Lajmet
Në Egjipt zbulohen varreza parahistorike ndryshe nga të tjerat
Egjipti i lashtë ka qenë një burim i pasurisë historike gjatë viteve.
Published
4 years agoon
By
Betim GashiNjë Egjipt i lashtë ndodhi pasi arkeologët zbuluan një varrezë parahistorike ndryshe nga më parë.
Egjipti i lashtë ka qenë një burim i pasurisë historike gjatë viteve, qytetërimi i zhdukur përgjithmonë duke kapur imagjinatën e miliona njerëzve.
Shkalla në të cilën një shoqëri e përparuar kishte jetuar mijëra vjet më parë u bë e qartë për botën perëndimore në mesin e viteve 1880. Ishte egjiptologu anglez William Matthew Flinders Petrie që filloi punën e tij, duke zbuluar fragmente të një statuje kolosale të Ramses II, një faraon egjiptian.
Ndërsa arkeologët kishin punuar në vend para tij, Petrie popullarizoi egjiptologjinë dhe vazhdoi të quhej kalorës për shërbimet e tij.
Faraonët filluan të sundonin në Egjipt në vitin 3000 para Krishtit, kur Egjipti i Sipërm dhe i Poshtëm u bashkuan.
Ata u shfuqizuan përfundimisht në 343 para Krishtit, por në këtë kohë ishin vendosur si mbretërit e pavdekshëm të vendit.
Pavarësisht se ky është një nga qytetërimet më të vjetra në botë, Egjipti ishte në fakt shtëpia e një shoqërie edhe më të lashtë që ishte rreth para faraonëve.
Egjipti parahistorik, siç dihet, përfshin periudhën nga vendbanimi më i hershëm njerëzor deri në fillimin e faraonëve, ku mbretërit sundonin mbi nënshtetasit e tyre.
Në vitin 2015, arkeologët duke gërmuar në Hierakonpolis, kryeqyteti fetar dhe politik i Egjiptit të Sipërm në fund të epokës parahistorike, hasën në diçka të paprecedentë.
Gjetja e tyre u eksplorua gjatë dokumentarit të Smithsonian Channel, ‘Secrets: Beasts of the Faraons’.
Gërmimet e ndërmarra nga arkeologia Renée Friedman dhe ekipi i saj gjetën një sërë kufomash kafshësh me burim nga i gjithë kontinenti i Afrikës.
Hetimet e mëtejshme bënë të qartë se kafshët ishin mbajtur në robëri dhe ishin ushqyer nga njerëzit.
Për Friedman, kishte vetëm një shpjegim të mundshëm: “Në thelb, këtu kemi kopshtin zoologjik të parë në botë. Kjo daton mbi 6000 vjet më parë. Kjo është para shpikjes së shkrimit, para shpikjes së rrotës së poçarit. Kjo është para se piramidat të ishin një shkëlqim në syrin e një mbreti”.
Kafshët nga kopshti zoologjik do të bëheshin lojtarë kyç në ikonografinë fetare të Egjiptit, duke krijuar stilin legjendar artistik të vendit dhe duke ndikuar gjithashtu në kulturën e mbretërive të mëvonshme.
“Ne kemi qenë në gjendje të marrim hurma për kafshët tona tani nga ato që kishin për vaktin e tyre të fundit. Kjo na ka lejuar të marrim karbon për 14 hurma, gjë që na ka treguar se shumë nga këto kafshë janë varrosur të gjitha në të njëjtën kohë, sepse datat janë pothuajse identike”, tha Friedman.
Është interesante se kafshët nuk ngordhën nga shkaqe natyrore: të gjitha u therën sistematikisht dhe u varrosën rreth sundimtarit të tyre.
Duke qëndruar pranë varrit të një sundimtari, Friedman shpjegoi: “Ky sundimtar, si të tjerët që kemi këtu, kishte një numër kafshësh me vete. Pra, ne kemi një leopard, kemi babunë, kemi një oriks, kemi një krokodil dhe kemi një struc”.
