmë detyra normale. “Truri do të jetë gati për gjumë në darkë sepse ka nevojë që të rikuperohet”, shprehet ajo.
Dush i ngrohtë
Një dush i ngrohtë para gjumit mund të rezultojë shumë mirë për fjetjen. “Kur bëni një dush të ngrohtë, rrisni në mënyrë artificiale temperaturën e trupit. Kur dilni, atëherë temperatura do të vijë në mënyrë natyrale duke u ulur, duke bërë të ndiheni më përgjumësh”, tha doktoresha Linday Browning. Sipas një studimi në vitin 2019, koha më e mirë për të bërë dush është 90 minuta para se të shkoni në shtrat.
Mbani sytë hapur
Profesori Espie thotë se një arsye tjetër për t’ju bërë të flini është që të mbani sytë hapur në errësisrë. Kjo njihet edhe si “synimi paradoksal” ku ju i rezistoni gjumit në vend që të forcoheni të flini.
Mos hani shumë vonë
Nuk janë vetëm sytë që kanë nevojë për të pushuar, por edhe sistemi digjestiv. Qelizat që rregullojnë trupin “u tregojnë” vetë organeve se kur duhet të aktivizojnë apo pushojnë aktivitetet kryesore. Për shembull mëlçia gjatë natës është programuar që gjatë natës të kalojë nga djegia e sheqerit për energji tek djegia e yndyrës që është ruajtur gjatë ditës. Nëse kjo ndërpritet rreth kohës së gjumit, mund të rizgjojë sistemin tretës dhe të çojë në shtim në peshë.
Ndriçimi i duhur
Kërkuesit kanë dalë në konkluzionin se personat mbi 40 vjeç duan që të dalin në tualet të paktën një herë gjatë natës, por kanë problem të bien sërish në gjumë. Profesori James Goodwin sugjeron që të përdoret një elektrik dore me dritë të kuqe dhe jo blu. Sipas tij, ngjyra blu aktivizon trurin dhe prish ciklin e gjumit.
Kafja
Shumica e njerëzve shijojnë një filxhan kafe të nxehtë për t’i mbajtur të zgjuar gjatë ditës, por kjo mund të ndikojë në gjumin tuaj. Kafeina ndërpret çlirimin e melatoninës, hormonit që na lodh. Mjekët sugjerojnë që filxhani i fundit i kafesë të mos pihet pas orës 14:00.
Shëndet
A e rrezikon vrapimi shëndetin e nyjeve?
Published
39 minutes agoon
October 20, 2025By
UBT News
Qoftë që po stërviteni për një garë vrapimi apo thjesht dëshironi të ruani formën fizike, shumë njerëz ndihen të pasigurt se mos ushtrimet ndikojnë negativisht në shëndetin e nyjeve.
Kjo frikë është e zakonshme, sidomos duke pasur parasysh se dhimbjet e nyjeve janë një ndër problemet më të shpeshta që shfaqen me kalimin e moshës.
Sipas statistikave, mbi 25 për qind e meshkujve rrezikojnë të zhvillojnë artrit, ndaj shumë prej tyre shmangin aktivitetin fizik nga frika se mund ta përshpejtojnë këtë proces.
Një studim i Lawrence Berkeley National Laboratory zbuluoi se vrapuesit janë më pak të prirë të zhvillojnë dhimbje në nyje krahasuar me ata që nuk ushtrojnë. Vrapimi i rregullt, madje edhe në disa maratona në vit, nuk dëmton nyjet, përkundrazi, ndihmon në ruajtjen e tyre.
Sipas hulumtuesve, mbipesha është faktori më i madh që ndikon negativisht në nyje. Studimi ka treguar një lidhje të qartë mes zvogëlimit të dhimbjeve dhe kalorive të djegura gjatë aktivitetit fizik.
Eksperti Dr. Frederik Fuchs rekomandon të zgjidhni vrapimin e lehtë, të bëni ushtrime zgjatjeje dhe, sa të jetë e mundur, të vraponi në ambiente natyrore, si në park, në vend të treadmill-it.
Ai thekson rëndësinë e vitaminës D, e cila ndihmon në rregullimin e niveleve të kalciumit, mineral thelbësor për shëndetin e kockave.
Mungesa e tyre çon në osteoporozë, ndaj ekspozimi i moderuar në diell është i domosdoshëm për mirëqenien e trupit. /A.Z/UBT News/
Shëndet
Ja pse duhet të pini qumësht me çokollatë pas stërvitjes
Published
2 hours agoon
October 20, 2025By
UBT News
Një studim i ri e ka konfirmuar se qumështi i çokollatës është i dobishëm dhe i preferushëm pasi t’i keni kryer ushtrimet në palestër.
Sipas hulumtimit nga Shaid Sadoughi University në Yazd të Iranit, ky produkt jo vetëm që mundëson të ushtrohet për gjashtë minuta më shumë se sa kur konsumohen pijet sportive, por po ashtu e përmirëson pulsin dhe nivelet e acidit laktik që shkaktojnë ngërçe.
Qumështi i çokollatës përmban karbohidrate, proteina dhe yndyrë, dhe ujë e elektrolite, të gjitha këto qenësore kur vjen puna te rikuperimi pas ushtrimeve.
