Shëndet

Frutat dhe perimet që duhet të konsumoni çdo ditë

Këshilla për të ngrënë pesë porcione frutash dhe perimesh çdo ditë është bërë që nga vitet 1990.

Published

3 years ago

February 3, 2023

UBT news

Këshilla për të ngrënë pesë porcione frutash dhe perimesh çdo ditë është bërë që nga vitet 1990. Një studim paralajmëron rreziqet e mundshme të ushqimeve ultra të përpunuara dhe tregoi përfitimet e ushqimeve siç janë frutat dhe perimet. Studiuesit kanë krijuar një udhëzues të dobishëm mbi atë se si është më mirë të ushqeheni dhe të jeni të shëndetshëm.

Ekspertët e shëndetit këshillojnë ngrënien e të paktën pesë porcioneve me fruta dhe perime, për të rritur nivelet e vitaminave, mineraleve dhe fibrave, si dhe për të mbajtur një peshë optimal dhe zemër të shëndetshme.

Megjithatë, ekspertët e dietave janë të ndarë në mendime nëse ky nivel është i mjaftueshëm apo edhe shumë pak.

Disa studime kanë treguar se 5 porcione frutash dhe perimesh janë të mjaftueshme për të ulur rrezikun e një vdekjeje të parakohshme, ndërsa të tjera sugjerojnë se njerëzit duhet të hanë 10 porcione për të marrë rezultatet më të mira shëndetësore.

Gjithashtu, këshillohet ngrënia e ushqimeve sipas ngjyrave, pasi çdo frut dhe perim përmban kombinimin e vet të vitaminave, mineraleve dhe fibrave.

/rtsh.al/

Shëndet

Një pilulë, një rrezik, mos vozitni nën ndikimin e barnave!

Published

9 hours ago

November 21, 2025

UBT News

Shumë aksidente rrugore ndodhin si pasojë e përdorimit të barnave, duke përfshirë edhe ato që duket se nuk janë të rrezikshme, si barnat për gripin.

Barnat që ndikojnë më shumë në aftësitë vozitëse janë anksiolitikët (për qetësim), që ngadalësojnë reagimin dhe vlerësimin e largësisë ndërmjet automjeteve.

Të shmangshme për shoferët janë edhe:

Antidepresivët – kundër depresionit

Analgjetikët e fortë – kundër dhimbjes

Antihistaminikët – kundër alergjisë

Statistikat tregojnë se 3–7% e aksidenteve ndodhin për shkak të përdorimit të këtyre barnave gjatë vozitjes. Për siguri, duhet të kalojnë 12 orë nga marrja e barnave deri tek momenti i vozitjes. Përdorimi i tyre më herët rrit ndjeshëm rrezikun për shoferin dhe të tjerët në rrugë.

Vlerësohet se afër 10% e shoferëve përdorin barna për qetësim, duke i ekspozuar veten ndaj rreziqeve të mundshme. /A.Z/UBT News/

Shëndet

Hani këto fruta në mëngjes dhe ndjeni fuqinë e stomakut bosh

Published

10 hours ago

November 21, 2025

UBT News

Të hash fruta me stomak bosh në mëngjes është mënyra më e mirë për të nisur ditën.

Kjo ndihmon në pastrimin e organizmit, rrit energjinë, përmirëson tretjen dhe ndihmon në humbjen e peshës.

Frutat janë të pasura me vitamina dhe minerale, por përthithja e tyre maksimale varet nga koha e konsumit.

Nëse hani fruta pas vakteve, vlerat ushqimore ulet, sepse fermentohen me ushqimin tjetër, duke krijuar acid dhe duke penguar tretjen.

Frutat më të mira për mëngjes:

Kivi: Burim i shkëlqyer i magnezit, kaliumit, vitaminës E dhe C.

Molla: Përmban antioksidantë dhe flavonoidë që ndihmojnë vitaminën C.

Luleshtrydhet: Antioksidantë që mbrojnë nga radikalet e lira dhe probleme të zemrës.