Hulumtimet nga ekipi i Friedman sugjerojnë se kur një sundimtar vdiste, kafshët e tij të robëruara vriteshin dhe varroseshin përkrah tij. Kjo u bë për të siguruar që fuqitë e tyre mistike do ta shoqëronin sundimtarin në jetën e përtejme. Por kafshët nuk ishin të vetmet kufoma të gjetura përreth zonës. U zbuluan edhe mbetjet e grave dhe fëmijëve.
“Në një funeral, të gjithë shkuan së bashku. Kjo do të thotë se si kafshët ashtu edhe njerëzit po e shoqëronin sundimtarin në jetën tjetër”, tha Friedman.
Shtyllat në tokë që rrethojnë vendet e varrimit dhe mbetjet e drurit të ngjyrosur tregojnë se varret dikur ishin të mbuluara nga një lloj ndërtimi. Nëpërmjet një rindërtimi, u zbulua një kompleks luksoz i “madhështisë së pakrahasueshme në Egjiptin parahistorik”.
“Varri kryesor do të ishte vendosur në qendër, krahas varrimeve njerëzore që do të ishin vendosur përreth. Përreth ishin të gjitha kafshët, duke formuar një brez mbrojtjeje rreth sundimtarit”, tha Friedman.
Shtyllat në tokë që rrethojnë vendet e varrimit dhe mbetjet e drurit të ngjyrosur tregojnë se varret dikur ishin të mbuluara nga një lloj ndërtimi.
You may like
Lajmet
Hamza për heqjen e masave të BE-së: Vendim i drejtë, qytetarët nuk duhet të ndëshkohen për gabimet e kësaj qeverie
Published
13 minutes agoon
December 18, 2025By
UBTnews
Kryetari i PDK-së, njëherit kandidati për kryeministër nga radhët e kësaj partie, Bedri Hamza e quan lajm të mirë heqjen e masave të Bashkimit Evropian ndaj Kosovës, duke theksuar se qytetarët nuk duhet të ndëshkohen për gabimet e kësaj qeverie.
“Fillimi i heqjes së masave të BE-së ndaj Kosovës është një lajm i mirë dhe një vendim i drejtë. Qytetarët tanë nuk duhet të ndëshkohen për gabimet e kësaj qeverie. I falënderoj partnerët evropianë për mbajtjen e premtimit. Tani duhet të hapet një kapitull i ri me BE-në, i bazuar në reforma, integrim evropian dhe zhvillim ekonomik. Bashkë me aleatët, Kosova do të ecë përpara!”, ka shkruar Hamza.
Lajmet
Meloni: Pranimi i Ballkanit Perëndimor në BE nuk mund të shtyhet
Published
14 minutes agoon
December 18, 2025By
UBTnews
Shqipëria dhe Mali i Zi kanë mundësi konkrete për anëtarësimin në BE në një të ardhme shumë të afërt, deklaroi sot kryeministrja italiane, Giorgia Meloni.
“Italia është plotësisht e përkushtuar për të siguruar që Këshilli Europian i nesërm të dërgojë një mesazh të fortë politik mbi zgjerimin, për të dërguar një sinjal uniteti dhe besueshmërie kolektive. Anasjelltas, pa përparim në udhëtimin e partnerëve tanë drejt pranimit në BE, ne rrezikojmë t’ua dorëzojmë ata rivalëve tanë sistemikë, duke destabilizuar përgjithmonë fqinjësinë tonë dhe duke e lënë BE-në të parëndësishme”, theksoi kryeministrja Meloni në fjalimin e saj para Dhomës së Deputetëve përpara Këshillit të BE-së.
“Në veçanti, ne nuk mund të përballojmë vonesën e mëtejshme të pranimit të Ballkanit Perëndimor, i cili tashmë është pjesë e familjes europiane dhe është themelor për autonominë tonë strategjike”, shtoi ajo.