Hulumtuesit i analizuan 12 studime nga të cilat 150 pjesëmarrës kishin pirë qumësht me çokollatë, pasi i kishin kompletuar testet e ushtrimeve si vrapimi dhe çiklizmi.
Ata më pas kishin gjetur që qumështi me çokollatë ishte barabartë efikas sa pijet tjera, ndonëse hulumtuesit kanë thënë se nevojiten edhe studime të mëtutjeshme që të ndërmerren për të ardhur në përfundime definitive. /A.Z/UBT News/
Lajmet
Fillon shpërndarja e protezave të gjirit dhe sytjenave në Klinikën e Onkologjisë
Published
3 hours agoon
October 20, 2025By
UBT News
Shërbimi Spitalor, Klinik dhe Universitar i Kosovës (SHSKUK) ka njoftuar se ka filluar shpërndarja e protezave të gjirit dhe sytjenave për pacientet në Klinikën e Onkologjisë.
Ata kanë njoftuar se shpërndarja po bëhet në zyrën e fizioterapeutës së klinikës, dhe se shpërndarja do të bëhet çdo ditë pune, nga e hënë në të premte, nga ora 8:00 deri në ora 10:00
“Ka filluar shpërndarja e protezave të gjirit dhe sytjenave në Klinikën e Onkologjisë. Shpërndarja po bëhet në zyrën e fizioterapeutës së klinikës. Këto proteza dhe sytjena janë dhuruar në kuadër të aktiviteteve të Muajit Rozë, si shenjë mbështetjeje për gratë që kanë kaluar përvoja me kancerin e gjirit. Donacioni është bërë nga Presidentja e Republikës së Kosovës, Vjosa Osmani, në bashkëpunim me Shoqatën ‘Jeta Vita’”. Shpërndarja do të bëhet çdo ditë pune, nga e hënë në të premte, nga ora 8:00 deri në ora 10:00!”, thuhet në njoftimin e ShSKUK-së./S.K/EO/
Shëndet
Pasojat e rënda të përdorimit të barnave për diabetin dhe humbjen e peshës
Published
5 hours agoon
October 20, 2025By
UBT News
Përdorimi i barnave që përshkruhen për diabetin e tipit 2 dhe kontrollin e peshës trupore të njohura si agonistë të GLP-1, mund të ndikojë në saktësinë e interpretimeve të imazheve onkologjike PET-CT, duke shkaktuar ekzaminime të panevojshme, vlerësim të pasaktë të stadit të kancerit dhe madje ndryshime në drejtimin e trajtimit.
Këto barna ndikojnë në metabolizmin e glukozës, lëvizshmërinë e stomakut dhe tonusin simpatik, gjë çon në modele atipike të përthithjes gjatë ekzaminimeve me fluordezoksiglukozë (FDG PET-CT).
Ky lloj skanimi përdoret për zbulimin e lezioneve malinje aktive, përfshirë kancerin e mushkërive, kolorektalin, limfomën, melanomën, kancerin e gjirit dhe vezoreve. Ai luan rol kyç në përcaktimin e stadit të kancerit dhe monitorimin e përgjigjes ndaj terapisë.
Pacientëve u rekomandohet të shmangin aktivitetin fizik apo masazhin 48 orë para skanimit, të mos konsumojnë karbohidrate 24 orë më parë dhe të mos hanë as pinë (përveç ujit dhe barnave) gjashtë orë para ekzaminimit. Para testit, pacientit i injektohet sasi kontrasti radioaktiv, ai shpërndahet në trup e ndihmon kamerën PET të identifikojë qelizat me përdorim të lartë të glukozës, siç janë qelizat tumorale.
Një studim i prezantuar në kongresin e 38-të të Shoqatës Evropiane për Mjekësi Bërthamore tregoi se përdorimi i agonistëve GLP-1 shkakton rritje të përthithjes së kontrastit në muskujt skeletikë, në miokard dhe në indin dhjamor kafe – elemente që mund të interpretohen gabimisht si kancer apo sëmundje inflamatore.
“Vërejtëm modele të pazakonta përthithjeje që mund të ngatërrohen me patologji nëse nuk merret parasysh historia e përdorimit të barnave të pacientit,” tha Dr. Peter Strouhal, specialist i mjekësisë bërthamore dhe autor kryesor i studimit.
Sipas tij, këto modele janë më të shpeshta, por mungojnë udhëzime ndërkombëtare që të standardizojnë mënyrën e interpretimit të tyre.
Ekipi kërkimor po planifikon të zgjerojë studimin në qendra të tjera të imazherisë dhe të krijojë bashkëpunim ndërkombëtar për të ndërtuar udhëzime të qarta për interpretimin e imazheve PET-CT tek pacientët që përdorin këto barna.
Aktualisht, studiuesit nuk rekomandojnë ndërprerjen e agonistëve GLP-1 para skanimit, por këshillojnë dokumentim të kujdesshëm të përdorimit të tyre në mënyrë që radiologët dhe onkologët të interpretojnë saktë rezultatet.
“Njohja e modeleve karakteristike ndihmon në shmangien e ankthit të panevojshëm e sigurimin e një kujdesi të saktë dhe në kohë,” përfundoi Dr. Strouhal. /A.Z/UBT News/

