

Shëndeti
Mutizmi selektiv: Shkaku, simptomat dhe si trajtohet ky problem te fëmijët?
Published
4 years agoon
By
Betim GashiFenomeni në të cilin një fëmijë ndalon së foluri në disa situata ose siç u duket shpesh prindërve, kur ai thjesht dëshiron, quhet mutizëm selektiv.
Mund të ndodhë si reagim ndaj një ngjarje traumatike, dhe fëmija në situata që i paraqesin stres mbështetet në komunikimin jo verbal në vend të komunikimit verbal sepse kërkon më pak nervozizëm.
Mutizmi selektiv te fëmijët është një çrregullim që ndodh më shpesh para moshës pesëvjeçare. Fëmijët që vuajnë nga ky çrregullim mund të kenë sjellje të ndryshme. Një shembull është se një fëmijë normalisht mund të flasë me prindërit ose anëtarët e tjerë të familjes, dhe nuk mund të thotë një fjalë të vetme në kopsht apo park. Mund të ketë gjithashtu një ndryshim në këtë sjellje, kështu që fëmija nuk do të jetë në gjendje të komunikojë me prindërit në asnjë situatë tjetër.
Mutizmi selektiv ndikon në zhvillimin e një fëmije në aspektin emocional, social dhe edukativ, prandaj është e nevojshme të njihet dhe të kërkohet ndihmë profesionale herët.
Çrregullimi i heshtjes te një fëmijë ose mutizmi selektiv është diagnostikuar si një çrregullim ankthi që nga viti 2013, por edhe sot nuk shpjegohet plotësisht pse dhe si ndodh. Ndodh më shpesh te vajzat, dhe në total ndodh në rreth 2-18 për 10 mijë fëmijë. Ekziston një lidhje me gjenetikën, por është treguar se ka një ndikim të madh në mjedis përmes rritjes.
Kjo tregohet nga fakti se mutizmi selektiv më së shpeshti shoqërohet me kohën kur fëmijët kanë nevojë të shkojnë në shkollë, e cila është një ngjarje shumë stresuese dhe traumatike për shumë njerëz, veçanërisht nëse ata nuk kanë pasur ndërveprime të tepërta shoqërore më parë.
Fëmijët me mutizëm selektiv tregojnë një nivel të lartë të inteligjencës, por mund të manifestohet edhe me ndryshime fizike. Tek fëmijët me këtë çrregullim, komunikimi verbal dhe joverbal është i dëmtuar.
Këtu janë disa simptoma:
– lëvizje të pazakonta
– ndrojtja
– tensioni i pjesës së sipërme të trupit dhe fytyrës
– kontakt i dobët me njerëzit e tjerë
– izolim social
– mendime negative
– shpërthimet e zemërimit te fëmijët
Këto simptoma shoqërohen me çrregullime të tjera ankthi. Hulumtimet kanë treguar se mutizmi selektiv shoqërohet me fobi sociale, ndarje dhe çrregullim ankthi të përgjithësuar. Te këta fëmijë shpesh gjenden të folurit më pak të zhvilluar dhe kompetencat shoqërore.
Mutizmi selektiv ndahet në katër nëntipa – simbiozë, mutizëm si fobi në të folur, mutizëm reaktiv, mutizëm pasiv -agresiv. Mutizmi simbiotik karakterizohet nga një marrëdhënie vartëse me një të rritur të afërt, por manipuluese me të tjerët. Në mutizmin që u shfaq si një fobi në të folur, shfaqen sjellje të ritualizuara dhe frika nga zëri i dikujt.
Mutizmi selektiv selektiv te fëmijët karakterizohet nga depresioni dhe tërheqja dhe shoqërohet me disa trauma. Mutizmi selektiv pasiv-agresiv karakterizohet nga përdorimi i heshtjes si armë kundër prindërve, edukatorëve ose të rriturve të tjerë.
Si ta trajtojmë mutizmin selektiv?
Për shkak të mutizmit selektiv, një fëmijë mund të ketë vështirësi me të mësuarit dhe zhvillimin akademik për shkak të pamundësisë për t’u përgjigjur para mësuesve dhe bashkëmoshatarëve dhe për të përjetuar ankth në situata të ngjashme.
Së fundi, prindërit e fëmijëve me mutizëm selektiv gjithashtu mund të përjetojnë zhgënjim, ankth dhe faj për ekzistencën e një çrregullimi te fëmija. Këto janë vetëm disa nga arsyet pse është jashtëzakonisht e rëndësishme të reagoni me kohë ndaj ndryshimeve në sjelljen e fëmijës.
Prindërit dhe të rriturit nuk duhet ta detyrojnë kurrë një fëmijë të flasë dhe ta bëjë atë edhe më të stresuar. Ata duhet të ndiejnë se kanë një mik dhe mbështetje te një i rritur, jo dikush që do të zemërohet me ta sepse nuk mund të flasin. Presioni i lartë mund të krijojë vetëm një problem edhe më të madh.
Është gjithashtu e rëndësishme të mbani mend se në shumicën e rasteve fëmija nuk mund të flasë dhe nuk e bën këtë me vetëdije ose me qëllim, si dhe se ata do të preferonin të flisnin nëse do të mundnin. Prandaj, me fëmijën duhet folur në një mënyrë të përshtatshme për moshën e tij, por problemi nuk duhet mohuar dhe shpërfillur. Nuk është keq as të paralajmëroni mjedisin në të cilin fëmija do të jetë për çrregullimin në mënyrë që të tjerët të mos i bëjnë presion dhe madje edhe më shumë stres fëmijës. Kuptimi dhe toleranca janë hapi i parë në zgjidhjen e një problemi.
Metodat e trajtimit
