Shëndeti

Një psikolog shpjegoi efektet e grindjeve të prindërve te një fëmijë

Një rol të madh në mirëqenien e fëmijës luan edhe mënyra se si prindërit shkojnë mirë me njëri-tjetrin.

Published

1 year ago

October 10, 2023

Betim Gashi

Pasojat e grindjeve prindërore janë më të këqija nga sa mendonit.

Do ta kishe të vështirë të gjesh një çift që nuk është grindur kurrë, por nëse një çift ka fëmijë dhe ata e bëjnë këtë para tyre, a pyesin veten se si reflektohet në të vërtetë te fëmija që shikon mamin dhe babin duke bërtitur secilit?

Profesori Gordon Harold i Universitetit të Sussex thotë se është e qartë se ajo që ndodh në shtëpi ndikon në shëndetin mendor dhe zhvillimin afatgjatë të fëmijëve, por nuk është vetëm marrëdhënia e shumëpërfolur prind-fëmijë ajo që ka rëndësi.

Një rol të madh në mirëqenien e fëmijës luan edhe mënyra se si prindërit shkojnë mirë me njëri-tjetrin. Kjo marrëdhënie mund të ndikojë në gjithçka, nga shëndeti mendor te suksesi i mëvonshëm në shkollë dhe marrëdhëniet e ardhshme me të tjerët.

Pasojat – nga dështimi i zemrës në depresion

E mira është se në shumicën e rasteve, zënkat nuk kanë shumë efekte negative te fëmijët, por kur prindërit bërtasin dhe zemërohen me njëri-tjetrin ose kur nuk flasin, mund të shfaqen probleme dhe ato mund të jenë shumë më të mëdha nga sa mendoni.

Si pjesë e një studimi ndërkombëtar, ekspertët vëzhguan familjet për disa dekada dhe rezultatet nuk janë aspak të këndshme. Rezulton se fëmijët që janë të ekspozuar ndaj konflikteve prindërore që nga mosha gjashtë muajsh mund të kenë një ritëm të shpejtë të zemrës dhe përgjigje të hormoneve të stresit.

Foshnjat, të vegjlit dhe adoleshentët mund të shfaqin shenja të zhvillimit të hershëm të trurit të dëmtuar, çrregullime të gjumit, ankth, depresion, çrregullime të sjelljes dhe probleme të tjera serioze, të gjitha sepse jetojnë në një familje plot konflikte.

Efekte të ngjashme vërehen te fëmijët që janë të ekspozuar ndaj konflikteve të vazhdueshme, por më pak intensive, krahasuar me fëmijët, prindërit e të cilëve flasin dhe zgjidhin konfliktet në mënyrë konstruktive, shkruan BBC.

Një luftë është më e keqe se një divorc

Ndikimi te fëmijët nuk është gjithmonë ai që presim. Për shembull, shpesh besohet se divorci dhe ndarja e prindërve janë veçanërisht të dëmshme për fëmijët dhe kanë efekte të qëndrueshme, por është treguar se dëmi më i madh shkaktohet nga debatet prindërore, para, gjatë dhe pas ndarjes, në vend të vetë divorcit.

Në mënyrë të ngjashme, gjenetika shpesh supozohet se luan një rol përcaktues në mënyrën se si fëmijët reagojnë ndaj konfliktit. Është e vërtetë që gjenet janë çelësi për shëndetin mendor të fëmijës, por edhe ambienti i shtëpisë mund të jetë shumë i rëndësishëm. Gjithnjë e më shumë thuhet se rreziqet gjenetike për shëndetin e dobët mendor rriten nga marrëdhëniet e dobëta familjare.

Çfarë do të thotë e gjithë kjo për prindërit?

Së pari, është e rëndësishme të pranohet se është krejtësisht normale që prindërit të debatojnë ose të mos pajtohen. Megjithatë, kur prindërit hyjnë në konflikte të shpeshta, intensive dhe të pazgjidhura, kjo ndikon shumë keq te fëmijët.

Fëmijët vërejnë se prindërit e tyre po punojnë në shtëpi në vend që të kalojnë kohë me ta

Pasojat e mundshme negative për fëmijën janë çrregullimet e gjumit, dëmtimi i zhvillimit të hershëm të trurit te foshnjat, ankthi dhe problemet e sjelljes te fëmijët e shkollës fillore, depresioni, madje edhe vetëdëmtimi te fëmijët më të rritur dhe adoleshentët.

