

Shëndeti
Faktorët që rrisin rrezikun nga kanceri i zorrës së trashë
Ulja e tepërt është një faktor rreziku për kancere të shumta.
Published
3 years agoon
By
Betim GashiBazuar në provat më të fundit, ngrënia e më shumë ushqimeve bimore të pasura me fibra, reduktimi i alkoolit dhe mishit të kuq dhe mbajtja e aktivitetit mund të jenë mënyra të dobishme për të parandaluar kancerin e zorrës së trashë, megjithëse disa faktorë, si gjenetika, mund të jenë jashtë kontrollit tuaj.
Anjee Davis, presidente e Fight Colorectal Cancer, një organizatë amerikane e specializuar në të drejtat e pacientëve me kancer kolorektal, tregon faktorët që çojnë deri te një gjë e tillë.
Shumë qëndrim ulur
Ulja e tepërt është një faktor rreziku për kancere të shumta, duke përfshirë kancerin e zorrës së trashë. Në të kundërt, aktiviteti fizik duket se ka një efekt mbrojtës dhe ndihmon në uljen e rrezikut të kancerit të zorrës së trashë.
Mungesa e fibrave, frutave dhe perimeve në dietë
Konsumimi i shumë frutave, perimeve dhe drithërave të plota mund t’ju ndihmojë të merrni fibra të mjaftueshme, e cila është treguar të jetë një lëndë ushqyese e rëndësishme për parandalimin e sëmundjeve kronike si kanceri.
“Fibrat janë të rëndësishme sepse ruajnë funksionin e mirë të tretjes dhe reduktojnë inflamacionin,” shpjegoi Davis.
Ushqimi i duhur gjithashtu mund t’ju ndihmojë të keni një shans më të mirë për të mposhtur kancerin nëse e merrni atë, shtoi Davis.
Pavarësisht nga dieta juaj, qëllimet e mira për parandalimin e kancerit janë që ushqimet bimore të përbëjnë rreth 2/3 e pjatës suaj, këshillon Davis. Një përzierje shumëngjyrëshe e frutave, perimeve, drithërave, arrave dhe farave mund t’ju ndihmojë të merrni një shumëllojshmëri të lëndëve ushqyese.
Ngrënia e shumë mishit të kuq dhe yndyrave të ngopura
Mishi i përpunuar është lidhur me rezultate më të dobëta shëndetësore për një sërë sëmundjesh, duke përfshirë sëmundjet e zemrës dhe kancerin e zorrës së trashë.
Sa i përket mishit të kuq, disa studime sugjerojnë se sasia e tepërt mund të jetë e pashëndetshme, por që mund të jetë e mirë në moderim.
Ndoshta nuk duhet ta përjashtoni plotësisht mishin, por ekspertët sugjerojnë kufizimin e konsumit të mishit të kuq në disa racione në javë dhe të hidhni poshtë ushqimet si proshutë, salsiçet dhe ftohjet.
Gjithashtu, kini kujdes se si e përgatisni mishin tuaj, pasi provat sugjerojnë se temperaturat e larta mund të rrisin sasinë e përbërësve që shkaktojnë kancer.
Pirja e rëndë
Ka prova bindëse se konsumimi i moderuar i alkoolit mund të ndihmojë në uljen e rrezikut të kancerit të zorrës së trashë, tha Davis.
Megjithatë, Shoqata Amerikane e Onkologjisë paralajmëron se alkooli është një kancerogjen i njohur, një substancë që mund të rrisë rrezikun e disa llojeve të kancerit.
Shkenca nuk ka një përgjigje unanime se cila sasi e alkoolit është e sigurt, apo nëse ka ndonjë sasi alkooli që është e padëmshme.
Pirja e duhanit
Një nga gjërat më të mira që mund të bëni është të shmangni duhanin.
BMI e lartë
Sipas Davis, indeksi i masës trupore (BMI), ose raporti i gjatësisë me peshën, mund të jetë një tjetër tregues i një rreziku mbi mesataren e kancerit të zorrës së trashë.
Disa studime kanë treguar se një rrezik më i lartë i kancerit të zorrës së trashë është i lidhur me një BMI mbi 25 (që konsiderohet “mbipeshë”) ose 30 (që është në intervalin e “obezitetit”).
Kontrolli i peshës mund të jetë një mënyrë për të reduktuar rrezikun e kancerit të zorrës së trashë, veçanërisht në kombinim me ndryshime të tjera të stilit të jetesës si dieta, stërvitja, pirja e duhanit dhe konsumimi i alkoolit, tregon hulumtimi.
Gjenetika
Shpesh rreziku për t’u prekur nga kanceri i zorrës së trashë është më i lartë te njerëzit, historia familjare e sëmundjes e të cilëve regjistron raste të tilla ose raste të polipeve të zorrës së trashë (rritje brenda sistemit tretës).
Duhet të dihet megjithatë se, për shkak të faktorëve gjenetikë dhe faktorëve të tjerë, ju mund të merrni kancer të zorrës së trashë edhe nëse drejtoni një mënyrë jetese të shëndetshme, andaj është e rëndësishme të jeni të vetëdijshëm për rreziqet dhe të kontrolloheni rregullisht.
Shëndeti
Dhimbjet e shpinës, shkaku kryesor i mungesave në punë: Si t’i parandaloni?
Published
8 hours agoon
September 9, 2025By
UBT News
Dhimbjet e shpinës janë bërë një nga problemet më të shpeshta shëndetësore në mbarë botën, duke prekur miliona njerëz çdo vit.
Sipas ekspertëve, ky shqetësim është arsyeja kryesore e mungesave në punë dhe ndikon drejtpërdrejt në cilësinë e jetës.
Shkaktarët kryesorë lidhen me qëndrimin e gjatë ulur para kompjuterit, mungesën e aktivitetit fizik, mbipeshën si dhe stresin e përditshëm.
Si ta parandaloni:
