Shëndeti

​Keni shpesh dhimbje barku? Këto mund të jenë arsyet

Mund të jetë edhe simptomë e një sëmundjeje të rëndë.

Published

on

Dhimbja e barkut shpesh është pasojë e ngrënies së tepërt ose zgjedhjes së gabuar të ushqimit, por mund të jetë edhe simptomë e një sëmundjeje të rëndë dhe është e nevojshme të flitet për këtë me një mjek.

Këtu janë pesë gjendje të rënda që mund të jenë arsyeja e dhimbjes së shpeshtë të barkut

1. Gastriti

Gastriti është një inflamacion i mukozës së stomakut që mund të ketë shumë shkaqe. Mund të jetë rezultat i Helicobacter pylori, stresit, dietës, rritjes së sekretimit të acidit të stomakut, drogës dhe alkoolit. Me gastrit ka dhimbje në pjesën e sipërme të stomakut, një ndjenjë e shpejtë ngopjeje dhe fryrje. Mund të shfaqen nauze dhe të vjella, si dhe jashtëqitje më të errëta.

Njerëzit me gastrit të shkaktuar nga bakteret (H. pylori) shpesh nuk kanë simptoma të tjera përveç dispepsisë së lehtë (probleme me tretjen). Zakonet e duhura të të ngrënit dhe një mënyrë jetese e rregullt janë të rëndësishme për parandalimin e gastritit.

Sot gastriti trajtohet me sukses në shumicën e rasteve sepse dihen shkaqet dhe dihet se si trajtohen.

2. Ulcera peptike

Ulcera peptike është një inflamacion i hapur ose dëmtim i shtresës mbrojtëse dhe mukozës në stomak, duodenum ose ezofag. Ulcera formohet nën veprimin e acidit klorhidrik të stomakut dhe enzimës pepsinë, kur ka dëmtim të shtresës mbrojtëse në mukozën e organeve të përmendura tretëse. Mund të shkaktohet nga duhani, alkooli, kafeina, por edhe stresi i madh.

Një nga simptomat më të zakonshme është një dhimbje, e cila herë pas here ndalon dhe rishfaqet pas një kohe. Më intensive është në fazën e fundit të tretjes, kur përqendrimi i acidit të stomakut është më i lartë, përkatësisht 2-3 orë pas ushqimit, por ndodh edhe në stomak bosh, nëse diçka stimulon sekretimin e acidit në stomak si për shembull uria. Simptoma të tjera përfshijnë kryesisht dispepsi: fryrje, marramendje, të vjella dhe gromësirë.

3. Virus gastrik

Emri “virus gastrik” sugjeron se është një inflamacion viral i mukozës së stomakut ekskluzivisht. Megjithatë, në thelb është një inflamacion i mukozës së stomakut dhe zorrëve të vogla të një shkaku viral.

Bëhet fjalë për gastroenteritin, i cili karakterizohet nga dhimbje dhe ngërçe në bark, të vjella dhe diarre ujore dhe temperaturë.

Viruset hyjnë në sistemin e tretjes drejtpërdrejt përmes ujit, ushqimit ose nëse njerëzit ndajnë të njëjtat takëme, dhe transmetimi është i mundur përmes kontaktit të ngushtë personal.

Në rastin e “virusit të stomakut”, është e rëndësishme të plotësoni elektrolitet e lëngjeve të humbura nga diarreja. Fëmijëve dhe të rriturve duhet t’u jepet ujë i thjeshtë, çaj pa sheqer, supë ose pije të pasura me elektrolite në sasi të vogla, rreth 2 dcl çdo 30-60 minuta dhe të moshuarve çdo 15 minuta. Probiotikët dhe kosi mund të shkurtojnë kohëzgjatjen e sëmundjes dhe të zvogëlojnë diarrenë.

4. Sindroma e zorrës së irrituar

Është një gjendje kronike në traktin tretës, e cila karakterizohet nga dhimbje barku dhe çrregullime të ritmit të jashtëqitjes, veçanërisht të theksuara në periudha stresi.

Sindroma e zorrës së irrituar shpesh shoqërohet me mos tolerancë ndaj disa ushqimeve, andaj alergjitë konsiderohen si një nga shkaqet e mundshme.

Krahas dhimbjes vërehet edhe ndryshimi i ritmit të jashtëqitjes (diarre, kapsllëk apo ndryshim i diarresë dhe kapsllëkut) janë disa nga simptomat kryesore.

Ushqimi i duhur me marrjen adekuate të lëngjeve dhe aktivitet fizik mund të parandalojë shfaqjen e sindromës së zorrës së irrituar.

Personat e ekspozuar ndaj stresit si pasojë kanë vështirësi në tretje, andaj duhet të fokusohen në një mënyrë jetese të shëndetshme dhe teknika që do të minimizonin intensitetin e stresit dhe pasojat e tij në shëndetin e sistemit tretës.