Çrregullimi selektiv i mutizmit duhet të diagnostikohet në kohë dhe metodat e trajtimit të aplikohen sa më shpejt që të jetë e mundur.
Sa i përket trajtimit dhe trajtimit të mutizmit selektiv, sot ka metoda të shumta të trajtimit. Kombinimi i terapisë njohëse-sjellëse me ilaçet rezultoi të ishte më i suksesshmi. Psikoterapia funksionon për të ndryshuar përgjigjen e fëmijës ndaj situatave stresuese dhe për t’u marrë me to. Qëllimi është të rritet numri i komunikimit shoqëror dhe të tregohet rëndësia dhe funksioni i të folurit.
Terapitë e trajtimit synojnë të ndryshojnë reagimet e fëmijës të cilat mund të ndihmojnë për të përballuar më lehtë vështirësitë në ndërveprimin shoqëror dhe edukimin. Ndër metodat është terapia familjare në grup. Trajtimi i mutizmit selektiv është, siç tregojnë të dhënat, i mundshëm, dhe fëmijët më të vegjël tregojnë përparim më të madh. Mund të shërohet plotësisht pas trajtimit në kohë. Përparimi i fëmijëve është i rëndësishëm nëse trajtimi fillon me kohë.
You may like
Shëndeti
Pesë shprehi të mëngjesit që ndikojnë të shtoni peshë
Published
1 hour agoon
April 2, 2025
Të gjithë kemi qenë në këtë situatë, angazhohemi të heqim disa kile, por duken të jenë të përkushtuara për t’iu qëndruar besnikë juve. I keni provuar të gjitha, masni porcionin e ushqimit, nuk konsumoni ushqim të shpejtë, qëndroni larg alkoolit, mirëpo ku është problemi?
“Gabimi më i madh që njerëzit bëjnë kur përpiqen të humbin peshë është se fillojnë ditën e tyre në këmbë të gabuar”, thotë Susan Peirce Thompson, presidente e Institutit për Humbje të Peshës së Qëndrueshme. Këto momente e para të zgjimit i hedhin themelet për zgjedhjet të cilat do ti bëni gjatë ditës, prandaj është qenësore që të krijoni zakone të mira të cilat të mund ti zbatoni edhe nëse ju jeni ende të përgjumur.
Flini më gjatë se ç’duhet
Ne të gjithë e kemi dëgjuar se mungesa gjumit mund të shkaktojë shtim në peshë, në sajë të niveleve të larta të kortizolit- hormon stimulues i oreksit në trup. Por kjo del të jetë e kundërta –nëse ju flini shumë gjumë – nuk mund të jetë shumë gjë e mirë për ju. Një studim në revistën PLUS One zbuloi se gjumi më shumë se 10 orë në natë ngriti gjithashtu rrezikun për të pasur një BMI (Indeksi i Masës Trupore) më të lartë krahasuar me ata që morën shtatë deri në nëntë orë në natë.
Bëheni gati në errësirë
Autorët e studimit sugjerojnë se njerëzit që ekspozohen rrezeve të diellit në mëngjes herët kishin BMI dukshëm më të ulët se ata që nuk ekspozohen, pavarësisht se sa konsumuan ushqim. Sipas studimit, vetëm 20 deri në 30 minuta të ditës është e mjaftueshme për të ndikuar BMI, edhe kur qielli është i mbuluar me re. Kjo për shkak se trupi juaj e sinkronizon orën tuaj të brendshme – përfshirë edhe metabolizmin tuaj të kalorive – duke përdorur valët e dritës blu nga dielli i mëngjesit të hershëm si një udhëzues.
Nuk e rregulloni shtratin në mëngjes
Një studim i Fondacionit Kombëtar të Gjumit zbuloi se ata të cilët rregullojnë shtratin e tyre kishin 19 për qind më shumë gjasa të flinin një gjumë të mirë të natës në krahasim me ata që nuk vepronin njësoj. Dhe meqenëse gjumi kënaqshëm lidhet me BMI më të ulët, përse mos ta bëni këtë zakon? Kjo mund të tingëllojë si gjë e kotë, por Charles Duhigg, autor i librit Fuqia e Shprehisë, shkruan në librin e tij se rregullimi i shtratit tuaj në mëngjes mund të nxis sjellje të tjera të mira, siç është përgatitja e drekës së shëndetshme.
Nuk e matni peshën tuaj rregullisht
Kur studiuesit e Universitetit Cornell zbuluan 162 gra dhe burra mbipeshë për dy vjet, ata gjetën se ata që peshonin veten çdo ditë ishin më të suksesshëm në humbje të peshës dhe në mbajtja të saj. Koha më e mirë për tu matur është në të është gjëja e parë në mëngjes, kur pesha juaj është në nivelin më të ulët, thotë Lisa Jones, R.D., zëdhënëse e Akademisë së Ushqimit dhe Dietetikës në Pensilvani. Jo vetëm që matja do të jetë më e saktë por pas një nate të metabolizimit, gjithashtu ju do të mbani më pak peshë uji.
Hani shumë pak apo fare në mëngjes
Personat që konsumojnë një mëngjes të ekuilibruar që përmbanin 600 kalori proteina së lehta, karbohidratet dhe diçka pak të ëmbël rezultonin me më pak ndjenja urie dhe më pak dëshira për të ngrënë gjatë gjithë ditës në krahasim me ata që në mëngjes marrin 300 kalori. Nivelet e hormonit të urisë ngelen të ulëta pas ngrënies së ushqimit. Kënaqja e dëshirave të tua në mëngjes mund t’ju ndihmojë që të mos ju ndjeheni të privuar dhe të mos tundoheni të hani shumë më vonë gjatë ditës.