Gjithashtu, fëmija preket keq nëse prindërit sillen si dy të panjohur, pa dashuri dhe komunikim normal, edhe nëse nuk zihen. Hulumtimet tregojnë se këto përvoja të këqija nga fëmijëria mund të kalojnë më vonë nga një brez në tjetrin.

Hulumtimet tregojnë gjithashtu se fëmijët e vegjël, të themi, dy vjeç vërejnë se diçka nuk është në rregull mes prindërve të tyre. Fëmijët bëjnë pyetje – a do të përshkallëzohet konflikti, a do të tërhiqen të gjithë në të, a është ky një rrezik për stabilitetin e familjes, i cili është veçanërisht shqetësues për fëmijët e vegjël. Kjo lehtëson që fëmijët të kenë frikë se marrëdhënia e tyre me prindërit do të përkeqësohet si rezultat.

E gjithë kjo tregon se mbështetja e fëmijëve është e rëndësishme, por që fokusi nuk duhet t’u hiqet as prindërve, sepse ata shpesh janë çelësi i gjithçka dhe se, për shembull, zënkat që ata as nuk i dinë mund të kenë pasoja të pakuptueshme.

Shëndeti

Formula që ju llogarit sa orë duhet të flini

Published

17 hours ago

March 20, 2025

Albina Zeneli

Për shumë njerëz, koha e zgjimit është e njëjtë, por koha e fjetjes ndryshon në varësi të jetës sociale, orarit të punës ose detyrimeve familjare.

Dhe nëse e dini se keni nevojë për një sasi specifike gjumi, thjesht duhet të kuptoni se në cilën orë duhet të shkoni në shtrat.

Për sa gjumë keni nevojë?

Një i porsalindur : 14 deri në 17 orë;

Një fëmijë nga mosha 5 vjeç – 12 vjeç: 10 deri në 13 orë;

Një adoleshent: 8 deri në 10 orë;

Një i rritur: 7 deri në 9 orë;

Një i moshuar: 7 deri në 8 orë.

Kjo mund të jetë e ndryshme për çdo individ, pasi nevojat e trupit ndryshojnë nga një njeri tek tjetri.

Si të llogarisni sa orë duhet të flini?

Për të llogaritur se sa orë duhet të flini, ju duhet të bazoheni në:

– kohën tuaj të zgjimit;

– plotësimin e pesë ose gjashtë cikleve 90-minutëshe të gjumit.

Nëse synoni të flini nga 7-9 orë, ju nevojiten 5-6 cikle 90-minutëshe. P.sh, nëse duhet të zgjoheni në orën 6 të mëngjesit, për 7 orë gjumë, ju duhet të flini rreth orës 10 të mbrëmjes.

Nëse ju duhet të zgjoheni në orën 7 të mëngjesit, për 7 orë gjumë, ju duhet të flini rreth orës 11 të mbrëmjes.

Shenjat që tregojnë se nuk po flini mjaftueshëm:

– përgjumje gjatë ditës;

– jeni të irrituar;

– jeni më pak produktiv dhe i fokusuar;

– oreksi më i madh;

– gjykimi dhe vendimmarrja juaj është e dobët;

– keni rrathë të errët poshtë syve.

Këshilla për një gjumë më të mirë:

Ushtrohuni rregullisht gjatë ditës dhe jo para se të flini, sepse kjo ndërpret ciklin e gjumit, ekspozimi në diell mund të ndihmojë në ruajtjen e ritmit cirkadian të trupit tuaj, që ndikon në ciklin e gjumit dhe zgjimi.

Mundohuni të mos bëni flini pasditeve vonë.
Mundohuni të zgjoheni në të njëjtën orë çdo ditë.
Kufizoni alkoolin, kafeinën dhe nikotinën në mbrëmje.
Fikni pajisjet elektronike 30 minuta para gjumit. Drita stimulon trurin tuaj e ta bëjë më të vështirë të bini në gjumë.

Krijoni një rutinë relaksuese para gjumit, si të bëni një banjë të ngrohtë, të dëgjoni muzikë qetësuese ose të lexoni një libër.

Shëndeti

Pija që shëron mbi 50 sëmundje

Published

17 hours ago

March 20, 2025

Albina Zeneli

Me këtë pije magjike, ju mund të shijoni shumë përfitime shëndetësore.

Mund të jetë aq e fuqishme sa të ndihmoj në trajtimin e çmendurisë e madje edhe kancerit.

Këto të dhëna janë gjetur në shumë studime.

Pija ka prejardhjen nga India.

