Kulturë
Gratë dhe shkenca: Gabriella Greison homazh për Margherita Hack në Prishtinë
Shfaqja mbahet sot, 10 maj, në ora 20:00 në Teatrin Kombëtar të Kosovës dhe hyrja është falas.
Published
4 years agoon
By
Betim GashiMe rastin e edicionit të pestë të “Ditës së hulumtimit italian në botë”, promovuar nga Ministria e Punëve të Jashtme dhe Bashkëpunimit Ndërkombëtar e Italisë në fushën e diplomacisë shkencore, Ambasada e Italisë në Prishtinë dhe Teatri Kombëtar i Kosovës sjellin në skenë monologun teatral “Oqeani Margherita” i gazetares dhe fizikanes, Gabriella Greison, kushtuar astrofizikanes italiane, Margherita Hack (1922-2013). Shfaqja mbahet sot, 10 maj, në ora 20:00 në Teatrin Kombëtar të Kosovës dhe hyrja është falas.
“Është një tekst i pabotuar, me të cilin doja t’i bëja homazh shkencëtares italiane në njëqindvjetorin e lindjes së saj, që përmban shumë anekdota për të dhe që më përkasin shumë. Gjatë orës së shfaqjes do të ndajmë zbulimet, habinë për shkencën dhe mendimet më të mëdha të Margherita Hack, do të lundrojmë në detin e saj të bërë me shaka dhe fraza legjendare, do të notojmë me të në pafundësinë e fizikës, atë të së djeshmes dhe të sotmes, do të pasurohemi me butësi, magji dhe dëshirë për të ndryshuar botën”, thotë Gabriella Greison.
Shfaqja – italisht me titra shqip – organizohet në bashkëpunim me Ministrinë e Arsimit, Shkencës dhe Teknologjisë dhe Ministrinë të Kulturës, Rinisë dhe Sportit të Republikës së Kosovës dhe realizohet me fondet e vëna në dispozicion nga Fondi për forcimin e gjuhës dhe kulturës italiane jashtë vendit.
“Ideja për ta sjellë këtë shfaqje në Prishtinë na erdhi në një bisedë me ministren e Arsimit Arbërie Nagavci dhe zëvendësministren e saj Edona Maloku, të cilat i falënderoj për nevojën e identifikimit të mënyrave të reja për të nxitur interesimin e studentëve të rinj drejt shkencave të aplikuara dhe për të rritur ndërgjegjësimin për pabarazinë gjinore – e cila vazhdon të ekzistojë edhe në botën e shkencës – dhe vështirësitë si pasojë me të cilat gratë ende përballen çdo ditë. Prandaj, për të ndihmuar në eliminimin e stereotipave dhe paragjykimeve shoqërore, na është dukur ideale të tregojmë përvojën e jetës së një shkencëtareje të madhe italiane si Margherita Hack si model për të frymëzuar gjeneratat e reja”, shpjegon Ambasadori italian në Kosovë Antonello De Riu.
Margherita Hack ishte astrofizikane, akademike, popullarizuese e shkencës dhe aktiviste italiane. Ishte gruaja e parë që drejtoi Observatorin Astronomik të Triestes (nga 1964 deri 1987) që, nën drejtimin e saj në mënyrë të vazhdueshme është vendosur në nivel kombëtar dhe ndërkombëtar. Ajo është interesuar veçanërisht për fizikën, spektroskopinë dhe evolucionin yjor dhe e ka lidhur prodhimin e saj të bollshëm të eseve shkencore me një aktivitet të vazhdueshëm përhapës. Asteroidi “8558 Hack”, i zbuluar në vitin 1995, iu kushtua asaj.
Gabriella Greison, është italiane, 48-vjeçare, fizikane, dramaturge dhe aktore teatri. Diplomoi në fizikën bërthamore në Universitetin Shtetëror të Milanos me një temën mbi studimin eksperimental të përhapjes së elektroneve të shpejta në një dhomë vakum. Merret me përhapjen shkencore për programe të ndryshme radiotelevizive, ka drejtuar dhe është mysafire e programeve të thelluara shkencore. Ka shkruar disa libra, disa prej të cilëve janë kthyer në monologje teatrale. Ajo është cilësuar si “gruaja e fizikës popullore italiane” dhe gjithashtu “rockstar i fizikës në Itali”.
You may like
Kulturë
Shkollat e Tiranës shndërrohen në hapësira arti për 28-29 Nëntorin
Published
4 hours agoon
November 26, 2025By
UBT News
Në prag të festave të 28-29 Nëntorit, shkollat dhe gjimnazet e Tiranës janë bërë skena arti, ku të rinjtë po sjellin shfaqje kushtuar ditëve më të rëndësishme të historisë shqiptare.