Sheqerna të thjeshta, të tilla si sheqeri që konsumojmë në dietën tonë, nëse hahen në sasi të mëdha krijojnë të ashtuquajturat rreth vicioz.
Në fakt, sheqernat e thjeshta vijnë shpejt në gjakun tonë dhe arrijnë një koncentrim të lartë.
Pas rritjes së shpejtë, ka një rënie të shpejtë, andaj trupi dërgon sinjale se dëshiron një dozë të re sheqeri.
Për të thyer këtë rreth vicioz, rekomandohet të merren ushqimet e mëposhtme, të cilat, pavarësisht faktit se përmbajnë sheqerna, kanë lëndë ushqyese të nevojshme për organizmin.
Këto janë 4 ushqimet që ndihmojnë të dobësoheni:
Mollë;
Misër;
Patate;
Domate. /UBT News/
Shëndeti
Kundër shëndoshjes së fytyrës! Çfarë duhet të bëni?
Published
22 hours agoon
April 1, 2025
Humbja në peshë mund të jetë sfiduese, sidomos nëse bëhet fjalë për zona specifike të trupit. Humbja e dhjamit në zonën e fytyrës në veçanti bëhet shumë frustruese.
Ushtrime për fytyrën
Përmirësojnë paraqitjen e fytyrës, luftojnë shenjat e plakjes, përmirësojnë muskujt e fytyrës. Ekspertët rekomandojnë fryrjen e brendshme të faqeve dhe kalimin e ajrit nga njëra anë në tjetrën. Mbledhja e buzëve në formën e një puthjeje dhe lëvizja në anë është efikase.
Ata rekomandojnë buzëqeshjen e hapur me dhëmbët shtrënguar për disa sekonda. Ushtrime të tilla duhen bërë dy herë në ditë për 8 javë.
Ushtrimet Kardio
Dhjami i tepërt në fytyrë është rezultat i shëndoshjes së tepërt në pjesët tjera të trupit. Aerobia dhe ushtrimet kardio rrisin ritmin e zemrës dhe përshpejtojnë rënien nga pesha.Ekspertët rekomandojnë 20-40 minuta ushtrime të tillë në ditë.
Uji
Thelbësor për rënien nga pesha. Konsumi i ujit përshpejton metabolizmin me 24 përqind. Hidratimi shmang akumulimin e lëngjeve në organizëm dhe parandalon fryrjen e trupit.
Kufizimi i alkoolit
Nëse e teproni me alkolin do të ndiheni dhe dukeni më të fryrë, sepse ofron shumë kalori e rrit gjasat e shtimit në peshë. Sasia e lejuar e pijeve alkolike është një deri në dy gota në ditë për meshkujt dhe një gotë në ditë për femrat.
Karbohidratet e rafinuara
Biskotat e ëmbla apo të kripura qofshin si dhe makaronat janë ndër fajtorët më të mëdhenj të shtimit në peshë, janë të përpunuara e nuk kanë ushqyes të shëndetshëm apo fibër. Praktikisht këto karbohidrate janë sheqer që nxit rrezikun e teprimit me ushqimin.
Gjumi
Thelbësor për rënien nga pesha, mungesa e tij rrit nivelin e kortizolit, hormoni i stresit që shkakton efekte anësore të shumta ndër të cilat edhe shtimi në peshë. Nivelet e larta të kortizolit rrisin oreksin dhe tjetërsojnë metabolizmin duke shtuar depozitat e dhjamit.
Kujdes me kripën
Konsumi i tepërt nxit fryrjen jo vetëm në fytyrë por trup. Kripa nxit akumulimin e ujit në trup. Ushqimet e përpunuara ofrojnë 77 përqind të kripës që konsumon njeriu në ditë.