Përbërësit:

½ e lugës së gjellës xhenxhefil

½ e lugës së gjellës kanellë

1/6 e lugës së gjellës shafran të Indisë

½ e filxhanit të çajit qumësht

Pak mjaltë.

Përgatitja

Përzieni të gjithë përbërësit së bashku dhe shtojini ½ e një litri ujë të vluar. Qumështi i nxehtë gjithashtu duhet t’i hidhet tani.

Shëndeti

Qëndroni larg nga antibiotikët, këto vitamina funksionojnë njësoj

Published

1 day ago

March 19, 2025

Albina Zeneli

Kur përballemi me sëmundje të ndryshme të shkaktuara nga bakteret, antibiotikët janë të parët që na rekomandohen nga mjeku.

Përdorimi i antibiotikëve nisi në vitin 1940, si një mënyrë efikase në trajtimin e infeksioneve dhe sëmundjeve. Megjithatë, me kalimin e viteve, shumë baktere po bëhen rezistente ndaj medikamenteve.

Ka shumë vitamina, të cilat jo vetëm që luftojnë bakteret me efikasitet por edhe forcojnë imunitetin. Ato parandalojnë sëmundjet dhe i bëjnë ato më kohëshkurtra. Por kjo nuk do të thotë që të veproni me kokën tuaj.

Konsultohuni me një mjek që të siguroheni se këto suplementë nuk ndërveprojnë me medikamentet me të cilat po kuroheni.

Vitamina C – Shkurton kohëzgjatjen e sëmundjes, forcon sistemin imunitar, shërben si antioksidant kundër radikaleve të lira. Radikalet e lira ushqehen me qelizat e mira dhe rrisin rrezikun e sëmundjeve të ndryshme.

Ushqimet ku mund ta gjeni: Specat e kuq, specat jeshilë, kivit, portokallet dhe agrumet, luleshtrydhet, brokoli dhe domatet.

Sa ju nevojitet:

• Meshkujt: 90 miligramë në ditë
• Femrat 75 miligramë në ditë, (përveç femrave shtatzënë dhe nënave që ushqejnë me gji, të cilat duhet të konsultohen me mjekun)
• Femrat shtatzënë: mesatarisht 85 miligramë në ditë
• Nënat që ushqejnë fëmijët me gji: 120 miligramë në ditë
• Duhanpirësit: 35 miligramë më shumë se doza e rekomanduar më lart.

Vitamina D – Ndihmon organizmin të përthithë kalçiumin më shpejt. Kjo vitaminë e fuqishme rregullon funksionimin e sistemit imunitar dhe rrit vigjilencën e tij. Sasitë e përshtatshme të vitaminës D parandalojnë rritjen dhe shpërndarjen e baktereve që ju sëmurin.

Një njeri ka nevojë për 15 mikrogramë vitaminë D në ditë.

Ushqimet ku mund ta gjeni: Vaji i mëlçisë së peshkut, vaji i peshkut, produktet e pasuruara të bulmetit, drithërat e pasuruar.

Vitamina E – Luan rolin e antioksidantëve në organizëm, shërben si antibiotik kundër radikaleve, Nëse keni nivele të ulëta të vitaminës E, sistemi imunitar është dobësuar, një shënjestër e lehtë për sëmundjet. Doza e rekomanduar ditore e vitaminës E është 15 miligramë.

Ushqimet ku mund ta gjeni: Drithërat e pasuruar, farat e lulediellit, bajamet, gjalpi i kikirikut.

Përpiquni të merrni sa më shumë vitamina nëpërmjet ushqimeve dhe suplementëve që të kapërceni me sukses gripin. /UBT News/

Shëndeti

Vitamina C ul rrezikun e prekjes nga sëmundjet e zemrës

Published

1 day ago

March 19, 2025

Albina Zeneli

Limoni përmban një sasi të madhe të vitaminës C, e cila është shumë e dobishme për trupin tonë. Madje sipas ‘Healthline’ në një limon gjenden 31 mg vitaminë C.

Disa studime kanë treguar se konsumi jo vetëm i limonit, por edhe i shumë frutave që janë të pasura me vitaminën C, çojnë në zvogëlimin e rrezikut të prekjes nga sëmundjet e zemrës.

Veç vitaminës C te limoni gjejmë edhe fibra, të cilat e ndihmojnë shumë shëndetin tonë, e sidomos zemrën.

Për këtë arsye është mjaft i këshillueshëm konsumi i limonit dhe i produkteve të tjera që përmbajnë vitaminën C.