Kryeministri Edi Rama publikoi një video që e cilësoi si “kartolinë feste” nga artistët e rinj të Liceut Artistik “Jordan Misja” dhe qendrës kulturore “Albanian Night”. Në performancë morën pjesë rreth 150 nxënës, pjesë e programit jashtëshkollor Art e Zeje.
Të veshur me kostume tradicionale nga të gjitha trevat shqiptare, të rinjtë interpretuan me instrumente popullore këngën e njohur “Rrjedh në këngë e ligjërime”, duke krijuar një atmosferë festive dhe emocionuese.
Kryeministri ka ndarë së fundmi edhe performanca të tjera që shënojnë festën e Pavarësisë dhe të Çlirimit, ndërkohë që në çdo shkollë të Tiranës festimet vazhdojnë me dekorime kuqezi, vizatime, piktura dhe aktivitete kulturore, duke nxitur kreativitetin e fëmijëve për 113-vjetorin e Pavarësisë dhe 81-vjetorin e Çlirimit të vendit. /A.Z/UBT News/
Kulturë
Hapet ekspozita “Koha e shndërrimit – Kosova 1968–1981” në Bibliotekën Kombëtare
Published
5 hours agoon
November 26, 2025By
UBT News
Biblioteka Kombëtare e Kosovës ka ftuar mediat dhe publikun të marrin pjesë në hapjen e ekspozitës së Agjencisë Shtetërore të Arkivave të Kosovës, me titull “Koha e shndërrimit – Kosova 1968–1981: dokumente dhe dëshmi”.
Ekspozita paraqet materiale arkivore që ndriçojnë një periudhë vendimtare për zhvillimet historike, shoqërore dhe politike në Kosovë, duke i bërë të aksesueshme përmes dokumenteve, dëshmive dhe burimeve historike të ruajtura ndër vite.
Hapja e ekspozitës do të zhvillohet sot në Hollin e Ekspozitave të Bibliotekës Kombëtare, nga ora 12:00.
Biblioteka fton gazetarë, studiues, studentë dhe të gjithë të interesuarit të jenë pjesë e këtij organizimi, për të risjellë në vëmendje një periudhë të rëndësishme të historisë së vendit përmes dëshmive autentike arkivore. /A.Z/UBT News/
Kulturë
Tradita takon bashkëkohoren, ekspozita ‘Nëntori 28’ në FAB
Published
5 hours agoon
November 26, 2025By
UBT News
Në Galerinë e Fakultetit të Arteve të Bukura (FAB) vijon të mirëpresë vizitorë ekspozita vjetore e Grupimit “Nëntori”, një traditë tashmë e konsoliduar në artin shqiptar.
Ky është edicioni i 28-të i grupimit, i themeluar në vitin 1998, në një kohë kur mediumet e reja artistike—si instalacioni, videoja dhe performanca—po e zbehnin rolin e pikturës.
Pikërisht atëherë, Llambi Blido, Besim Tula dhe Stefan Taçi, së bashku me figura të shquara të pikturës shqiptare të gjysmës së dytë të shekullit XX, si Sadik Kaceli, Vilson Kilica, Sali Shijaku, Ismail Lulani, Ksenofon Dilo, Isuf Sulovari, Agim Zajmi, Zef Shoshi, Niko Progri e të tjerë, e krijuan këtë ekspozitë si një manifestim të dedikuar promovimit të pikturës në vlerat e saj më të mira.
Në fund të viteve 2000, grupimi u zgjerua edhe me emra të rinj dhe autorë të rëndësishëm të skenës bashkëkohore, Gazmend Leka, Anastas Konstandini, Vangjo Vasili, Pëllumb Bylyku, Eniela Veveçka, Shpëtim Kërçova, Brikena Bërdo, Mikel Temo, Ardit Boriçi, Erion Bardhi, Artan Buca, Armando Boce, Dea Tili, Orlis Vathi, Erina Dibra, Denisa Brahimi, Meri File, Fatmir Juka, Nesti Taço, Aurel Nukaj e të tjerë.
Sot, dallimet dhe debatet mes mediumeve artistike janë zbehur, grupimi ka vijuar të zgjerohet me prurje të reja dhe energji të freskëta.
FAB thekson se edicioni i 28-të dëshmon jetëgjatësinë e “Nëntorit” dhe përmbushjen e misionit të tij fillestar: promovimin e pikturës dhe pasqyrimin e jetës bashkëkohore përmes këtij mediumi. /A.Z/UBT News/
Kulturë
Nga Parisi në Nju Jork: Muze të jashtëzakonshëm që nuk duhen humbur
Published
1 day agoon
November 25, 2025By
UBT News
Nga Kanadaja në Katar, përgatituni të frymëzoheni nga disa prej arkitekturës më mahnitëse në botë.
Këto muze, ose ndërtesa ekstravagante moderne ose rrënoja mistike mesjetare ose stacione treni të konvertuara, janë vepra arti në vetvete dhe do t’ju lënë të mahnitur.