Duart përmbajnë disa nga nervat më të ndjeshëm në trup. Sikur edhe njëri nga këto nerva ose një pjesë e tyre është e ndrydhur ose disi e dëmtuar, fillojnë problemet.
Truri juaj nuk mund të marrë të gjitha informacionet ndjesore që duart tuaja po e dërgojnë, rezultati është mpirja.
Studimet thonë se një nga shkaqet më të zakonshme të mpirjes së dorës është sindroma e tunelit të kyçit të dorës. Nervi i mesëm, që shkon poshtë parakrahut deri në pëllëmbën tuaj, qëllon të ndrydhet.
Kjo gjendje është e zakonshme për njerëzit që shpenzojnë kohë duke punuar në kompjuter a edhe në telefonat celularë. Simptomat e tunelit të kyçit të dorës përfshijnë ndjesi që një ose më shumë gishtërinj, fryhen dhe japin pickime.
Çfarë tjetër mund të jetë shkak për mpirjen e duarve tuaja? Edhe disa faktorë të tjerë me rëndësi.
Çrregullime të tiroides
Edhe çrregullim i tiroideve çon në mpirjen e dorës. Një gjendër tiroide nën-aktive ose hipotirodizmi rezulton në dëmtimin e nervave që transportojnë informacion midis trurit, palcës kurrizore dhe gjymtyrëve.
Teprimet me alkoolin
Pirja e rëndë çon në neuropati alkoolike ose dëme nervore. Gjysma e gjithë përdoruesve të alkoolit zhvillojnë një formë të kësaj gjendje, thonë studimet. Shenjat përfshijnë mpirje në krahë ose këmbë, ndjesi të çuditshme dhe pickime në gjymtyrët tuaja, dhe dobësi të muskujve.
Kistet dhjamore
janë grumbullime dhjamore jo-kancerogjene që formohen kudo, kanë tendencë të shfaqen edhe rreth kyçeve. Sipas studimeve mjekësore, kistet dhjamore janë të zakonshme. Nëse formohet në dore, mpirja është një simptomë e zakonshme. Këto kiste nganjëherë zhduken vetë.
Skleroza e shumëfishtë
Një sëmundje në të cilën sistemi imunitar sulmon një substancë yndyrore që mbron fibrat nervore të trurit dhe palcës kurrizore. Kjo rezulton në mpirjen e dorës. Sëmundja godet në çdo moshë, ka gjasa të shfaqet gjatë moshave 20 dhe 30 vjeçare. Femrat kanë dy herë më shumë të ngjarë se meshkujt të vuajnë nga skleroza e shumëfishtë.
Goditja në tru
Mpirja e duarve ose ndjesia e shpimeve mund të jetë shenjë se jeni duke marrë një goditje në tru. Rreth 10% e të gjitha viktimave të goditjes janë më të rinj se 45 vjeç. Edhe duke qenë të aftë dhe fizikisht aktivë, nuk do të thotë që nuk jeni në rrezik.
Diabeti
Urinimi i shpeshtë, etja e tepruar e nivelet e larta të sheqerit në gjak janë shenjat e paradiabetit. Shumë njerëz që zhvillojnë diabet të tipit të plotë 2 se kuptojnë. Nëse nuk trajtohet, mpirja e duarve zhvillohet si pasojë e dëmtimit nervor të lidhur me diabetin. /UBT News/