Mbani një qëndrim të drejtë trupor gjatë uljes dhe ecjes.
Bëni ushtrime të lehta për shpinën të paktën 15 minuta në ditë.
Shmangni ngritjen e peshave të rënda në mënyrë të gabuar.
Kujdesuni për peshën trupore dhe ushqehuni shëndetshëm.
Mjekët këshillojnë që dhimbjet e përsëritura të mos neglizhohen. Nëse simptomat zgjasin më shumë se disa javë, është e nevojshme të konsultoheni me një specialist për diagnozë dhe trajtim të duhur.
Kur duhet të shkoni te mjeku?
Nëse dhimbja vazhdon më shumë se dy javë, shoqërohet me mpirje të këmbëve, dobësi muskulore a vështirësi në ecje, kërkohet konsultim me mjekun. Në raste të caktuara, dhimbja mund të lidhet me hernie diskale ose probleme të tjera më serioze që kërkojnë trajtim të posaçëm.
Dhimbjet e shpinës nuk duhen neglizhuar. Duke bërë ndryshime të vogla në stilin e jetesës dhe duke u kujdesur për trupin çdo ditë, mund të shmangim pasoja serioze dhe të ruajmë shëndetin afatgjatë.
Përgatiti: A.Z. /UBT News/
Shëndeti
Ngushtimet e muskujve të këmbës: shkaqet dhe parandalimi
Published
11 hours agoon
September 9, 2025By
UBT News
Tkurrjet muskulore në pulpën e këmbës shkaktojnë shumë dhimbje të forta, veçanërisht kur shfaqen gjatë natës. Këto ngërçe prekin pjesën e pulpës së këmbës, shputën e këmbës madje edhe tendinët.
Ato janë më të shpeshta pas moshës 40-50 vjeçare. Deri më tani, shkencëtarët nuk kanë arritur ta përcaktojnë shkaktarin e tkurrjeve muskulore, por teoritë janë të shumta.
Shkaqet e mundshme të ngërçit të këmbës
Stili modern i jetesës është një nga shkaktarët e mundshëm të tkurrjeve të muskujve të këmbës. Nëse më parë, njerëzit kalonin shumë kohë duke ecur, duke u ulur dhe ngritur në këmbë, shtendosjes së tendinëve të këmbës i kushtohet më pak kohë. Gjatë gjumit, këmba është në pozicion të njëjtë për disa orë dhe çdo lëvizje e vogël shkakton kontraktim.
Ngërçet e këmbës shfaqen më shumë në verë se në dimër, Sipas të dhënave gjatë verës, rritja dhe riparimi i nervave është më intensiv.
Trupi prodhon vitaminë D nga ekspozimi i diellit, trupi përshpejton riparimin e nervave. Sipas teorive tjera, gjatë verës njerëzit ushtrohen dhe djersijnë më shumë duke u dehidratuar rregullisht. Dehidratimi është identifikuar si shkaktar i mundshëm i ngërçeve muskulore.
Këto të fundit shfaqen më shumë në rastet e shtatzënisë, depresionit, artritit dhe tensionit të lartë.
Si të parandaloni ngërçet e këmbës?
Ekspertët thonë se njerëzit që kryejnë shtendosje të rregullta të gjymtyrëve para gjumit pësojnë më pak kontraktime. Për më tepër, sipas informacioneve, konsumi i shumë ushqimeve me magnez është i këshillueshëm kundër ngërçeve.
Ushqime të pasura me magnez janë fasulet, arrorët, drithërat e plota dhe barishtet. Përpos ushqimeve, duhet të pini shumë ujë gjatë ditës dhe të merrni edhe vitamina B. Kur ngërçi kaplon këmbën, sigurohuni që ta shtendosni atë sa më shumë shtrirë ose në këmbë.
Shëndeti
Tre mënyra të thjeshta për të larguar dhimbjen e kokës më shpejt
Published
12 hours agoon
September 9, 2025By
UBT News
Ilaçet nuk janë e vetmja zgjidhje për të përballuar dhimbjen e kokës.
Nëse dhimbja nuk është shumë e fortë, por e lehtë, atëherë ka mënyra për të reduktuar dhe për ta bërë atë të largohet më shpejt.
Uji
Një dehidrim i lehtë mund të shkaktojë dhimbje koke. Pini një gotë të plotë me ujë dhe simptomat e lehta mund të zhduken menjëherë.
Koha jashtë
Nëse keni një shtrëngim në të dy tempujt, atëherë kjo mund të tregojë se jeni të stresuar. Bëni një pushim, merrni 5 frymë thellë, merrni frymë përmes hundës dhe nxirrni përmes gojës.
Asnjë celular
Nëse kur lundroni në internet ose dërgoni mesazhe me celularin tuaj, e shikoni ekranin shumë afër, atëherë kjo shkakton lodhje të syve dhe mund t’ju shkaktojë dhimbje koke.
Shëndeti
Ushqimet për mëngjes që do t’ju mbajnë të ngopur gjatë
Published
13 hours agoon
September 9, 2025By
UBT News
Shpesh ndodh që pas një mëngjesi të shpejtë, vetëm pak orë më vonë ndjejmë uri dhe kërkojmë diçka tjetër për të ngrënë.
Por sipas nutricionistëve, sekreti për një mëngjes të shëndetshëm dhe të ngopur që zgjat gjatë gjithë paradites, qëndron te kombinimi i proteinave, fibrave dhe yndyrave të shëndetshme.
Specialistët sugjerojnë vezët, të cilat janë të pasura me proteina, të kombinuara me perime të freskëta ose bukë integrale.
Një tjetër alternativë e shëndetshme është tërshëra me qumësht ose kos, e shoqëruar me fara chia apo arra, që ndihmojnë në ruajtjen e energjisë dhe ngopjes për një kohë më të gjatë.
Nëse zgjidhni mëngjes me vetëm karbohidrate të thjeshta, si biskota apo brumëra, ndjenja e urisë do të rikthehet shpejt.
Prandaj, ekspertët këshillojnë një vakt të ekuilibruar që jo vetëm ngop, por edhe përmirëson përqendrimin dhe performancën gjatë ditës.
Përgatiti: A.Z. /UBT News/