Portokalli: Ul kolesterolin, parandalon gurët në veshka dhe forcon imunitetin.

Fiqtë: Japin energji, qetësojnë organizmin dhe rregullojnë presionin e gjakut.

Shalqini: Përbëhet 92% nga uji, hidratuese dhe e pasur me vitamina, kalium dhe antioksidantë. /A.Z/UBT News/

Shëndet

Studimi i ri: Omega-3 nuk jep përfitime për diabetikët

Published

12 hours ago

November 21, 2025

UBT News

Shtesat me Omega-3, acide yndyrore që gjenden kryesisht tek peshqit dhe që shpesh rekomandohen për të parandaluar sëmundjet kardiovaskulare, nuk ofrojnë mbrojtje për personat me diabet, sipas një studimi të ri britanik.

Ky përfundim i shtohet disa hulumtimeve të mëparshme që vënë në dyshim efektin mbrojtës të Omega-3.

Në studim morën pjesë mbi 15,000 persona me diabet, por pa histori sëmundjesh të zemrës.

Pjesëmarrësit u ndanë rastësisht në dy grupe: njëri mori çdo ditë kapsulë Omega-3, ndërsa grupi tjetër një kapsulë placebo me vaj ulliri.

Ata u monitoruan për më shumë se shtatë vjet. Rezultatet, të publikuara në revistën amerikane “New England Journal of Medicine”, treguan se numri i sulmeve të zemrës, kancereve dhe vdekjeve ishte pothuajse i njëjtë në të dy grupet.

Nuk u vu re asnjë përfitim nga përdorimi i përditshëm i Omega-3 për parandalimin e sëmundjeve kardiovaskulare tek diabetikët.

Këto gjetje përputhen edhe me një analizë të gjerë të 10 studimeve, që përfshinë 78,000 persona dhe u botuan në “JAMA Cardiology” në vitin 2018, e cila arriti në përfundimin se Omega-3 nuk parandalon sëmundjet e zemrës tek personat e rrezikuar. /A.Z/UBT News/

Shëndet

Marramendja që paralajmëron goditjen në tru, si ta identifikoni?

Published

12 hours ago

November 21, 2025

UBT News

Truri reagron ndaj mungesës së oksigjenit me shenja të lehta që shpesh ngatërrohen me lodhje.

Një nga më të rëndësishmet është marramendja, e cila mund të jetë e padëmshme, por në disa raste sinjalizon goditje në tru.

Kur marramendja lidhet me goditjen në tru

Shfaqet papritur, pa shkak dhe e bën të pamundur ecjen e pavarur, tregon dëmtim në trungun e trurit ose trurin e vogël. Ajo shpesh shoqërohet me përzierje, humbje ekuilibri dhe ndjesinë sikur gjithçka rrotullohet.

Marramendja qendrore

Ndryshe nga marramendjet e shkaktuara nga çrregullimet e veshit, marramendja qendrore zgjat më gjatë (20 minuta deri 24 orë), shoqërohet me shenja neurologjike si shikim i dyfishtë, vështirësi në të folur, dobësi në gjymtyrë dhe ecje të paqëndrueshme. Kjo formë lidhet me dëmtim të përhershëm të qelizave të trurit, nëse nuk trajtohet.

Faktorët e rrezikut

Hipertensioni, diabeti, kolesteroli i lartë dhe duhanpirja rrisin rrezikun e goditjes, ndaj vlerësimi i shpejtë mjekësor është thelbësor.

Simptoma tjera paralajmëruese:

dobësi ose mpirje e papritur në fytyrë, krah apo këmbë

vështirësi në të folur ose kuptim

humbje e shikimit / shikim i dyfishtë

humbje ekuilibri

dhimbje koke shumë e fortë dhe e menjëhershme

konfuzion ose humbje vetëdijeje

Çdo marramendje e fortë dhe e papritur është shenjë alarmi. Diagnostikimi dhe trajtimi i menjëhershëm mund të parandalojnë dëmtime të përhershme dhe të shpëtojnë jetë. /A.Z/UBT News/

ChatGPT can make mistakes. Check important info.