Terapia është individuale, zakonisht afatgjatë dhe komplekse: dietë, mbështetje psikologjike dhe mjekim.

5. Helmimi nga ushqimi

Bakteret, viruset dhe parazitët mund të shkaktojnë dhimbje stomaku. Mund të shfaqen diarre, marramendje dhe të vjella. Mund të ndodhë nëse ushqimi nuk trajtohet siç duhet.

Gjendja shpesh do të përmirësohet vetë, por vizitoni një mjek nëse jeni të dehidratuar ose nëse vëreni gjak në jashtëqitje ose nëse keni diarre të rëndë që zgjat më shumë se tri ditë. 

Aktualitet

Kardiologu Edis Demiri rrëfen një prej rasteve më sfiduese në karrierën e tij: Pacienti ishte në gjendje të rëndë, por gjithçka shkoi mirë

Published

on

Gjatë episodit të podcastit “Shëndeti në rend të parë”, e mbështetur nga United Hospital, kardiologu invaziv, Edis Demiri ndau një prej rasteve më sfiduese në karrierën e tij, ku falë reagimit të shpejtë dhe profesionalizmit të ekipit mjekësor u shpëtua një jetë në rrezik të madh.

“Isha jashtë objektit të spitalit për një obligim zyrtar, kur më thirri një mjek nga urgjenca. Më tha se ka një pacient me infarkt akut në zemër dhe ka nevojë për trajtim të menjëhershëm”, rrëfen Demiri.

Ai tha se pacienti ishte një burrë 52-vjeçar, kurbetçar nga Holanda, i cili ishte në udhëtim me familjen e tij nëpër Ballkan.

Demiri tha se gjatë rrugës, në Kosovë, ai pësoi infarkt në zemër, duke hyrë në shok kardiogjenik.

“Gjendja ishte tejet serioze, familja e tij e tronditur dhe krejtësisht e papërgatitur. Ai ishte shoferi i kombit me të cilin udhëtonin, kështu që përgjegjësia mbi të ishte edhe më e madhe”, tregoi Demiri.

Falë intervenimit të shpejtë, siç tha Demiri pacienti u dërgua menjëherë në sallë ku iu hap arteria e mbyllur.

“Brenda dy-tre ditësh, pacienti u përmirësua dhe u lirua për në shtëpi. Ky rast ishte sfidues jo vetëm nga aspekti mjekësor, por edhe nga ai shoqëror. Është ndryshe kur dikush sëmuret në vendin ku jeton, dhe krejt tjetër kur ndodh kjo gjatë një udhëtimi, me gjithë familjen me vete”, përfundon Demiri.

Për më shumë ndiqni podcastin e plotë “Shëndeti në rend të parë”. /Telegrafi/

Continue Reading

Shëndeti

Pse duhet të pish çaj jeshil çdo natë para gjumit?

Published

on

Çaji jeshil para se të flesh është një ndër pijet më të rekomanduara nga studimet për të bërë gjumë të qetë e të shëndetshëm. Por, duhet të bësh kujdes që të zgjedhësh çajin jeshil pa kafeinë.

Edhe përzgjedhja e këtij lloji çaji është e rëndësishme. Më poshtë janë renditur tri arsye që tregojnë pse duhet të pish çaj para gjumit.

Ndihmon në qetësim

Ky çaj ndihmon për të qetësuar nervat dhe për gjendje relaksi, të dyja të rëndësishme për të bërë një gjumë të qetë e për të qenë më energjike në mëngjes.

Përmirëson metabolizmin

Studimet kanë treguar se gjumi i qetë dhe i shëndetshëm ndikon në metabolizmin e trupit. Metabolizmi i shëndetshëm siguron një trup në formë të mirë e lëkurë të shkëlqyeshme. Gjumi i çrregullt ndikon në shtimin në peshë, ngadalëson metabolizmin. Çaj jeshil para se të flesh të siguron metabolizmin në gjendje pune optimale.

Pastron toksinat e trupit

Gjatë ditës, trupi grumbullon toksina, që bëhen të dëmshme nëse vijon të konsiderohen të parëndësishme apo të nënvlerësohen. Duke pirë çaj jeshil në mbrëmje, në një kohë kur të gjitha ushqimet janë depozituar, ndihmon trupin të pastrohet nga toksinat dhe të ndihet më i lehtë.

Continue Reading

Shëndeti

Përfundoi në spital pasi ndoqi këshillën mjekësore të ChatGPT-së

Published

on

Një artikull i ri ka paralajmëruar kundër përdorimit të Inteligjenës Artificiale për këshilla shëndetësore, pasi një 60-vjeçar u hospitalizua pasi ndoqi këshillën e ChatGPT-së.

Sipas artikullit, të publikuar në revistën Annals of Internal Medicine, pacienti, i shqetësuar nga efekti i kripës, kishte pyetur chatbot-in për një zëvendësues të klorurit dhe kishte filluar të konsumonte bromid natriumi për tre muaj, një substancë dikur e përdorur si qetësues.