Musée d’Orsay, Paris
Do gjeni koleksionin më të madh të veprave të artit të respektuara nga impresionistët. Dikur stacion hekurudhor, Musée d’Orsay, i njohur si Gare d’Orsay, është një nga shembujt më të shkëlqyer të lëvizjes franceze të arteve të bukura me tipare origjinale të ruajtura.

Muzeu i Historisë Natyrore, Londër
Miliona njerëz vizitojnë çdo vit Muzeun e Historisë Natyrore në Londër. Çdo dhomë është një gëzim për tu vizituar pasi pikturat dhe gdhendjet e kafshëve, florës dhe faunës janë të vendosura në të gjithë tavanet, muret dhe madje edhe shtyllat e muzeut.

Muzeu Guggenheim, New York
Muzeu Solomon R. Guggenheim është një nga ndërtesat më të njohura për shkak të arkitekturës spirale unike. Muzeu është një nga ndërtesat e firmës së arkitektit Frank Lloyd Wright, disa lehtë do të argumentonin se është perlë e tij, dhe iu deshën 16 vjet për ta ndërtuar. Forma e ndërtesës lejon që puna e jashtëzakonshme dhe e thellë që mban dhe me të cilën përputhet, përjetohet në një mënyrë të ndryshme, duke u paraqitur në një shteg të vazhdueshëm nga maja në fund të ndërtesës.

Guggenheim Bilbao, Bilbao
Kjo ndërtesë e Frank Gehry vlerësohet globalisht si një nga ndërtesat më të spikatura të fundit të shekullit të 20 -të dhe kombinon një sukses kritik dhe atë popullor, diçka jashtëzakonisht e rrallë në botën e arkitekturës. Muzeu strehon një koleksion të veprave të artistëve spanjollë dhe ndërkombëtarë dhe pasqyron historinë detare të Bilbaos duke sugjeruar anije dhe peshore peshku përmes modelit të tij.

Muzeu Hanoi, Hanoi
Kjo ndërtesë në dukje që kundërshton gravitetin është në thelb piramidë e përmbysur, është ndërtuar për të festuar përvjetorin mijëvjeçar të Hanoi. Pak ndërtesa dhe monumente më të gjera në krye sesa në fund kanë arritur sukses në një shkallë kaq të jashtëzakonshme.

Muzeu Royal Ontario, Toronto
Në Amerikën e Veriut, Muzeu Royal Ontario i Torontos ka qenë prej kohësh një nga muzetë më të njohur. E projektuar nga Daniel Libeskind, kjo ndërtesë e rrënuar dekonstruktive u ndërtua si një shtrirje në ndërtesën origjinale.

Shtëpia dhe Kopshtet e Monet, Giverny
Ajo që e bën “Fondacionin Claude Monet” kaq tërheqës është se kur hyn, vizitori transportohet në kryeveprat goditëse e elegante të piktorit. Kjo është një ndërtesë që përfiton nga fakti që Monet punoi duke përshkruar kopshtet e tij, të cilat me shtëpinë, janë ruajtur në një standard të lartë në mënyrë që t’i ofrojnë vizitorit një pasqyrë unike në bota e artistit -një botë me ngjyra, heshtje dhe bukuri të shkëlqyer kombëtare.