2 prilli, Dita Botërore e Autizmit

Filmi për Beatles, zbulohen aktorët që do të luajnë legjendarët

Vritet një polic në Kaçanik

Pesë shprehi të mëngjesit që ndikojnë të shtoni peshë

Zjarr në dyqanin e Teslas në Romë, digjen 17 automjete

Konjufca bënë homazhe në Lybeniq: Na mundon shumë fakti që edhe pas 26 vitesh nuk ka drejtësi

Rama: Më 11 maj t’i japim mesazh Brukselit se e “duam anëtarësimin tani”

Humbjet që sollën “lëkundje” te Prishtina në fazën vendimtare

Putin fillon thirrjen më të madhe ushtarake ruse në vite, thirren 160mijë rekrutë
Të kërkuara
-
Bota2 months ago
Marrëveshja për pranimin e pakufizuar të emigrantëve, Shtëpia e Bardhë tërhiqet nga tarifat ndaj Kolumbisë
-
Bota2 months ago
Fluturimet e dëbimit kanë filluar, thotë Shtëpia e Bardhë
-
Bota2 months ago
Shtëpia e Bardhë: Armëpushimi në Liban do të zgjatet deri më 18 shkurt
-
Bota3 months ago
Trump zbulon listën e zezë të Shtëpisë së Bardhë