Ai përfundoi në spital me simptoma të bromizmit, përfshirë akne në fytyrë, pagjumësi dhe paranojë.

Autorët thanë se IA-ja mund të përçojë informacione të dekontekstualizuara dhe theksuan se një profesionist shëndetësor nuk do të rekomandonte kurrë një zëvendësim të tillë. Ata shtuan se mjekët duhet të marrin parasysh ndikimin e IA-së kur analizojnë burimet e informacionit të pacientëve.

Ngjarja ndodhi para prezantimit të modelit të ri GPT-5, i cili tani pretendohet se është më i kujdesshëm në trajtimin e temave shëndetësore.

Vetë OpenAI thekson kompania që zotëron ChatGPT-në, nuk duhet të përdoret për diagnostikim apo trajtim.

Continue Reading

Shëndeti

Si ndikojnë alergjitë verore në çrregullimet mendore?

Published

on

Stina e verës, për shumëkënd, është sinonim i pushimeve, diellit dhe aktiviteteve në natyrë. Megjithatë, për disa që vuajnë nga alergjitë sezonale, kjo periudhë sjellë sfida të shumta, jo vetëm fizike, por edhe mendore.

Alergjitë të shkaktuara nga poleni ose pluhuri  nuk prekin vetëm hundët a sytë, studimet tregojnë një lidhje mes reaksioneve alergjike dhe shëndetit mendor.

Çfarë janë alergjitë verore?

Janë reagime të sistemit imunitar ndaj substancave që zakonisht janë të padëmshme për shumicën e njerëzve. Ndër shkaqet më të zakonshme përfshihen:

Poleni i barit, pemëve dhe luleve

Pluhurat e shtëpisë dhe myku

Pickimet e insekteve

Simptomat fizike përfshijnë rrjedhje hundësh, teshtima, kruarje të syve dhe kollitje, por këto simptoma shpesh kanë ndikim më të thellë se sa mendohet.

Lidhja midis alergjive dhe shëndetit mendor

Inflamacioni dhe ndikimi në tru – Kur trupi reagon ndaj alergjenëve, prodhon substanca si histamina e citokinat që shkaktojnë inflamacion. Ky inflamacion nuk mbetet në rrugët e frymëmarrjes, ndikon edhe në sistemin nervor qëndror. Citokinat pro-inflamatore janë të lidhura me simptoma depresive, ankth dhe lodhje mendore.

Cilësia e gjumit – Alergjitë shpesh prishin gjumin për shkak të bllokimeve në hundë dhe kruarjes së vazhdueshme. Mungesa e gjumit cilësor është një faktor i njohur rreziku për çrregullime mendore si depresioni dhe ankthi.

Ndryshimi i stilit të jetesës – Personat me alergji shpesh shmangin ambientet e hapura gjatë verës, duke reduktuar aktivitetin fizik dhe ndërveprimin social, dy komponentë të rëndësishëm për mirëqenien mendore. Izolimi social dhe mungesa e aktivitetit janë të lidhura me përkeqësim të gjendjes emocionale.

Stresi i përhershëm nga simptomat – Përballja e përditshme me kruarje, bllokim të hundës, lodhje dhe shpesh edhe përçmimi social çojnë në një stres kronik. Ky stres shpesh shoqërohet me zhvillimin ose përkeqësimin e çrregullimeve të tilla si ankthi i përgjithësuar ose depresioni.

Kush është më i rrezikuar?

Të rinjtë dhe adoleshentët, të cilët janë më të ndjeshëm emocionalisht

Personat me histori të mëparshme të çrregullimeve mendore

Njerëzit që jetojnë në zona urbane, ku ndotja përforcon efektet alergjike

Si të përballojmë ndikimin mendor të alergjive?

Menaxhimi mjekësor – Përdorimi i antihistaminikëve, sprejve nazalë dhe trajtimeve specifike për alergjitë është thelbësor.

Mbështetja psikologjike – Konsultimi me psikolog ose terapist mund të ndihmojë në përballimin emocional të simptomave të vazhdueshme.

Ruajtja e higjienës së ambientit – Mbyllja e dritareve gjatë orëve të pikut të polenit, larja e rrobave pas daljes në natyrë dhe përdorimi i filtrave HEPA.

Stërvitja dhe aktiviteti fizik – Aktiviteti i moderuar në ambiente të kontrolluara mund të ndihmojë në ruajtjen e humorit dhe të energjisë mendore.

Ndërsa alergjitë verore njihen për ndikimin fizik, ndikimi i tyre në shëndetin mendor është po aq i rëndësishëm për t’u adresuar. Ndërthurja e kujdesit fizik dhe atij emocional është çelësi për të përballuar këtë sfidë sezonale dhe për të ruajtur një cilësi të mirë të jetës edhe gjatë muajve të nxehtë.

 

Continue Reading

Të kërkuara