Muzeu Historik Shtetëror i Moskës, Moskë
E ndërtuar në shekullin XIX, kjo është një ndërtesë e jashtëzakonshme neo-ruse. Ngjyra e tij e ndritshme, e kuqe e gjakut e bën atë një pjesë të përsosur për t’u ulur në Sheshin e Kuq me ndërtesat tjera me ngjyra të gjalla të Moskës. Duke ndjekur historinë ruse nga koha parahistorike e deri më sot, vlerësohet se muzeu mban një koleksion të objekteve që arrijnë në miliona.
Muzeu Hedmark, Hamar
Ky është më shumë koleksion i muzeve dhe ndërtesave sesa një muze i vetëm. Ajo që e veçon Hedmark nga muzetë tjerë është ajo që quhet “katedralja e dyfishtë”. Ndërtesa është kombinim i bukur i rrënojave të katedrales mesjetare dhe një serë që mbyll rrënojat dhe i mbron ato.

Luvri, Paris
Luvri është muzeu më i vizituar në botë. Një ndërtesë që u zgjerua ndër shekuj, muzeu është shtëpia e disa prej veprave më monumentale të artit të bëra ndonjëherë, si “Mona Lisa” e Da Vinçit dhe “Venus de Milo”. Themelet origjinale të kalasë mesjetare janë të dukshme nga kripta dhe piramida e saj e dukshme prej qelqi u ndërtua më 1989, ndërsa piramida e saj e përmbysur u përfundua në 1993.

Muzeu i Artit Islam, Doha
Projektuar nga I.M. Pei, arkitekti i famshëm, përgjegjës për piramidën e Luvrit, ndërtesa e Muzeut të Artit Islamik është frymëzuar nga arti islamik që përmban. Është i pari i këtij lloji në Shtetet Arabe, por muze të tjerë i janë bashkuar që në vende si Kajro dhe Ghazni.
Muzeu Dali, Shën Petersburg, Florida
Muzetë që përqendrohen në paraqitjen e punës së një artisti janë të ngarkuar me detyrën e strehimit të punës në një ndërtesë që flet për ta. Muzeu Dali është ndoshta ai që ka më shumë sukses në atë përpjekje. Edhe pse struktura ka formë kubike standarde, është qelqi dhe çeliku që duket se derdhen nga ndërtesa si një material i shkrirë i një lloji, shumë si orët e shkrirjes në “Qëndrueshmëria e kujtesës” që i jep muze karakterin e tij Dali. Kjo shtesë surreale në bregun perëndimor të Floridës jeton me famën e mjeshtrit të Surrealizmit. /A.Z/UBT News/
Rita Ora feston ditëlindjen e 35-të
Kina zbulon depozitën më të madhe të arit në historinë e saj
PDK arrin koalicion me “Listën për Familjen”
Zemaj: Çdokush që e ka nis luftën kundër aparatit shtetëror të okupimit serb e ka nis përmes LDK-së
Apple përballet me hetime për ndikimin e privatësisë
Kamioni përplaset me dy vetura në Llaushë të Skenderajt
Ish-nënkryetari i Kllokotit dënohet me 1 vit burgim, përmes kërcënimit siguronte vota për Listën Serbe
Ariana Grande tregon si ‘Wicked’ e ndihmoi të lidhej sërish me muzikën
Von der Leyen: Mendësia e Rusisë nuk ka ndryshuar që nga Jalta
Të kërkuara
-
Aktualitet1 month agoProfesoresha e UBT-së, Marigona Bekteshi-Ferati, fituese e bursës prestigjioze Fullbright Visiting Scholar, Profesor Vizitor dhe Post Doktoraturë
-
Rajoni2 months agoPolicia, FSK-ja dhe Shërbyesit Civilë përfitojnë bursë 20 për qind në programet Master Shkenca Politike dhe Studime të Sigurisë në UBT
-
Vendi3 months agoVotoni për UBT-në dhe Rektorin Hajrizi në Triple E Awards: Dy nominime të reja ndërkombëtare për institucionin dhe Kosovën
-
Lajmet3 months agoProfesori i UBT-së fiton grant prestigjioz kërkimor në Universitetin Çarls të Pragës