“Do ta përsëris këtë përsëri sonte në samitin BE-Ballkan, ku do të mbërrij menjëherë pas përfundimit të debatit në Dhomën e Deputetëve. Rezultatet e arritura nga Shqipëria dhe Mali i Zi gjatë vitit të kaluar janë me të vërtetë shumë inkurajuese dhe tregojnë se të dy vendet kanë një shans të vërtetë për pranim në një të ardhme shumë të afërt”, theksoi ajo./ANSA/ATSH
Lajmet
NATO bie dakord për një buxhet ushtarak prej gati 3 miliardë dollarësh për vitin 2026
Published
50 minutes agoon
December 18, 2025By
UBT News
Aleatët e NATO-s kanë rënë dakord për buxhetet e tyre të financuara nga të dyja palët për vitin 2026, duke miratuar shpenzime në rritje që synojnë forcimin e gatishmërisë dhe aftësive ushtarake të aleancës.
Sipas marrëveshjes, buxheti civil i NATO-s për vitin 2026 është caktuar në 528.2 milionë euro (623 milionë dollarë), ndërsa buxheti ushtarak do të arrijë në 2.42 miliardë euro.
Vendimi u mor të martën në një takim të Këshillit të Atlantikut të Veriut.
NATO tha në një deklaratë se buxhetet e financuara nga të dyja palët për vitin 2026 do të mbështesin aftësitë kritike dhe do të promovojnë gatishmërinë, duke ndihmuar në bërjen e aleancës më të fortë, më të drejtë dhe më vdekjeprurëse, shkruan Anadollu Agency.
Buxheti do të kontribuojë në përshtatjen ushtarake të NATO-s, do të përmirësojë ndërveprimin midis forcave aleate dhe do të mbështesë parandalimin dhe menaxhimin e krizave, si dhe sigurinë bashkëpunuese, thuhet në deklaratë.
Financimi do të vazhdojë gjithashtu për Strukturën e Komandës së Integruar të NATO-s, trajnimet dhe ushtrimet e udhëhequra nga NATO, operacionet dhe misionet e aleancës dhe mbështetjen për ndërtimin e kapaciteteve për vendet partnere./S.K/EO/
Lajmet
50 vjet nga themelimi i Akademisë së Shkencave të Kosovës
Published
1 hour agoon
December 18, 2025By
UBT News
Akademia e Shkencave dhe e Arteve e Kosovës u themelua në vitin 1975, fillimisht si Shoqatë e Shkencave dhe të Arteve të Kosovës, e në vitin 1978 shndërrohet në Akademi.
Shoqata u transformua në Akademi të Shkencave dhe të Arteve të Kosovës përmes Ligjit mbi Themelimin e Akademisë së Shkencave dhe të Arteve të Kosovës të nxjerrë nga Kuvendi i Kosovës i datës 18 prill 1978.
Në fillim veprimtarinë e saj ASHAK duhej ta zhvillonte në një bashkërenditje me universitetin në rritje, brenda të cilit vepronin institute e bërthama shkencore dhe hulumtuese në Fakultetin Filozofik/ më vonë të Shkencave të Natyrës, në Fakultetin e Mjekësisë, në Fakultetin Teknik, në Fakultetin Ekonomik, në Fakultetin Filozofik, me institutet e pavarura nga Universiteti dhe nga Akademia – Instituti Albanologjik, Instituti i Historisë, Instituti Hidrometeorologjik, pastaj institutet që vepronin në kuadër/ ose të lidhura me kapacitetet industriale të Kosovës, si Instituti Teknologjik që vepronte në kuadër të Kombinatit Trepça, Instituti i Hulumtimeve që vepronte në kuadër të Elektroekonomisë, Instituti Agroteknologjik në Pejë i lidhur me agroekonominë, dhe të institucioneve të tjera me interes në fushat e shkencës, të arteve dhe të kulturës.