LDK për koalicionin e Tahirit me VV-në në Vushtrri: Veprimet e kandidati tonë, janë individuale

Berisha paraqitet në SPAK, akuzohet për korrupsion

Kina akuzon SHBA-në për sulm kibernetik

Carragher: Salah nuk duhet të jetë titullar në çdo ndeshje

A e rrezikon vrapimi shëndetin e nyjeve?

Parashqevi Simaku ndan mesazhin emocionues për djalin e saj, Luke

Pse në Spanjë ndalohet adoptimi i maceve të zeza deri pas Halloween-it?

Albin Kurti do të marrë pjesë në samitin e Procesit të Berlinit

Kosova në qendër të basketbollit evropian, Dushku: Po ndërtojmë të ardhmen e basketbollit
Të kërkuara
-
Vendi2 months ago
Profesori i UBT-së, Bahri Gashi, pjesë e rrjetit prestigjioz ndërkombëtar të recensimit shkencor në Taylor & Francis
-
Lajmet3 months ago
BSc në Shëndet Publik dhe Shkenca Mjekësore në UBT – Investim për të ardhmen e shëndetit të popullatës
-
Rajoni4 weeks ago
Policia, FSK-ja dhe Shërbyesit Civilë përfitojnë bursë 20 për qind në programet Master Shkenca Politike dhe Studime të Sigurisë në UBT
-
Lajmet nga UBT1 month ago
Votoni për UBT-në dhe Rektorin Hajrizi në Triple E Awards: Dy nominime të reja ndërkombëtare për institucionin dhe Kosovën