A është kosi i kulluar më i shëndetshëm se kosi i zakonshëm?

Revolucion në teknologji, telefoni më i hollë i lakuar deri më sot

Dasma e Selena Gomez, zbulohet lista e të ftuarve

Eminem i kërkoi ndjesë publike të ëmës për këngën e dikurshme fyese – nuk e interpreton më

Maqedonci në paradën kroate për 30 vjetorin e operacionit “Stuhia”: Kosova dhe Kroacia kontribojnë për paqe në rajon

Transportonte marihuanë drejt Kosovës, kërkohet paraburgim për shtetasin e Shqipërisë

Arrestohet një person i dënuar për posedim të paautorizuar të armëve dhe narkotikëve

Njoftim për prindërit nga Lugina e Preshevës, Maqedonia e Veriut, Shqipëria dhe vendet tjera të banuara me shqiptarë

Bayrou niset t’ia dorëzojë dorëheqjen Macronit
Të kërkuara
-
Aktualitet2 weeks ago
Profesori i UBT-së, Bahri Gashi, pjesë e rrjetit prestigjioz ndërkombëtar të recensimit shkencor në Taylor & Francis
-
Kërkime2 months ago
Profesori i UBT-së, Musa Sabedini, publikon punim shkencor në revistën ndërkombëtare JGPSCD në SHBA
-
Aktualitet2 months ago
BSc në Shëndet Publik dhe Shkenca Mjekësore në UBT – Investim për të ardhmen e shëndetit të popullatës
-
Lajmet nga UBT2 months ago
UBT shpall konkurs për pranimin e studentëve të rinj për vitin akademik 2025/26