ASHAK qysh në fillim duhej ta formësonte veprimtarinë e vet si institucioni më i lartë i shkencave dhe i arteve dhe të merrte role të rëndësishme në fushat e shkencave dhe të arteve në suaza të organizimit shtetëror të Kosovës brenda Federatës së Jugosllavisë.
Ajo po ashtu duhej ta harmonizonte punën me Unionin e Akademive të Shkencave dhe të Arteve të Jugosllavisë, ku bënte pjesë si anëtare e barabartë dhe në një mandat (1985-1987) qe Kryesuese e Unionit dhe qendër e selisë së tij. Përmes atij Unioni ASHAK e zhvillonte dhe veprimtarinë ndërkombëtare.
ASHAK asokohe kishte Seksionin e Shkencave Shoqërore, Seksionin e Shkencave të Natyrës dhe Seksionin e Gjuhësisë, të Letërsisë dhe të Arteve.
Më 1985, Kuvendi i ASHAK mori vendim për themelimin e Arkivit të Akademisë e të Institutit të Arkeologjisë dhe të Etnografisë. Arkivi dhe Biblioteka, që ishin funksionalizuar, u shkatërruan pas ndërhyrjes së policisë serbe në selinë e Akademisë më 1994, çka pamundësoi punën e saj më tej në atë ndërtesë.
Instituti i Arkeologjisë dhe i Etnografisë nuk arriti të themelohej për shkak të trysnive politike dhe tendencave drejt rrëgjimit të Akademisë pas vitit 1985 dhe për arsye edhe buxhetore më vonë.
Qysh në diskutimet për ndryshimet kushtetuese të vitit 1989, Kuvendi i ASHAK-ut doli me angazhimet publike së pari me Deklaratën Kushtetuese, pastaj me angazhimet dhe veprimtaritë e tjera në favor të mbrojtjes së të drejtave që po shkeleshin në mënyrë drastike.
Përveç angazhimit bashkë me mekanizmat e tjerë të rezistencës në drejtim të organizimit të Referendumit për pavarësi, në drejtim të organizimit e të hartimit të dokumenteve themelore për shpalljen e pavarësisë së Kosovës./S.K/KP/
Hamza për heqjen e masave të BE-së: Vendim i drejtë, qytetarët nuk duhet të ndëshkohen për gabimet e kësaj qeverie
Meloni: Pranimi i Ballkanit Perëndimor në BE nuk mund të shtyhet
NATO bie dakord për një buxhet ushtarak prej gati 3 miliardë dollarësh për vitin 2026
50 vjet nga themelimi i Akademisë së Shkencave të Kosovës
Sot shënohet dita ndërkombëtare e emigrantëve
Hakohet Ministria e Brendshme e Francës
Ursula von der Leyen: Në fillim të vitit të ardhshëm lëshojmë 205 milionë euro për Kosovën
PSG fiton Kupën Ndërkontinentale 2025, Safonov pret katër penallti
Deputetja britanike Kearns: Milan Radoiçiq dhe bashkëpunëtorët e tij duhet të përballen me drejtësinë
Të kërkuara
-
Aktualitet2 months agoProfesoresha e UBT-së, Marigona Bekteshi-Ferati, fituese e bursës prestigjioze Fullbright Visiting Scholar, Profesor Vizitor dhe Post Doktoraturë
-
Lajmet3 months agoPolicia, FSK-ja dhe Shërbyesit Civilë përfitojnë bursë 20 për qind në programet Master Shkenca Politike dhe Studime të Sigurisë në UBT
-
Rajoni3 months agoUBT shpall thirrjen për Konferencën Ndërkombëtare të Gjuhës dhe Kulturës 2025
-
Vendi3 months agoNë UBT diplomon ushtaraku i FSK-së, Major Vilson Musaj
